Klassieke muziek: verschil tussen versies

Huidige versie van 26 aug 2024 om 20:15

Muziekinstrumenten uit de tijd van de Barok

Klassieke muziek is muziek die al heel oud is. Meestal wordt er de muziek onder verstaan, die gecomponeerd is in de tijd tussen 1770 en 1830 op het gebied van de symfonie (grote orkesten), de klaviersonate (piano, vleugel enz.) en het strijkkwartet. Kortom, de tijd van grote componisten als Beethoven, Mozart en Haydn. Maar vaak ook wordt die periode ruimer genomen, tot de huidige tijd aan toe.

Al in de 11e eeuw waren er componisten die voor een bepaalde zangstem schreven, maar de instrumenten in die tijd en de 700 jaar daarna, waren heel anders dan onze moderne instrumenten die pas rond 1800 werden gebruikt. Een paar van de meest beroemde componisten zijn Bach, Beethoven, Mozart, Schumann, Dvorak, Stravinsky en Haydn. De meeste kinderen die van klassiek houden zijn daar vaak mee opgegroeid, sommige hebben ook les gekregen op een instrument toen zij jong waren en kunnen nu een instrument bespelen.

Klassieke musici zijn één van de best getrainde muzikanten in de wereld. Ook in klassieke muziek die wordt gezongen, worden de zangers en zangeressen heel goed getraind. Dit wordt gedaan omdat klassieke muziek vaak heel erg moeilijk is om te spelen en ook om te zorgen dat de muzikant op een heel natuurlijke manier muziek kan maken.

Een Orkest dat alleen muziek speelt van zo'n 350 jaar geleden heet een barokorkest. De rede hiervoor is dat de meest voorkomende muziekstijl van die tijd barokke muziek wordt genoemd.

Gezongen klassiek muziek kan Opera of koormuziek zijn.

Muziek oefenen in de 17e eeuw

Geschiedenis

Ontstaan

In het oude China gaf de keizer eens een opdracht aan een minister: Je moet de de twaalf tonen van de feniks opschrijven. De feniks is een vogel die voorkomt in mythes en legendes. Het vrouwtje maakte zes hoge tonen en het mannetje zes lage. Maar ja, hoe schrijf je dat op? Daar wist de minister iets op, de notenbalk! Met de notenbalk kon je heel handig muziek opschrijven! In Europa vond Guido van Arezzo in 1027 het notenschrift uit. Hierdoor konden meerdere instrumenten tegelijkertijd spelen. In de renaissance (1450-1600) ontstonden kwartetten (orkestjes van vier personen).

Zie ook Renaissance (muziek) voor een heel artikel hierover.

Rond 1600 begon de Barok, dat was de eerste periode van de klassieke muziek. Verder waren er het classicisme en de romantiek. De muziekinstrumenten waren in de Barok nog anders dan nu. Je had bijvoorbeeld de viola da gamba, dat was een instrument vergelijkbaar met een cello. Tijdens het classicisme ontstond de piano zoals we die nu kennen. In de tijd van de romantiek waren bijna alle instrumenten er al. De tijd van de klassieke muziek was in ongeveer 1920 afgelopen, toen kwam de jazz en nog later de popmuziek. Nog steeds wordt er nog veel klassieke muziek gespeeld maar minder dan vroeger.

De Barok

Zie ook Barokke muziek voor een heel artikel hierover.

De barok was de eerste periode van de klassieke muziek. De barok kan je herkennen aan heel veel versiersels in de muziek. Ook in de gebouwen uit die tijd zitten veel krullen en bogen. Een belangrijk instrument was het klavecimbel. Die sloeg niet op de snaren zoals de piano maar die tokkelde. Op de klavecimbel kon je niet hard of zacht spelen want dat kon niet door dat tokkelen. Een klavecimbel heeft ook soms twee toetsenborden.

Bekende componisten uit de Barok waren:

Jean-Baptiste Lully (1632-1687)
Johann Sebastian Bach (1685-1750)
Arcangelo Corelli (1653-1713)
Domenico Scarlatti (1685-1757)
Antonio Vivaldi (1678-1741) bijgenaamd: De Rode Priester
Georg Friedrich Händel (1685-1759)

Het Classicisme

Zie ook Classicisme (muziek) voor een heel artikel hierover.

