Bruine beer

Bruine beer Ursus arctos
Niet bedreigd
Leefgebied	Europa, Azië, Noord-Amerika
Leefomgeving	Variërend
Behoort tot de	Beren
Portaal Biologie

De bruine beer (ursus arctos Arctos is het Griekse woord voor beer) is een roofdier die bij de familie van de beren hoort.

Leefomgeving

Nergens in de wereld zijn er roofdieren die zich zo goed kan aanpassen in verschillende leefgebieden dan de bruine beer. Zelfs aan de randen van de Gobiwoestijn leven beren. In Noord-Amerika kwamen ze overal voor maar werden door de mensen verdreven. Er zijn drie reden waarom de beer zich zo goed heeft kunnen verspreiden. De beer is het grootste land roofdier en heeft behalve de mens geen natuurlijke vijanden.

Leefgebied

De plaats waar de meeste bruine beren zijn is Alaska en West-Canada. Er zijn nog zo'n 185.000 tot 200.000 in het wild levende beren op de wereld. In Azië strekt de bruine beer zijn leefgebied uit van het noorden van Siberië, via het Himalayagebied tot in Iran. In Europa komt de bruine beer voor in delen van Noorwegen, in Zweden, Zwitserland, Oostenrijk, Noord-Spanje en Zuid-Frankrijk, Italië, Roemenië en de oostelijke landen van Europa. In Noord-Amerika komt de beer in Alaska en in West-Canada voor. Tot de 13e eeuw kwam de beer ook in België voor.

Kenmerken

De bruine beer kan een schouderhoogte hebben van 90-160 centimeter. De zwaarste exemplaren die soms wel 1000 kilo kunnen wegen, zijn de kodiakberen, genoemd naar de plaats dat ze voorkomen. De kodiakbeer leeft op het eiland Kodiak. Wanner deze beer rechtop gaat staan, is hij wel 3 meter hoog. In Zuid-Europa zijn de beren veel kleiner dan de kodiakbeer. Hier wegen de beren gemiddeld 150 kilo.

De vacht van een beer kan verschillende kleuren hebben vaak komt dat door de verschillende leefgebieden. Je hebt bruine beren met een blonde vacht dat is heel zeldzaam. Je hebt ook vaak aan kustgebieden beren mete een rosse vachtkleur. De ogen van een beer zijn net zoals de meeste roofdieren heel klein en naar voor gericht. Vaak werd gedacht dat de bruine beer niet goed kon zien. Maar als hij zich concentreert op 1 punt kan hij bewegingen op grote afstanden waarnemen. Alle beren hebben een sterk variërend gezicht net zoals ons gezicht wij lijken ook niet op elkaar. De beer heeft een korte staart en geen snorharen, maar wel een zeer goede neus.

Beren worden in het wild zo'n 30 jaar, maar in gevangenschap leven ze langer: 45 jaar.

Voedsel

Het gebit ziet eruit als een echt roofdiergebit. Maar als je zijn gebit vergelijkt met dat van een leeuw, zie je dat zijn kiezen afgeplat zijn. Dat is handig om plantaardig voedsel te eten. Een beer heeft (net zoals de mens) een stevige maag zodat hij bijna alles kan eten. In Canada en Alaska leven de beren voor 98% van planten. Ze eten daar gras, bloemen, wortels, zaden, noten, knollen en bessen. In de Karpaten eet de bruine beer maïskolven en graan, tot ergernis van de boeren. Maar ook wilde vruchten zoals pruimen. Ze eten genoeg voor de winterslaap. Bruine beren die aan de kust leven van Alaska eten vooral zalm, mosselen en vers zeegras. Beren eten niet altijd alles. Soms kunnen ze een jaar enkel gras, wortels en bessen eten.

Een andere belangrijke voedselbron voor de bruine beer zijn vogeleieren. Ze zwemmen dan naar eilanden waar er geen roofdieren zijn en stelen dan de eieren of kuikens van meeuwen en andere zeevogels. Op zoek naar iets eetbaars moeten berenfamilies altijd op hun eigen gebied zoeken, een ander gebied is namelijk van een andere berenfamilie. Soms zijn die gebieden van 1 beer wel 200 tot 500 km² groot.

