Gebruiker:Mike1023/Kladblok: verschil tussen versies

Uit Wikikids
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
 
(145 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
−
{{Infobox auteur
 +
{{Infobox politieke partij
−
| naam = Dr. Seuss
 +
| naam = Belgische Werkliedenpartij (BWP) <br> ''Parti ouvrier belge (POB)''
−
| afbeelding = Ted_Geisel_NYWTS_2_crop.jpg
 +
| afbeelding =
  +
| oprichting = 6 april 1885
−
| ander formaat =
  
  +
| opheffing = 28 juni 1940
−
| onderschrift = Dr. Seuss in 1957
  
−
| citaat =
+
| actief in = {{BE}}
  +
| richting = [[Links (politiek)|Centrumlinks]] tot [[links (politiek)|Links]]
−
| volledige naam = Theodor Seuss Geisel
  
  +
| stroming = [[Sociaaldemocratie]] <br> [[Democratisch socialisme]]
−
| pseudoniem =
 
−
| bijnaam =
+
| presidentskandidaat =
−
| geboren = 2 maart 1904
 +
| president =
  +
| vicepresidentskandidaat =
−
| geboorteplaats = [[Springfield (Massachusetts)|Springfield]], [[Massachusetts]]
  
  +
| vicepresident =
−
| overleden = 24 september 1991
  
  +
| oprichter =
−
| land = {{USA}}
  
  +
| partijleider =
−
| beroep = Schrijver, dichter, tekenaar
  
  +
| partijvoorzitter =
−
| jaren-actief = 1931-1991
  
  +
| secretaris-generaal =
−
| genre = [[Kinderboek]], [[gedicht]]en, politieke [[cartoon]]s
  
−
| stroming =
+
| naamkamer1 =
−
| invloeden =
+
| naamkamer2 =
  +
| naamkamer3 =
−
| bekende-werken = ''[[If I Ran the Zoo]]'' <br> ''[[Horton Hears a Who]]'' <br> ''[[The Cat in the Hat]]'' <br> ''[[How the Crinch Stole Christmas]]'' <br> ''[[Green Eggs and Ham]]'' <br> ''[[The Lorax]]''
  
−
| uitgeverij =
+
| naamkamer4 =
−
| dbnl =
+
| naamkamer5 =
  +
| naamkamer6 =
−
| handtekening = [[File:Dr_Seuss_signature.svg|100px]]
  
−
| website =
+
| naamkamer7 =
  +
| fractieleider1 =
  +
| fractieleider2 =
  +
| fractieleider3 =
  +
| fractieleider4 =
  +
| fractieleider5 =
  +
| fractieleider6 =
  +
| fractieleider7 =
  +
| zetels1 =
  +
| zetels2 =
  +
| zetels3 =
  +
| zetels4 =
  +
| zetels5 =
  +
| zetels6 =
  +
| zetels7 =
  +
| kamer1 =
  +
| kamer2 =
  +
| kamer3 =
  +
| kamer4 =
  +
| kamer5 =
  +
| kamer6 =
  +
| kamer7 =
  +
| bureau =
  +
| jongerenorganisatie =
  +
| studentenorganisatie =
  +
| vrouwenbeweging =
  +
| lhbt-vleugel =
  +
| zusterpartij =
  +
| beneuxpartij =
  +
| europesepartij =
  +
| internationaal =
  +
| partijkleur =
  +
| voorgaand =
  +
| opvolgend =
  +
| fusie =
  +
| opgegaan =
  +
| afsplitsing =
  +
| afgesplitst =
  +
| voortzetting =
 
}}
  
}}
  +
De '''Belgische Werkliedenpartij''' ('''BWP'''), of in het [[Frans]] '''Parti ouvrier belge''' ('''POB'''), was een [[België|Belgische]] [[politieke partij]]. De BWP-BOP was actief tussen 1885 en 1940. Het was een [[sociaaldemocratie|sociaaldemocratische]] partij. Tijdens de [[verzuiling]] vertegenwoordigde de Belgische Werkliedenpartij de socialistische zuil.
−
'''Dr. Seuss''' (2 maart 1904, [[Springfield (Massachusetts)|Springfield]] ([[Massachusetts]]) - 24 september 1991, [[San Diego]] ([[Californië]])) was een [[Verenigde Staten|Amerikaans]] schrijver, dichter en [[illustrator]] (tekenaar). Zijn echte naam was '''Theodor Seuss Geisel''', maar schreef onder de naam ''Dr. Seuss''. Hij is vooral bekend vanwege zijn [[kinderboek]]en en gedichten voor kinderen. Voorbeelden hiervan zijn ''[[If I Ran the Zoo]]'' (1950), ''[[Horton Hears a Who]]'' (1955), ''[[The Cat in the Hat]]'' (1957), ''[[How the Crinch Stole Christmas]]'' (1957), ''[[Green Eggs and Ham]]'' (1960) en ''[[The Lorax]]'' (1971).
  