Rond 1740 begon het classicisme. In die tijd werd de muziek strakker en er bleven maar weinig versieringen over. De klassieke tijd duurde tot ongeveer 1820. In de klassieke tijd werd de pianoforte uitgevonden, dit was de voorloper van de piano zoals we die nu kennen. In de klassieke tijd werden de orkesten ook groter en begonnen ze meer te lijken op de orkesten van nu. Een voorbeeld van een gebouw in de stijl van het classicisme is Paleis Soestdijk.

Bekende componisten uit de klassieke tijd waren:

Wolfgang Amadeus Mozart (1765-1791)
Joseph Haydn (1732-1809)
Ludwig van Beethoven (1770-1827)

De grens tussen de klassieke tijd en de romantiek is heel onduidelijk. Hij ligt ongeveer in 1820. De componist Ludwig van Beethoven begon bijvoorbeeld in het Classicisme, maar ontwikkelde zich naar een meer Romantisch componist. ZO'n iemand noemen we een overgangsfiguur.

De Romantiek

Zie ook Romantiek (muziek) voor een heel artikel hierover.

Zo rond 1820 brak een nieuwe (en ook laatste) periode aan in de klassieke muziek: de Romantiek. In die tijd kwamen er veel fabrieken bij, werd de stoommachine uitgevonden en werd het leven veel gejaagder. De componisten wilden met hun muziek de rust weer terug krijgen in de wereld. Het woord Romantiek heeft trouwens niets te maken met het woord romantisch. Als je zegt: "Dit is romantische muziek", dan bedoel je dat de muziek geschikt is om naar te luisteren voor verliefde mensen. Als je zegt: "Dit is muziek uit de Romantiek" bedoel je dus iets anders!

Bekende componisten zijn:

Edvard Grieg (1843-1907)
Camille Saint-Saëns (1835-1921)
Pjotr Iljitsj Tsjaikovski (1840-1893)
Felix Mendelssohn (1809-1847). Zijn bekendste muziekstuk heet "Midzomernachtsdroom", waarin het stuk dat meestal bij bruiloften wordt gespeeld.

Soorten klassieke muziek

Opera muziek

Opera gebruikt muziek om een verhaal te vertellen. Het lijkt een beetje op een musical, alleen dan met klassieke muziek. Opera komt vaak alleen voor in het theater of in de concertzaal. Een opera duurt meestal erg lang. Sommige opera's van de componist Richard Wagner duren wel langer dan 4 uur! Gelukkig zijn er dan wel 2 pauzes. Opera is nog steeds heel erg populair, ook bij mensen die normaal alleen naar popmuziek luisteren. Toen de beroemde operazanger Luciano Pavarotti overleed aan kanker waren miljoenen mensen over de hele wereld heel erg bedroefd. Een bekende aria (dat is een lang lied) die hij vaak zong heette "Nessun dorma" (dat betekent "Niemand slaapt" in het Italiaans) uit de opera Turandot van Giacomo Puccini. Dit verhaal gaat over de Chinese prinses Turandot die alleen wil trouwen met een man die de raadsels die zij opgeeft kan oplossen.

Koormuziek

Koormuziek bestaat uit grote groepen mensen die allemaal tegelijkertijd een lied zingen. Vaak zijn de stemmen verdeeld in groepen van lage en hoge stemmen, die tegelijk verschillende noten zingen die samen mooi klinken. Koormuziek wordt vaak in kerken gezongen, maar er zijn ook heel veel koren die andere liederen zingen dan kerkliederen. Er bestaan popkoren, smartlappenkoren maar er zijn ook kinderkoren. Een beroemd kinderkoor is het Kinderen voor Kinderenkoor. Dit koor zingt geen klassieke muziek, maar gewone liedjes. Er zijn ook kinderkoren die wel klassieke muziek zingen, zoals de Nationale Koren. Als je op zo'n koor wilt zingen moet je eerst auditie doen. Daarna leer je heel goed zingen en ga je echte klassieke muziekwerken uitvoeren. In een koor zingen is populair. In Nederland zingen wel 1 miljoen mensen in een koor, en in Europa zijn wel 1 miljoen koren met 37 miljoen koorzangers.

Klassieke muziek om op te dansen

Er zijn verschillende soorten klassieke dansen zoals ballet. Ook werden er vroeger vaak dansen geschreven zoals de wals en de polka. Tegenwoordig is de meeste dansmuziek pop of jazz. Er zijn veel beroemde componisten die speciaal muziek voor ballet hebben geschreven, zoals Pjotr Tsjaikovsky en Igor Stravinsky.