Bruine beren zijn intelligente dieren. Als ze ziek waren aten ze bepaalde kruiden zodat ze terug beter werden. Indianen volgden de beren zelfs om meer te weten te komen over die kruiden. De beren eten ook echt grote dieren zoals een kariboe, muskusoskalf, dall schaap, elandkalf en marmot. Als je een beer met rust laat zal hij jou nooit aanvallen.

Een beer vangt een zalm

Voortplanting

Het hoogtepunt van de paartijd is eind juni en midden juli. Wanneer twee even sterke mannetjes het vrouwtje willen, wordt er gevochten. Dat gaat er hard aan toe soms sterft er één van de twee beren wel. De winnaar mag dan met het vrouwtje paren. Na 60 dagen legt de bruine beer dan ongeveer twee babyberen. Heel zeldzaam is het als er 3 babyberen komen. Ze wegen dan maar 500 gram en zijn maar zo groot als een cavia. De vader verlaat direct de kleine beren. De berin is het enige zoogdier dat de urine van de kleine beren op likt om het nest proper te houden. Een berin heeft zes tepels 4 op de borst en 2 op de buik. Tot nu toe is er nog niet waargenomen of dat de tepels op de buik ook gebruikt worden. Waarschijnlijk omdat die minder melk geven. Elk berenjong heeft een eigen tepel en zo groeien de kleintjes snel. De berenjongen blijven tot hun 4 jaar bij de moeder.

Ondersoorten

• Ursus arctos arctos (Europese bruine beer) - Komt voor in Scandinavië, Centraal- en Oost-Europa, oostwaarts tot aan de Jenisej.
• Ursus arctos beringianus (Kamtsjatkabeer) - Komt voor op het schiereiland Kamtsjatka en de Koerilen.
• † Ursus arctos californicus (Californische grizzlybeer) - Kwam voor in Californië.
• Ursus arctos collaris (Oost-Siberische bruine beer) - Komt voor in Oost-Siberië, vanaf de Jenisej oostwaarts over de gehele taigagordel. De zuidgrens van het areaal ligt ter hoogte van de autonome republiek Chakassië en de zuidelijke grens van de Kraj Krasnojarsk.
• † Ursus arctos crowtheri (Atlasbeer) - Kwam voor in het Atlasgebergte.
• Ursus arctos gobiensis (Gobibeer) - Komt voor in het zuidwesten van Mongolië.
• Ursus arctos horribilis (Grizzlybeer) - Komt voor in het westen en noorden van Canada en het midden en noorden van Alaska.
• Ursus arctos isabellinus (Isabelbeer) - Komt voor in het Tiensjangebergte, Pamirgebergte en buiten de grenzen van de voormalige Sovjet-Unie in het westen van de Himalaya, Hindoekoesj en Karakoram.
• Ursus arctos lasiotus (Oessoeribeer) - Komt voor in het Russische Verre Oosten (Oblast Amoer, Sichote-Alingebergte en Oblast Sachalin) en Hokkaido.
• Ursus arctos marsicanus (Marsicaanse bruine beer of Abruzzenbeer) - Komt voor in de Apennijnen.
• Ursus arctos middendorffi (Kodiakbeer) - Komt voor op het eiland Kodiak, Afognak en Shuyak.
• † Ursus arctos nelsoni (Mexicaanse beer) - Kwam voor in het noorden van Mexico en de aangrenzende delen in de Verenigde Staten.
• Ursus arctos pruinosus (Tibetaanse blauwe beer) - Komt voor op het Tibetaans Plateau.
• Ursus arctos syriacus (Syrische bruine beer) - Komt voor in Transkaukasië, Turkije, Irak, Iran, Afghanistan en het westen van Pakistan.

† betekent: uitgestorven

Videolink

• De bruine beer (beeldbankfilmpje)