   
  +
De BWP-POB werd in 1885 opgericht. Het vertegenwoordigde de arbeidersklasse die toentertijd niet kon stemmen. Door middel stakingen wisten zij uiteindelijk het [[algemeen meervoudig stemrecht]] af te dwingen in 1892. Vanaf toen kwam de BWP-BOP ook in het parlement. Aan het begin van de 20e eeuw deed de BWP-POB afstand van de [[revolutie]]. De partij wilde op democratische manier veranderingen doorbrengen. De revolutionaire socialisten stapten toen over naar de [[Kommunistische Partij van België]] (KPB). Vanaf de [[Eerste Wereldoorlog]] zat de partij in verschillende regeringen met de [[Katholieke Partij (België)|Katholieke Partij]] en de [[Liberale Partij (België)|Liberale Partij]].
−
Oorspronkelijk werkte Dr. Seuss als tekenaar van (politieke) [[cartoon]]s voor tijdschriften, zoals ''Vanity Fair'' en ''Life''. Ook maakte hij tekeningen voor de [[reclame]]s van [[Standard Oil]] en [[FLIT]]. In 1937 gaf hij zijn eerste kinderboek uit, maar werkte tijdens de [[Tweede Wereldoorlog]] voor het Amerikaans leger als illustrator. Na de oorlog gaf hij meer dan 60 kinderboeken uit, waarvan de meeste echte klassiekers zijn geworden. Miljoenen Amerikanen zijn opgegroeid met de werken van Dr. Seuss. Tijdens zijn leven verkocht hij meer dan 600 miljoen exemplaren. Ook werden zijn boeken in meer dan 20 talen vertaald.
 
   
  +
De partij werd aan het begin van de [[Tweede Wereldoorlog]] opgeheven door partijvoorzitter [[Hendrik de Man]]. De Man besloot namelijk over te lopen naar de nazi's, terwijl veel partijleden moesten vluchten, onderduiken of het verzet in gingen. Na de Tweede Wereldoorlog werd de [[Belgische Socialistische Partij]] (BSP) opgericht als opvolger van de BWP. Dit is de voorloper van het Vlaamse [[Vooruit (politieke partij)|Vooruit]] en de Franstalige [[Parti Socialiste (België)|Parti Socialiste]].
−
Dr. Seuss is zo bekend dat ''National Read Across America Day'' op zijn verjaardag (2 maart) gehouden wordt. Op deze dag worden Amerikaanse kinderen aangemoedigd om te lezen.
  
   
−
==Levensloop==
 +
==Geschiedenis==
−
===Jeugd en opleiding===
 +
===Oprichting===
  +
In de 19e eeuw konden alleen Belgische mannen met bepaald inkomen of vermogen stemmen. Dit wordt het [[censuskiesrecht]] genoemd. Ook werkten de meeste arbeiders in zware omstandigheden. Zij maakten lange dagen, kregen weinig betaald en leefden in slechte en kleine huizen. Tijdens de 19e eeuw verenigden zij zich in [[vakbond]]en. Deze vakbonden kwamen op de rechten van arbeiders. Zo organiseerden zij stakingen die vaak illegaal waren. Door middel van stakingen wilden zij hogere lonen, betere arbeidsomstandigheden en algemeen kiesrecht regelen.
−
Theodor Geisel werd geboren in het plaatsje [[Springfield (Massachusetts)|Springfield]] in de Amerikaanse staat [[Massachusetts]]. Zijn moeder heette Henrietta Seuss en zijn vader heette Theodor Robert Geisel. Zijn vader had een [[bierbrouwerij]], maar deze moest sluiten vanwege de [[drooglegging (Verenigde Staten)|drooglegging]]. Tijdens deze periode mocht er namelijk geen [[alcohol]] in de Verenigde Staten verkocht worden. Theodors familie was van Duitse afkomst. Hierdoor kregen zij tijdens de [[Eerste Wereldoorlog]] te maken met [[discriminatie]]. De Verenigde Staten waren immers in oorlog met Duitsland.
 
   
  +
Op dat moment had België slechts twee grote politieke partijen; de [[Liberale Partij (België)|Liberale Partij]] en de [[Katholieke Partij (België)|Katholieke Partij]]. Binnen beide partijen waren politici actief die wilden opkomen voor de arbeiders, maar zij waren een kleine minderheid. De vakbonden en arbeiders besloten daarom hun eigen partij op te richten. In [[café De Zwaan]] in [[Brussel (stad)|Brussel]] werd in april 1885 de Belgische Werkliedenpartij opgericht. De partij geïnspireerd door ideeën van de Duitse filosoof en econoom [[Karl Marx]]. De partij was tegen het [[kapitalisme]]. Enkele standpunten van de partij waren:
−
Op de middelbare school schreef hij al voor het tijdschrift ''Dartmouth Jack-O-Lantern''. In 1925 werd hij echter betrapt op het drinken van alcohol. Als straf moest hij zijn taken bij het tijdschrift neerleggen. Om toch te kunnen meewerken aan het tijdschrift bedacht hij de [[schuilnaam]] ''Seuss''. Na de middelbare school ging hij Engelse literatuur studeren. Op de universiteit ontmoette hij ook zijn vrouw, Helen Palmer. Oorspronkelijk wilde hij leraar Engels worden, maar besloot uiteindelijk te gaan tekenen.
 
  +
* Hogere lonen en betere arbeidsomstandigheden
  +
* De invoering van het [[algemeen kiesrecht]]
  +
* De afschaffing van [[kinderarbeid]]
  +
* Gratis en neutraal [[onderwijs]] voor alle kinderen
  +
* De invoering van de [[sociale zekerheid]], zoals uitkeringen voor arbeidsongeschikten en zieken
  +
* De [[nationalisering]] van bedrijven
   
−
===Vroege carrière===
 +
===Jaren 1890 en 1900===
  +
De partij had aanvankelijk geen zetels in het Belgisch parlement. Toch werd de partij enorm populair onder de Belgische arbeiders. De partij organiseerde samen met vakbonden stakingen, waaronder de [[staking van 1893]]. Toen legden arbeiders in het gehele land het werk neer. Zij wilde de regering onder druk zetten om het [[algemeen stemrecht]] voor alle mannen in te voeren. De staking zorgde er uiteindelijk voor dat het [[algemeen meervoudig stemrecht]] werd ingevoerd. Alle mannen boven de 25 jaar mochten stemmen. Toch kregen mannen met een hoog inkomen of vermogen één of twee extra stemmen.
−
[[File:Dr_Seuss_and_the_wolf_chewed_up_the_children.jpg|right|300px|thumb|Tijdens de Tweede Wereldoorlog uitte Dr. Seuss vaak kritiek op tegenstanders van het Amerikaanse inmengen in de oorlog. In deze cartoon leest een Amerikaanse moeder haar kinderen voor uit een boek. Op de voorkant staat [[Adolf Hitler]] als beer afgebeeld. Het bovenschrift luidt "En de wolf at de kinderen op en spuugde hun botten uit... Maar het waren buitenlandse kinderen dus het maakte niets uit." Dr. Seuss maakt hier de houding van non-interventionisten belachelijk.]]
  