Componisten

video

@@ Regel 1: / Regel 1: @@
+[[Bestand:Baschenis - Musical Instruments.jpg|miniatuur|Muziekinstrumenten uit de tijd van de Barok]]
-'''Klassieke muziek''' is muziek die eerst word opgeschreven door een [[componist]], waarna een [[orkest]] of een [[muzikant]] de muziek leert spelen. Klassieke muziek is al heel oud. Al in de [[11e eeuw]] waren er componisten die voor een zangstem schreven, maar de instrumenten in die tijd en de 700 honderd jaar daarna, waren heel anders dan onze moderne instrumenten die pas rond 1800 honderd werden gebruikt. Een paar van de meest beroemde componisten zijn mensen zoals Bach, Beethoven, Schumann, Dvorak, Stravinsky, Morricone en Part. De meeste kinderen die van klassiek houden zijn daar vaak mee opgegroeid, sommige hebben ook les gekregen op een [[instrument]] toen zij jong waren en kunnen nu een instrument bespelen.
+'''Klassieke muziek''' is [[muziek]] die al heel oud is. Meestal wordt er de muziek onder verstaan, die gecomponeerd is in de tijd tussen 1770 en 1830 op het gebied van de symfonie (grote [[orkest]]en), de klaviersonate (piano, vleugel enz.) en het strijkkwartet. Kortom, de tijd van grote [[componist]]en als [[Ludwig van Beethoven|Beethoven]], [[Wolfgang Amadeus Mozart|Mozart]] en [[Joseph Haydn|Haydn]]. Maar vaak ook wordt die periode ruimer genomen, tot de huidige tijd aan toe.
+Al in de [[11e eeuw]] waren er componisten die voor een bepaalde [[zangstem]] schreven, maar de instrumenten in die tijd en de 700 jaar daarna, waren heel anders dan onze moderne instrumenten die pas rond 1800 werden gebruikt. Een paar van de meest beroemde componisten zijn [[Johann Sebastian Bach|Bach]], [[Ludwig van Beethoven|Beethoven]], [[Wolfgang Amadeus Mozart|Mozart]], Schumann, [[Antonin Dvorak|Dvorak]], Stravinsky en [[Joseph Haydn|Haydn]]. De meeste kinderen die van klassiek houden zijn daar vaak mee opgegroeid, sommige hebben ook les gekregen op een [[Muziekinstrument|instrument]] toen zij jong waren en kunnen nu een instrument bespelen.
-Klassieke muzikanten zijn één van de best getrainde muzikanten in de wereld. Ook in klassieke muziek die word gezongen, worden de zangers en zangeressen heel goed getraind. Dit word gedaan omdat klassieke muziek vaak heel erg moeilijk is om te bespelen en ook om te zorgen dat de muzikant op een heel natuurlijke manier muziek kan maken.
+Klassieke musici zijn één van de best getrainde muzikanten in de wereld. Ook in klassieke muziek die wordt gezongen, worden de [[zanger]]s en zangeressen heel goed getraind. Dit wordt gedaan omdat klassieke muziek vaak heel erg moeilijk is om te spelen en ook om te zorgen dat de muzikant op een heel natuurlijke manier muziek kan maken.
-Een Orkest die alleen muziek speelt van zo'n 350 jaar geleden heet een [[barokorkest]]. De rede hiervoor is dat de meest voorkomende muziekstijl van die tijd [[barok muziek]] word genoemd.
+Een Orkest dat alleen muziek speelt van zo'n 350 jaar geleden heet een [[barokorkest]]. De rede hiervoor is dat de meest voorkomende muziekstijl van die tijd [[barokke muziek]] wordt genoemd.
-Gezongen klassiek muziek kan [[Opera]] of [[koormuziek]] zijn. Opera gebruikt muziek om een verhaal te vertellen; koormuziek bestaan uit grote groepen mensen die allemaal tegelijkertijd een lied zingen. Koormuziek word vaak in kerken gezongen terwijl opera voorkomt in het [[theater]].
+Gezongen klassiek muziek kan [[Opera (muziek)|Opera]] of [[koormuziek]] zijn.
+[[Bestand:Lady Seated at a Virginal, Vermeer, The National Gallery, London.jpg|miniatuur|Muziek oefenen in de 17e eeuw]]
+==Geschiedenis==
+===Ontstaan===
