Waterschapsverkiezingen 2015

Waterschapsverkiezingen 2015
← 2008	2019 →
Land	Nederland
Datum	18 maart 2015
Uitslag
Kiesgerechtigd	12.814.042 personen
Opgekomen	5.574.320 personen
Opkomst	43,50%
Parlement	Waterschap
Te verdelen	444 zetels
	Water Natuurlijk 855.610 stemmen 15,89% 78 zetels
	Christen-Democratisch Appèl 808.173 stemmen 15,01% 71 zetels
	Volkspartij voor Vrijheid en Democratie 806.444 stemmen 14,98% 66 zetels
Hierboven staan alleen de grootste partijen; de volledige resultaten staan verder in dit artikel.
Stembiljet
Vorige winnaar ← Water Natuurlijk (WN)	Volgende winnaar Water Natuurlijk (WN) →
Portaal Politiek

De waterschapsverkiezingen 2015 vonden plaats op 18 maart 2015. Op dezelfde dag vonden ook de Provinciale Statenverkiezingen 2015 en de Eilandsraadsverkiezingen 2015 op Bonaire, Saba en Sint Eustatius plaats. Deze verkiezingen zouden eigenlijk in 2012 gehouden moeten worden, maar werden uitgesteld tot 2015. Hierdoor konden de waterschapsverkiezingen voortaan tegelijkertijd worden gehouden met de Provinciale Statenverkiezingen. Hierdoor hoopte men de opkomst te verhogen.

In 2015 was het ook voor het eerst dat de waterschapsverkiezingen door de Kieswet werden geregeld. Hierdoor was er meer controle. Het opkomstpercentage voor de verkiezingen verdubbelde in vergelijking met vorige keer. Net als bij de waterschapsverkiezingen van 2008 was Water Natuurlijk de grote winnaar, maar verloor wel wat zetels. Het CDA kwam op de tweede plek en de VVD op de derde plek. De partijen Waterbelang Limburg, 50PLUS en De Groenen deden voor het eerst mee aan de verkiezingen en wonnen ook zetels.

Verloop

Achtergrondinformatie

De waterschapsverkiezingen zouden oorspronkelijk in 2012 gehouden worden. Er waren echter wat problemen bij de waterschapsverkiezingen 2008. Als eerste was het opkomstpercentage erg laag. Slechts 23% van de stemgerechtigden kwam opdagen. Ook was er een grote foutenmarge. De verkiezingen werden toen niet overal op dezelfde dag gehouden, maar de verkiezingen vonden in ieder waterschap op een andere dag binnen twee weken plaats. Na de verkiezingen waren er verschillende stemmen om de waterschappen samen te voegen met de provincies. Op deze manier wilde men ook kosten besparen.

Uiteindelijk ging dit plan niet door. In 2012 besloot de Tweede Kamer om de waterschapsverkiezingen twee jaar uit te stellen naar 2014. Ook werden de waterschapsverkiezingen opgenomen in kieswet. Hierdoor was er strenger toezicht op de verkiezingen. Het idee was om de verkiezingen in het najaar van 2014 te houden. Uiteindelijk stelde men de verkiezingen opnieuw uit naar 18 maart 2015. Op deze manier konden de verkiezingen op dezelfde dag als de Provinciale Statenverkiezingen gehouden worden. Mede hierdoor hoopte men dat er meer mensen gingen stemmen.

Samenstelling

Bij de waterschapsverkiezingen kiezen de inwoners van een waterschap het algemeen bestuur voor de komende vier jaar. Alle inwoners van 18 jaar en ouder mogen stemmen. Zij moeten minstens 44 dagen vóór de verkiezingen in het waterschap wonen. Ook mensen met een niet-Nederlandse nationaliteit mogen stemmen, zolang ze maar officieel in het waterschap wonen. Het algemeen bestuur van een waterschap is vergelijkbaar met een gemeenteraad of parlement. Het bestuur maakt wetten, stemt daarover en houdt het bestuur in de gaten. De inwoners mogen bijna alle zetels in het algemeen bestuur kiezen.