−
In 1927 brak hij zijn studie af. Hij ging schrijven en tekenen voor verschillende kranten en tijdschriften. Zijn werk werd later dat jaar gepubliceerd in ''The Saturday Evening Post''. Vervolgens verhuisde hij naar [[New York City]] en maakte cartoons voor het tijdschrift ''Judge''. Deze cartoons werden erg bekend, waardoor andere tijdschriften hem ook benaderen. Hij maakte tekeningen voor onder andere ''Life'', ''Liberty'' en ''Vanity Fair''.
 
   
  +
Tijdens de verkiezingen van 1894 kreeg de Belgische Werkliedenpartij zetels in het parlement. De plannen van de partij werden vastgelegd in het [[Charter van Quaregnon]]. De tekst zou tot 1979 invloed hebben op het partijprogramma van de socialisten. In het Belgisch parlement zaten de socialisten samen met de liberalen in de oppositie. De twee groepen werkten op bepaalde vlakken samen. Zij deden zelfs in sommige regio's mee onder één lijst (een kartel). Zo wilden beide partijen dat de [[leerplicht]] en het [[algemeen enkelvoudig stemrecht]] werden ingevoerd. De leerplicht zou in 1914 worden aangenomen, het algemeen enkelvoudig stemrecht in 1919.
−
Dr. Seuss was hierdoor erg succesvol en ontving veel geld. Hierdoor kon hij ook reizen. Samen met zijn vrouw bezocht hij maar liefst 30 landen. Op de terugweg van hun vakantie kwam hij ineens met een gedichtje. Dit gedicht vormde de inspiratie voor het kinderboek ''And to Think That I Saw It on Mulberry Street''. Dit is vernoemd naar de straat waar hij als kind woonde. Voor de oorlog publiceerde Dr. Seuss nog drie andere kinderboeken.
  
   
  +
Overigens had de Belgische Werkliedenpartij vooral aanhang in [[Wallonië]]. In Vlaanderen bleef de aanhang beperkt tot de grote steden. Binnen de partij waren ook spanningen tussen Waalse en Vlaamse socialisten. De Vlaamse socialisten wilden een meertalig België, terwijl de Waalse socialisten een Franstalig België hadden. De socialist [[Jules Destrée]] (leider van de [[Waalse Beweging]]) wilde niet dat Walen verplicht werden om Nederlands te leren. [[Camille Huysmans]] (een van de [[drie kraaiende hanen]]) vocht juist voor een Nederlandstalige universiteit.
−
===Tweede Wereldoorlog===
  
−
Tijdens de [[Tweede Wereldoorlog]] werkte Dr. Seuss als tekenaar voor Amerikaanse kranten en tijdschriften. Hij wilde dat de Verenigde Staten zich zouden mengen in de oorlog. Ook sprak hij zich uit tegen mensen die dit juist niet wilden, zoals [[Charles Lindbergh]]. Lindbergh was een Amerikaanse officier en fel tegenstander van de Amerikaanse inmenging in de oorlog. Ook vond hij dat de Amerikanen de Britten en andere bondgenoten niet mochten helpen. Lindbergh zou hiervoor later ontslagen worden door president [[Franklin D. Roosevelt]]. Dr. Seuss tekende verschillende cartoons waarin hij Lindbergh als nazi-sympathisant afbeeldde. Lindbergh had namelijk een negatieve mening over Joden en had Nazi-Duitsland verschillende keren bezocht.
 
   
  +
===Eerste Wereldoorlog en daarna===
−
Tussen 1940 en 1942 tekende Dr. Seuss meer dan 400 cartoons. Hij betuigde steun voor president Roosevelt en viel het Amerikaans Congres en de [[Republikeinse Partij]] regelmatig aan. Sommige van deze cartoons waren overigens openlijk racistisch tegenover Japanners en Japanse Amerikanen. In 1942 ging hij werken als tekenaar voor de Amerikaanse overheid. Hij werkte mee aan [[propagandafilm]]s, zoals ''Your Job in Germany'' en ''Our Job in Japan''.
 
  +
In 1914 viel Duitsland België binnen. De katholieke regering besloot toen samen te werken met de liberalen en socialisten. Zij werden onderdeel van een nationale regering tegen de Duitsers. Na de Eerste Wereldoorlog bleven de socialisten (vaak samen met de liberalen) onderdeel van de regering. Door de invoering van het algemeen enkelvoudig stemrecht behaalde de Belgische Werkliedenpartij bijna evenveel zetels als de Katholieke Partij. Waar de katholieken de meerderheid van de Vlaamse zetels hadden, hadden de socialisten de meerderheid in Wallonië.
   