+In het oude [[China]] gaf de [[keizer]] eens een opdracht aan een minister: ''Je moet de de twaalf tonen van de feniks opschrijven.'' De feniks is een vogel die voorkomt in mythes en legendes. Het vrouwtje maakte zes hoge tonen en het mannetje zes lage. Maar ja, hoe schrijf je dat op? Daar wist de minister iets op, de notenbalk! Met de notenbalk kon je heel handig muziek opschrijven! In [[Europa (werelddeel)|Europa]] vond [[Guido van Arezzo]] in 1027 het notenschrift uit. Hierdoor konden meerdere instrumenten tegelijkertijd spelen. In de [[Renaissance (periode)|renaissance]] (1450-1600) ontstonden kwartetten (orkestjes van vier personen). {{zieook|Zie ook [[Renaissance (muziek)]] voor een heel artikel hierover.}}Rond 1600 begon de Barok, dat was de eerste periode van de klassieke muziek. Verder waren er het classicisme en de romantiek. De muziekinstrumenten waren in de Barok nog anders dan nu. Je had bijvoorbeeld de ''viola da gamba'', dat was een instrument vergelijkbaar met een [[cello]]. Tijdens het classicisme ontstond de piano zoals we die nu kennen. In de tijd van de romantiek waren bijna alle instrumenten er al. De tijd van de klassieke muziek was in ongeveer 1920 afgelopen, toen kwam de [[jazz]] en nog later de [[popmuziek]]. Nog steeds wordt er nog veel klassieke muziek gespeeld maar minder dan vroeger.
+===De Barok===
+{{zieook|Zie ook [[Barokke muziek]] voor een heel artikel hierover.}}De barok was de eerste periode van de klassieke muziek. De barok kan je herkennen aan heel veel versiersels in de muziek. Ook in de gebouwen uit die tijd zitten veel krullen en bogen. Een belangrijk instrument was het [[klavecimbel]]. Die sloeg niet op de snaren zoals de [[piano]] maar die tokkelde. Op de klavecimbel kon je niet hard of zacht spelen want dat kon niet door dat tokkelen. Een klavecimbel heeft ook soms twee toetsenborden.
+'''Bekende componisten uit de Barok waren:'''
+*[[Jean-Baptiste Lully]] (1632-1687)
+*[[Johann Sebastian Bach]] (1685-1750)
+*[[Arcangelo Corelli]] (1653-1713)
+*[[Domenico Scarlatti]] (1685-1757)
+*[[Antonio Vivaldi]] (1678-1741) bijgenaamd: ''De Rode Priester''
+*[[Georg Friedrich Händel]] (1685-1759)
+===Het Classicisme===
+{{zieook|Zie ook [[Classicisme (muziek)]] voor een heel artikel hierover.}}Rond 1740 begon het classicisme. In die tijd werd de muziek strakker en er bleven maar weinig versieringen over. De klassieke tijd duurde tot ongeveer 1820. In de klassieke tijd werd de pianoforte uitgevonden, dit was de voorloper van de piano zoals we die nu kennen. In de klassieke tijd werden de orkesten ook groter en begonnen ze meer te lijken op de orkesten van nu. Een voorbeeld van een gebouw in de stijl van het classicisme is [[Paleis Soestdijk]].
+'''Bekende componisten uit de klassieke tijd waren:'''
+*[[Wolfgang Amadeus Mozart]] (1765-1791)
+*[[Joseph Haydn]] (1732-1809)
+*[[Ludwig van Beethoven]] (1770-1827)
+De grens tussen de klassieke tijd en de romantiek is heel onduidelijk. Hij ligt ongeveer in 1820. De componist [[Ludwig van Beethoven]] begon bijvoorbeeld in het Classicisme, maar ontwikkelde zich naar een meer Romantisch componist. ZO'n iemand noemen we een overgangsfiguur.
+===De Romantiek===
+{{zieook|Zie ook [[Romantiek (muziek)]] voor een heel artikel hierover.}}Zo rond 1820 brak een nieuwe (en ook laatste) periode aan in de klassieke muziek: de Romantiek. In die tijd kwamen er veel fabrieken bij, werd de stoommachine uitgevonden en werd het leven  veel gejaagder. De componisten wilden met hun muziek de rust weer terug krijgen in de wereld. Het woord Romantiek heeft trouwens niets te maken met het woord romantisch. Als je zegt: "Dit is romantische muziek", dan bedoel je dat de muziek geschikt is om naar te luisteren voor verliefde mensen. Als je zegt: "Dit is muziek uit de Romantiek" bedoel je dus iets anders!
