Vroegpaleolithicum
Het vroegpaleolithicum of het lagere paleolithicum is de vroegste onderverdeling van het paleolithicum of de oude steentijd. Het is de periode van ongeveer 3 miljoen jaar geleden, waarin het eerste bewijs voor de maak van stenen werktuigen en het gebruik ervan door de eerste mensachtigen wat blijkt uit huidige archeologische vondsten, tot ongeveer 300.000 jaar geleden.
In de Afrikaanse archeologie komt de tijdsperiode ruwweg overeen met de vroege steentijd. Of de vroegste beheersing van vuur door mensachtigen is of uit het Vroege of het Midden-Paleolithicum is niet duidelijk en blijft een open vraag.
Vermoedelijk ontstond er een vorm van communicatie die je kunt vergelijken met die van de gorilla's van nu (roepen, borsttrommelen e.d.).
Ander dieet
Er wordt aangenomen dat de vroege mens, de Homo habilis voornamelijk leefde als aaseter, waarbij hij gereedschap gebruikte om vlees van aas te snijden of botten te breken om het merg eruit te halen en op te eten.
De overgang van het voornamelijk fruitetende of allesetende dieet van de mensachtige Australopithecus naar de vleesetende aaseterlevensstijl van de vroege Homo is verklaard door de klimaatveranderingen in Oost-Afrika die verband houden met de quartaire of pleistocene ijstijd. De afnemende verdamping van de oceanen zorgde voor een droger klimaat en dit gaf een uitbreiding van de savanne ten koste van de bossen.
Homo erectus
De iets latere Homo erectus (rechtop lopende mens, 2,1 miljoen jaar geleden) ging van aaseter naar jagen en ontwikkelde de levensstijl van jagen-verzamelen. Dit omdat er uit die tijd (Vroeg- tot Midden Paleolithicum) pijlpunten en harpoenen zijn gevonden. Homo erectus migreerde (trok) uit Afrika en verspreidde zich over Eurazië (Europa en Azië). Ze verplaatsten zich over Zuid-Europa via de Balkan en verspreidde zich om relatief dicht bij Zuidoost-Azië uit te komen (1,6 miljoen jaar geleden).