  +
In Vlaanderen waren veel socialisten ook Vlaamsgezind. Zij stapten na de oorlog over naar de [[Frontpartij]]. Dit was een politieke partij die opkwam voor de rechten van Vlamingen. Binnen de Belgische Werkliedenpartij waren spanningen over taalrechten. Het bestuur was grotendeels Franstalig en anti-Duits. Tijdens de Eerste Wereldoorlog probeerden de Duitsers door middel van hun [[Flamenpolitik]] Vlaamse nationalisten voor zich te winnen. De socialisten gaven uiteindelijk toe aan een Nederlandstalige universiteit in Gent, maar weigerden Nederlandstalig onderwijs in Brussel.
−
===Succesvolle kinderboekenschrijver===
  
−
[[File:Dr._Seuss'_Birthday_Party_170302-F-EZ530-010.jpg|left|300px|thumb|''[[The Cat in the Hat]]'' uit 1957 is nog altijd een van de succesvolste kinderboeken van Dr. Seuss. Het grote succes van Dr. Seuss is vooral aan dit boek te danken.]]
  
−
Na de oorlog verhuisde Dr. Seuss met zijn vrouw naar [[San Diego]]. Hier ging hij verder met het schrijven van kinderboeken. Tijdens de jaren 1950 schreef hij de meeste van zijn bekendste boeken, zoals ''[[If I Ran the Zoo]]'' (1950), ''[[Horton Hears a Who!]]'' (1955) en ''[[How the Crinch Stole Christmas!]]'' (1957). Zijn boeken werden goed ontvangen en kregen verschillende prijzen.
 
   
  +
In 1929 werd het "compromis van de Belgische socialisten" bereikt. Destrée en Huysmans bereikten een akkoord over de taalkwestie. Wallonië zou eentalig blijven, terwijl Vlaanderen zelfbestuur kreeg op culturele zaken (zoals onderwijs). Waalse ambtenaren en militairen hoefden geen Nederlands te leren, maar in de rechtspraak en de overheid werd er wel rekening gehouden met Nederlandstaligen. Tijdens de jaren 1930 werden enkele wetten doorgevoerd. De [[Grote Depressie]] zorgde ervoor dat alle regeringspartijen (katholieken, liberalen en socialisten) werden afgestraft tijdens de verkiezingen van 1936. Veel socialisten waren boos op de Belgische Werkliedenpartij en stapten over naar de [[Kommunistische Partij van België]] (KPB). Toch behielden de partijen genoeg zetels voor een meerderheid.
−
In deze tijd kwam Dr. Seuss een krantenartikel tegen waarin [[analfabetisme]] onder kinderen ter sprake kwam. Volgens het artikel leerden kinderen niet te lezen, aangezien lezen saai was. Hierdoor maakte hij een lijst van 348 woorden waarvan hij vond dat alle basisschoolkinderen deze moesten kennen. Later maakte hij dit lijstje kleiner, waardoor er nog maar 250 woorden op stonden. Deze lijst werd vervolgens gebruikt voor het boek ''[[The Cat in the Hat]]'' (1957). In 1960 gaf hij het kinderboek ''[[Green Eggs and Ham]]'' uit, waarin slechts 50 verschillende woorden voorkwamen. Beide boeken waren een groot succes.
 
   
  +
===Tweede Wereldoorlog en erna===
−
In 1955 ontving hij een ere[[doctoraat]] van de universiteit van Dartmouth. Dit was de universiteit waar hij nooit zijn studie afmaakte. Dr. Seuss kreeg dit doctoraat vanwege zijn grote bijdrage aan de Amerikaanse kinderliteratuur. In 1980 gaf Whittier College hem ook zo'n doctoraat. Dr. Seuss' eigen leven ging het stuk slechter. Zijn vrouw was ziek en pleegde uiteindelijk [[zelfmoord]] in 1967. Acht maanden later trouwde hij met Audrey Dimond, waarmee hij eerder een affaire zou hebben gehad.
  
  +
Aan het einde van de jaren 1930 werd [[Hendrik de Man]] partijvoorzitter van de Belgische Werkliedenpartij. Hij schreef een plan om België uit de crisis te krijgen (Plan-De Man). De Man was beïnvloed door het [[corporatisme]]. In 1940 viel Nazi-Duitsland België binnen en bezette het land. De regering vluchtte toen naar [[Bordeaux]] en later naar [[Londen]]. De Man bleef als enige partijleider achter in België. Ondertussen moesten veel socialisten vluchten, onderduiken, gingen het verzet in of werden opgepakt.
   
  +
Enkele maanden na de bezetting gaf De Man een speech waarin hij de Belgische Werkliedenpartij ophief. De Man riep de socialisten op om zich over te geven aan de nazi's. Ook begon De Man samen te werken met de Duitse bezetter en verdedigde de keuze van [[Leopold III van België|Leopold III]] om te blijven. Weinig socialisten luisterden hierna. De socialisten bleven actief binnen het verzet en de gevluchte regering in Londen. Aan het einde van de oorlog vluchtte De Man naar Zwitserland. Hij werd in België veroordeeld, maar bleef tot zijn dood in 1953 in Zwitserland wonen.
−
===Latere jaren===
  
−
Hoewel Dr. Seuss wereldwijd bekend was, had hijzelf geen kinderen. Een bekende uitspraak van hem is ''You'll have them. I'll entertain them.'' (Jullie hebben hen. Ik vermaak hen.). Hiermee bedoelde hij dat ouders kinderen krijgen en hij die kinderen vermaakte met zijn boeken. Volgens zijn tweede vrouw vond Dr. Seuss het leven zonder kinderen prima. In 1984 kreeg hij een speciale [[Pulitzer Prize]] als dank van iedereen die met zijn boeken is opgegroeid. Tot aan zijn dood bleef Dr. Seuss schrijven.
  