+Bekende componisten zijn:
+*[[Edvard Grieg]] (1843-1907)
+*[[Camille Saint-Saëns]] (1835-1921)
+*[[Pjotr Iljitsj Tsjaikovski]] (1840-1893)
+*[[Felix Mendelssohn]] (1809-1847). Zijn bekendste muziekstuk heet "Midzomernachtsdroom", waarin het stuk dat meestal bij bruiloften wordt gespeeld.
+==Soorten klassieke muziek==
+==== Opera muziek ====
+[[Opera (muziek)|Opera]] gebruikt muziek om een verhaal te vertellen. Het lijkt een beetje op een [[musical]], alleen dan met klassieke muziek. Opera komt vaak alleen voor in het [[theater]] of in de concertzaal. Een opera duurt meestal erg lang. Sommige opera's van de componist [[Richard Wagner]] duren wel langer dan 4 uur! Gelukkig zijn er dan wel 2 pauzes. Opera is nog steeds heel erg populair, ook bij mensen die normaal alleen naar popmuziek luisteren. Toen de beroemde operazanger [[Luciano Pavarotti]] overleed aan [[kanker]] waren miljoenen mensen over de hele wereld heel erg bedroefd. Een bekende aria (dat is een lang lied) die hij vaak zong heette "Nessun dorma" (dat betekent "Niemand slaapt" in het Italiaans) uit de opera Turandot van [[Giacomo Puccini]]. Dit verhaal gaat over de Chinese prinses Turandot die alleen wil trouwen met een man die de raadsels die zij opgeeft kan oplossen.
+==== Koormuziek ====
+Koormuziek bestaat uit grote groepen mensen die allemaal tegelijkertijd een lied zingen. Vaak zijn de stemmen verdeeld in groepen van lage en hoge stemmen, die tegelijk verschillende noten zingen die samen mooi klinken. Koormuziek wordt vaak in kerken gezongen, maar er zijn ook heel veel koren die andere liederen zingen dan kerkliederen. Er bestaan [[Popmuziek|pop]]<nowiki/>koren, [[smartlap]]<nowiki/>penkoren maar er zijn ook kinderkoren. Een beroemd kinderkoor is het [[Kinderen voor Kinderen]]koor. Dit koor zingt geen klassieke muziek, maar gewone liedjes. Er zijn ook kinderkoren die wel klassieke muziek zingen, zoals de [[Nationale Koren]]. Als je op zo'n koor wilt zingen moet je eerst [[auditie]] doen. Daarna leer je heel goed zingen en ga je echte klassieke muziekwerken uitvoeren. In een koor zingen is [[populair]]. In Nederland zingen wel 1 miljoen mensen in een koor, en in Europa zijn wel 1 miljoen koren met 37 miljoen koorzangers.
+==== Klassieke muziek om op te dansen ====
+Er zijn verschillende soorten klassieke dansen zoals [[ballet]]. Ook werden er vroeger vaak dansen geschreven zoals de [[Wals (dans en muziek)|wals]] en de [[polka]]. Tegenwoordig is de meeste dansmuziek [[Popmuziek|pop]] of [[jazz]]. Er zijn veel beroemde componisten die speciaal muziek voor ballet hebben geschreven, zoals [[Pjotr Iljitsj Tsjaikovski|Pjotr Tsjaikovsky]] en [[Igor Stravinsky]].
+=== Componisten ===
+*[[Johann Sebastian Bach]]
+*[[Antonin Dvorak]]
+*[[Wolfgang Amadeus Mozart]]
+*[[Robert Schumann]]
+*[[Franz Liszt]]
+*[[Frédéric Chopin]]
+*[[Ludwig van Beethoven]]
+*[[Johannes Brahms]]
+*[[Johann Strauss Jr.]]
+*[[Georg Friedrich Händel]]
+*[[Richard Wagner]]
+==video==
+* [https://www.youtube.com/watch?v=feOy9T-vj_s&list=PLi_srCikhtgjrGJiXv9veUARuSuhd_sjz&index=5/ Muziekstuk van Grieg met beelden van de ontwikkeling tot een baby tijdens de zwangerschap]
+* [https://www.youtube.com/watch?v=Oa0kvj07ofo&list=PLi_srCikhtgjrGJiXv9veUARuSuhd_sjz&index=3/ Camille Saint-Saëns met beelden van de evolutie]
+* [https://www.youtube.com/watch?v=AhM_lEJpPiA&list=PLi_srCikhtgjrGJiXv9veUARuSuhd_sjz&index=1/ Muziek van Händel, uit de Messiah, met beelden van de basiliek uit] [[Oudenbosch]].
 [[Categorie:Muziek]]