1930-1939: verschil tussen versies

Versie van 6 okt 2025 12:32

1930-1939, ofwel de jaren '30 of vierde decennium van de twintigste eeuw wordt vooral gekenmerkt door de aanloop naar de Tweede wereldoorlog. Deze periode worden ook wel de crisisjaren genoemd. Dit was het gevolg van de Grote Depressie. Het is tevens de tweede helft van het interbellum.

Grote gebeurtenissen

In dit overzicht zijn de belangrijkste gebeurtenissen van het eerste decennium opgenomen die per jaar in een uitgebreider overzicht op Wikikids zijn te vinden. Je wordt uitgenodigd dit verder aan te vullen.

1930 - 1931 - 1932 - 1933 - 1934
1935 - 1936 - 1937 - 1938 - 1939

1934

februari: Albert I koning der Belgen verongelukt en wordt opgevolgd door Leopold III.
maart: Adolf Hitler geeft Ferdinand Porsche opdracht een kleine goedkope auto voor de massa te ontwerpen, die in een staatsfabriek zal worden gebouwd: Later bekend als de Volkswagen Kever.
april: In Amsterdam wordt begonnen met de aanleg van het Amsterdamse bos, een werkverschaffingsproject van de Dienst Uitvoering Werken.
april: De Nederlandse Spoorwegen nemen de Mat '34 in gebruik. Het zijn de eerste Nederlandse dieseltreinen.
juni: Het personage Donald Duck doet zijn intrede in het animatiefilmpje "The wise little hen" van Walt Disney.
augustus: Rijkspresident Paul von Hindenburg overlijdt. Rijkskanselier Adolf Hitler neemt het rijkspresidentschap over, en krijgt de titel führer voor het leven.
september: De Sovjet-Unie treedt toe tot de Volkenbond.
december: Voor het eerst wordt in Amsterdam Sint-Nicolaas ingehaald.
In de Verenigde Staten zet president Franklin D. Roosevelt zijn economische politiek, de zogenaamde New Deal, voort.

1935

maart: Bekendmaking van de vorming van de Duitse Luftwaffe onder leiding van Hermann Göring.
mei: Het Noorder Dierenpark in Emmen opent zijn deuren.
juli: Vaststelling van de Neurenberger Rassenwetten.
november: In Nazi-Duitsland verliezen de joden hun staatsburgerschap.

1936

januari: Koning George V van het Verenigd Koninkrijk overlijdt. Zijn oudste zoon Edward VIII volgt hem voor korte tijd op.
februari: In Garmisch-Partenkirchen worden de Olympische Winterspelen 1936 geopend door Adolf Hitler.
juli: Begin Spaanse Burgeroorlog.
augustus: Adolf Hitler opent de Olympische Zomerspelen 1936 in Berlijn.
september: De verloving van prinses Juliana met de Duitse prins Bernhard van Lippe-Biesterfeld wordt bekendgemaakt.
oktober: Francisco Franco wordt in Burgos als staatshoofd van Spanje geïnstalleerd.
november: Franklin Delano Roosevelt wordt met ruime meerderheid herkozen als president van de Verenigde Staten.
december: De Britse koning Edward VIII treedt af in verband met zijn voorgenomen huwelijk. Zijn jongere broer volgt hem op als George VI.

1937

januari: Prinses Juliana trouwt met de Duitse prins Bernhard van Lippe-Biesterfeld
maart: Opening Stadion Feijenoord (De Kuip)
april: Het Bombardement op Guernica.
mei: De Duitse zeppelin Hindenburg verongelukt op vliegveld Lakehurst bij New York.
mei: Opening van de Golden Gate Bridge in San Francisco.
december: Walt Disney brengt de eerste tekenfilm uit die langer dan een uur duurt: Sneeuwwitje en de zeven dwergen.

1938

januari: geboorte prinses Beatrix
maart: Nazileider Arthur Seyss-Inquart wordt benoemd tot nieuwe kanselier van Oostenrijk. Hij proclameert de anschluss van Oostenrijk bij nazi-Duitsland, waarna het de oostprovincie van het Derde Rijk wordt genoemd.
april: De Nederlandse Spoorwegen opent aan aantal spoorlijnen die een elektrificatie hebben ondergaan.
november: Nacht van 9 op 10 november - De Kristallnacht: in een door de NSDAP georganiseerde pogrom.
december: Opening van het Duitse concentratiekamp Neuengamme.

1939

januari: Adolf Hitler verklaart dat de Joden in Europa komende oorlog zullen worden vernietigd (Endlösung).
augustus: geboorte prinses Irene
augustus: Tweede kabinet De Geer
september: Het begin van de Tweede Wereldoorlog (in Europa)! Duitsland valt Polen binnen!

	Navigatie decennium
Twintigste eeuw 1900-1909 ofwel de jaren '00 van de twintigste eeuw - 1910-1919 - 1920-1929 - 1930-1939 - 1940-1949 - 1950-1959 - 1960-1969 - 1970-1979 - 1980-1989 - 1990-1999 Eén-en-twintigste eeuw 2000-2009 ofwel de jaren '00 van de Eén-en-twintigste eeuw - 2010-2019 - 2020-2029

@@ Regel 8: / Regel 8: @@
 </center>
-===[[1932]]===
-* februari: De natuurkundige [[James Chadwick]] publiceert voor het eerst over het [[neutron]], in het tijdschrift Nature.
-* april: Bij de verkiezingen voor Rijkspresident krijgt [[Adolf Hitler]] veel stemmen, maar delft het onderspit tegen zittend president [[Paul von Hindenburg]].
-* mei: In Nederland wordt het laatste gat in de [[Afsluitdijk]] gedicht. De afsluiting van de [[Zuiderzee (water)|Zuiderzee]] is daarmee voltooid. Het afgesloten deel wordt het [[IJsselmeer]], het overblijvende deel de [[Waddenzee]].
-* augustus: Speelgoedfabrikant [[Lego]] wordt opgericht.
-===[[1933]]===
-* januari: [[Anton de Kom]] arriveert per schip uit Nederland in [[Suriname]].
-* januari: President Hindenburg benoemt op aanraden van [[Franz von Papen]] [[Adolf Hitler]] tot [[rijkskanselier]].
-* februari: [[Rijksdagbrand]] in [[Berlijn]]. De Nederlander [[Marinus van der Lubbe]] wordt als dader aangewezen.
-* maart: [[Franklin D. Roosevelt]] wordt [[President van de Verenigde Staten|president van Amerika]].
-* maart: De verkiezingen voor de Rijksdag leveren een overwinning op voor de [[NSDAP]], die 288 van de 647 zetels behaalt.
-* maart: Het eerste [[concentratiekamp]] [[Dachau (concentratiekamp)|Dachau]] voor politieke gevangenen is gebruiksklaar.
-* mei: [[Boekverbranding]] in [[Nazi-Duitsland]]
-* mei: Tweede kabinet [[Hendrikus Colijn|Colijn]]
-* oktober: Duitsland stapt uit de [[Volkenbond]] vanwege wapenverbod (Ontwapeningsconferentie).
 ===[[1934]]===