   
  +
Na de Tweede Wereldoorlog werd besloten om de Belgische Werkliedenpartij om te vormen in de [[Belgische Socialistische Partij]] (BSP). Volgens de socialisten was de oude naam niet meer toepasselijk door de collaboratie van De Man.
−
Uiteindelijk overleed hij op 24 september 1991 aan [[kanker]]. Hij was 87 jaar oud. Als eerbetoon is de universiteitsbibliotheek van San Diego naar hem vernoemd. Dr. Seuss had tijdens zijn leven ook geld gegeven aan deze bibliotheek voor leesonderwijs. In 2002 opende ook de [[Dr. Seuss Memorial]] in Springfield, Massachusetts. In dit park vindt je beelden van de verschillende personages van Dr. Seuss. In 2017 kreeg hij ook een eigen museum.
  
   
  +
==Verkiezingsuitslagen==
−
==Dr. Seuss als schrijver==
  
−
===Schrijfstijl===
  
−
[[File:Ted_Geisel_NYWTS.jpg|right|300px|thumb|Dr. Seuss werkt aan zijn tekeningen voor ''[[How the Crinch Stole Christmas]]''.]]
  
−
Dr. Seuss' schrijfstijl staat bekend om zijn eenvoudig taalgebruik. Hij schreef voornamelijk voor jonge kinderen, waardoor hij geen moeilijke woorden gebruikte. Wel bedacht hij een hoop [[fantasiewoord]]en voor vreemde wezens (zoals ''Sneetch''). Daarnaast speelde hij vaak met woorden en namen. In ''Horton Hears a Who!'' en ''How the Crinch Stole Christmas'' speelt de fictieve stad Who-ville een rol. Deze stad wordt bewoond door een volk genaamd de ''Whos''. Het woord "who" betekent ook "wie" in het Engels, waardoor "who" een dubbele betekenis krijgt.
 
−  
−
Hij schreef ook vaak in [[rijm]]. Hierdoor kunnen lezers ook de teksten makkelijk onthouden.
  
−  
−
===Tekenstijl===
  
−
Dr. Seuss was zowel schrijver als illustrator. Hij maakte dus de tekeningen voor zijn eigen boeken. De boeken van Dr. Seuss staan hierdoor ook bekend om een unieke tekenstijl. De tekeningen lijken vaak erg op [[schets]]en, aangezien hij oorspronkelijk cartoons voor kranten maakte. Hierdoor zien ze er ook tekenfilmachtig uit. Lijnen zijn nooit helemaal recht en bestaat uit meerdere kleinere lijntjes. Ook hield Dr. Seuss zich heel erg met kleur en kleurcombinaties bezig.
 
−  
−
Zijn tekenstijl heeft verschillende (mogelijke) invloeden, zoals het [[formalisme]], [[popart]], [[expressionisme]] en Japanse en Chinese tekenstijlen. Sommige zien zijn tekeningen als kunst, terwijl anderen het als [[kitsch]] bestempelen.
  
−  
−
===Thema's en boodschappen===
  
−
[[File:Climate_March_0777_Lorax_(34371727026).jpg|left|300px|thumb|Een demonstrant gebruikt een [[citaat]] uit ''[[De Lorax]]'' tijdens een klimaatprotest in 2017. Achter het citaat zie je de kenmerkende truffula-bomen die de Lorax in het boek probeert te beschermen.]]
  
−
De boeken van Dr. Seuss zijn niet alleen [[fantasie]]. Er zitten ook een hoop [[moraal|morele]] boodschappen in zijn boeken. Het bekendste voorbeeld hiervan is ''[[De Lorax]]''. In dit boek staat een bos centraal dat langzaam vernietigd en vervuild wordt. De Lorax probeert dit bos te beschermen, maar faalt in zijn taak. De verteller geeft een jongen vervolgens de taak om nieuwe bomen te planten. Hierdoor hoopt hij dat de dieren en de Lorax zullen terugkeren. In dit boek speelt [[milieubescherming]] dus een zeer belangrijke rol.
  
−  
−
Een ander voorbeeld is het verhaal ''Yertle the Turtle''. Dit verhaal gaat over hoe [[Dictator (politiek leider)|dictators]] aan de macht komen, maar uiteindelijk ook weer hun macht verliezen. Het personage Yertle is gebaseerd op [[Adolf Hitler]]. Het boek dient als waarschuwing voor [[fascisme]] en [[autoritarisme]]. In het verhaal ''The Sneetches'' speelt [[antisemitisme]] juist weer een grote rol. De Sneetches zijn verdeeld in twee groepen, waarvan de ene boven de andere staat. Uiteindelijk komen zij tot de realisatie dat alle Sneetches gelijk zijn.
 
−  
−
Overigens bevatten Dr. Seuss' boeken ook niet-politieke boodschappen. Zo is de boodschap van ''Green Eggs and Ham'' dat je altijd nieuwe dingen moet proberen. Het hoofdpersonage in het boek wil geen groene eieren met ham proberen, maar het einde van het boek schijnt hij dit juist erg lekker te vinden.
  