Per waterschap zijn er een aantal geborgde zetels (vaste zetels) voor groepen met "specifieke belangen". Deze groepen zijn de boeren, natuurorganisaties en bedrijven. De geborgde zetels worden niet door de inwoners, maar door speciale organisaties gekozen. Voor de boeren is dit de Land- en Tuinorganisatie, voor natuurorganisaties de Vereniging van Bos- en Natuurterreineigenaren (VBNE) en voor bedrijven de Kamer van Koophandel. Het aantal geborgde zetels was afwijkend per waterschap, maar lag tussen de 7 en 9 zetels. Hiervan waren er 3 of 4 voor de boeren, 3 of 4 voor bedrijven en 1 voor natuurorganisaties.

Planning

• 22 maart 2014: De laatste dag waarop partijen zich konden registreren.
• 2 februari 2015: De dag waarop de kandidaten voor de verkiezingen bekendgemaakt werden.
• 18 maart 2015: De dag van de verkiezingen.
• 23 maart 2015: De dag van de bekendmaking van de definitieve uitslag.

Deelnemende partijen

Hieronder volgt een overzicht van partijen die in meer dan één waterschap meedoen, of partijen die steun hebben van een landelijke partij. Naast deze partijen zijn er ook een heleboel kleinere lokale partijen die meedoen aan de verkiezingen.

Partij			Richting	Stroming	Gesteund door
		Water Natuurlijk	Centrumlinks	Groene politiek	D66 & GroenLinks
		Christen-Democratisch Appèl (CDA)	Centrum tot centrumrechts	Christendemocratie Liberaal-conservatisme
		Partij van de Arbeid (PvdA)	Centrumlinks	Sociaaldemocratie Progressivisme
		Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD)	Centrumrechts	Conservatief-liberalisme Economisch liberalisme
		Algemene Waterschapspartij (AWP)	Centrum	Technocratie
		ChristenUnie (CU)	Centrum tot centrumrechts	Christelijk-sociaal Sociaal-conservatisme
		Staatkundig Gereformeerde Partij (SGP)	Rechts	Christelijk-rechts Sociaal-conservatisme
		Partij voor de Dieren (PvdD)	Links	Dierenbelangen Groene politiek
		ChristenUnie-SGP (CU-SGP)	Centrum tot centrumrechts	Christelijk-sociaal Christelijk-rechts Sociaal-conservatisme
		50PLUS (50+)	Centrum tot centrumlinks	Ouderenbelangen Centrisme
		De Groenen	Centrum tot centrumlinks	Groenliberalisme Progressivisme
		Waterbelang Limburg	Centrum tot centrumrechts	Christendemocratie Liberaal-conservatisme	CDA

Landelijke uitslag

Opkomst
2008	22,70%	2015	43,50%

% = Percentage van het totaal aantal zetels (2008) of stemmen (2015)
◉ = Aantal zetels

Partij			2008		2015		Verschil
			%	◉	%1	◉	%	◉
	Water Natuurlijk		19,92%	100	15,89%	78	-4,03%	-22
	Christen-Democratisch Appèl	CDA	17,73%	89	15,01%	71	-2,30%	-18
	Volkspartij voor Vrijheid en Democratie	VVD	11,75%	59	14,98%	66	+3,23%	+7
	Partij van de Arbeid	PvdA	11,95%	60	11,48%	49	-0,47%	-11
	50Plus	50+	-	-	5,71%	23	+5,71%	+23
	Waterbelang Limburg		-	-	4,57%	22	+4,57%	+22
	Algemene Waterschapspartij	AWP	6,37%	32	4,42%	18	-1,95%	-14
	Partij voor de Dieren	PvdD	1,59%	8	4,03%	15	+2,44%	+7
	ChristenUnie	CU	4,38%	22	3,78%	19	-0,60%	-3
	Staatkundig Gereformeerde Partij	SGP	3,19%	16	2,66%	13	-0,53%	-3
	ChristenUnie-SGP	CU-SGP	0,40%	2	1,78%	5	+1,38%	+3
	De Groenen		-	-	0,44%	1	+0,44%	+1
	overige partijen		22,82%	115	15,24%	64	-7,58%	-51
totaal			100,00%	502	100,00%	444		-58

1.) Het percentage dat voor 2008 wordt gegeven is niet het percentage van het totaal aantal stemmen, maar van het totaal aantal zetels. Van 2008 is namelijk alleen een zetelverdeling bekend en niet hoeveel stemmen de lijsten/partijen toen hebben gekregen.