Portaal:Dictatuur
Op dit portaal vind je informatie over alles wat met dictaturen (alleenheerschappijen) te maken heeft.
In Nederland wonen we in een democratie, waarin vrije en eerlijke verkiezingen gehouden worden en burgers hun volksvertegenwoordigers kiezen. Er wordt voor gezorgd dat iedereen rechten en vrijheden heeft. Dit is alleen niet vanzelfsprekend. Zo hebben mensen in Noord-Korea geen vrije verkiezingen en mogen zij niet zeggen wat ze denken. De macht ligt daar volledig bij één leider, en wie het niet met hem eens is, kan streng worden gestraft. Mensen hebben weinig vrijheid en het dagelijks leven wordt door de staat gecontroleerd. Zo'n land noem je een dictatuur.
Maar hoe ontstaat een dictatuur? Welke waren er allemaal? En welke dictators zijn er nog steeds? Dat lees je in dit portaal!
Terug naar PIM-systeemDictaturen kunnen op verschillende manier ontstaan.
- Vaak ontstaat een dictatuur door een staatsgreep. Een groep machtige mensen of het leger is dan ontevreden over hoe het land wordt bestuurd. Zo kan de regering corrupt of zwak zijn, of kan er onvrede onder de bevolking heersen. Die machtige mensen of soldaten komen dan in opstand en nemen de controle over van de regering. Soms noemen de mensen die een staatsgreep hebben gepleegd het een revolutie. Ze doen dit om te laten zien dat ze iets heel anders willen dan de vorige regering en om zichzelf goed te praten bij de bevolking.
- Een dictatuur kan ook ontstaan na een burgeroorlog als één groep die tegen de regering vocht, wint en de macht overneemt. Na de oorlog kan deze groep besluiten om de macht niet te delen, maar zelf te heersen. Ze zetten vaak de democratische regels opzij en richten een dictatuur op, waarbij één persoon of een klein groepje de controle heeft. De nieuwe leiders willen vaak rust en orde herstellen, maar dat gebeurt vaak door de vrijheid van de mensen in te perken.
- Soms komt een dictator via democratische verkiezingen aan de macht. Hij doet zich dan voor als een leider die het land wil verbeteren. Hij belooft vaak veranderingen die veel mensen aanspreken, zoals meer banen of veiligheid. Nadat hij is gekozen, begint hij de democratie langzaam af te breken. Hij kan bijvoorbeeld de persvrijheid inperken, waardoor mensen niet meer vrij kunnen berichten over de regering of kritische vragen kunnen stellen. Ook kan hij politieke tegenstanders uitschakelen en de macht naar zichzelf toe trekken, zodat hij uiteindelijk alles zelf bepaalt. Op die manier is Adolf Hitler in 1933 aan de macht gekomen in Duitsland.
Er zijn allerlei dingen waaraan je een dictatuur kunt herkennen. Hieronder vind je ze!
In het verleden zijn er heel veel dictaturen geweest. En vandaag de dag bestaan ze nog steeds! Hieronder vind je een lijst van dictaturen uit de recente geschiedenis.
- Absolute monarchieën
- Saudi-Arabië van 1932 tot op heden onder leiding van de koninklijke familie
- Brunei van 1984 tot op heden onder leiding van sultan Hassanal Bolkiah
- Personalistische dictaturen (autocratieën)
- Spanje van 1939 tot 1975 onder leiding van Francisco Franco
- Noord-Korea van 1948 tot op heden onder leiding van Kim Il-sung en zijn opvolgers
- Libië van 1969 tot 2011 onder leiding van Moammar al-Qadhafi
- Eenpartijstelsels
- Italië van 1922 tot 1943 onder leiding van Benito Mussolini en de Nationaal-Fascistische Partij
- Sovjet-Unie van 1922 tot 1991 onder leiding van de Communistische Partij van de Sovjet-Unie
- Duitsland van 1933 tot 1945 onder leiding van Adolf Hitler en de NSDAP
- China van 1949 tot op heden onder leiding van de Communistische Partij van China
- Militaire dictaturen
- Chili van 1973 tot 1990 onder leiding van generaal Augusto Pinochet
- Argentinië van 1976 tot 1983 onder leiding van een militaire junta
- Egypte van 1952 tot 2011 onder leiding van het leger
Je zult je vast afvragen: als ik in een dictatuur zou leven, wat zou ik dan samen met anderen kunnen doen om ervoor te zorgen dat de dictatuur veranderd in een democratie? Mensen die in een dictatuur leven, kunnen op verschillende manieren proberen verandering teweeg te brengen. Iets doen kan heel erg gevaarlijk zijn, omdat de dictator natuurlijk aan de macht wil blijven. Als je iets doet, kun je in de gevangenis belanden of zelfs de doodstraf krijgen. Hieronder staan enkele dingen die mensen kunnen doen om zich tegen een dictatuur te verzetten.
- Passief verzet
- Weigeren van samenwerking (non-participatie)
- Verkiezingsboycot
- Sociale mediaboycot
- Verbergen van informatie
- Stil protest
- Uithangen van een vlag (zoals een omgekeerde vlag)
- Het dragen van pins of speldjes
- Niet-gewelddadig, actief verzet
- Massale betogingen, manifestaties of protesten
- Hongerstakingen
- Burgerlijke ongehoorzaamheid
- Sociale media-activisme
- Maken of verspreiden van illegale kranten, dagbladen of tijdschriften
- Hulp bieden aan onderduikers
- Guerrillamarketing
Er bestaat daarnaast ook zoiets als gewelddadig verzet.
Hieronder kun je relevante filmpjes vinden over dictaturen. Alle links leiden naar YouTube.
- Wat is een dictatuur? (van ProDemos)
- Wat is propaganda? (van Clipphanger)
- Zou JIJ voor HITLER vallen? (van NOS Stories)
- Scholieren leren van Anja hoe het is om in een dictatuur te leven (van RTV Utrecht)
- Won Mjong en Won Jhok zijn gevlucht uit Noord-Korea (van NOS Jeugdjournaal
- Noord-Koreaanse dictator scoort hit als 'vriendelijke vader' (van NOS Jeugdjournaal)
- Chinese president Xi nog langer aan de macht (van NOS Jeugdjournaal)