−  
−
===Racisme===
  
−  
−
==Boeken==
  
−
===Tijdens zijn leven===
  
−
{| class="wikitable"
  
−
! Engelse naam !! Nederlandse naam !! Jaar
 
−
|-
  
−
| ''[[The Pocket Book of Boners]]'' || || 1931
  
−
|-
  
−
| ''[[And to Think That I Saw It on Mulberry Street]]'' || || 1937
  
−
|-
  
−
| ''[[The 500 Hats of Bartholomew Cubbins]]'' || || 1938
  
−
|-
  
−
| ''[[The King's Stilts]]'' || || 1939
  
−
|-
  
−
| ''[[The Seven Lady Godivas]]'' || || 1939
  
−
|-
  
−
| ''[[Horton Hatches an Egg]]'' || Slurfje past op het ei || 1940
  
−
|-
  
−
| ''[[McElligot's Pool]]'' || || 1947
  
−
|-
  
−
| ''[[Thidwick the Big-Hearted Moose]]'' || || 1948
  
−
|-
  
−
| ''[[Bartholomew and the Oobleck]]'' || || 1949
  
−
|-
  
−
| ''[[If I Ran the Zoo]]'' || || 1950
  
−
|-
  
−
| ''[[Gerald McBoing-Boing]]'' || || 1952
  
−
|-
  
−
| ''[[Horton Hears a Who!]]'' || Horton hoort een hun! || 1954
  
−
|-
  
−
| ''[[On Beyond Zebra!]]'' || || 1955
  
−
|-
  
−
| ''[[If I Ran the Circus]]'' || || 1956
  
−
|-
  
−
| ''[[The Cat in the Hat]]'' || De kat met de hoed || 1957
  
−
|-
  
−
| ''[[How the Crinch Stole Christmas!]]'' || Hoe de Gniep kerst stal || 1957
  
−
|-
  
−
| ''[[Yertle the Turtle and Other Stories]]'' || Xildbad de Schildpad en andere verhalen || 1958
  
−
|-
  
−
| ''[[The Cat in the Hat Comes Back]]'' || De kat met de hoed komt terug || 1959
  
−
|-
  
−
| ''[[Happy Birthday to You!]]'' || Gefeliciteerd, vandaag is jouw dag! || 1959
  
−
|-
  
−
| ''[[One Fish, Two Fish, Red Fish, Blue Fish]]'' || Visje een, visje twee, visje visje in de zee <br> Een vis, twee vissen, heel veel zeevissen || 1960
  
−
|-
  
−
| ''[[Green Eggs and Ham]]'' || Groene eieren met ham || 1960
  
−
|-
  
−
| ''[[The Sneetchers and Other Stories]]'' || De Fnuiken en andere verhalen || 1961
  
−
|-
  
−
| ''[[Dr. Seuss's Sleep Book]]'' || Slaapboek || 1962
  
−
|-
  
−
| ''[[Dr. Seuss's ABC]]'' || || 1963
  
−
|-
  
−
| ''[[Hop on Pop]]'' || Stap op pap <br> Een dans op Jans || 1963
  
−
|-
  
−
| ''[[The Cat in the Hat Beginner Book Dictionary]]'' || || 1964
  
−
|-
  
−
| ''[[Fox in Socks]]'' || Fokke op sokken || 1965
  
−
|-
  
−
| ''[[I Had Trouble in Getting to Solla Sollew]]'' || Je bent nog niet in Niemandsverdriet <br> Aan de andere kant van de heuvels van Horus || 1965
  
−
|-
  
−
| ''[[The Cat in the Hat Song Book]]'' || || 1965
  
−
|-
  
−
| ''[[The Foot Book]]'' || Het voetenboek || 1967
  
−
|-
  
−
| ''[[I Can Lick 30 Tigers Today! and Other Stories]]'' || || 1969
  
−
|-
  
−
| ''[[My Book About ME]]'' || || 1969
  
−
|-
  
−
| ''[[I Can Draw It Myself]]'' || || 1970
  
−
|-
  
−
| ''[[Mr. Brown Can Moo! Can You?]]'' || Meneer de Bruin doet boe! En hoe! || 1970
  
−
|-
  
−
| ''[[The Lorax]]'' || De Lorax || 1971
  
−
|-
  
−
| ''[[Marvin K. Mooney Will You Please Go Now!]]'' || || 1972
  
−
|-
  
−
| ''[[Did I Ever Tell You How Lucky You Are?]]'' || Heb je wel door hoe gelukkig je bent? || 1973
  
−
|-
  
−
| ''[[The Shape of Me and Other Stuff]]'' || || 1973
  
−
|-
  
−
| ''[[There's a Wocket in My Pocket]]'' || Ik heb een gak in mijn zak! <br> Er zit een knak in mijn zak || 1974
  
−
|-
  
−
| ''[[Great Day for Up!]]'' || || 1974
  
−
|-
  
−
| ''[[Oh, the Thinks You Can Think!]]'' || Denk er maar eens lekker op los! || 1975
  
−
|-
  
−
| ''[[The Cat's Quizzer]]'' || || 1976
  
−
|-
  
−
| ''[[I Can Read with My Eyes Shut!]]'' || || 1978
  
−
|-
  
−
| ''[[Oh Say Can You Say?]]'' || || 1979
  
−
|-
  
−
| ''[[Hunches in Bunches]]'' || || 1982
  
−
|-
  
−
| ''[[The Butter Battle Book]]'' || || 1984
  
−
|-
  
−
| ''[[You're Only Old Once!]]'' || || 1986
  
−
|-
  
−
| ''[[I Am Not Going to Get Up Today!]]'' || || 1987
  
−
|-
  
−
| ''[[The Tough Coughs as He Ploughs the Dough]]'' || || 1987
  
−
|-
  
−
| ''[[Oh, the Places You'll Go!]]'' || Op de wonderlijkste plaatsen || 1990
  
−
|-
  
−
|}
  
−  
−
===Na zijn dood===
  
−
Voor zijn dood had Dr. Seuss enkele verhalen en boeken geschreven, maar deze waren nog niet uitgegeven. Pas na zijn dood werden deze boeken gepubliceerd. Sommige boeken zijn grotendeels geschreven door Dr. Seuss, maar afgemaakt door andere schrijvers.
 
−
{| class="wikitable"
  
−
! Engelse naam !! Nederlandse naam !! Jaar
 
−
|-
  
−
| ''[[Daisy-Head Mayzie]]'' || || 1995
  
−
|-
  
−
| ''[[Dr. Seuss's ABC]]'' || || 1996
  
−
|-
  
−
| ''[[My Many Colored Days]]'' || Zoveel dagen, zoveel kleuren, zoveel buien en humeuren || 1996
  
−
|-
  
−
| ''[[The Big Green Book of Beginner Books]]'' || || 1997
  
−
|-
  
−
| ''[[Oh, Baby, the Places You'll Go!]]'' || || 1997
  
−
|-
  
−
| ''[[Hooray for Diffendoofer Day!]]'' || || 1998
  
−
|-
  
−
| ''[[The Bippolo Seed and Other Lost Stories]]'' || || 2011
  
−
|-
  
−
| ''[[Horton and the Kwuggerbug and More Lost Stories]]'' || || 2014
  
−
|-
  
−
| ''[[What Pet Should I Get?]]'' || || 2015
  
−
|-
  
−
| ''[[Horse Museum]]'' || || 2019
  
−
|}
  
   
 
==Bronnen==
  
==Bronnen==
−
* MacDonald, Fiona (2 maart 2019). [https://www.bbc.com/culture/article/20190301-the-surprisingly-radical-politics-of-dr-seuss "The surprisingly radical politics of Dr Seuss".] ''BBC.'' Gelezen op 7 april 2024.
  
−
* Onbekend (9 april 2012). [https://www.cbsnews.com/newyork/news/the-environmental-message-behind-the-lorax/ "The Environmental Message Behind 'The Lorax'".] ''CBS News''. Gelezen op 6 april 2024.
  
−
* Rothenberg Gritz, Jennie (15 januari 2013). [https://www.theatlantic.com/national/archive/2013/01/when-dr-seuss-took-on-adolf-hitler/267151/ "When Dr. Seuss Took On Adolf Hitler".] ''The Atlantic.'' Gelezen op 7 april 2024.
  

Huidige versie van 5 mei 2024 om 12:30

Belgische Werkliedenpartij (BWP)
Parti ouvrier belge (POB)
Oprichting 6 april 1885
Opheffing 28 juni 1940
Actief in Vlag van België België
Richting Centrumlinks tot Links
Stroming Sociaaldemocratie
Democratisch socialisme
Presidentskandidaat
President
Vicepresidentskandidaat
Vicepresident
Oprichter(s)
Partijleider
Partijvoorzitter
Secretaris-generaal
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Wetenschappelijk bureau
Jongerenorganisatie
Studentenorganisatie
Vrouwenbeweging
Lhbt-vleugel
Zusterpartij(en)
Fractie in het Benelux-parlement
Europese fractie
Internationale organisatie
Voorgaande partij(en)
Opvolgende partij(en)
Fusie van
Opgegaan in
Afsplitsing van
Afsplitsing(en)
Voortzetting van
Portaal Portal.svg Politiek

De Belgische Werkliedenpartij (BWP), of in het Frans Parti ouvrier belge (POB), was een Belgische politieke partij. De BWP-BOP was actief tussen 1885 en 1940. Het was een sociaaldemocratische partij. Tijdens de verzuiling vertegenwoordigde de Belgische Werkliedenpartij de socialistische zuil.

De BWP-POB werd in 1885 opgericht. Het vertegenwoordigde de arbeidersklasse die toentertijd niet kon stemmen. Door middel stakingen wisten zij uiteindelijk het algemeen meervoudig stemrecht af te dwingen in 1892. Vanaf toen kwam de BWP-BOP ook in het parlement. Aan het begin van de 20e eeuw deed de BWP-POB afstand van de revolutie. De partij wilde op democratische manier veranderingen doorbrengen. De revolutionaire socialisten stapten toen over naar de Kommunistische Partij van België (KPB). Vanaf de Eerste Wereldoorlog zat de partij in verschillende regeringen met de Katholieke Partij en de Liberale Partij.

De partij werd aan het begin van de Tweede Wereldoorlog opgeheven door partijvoorzitter Hendrik de Man. De Man besloot namelijk over te lopen naar de nazi's, terwijl veel partijleden moesten vluchten, onderduiken of het verzet in gingen. Na de Tweede Wereldoorlog werd de Belgische Socialistische Partij (BSP) opgericht als opvolger van de BWP. Dit is de voorloper van het Vlaamse Vooruit en de Franstalige Parti Socialiste.

Geschiedenis

Oprichting

In de 19e eeuw konden alleen Belgische mannen met bepaald inkomen of vermogen stemmen. Dit wordt het censuskiesrecht genoemd. Ook werkten de meeste arbeiders in zware omstandigheden. Zij maakten lange dagen, kregen weinig betaald en leefden in slechte en kleine huizen. Tijdens de 19e eeuw verenigden zij zich in vakbonden. Deze vakbonden kwamen op de rechten van arbeiders. Zo organiseerden zij stakingen die vaak illegaal waren. Door middel van stakingen wilden zij hogere lonen, betere arbeidsomstandigheden en algemeen kiesrecht regelen.

Op dat moment had België slechts twee grote politieke partijen; de Liberale Partij en de Katholieke Partij. Binnen beide partijen waren politici actief die wilden opkomen voor de arbeiders, maar zij waren een kleine minderheid. De vakbonden en arbeiders besloten daarom hun eigen partij op te richten. In café De Zwaan in Brussel werd in april 1885 de Belgische Werkliedenpartij opgericht. De partij geïnspireerd door ideeën van de Duitse filosoof en econoom Karl Marx. De partij was tegen het kapitalisme. Enkele standpunten van de partij waren:

Jaren 1890 en 1900

De partij had aanvankelijk geen zetels in het Belgisch parlement. Toch werd de partij enorm populair onder de Belgische arbeiders. De partij organiseerde samen met vakbonden stakingen, waaronder de staking van 1893. Toen legden arbeiders in het gehele land het werk neer. Zij wilde de regering onder druk zetten om het algemeen stemrecht voor alle mannen in te voeren. De staking zorgde er uiteindelijk voor dat het algemeen meervoudig stemrecht werd ingevoerd. Alle mannen boven de 25 jaar mochten stemmen. Toch kregen mannen met een hoog inkomen of vermogen één of twee extra stemmen.

Tijdens de verkiezingen van 1894 kreeg de Belgische Werkliedenpartij zetels in het parlement. De plannen van de partij werden vastgelegd in het Charter van Quaregnon. De tekst zou tot 1979 invloed hebben op het partijprogramma van de socialisten. In het Belgisch parlement zaten de socialisten samen met de liberalen in de oppositie. De twee groepen werkten op bepaalde vlakken samen. Zij deden zelfs in sommige regio's mee onder één lijst (een kartel). Zo wilden beide partijen dat de leerplicht en het algemeen enkelvoudig stemrecht werden ingevoerd. De leerplicht zou in 1914 worden aangenomen, het algemeen enkelvoudig stemrecht in 1919.

Overigens had de Belgische Werkliedenpartij vooral aanhang in Wallonië. In Vlaanderen bleef de aanhang beperkt tot de grote steden. Binnen de partij waren ook spanningen tussen Waalse en Vlaamse socialisten. De Vlaamse socialisten wilden een meertalig België, terwijl de Waalse socialisten een Franstalig België hadden. De socialist Jules Destrée (leider van de Waalse Beweging) wilde niet dat Walen verplicht werden om Nederlands te leren. Camille Huysmans (een van de drie kraaiende hanen) vocht juist voor een Nederlandstalige universiteit.

Eerste Wereldoorlog en daarna

In 1914 viel Duitsland België binnen. De katholieke regering besloot toen samen te werken met de liberalen en socialisten. Zij werden onderdeel van een nationale regering tegen de Duitsers. Na de Eerste Wereldoorlog bleven de socialisten (vaak samen met de liberalen) onderdeel van de regering. Door de invoering van het algemeen enkelvoudig stemrecht behaalde de Belgische Werkliedenpartij bijna evenveel zetels als de Katholieke Partij. Waar de katholieken de meerderheid van de Vlaamse zetels hadden, hadden de socialisten de meerderheid in Wallonië.

In Vlaanderen waren veel socialisten ook Vlaamsgezind. Zij stapten na de oorlog over naar de Frontpartij. Dit was een politieke partij die opkwam voor de rechten van Vlamingen. Binnen de Belgische Werkliedenpartij waren spanningen over taalrechten. Het bestuur was grotendeels Franstalig en anti-Duits. Tijdens de Eerste Wereldoorlog probeerden de Duitsers door middel van hun Flamenpolitik Vlaamse nationalisten voor zich te winnen. De socialisten gaven uiteindelijk toe aan een Nederlandstalige universiteit in Gent, maar weigerden Nederlandstalig onderwijs in Brussel.

In 1929 werd het "compromis van de Belgische socialisten" bereikt. Destrée en Huysmans bereikten een akkoord over de taalkwestie. Wallonië zou eentalig blijven, terwijl Vlaanderen zelfbestuur kreeg op culturele zaken (zoals onderwijs). Waalse ambtenaren en militairen hoefden geen Nederlands te leren, maar in de rechtspraak en de overheid werd er wel rekening gehouden met Nederlandstaligen. Tijdens de jaren 1930 werden enkele wetten doorgevoerd. De Grote Depressie zorgde ervoor dat alle regeringspartijen (katholieken, liberalen en socialisten) werden afgestraft tijdens de verkiezingen van 1936. Veel socialisten waren boos op de Belgische Werkliedenpartij en stapten over naar de Kommunistische Partij van België (KPB). Toch behielden de partijen genoeg zetels voor een meerderheid.

Tweede Wereldoorlog en erna

Aan het einde van de jaren 1930 werd Hendrik de Man partijvoorzitter van de Belgische Werkliedenpartij. Hij schreef een plan om België uit de crisis te krijgen (Plan-De Man). De Man was beïnvloed door het corporatisme. In 1940 viel Nazi-Duitsland België binnen en bezette het land. De regering vluchtte toen naar Bordeaux en later naar Londen. De Man bleef als enige partijleider achter in België. Ondertussen moesten veel socialisten vluchten, onderduiken, gingen het verzet in of werden opgepakt.

Enkele maanden na de bezetting gaf De Man een speech waarin hij de Belgische Werkliedenpartij ophief. De Man riep de socialisten op om zich over te geven aan de nazi's. Ook begon De Man samen te werken met de Duitse bezetter en verdedigde de keuze van Leopold III om te blijven. Weinig socialisten luisterden hierna. De socialisten bleven actief binnen het verzet en de gevluchte regering in Londen. Aan het einde van de oorlog vluchtte De Man naar Zwitserland. Hij werd in België veroordeeld, maar bleef tot zijn dood in 1953 in Zwitserland wonen.

Na de Tweede Wereldoorlog werd besloten om de Belgische Werkliedenpartij om te vormen in de Belgische Socialistische Partij (BSP). Volgens de socialisten was de oude naam niet meer toepasselijk door de collaboratie van De Man.

Verkiezingsuitslagen

Bronnen

Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "https://wikikids.nl/index.php?title=Gebruiker:Mike1023/Kladblok&oldid=858908"