Jugband

Jugband met Wastobbe Bas en Wasbord

Een Jugband (kruikband) is een band met een jug- of kruikspeler en een mix van normale en zelfgemaakte instrumenten. Deze zelfgemaakte instrumenten zijn gewone voorwerpen die zijn aangepast aan of aangepast om geluid te maken, zoals de wastobbe bas, wasbord, lepels, botten, mondharmonica, mondharp of jodenharp en kam en vloeipapier of kazoo. De term jugband wordt losjes gebruikt om te verwijzen naar ensembles die ook zelfgemaakte instrumenten bevatten, maar die nauwkeuriger skiffle bands, spasm bands of juke (of jook) bands worden genoemd omdat ze geen jug-speler bevatten.

Hoe het begon

Vroege jugbands (vanaf rond 1900) bestonden meestal uit Afro-Amerikaanse vaudeville (theatervorm) en medicijnmannen. Beginnend in het stedelijke zuiden (namelijk Louisville, Kentucky en Memphis, Tennessee). Ze speelden een mix van blues, ragtime en vroege jazz, neigend naar dixieland. De geschiedenis van jugbands is gekoppeld aan de ontwikkeling van de blues. Ook de vrije en energieke muziek van de jugbands droeg bij aan de ontwikkeling van rock-'n-roll.

Het kenmerkende geluid van de 'jug' wordt gemaakt door middel van een schenkkan of kruik (meestal gemaakt van glas of aardewerk) en bruisende lippen (brrrrr) ongeveer met 3 cm afstand tussen kruik en mond. Net als bij koperblazers, worden toonhoogte veranderingen gecontroleerd door de lipspanning te veranderen, en een ervaren kruikspeler kan een bereik van twee octaven hebben. De zogeheten kachelpijp (meestal een stuk tinnen pijp met een diameter van tien centimeter) wordt op vrijwel dezelfde manier bespeeld, waarbij de pijp in plaats van de kruik dient als een resonerende (meetrillende) kamer. Er is enige gelijkenis met de didgeridoo, maar er is geen contact tussen de kachelpijp en de lippen van de speler. Sommige kruik- en kachelpijpspelers gebruiken keelgeluiden in combinatie met het zoemen van de lippen, zoals bij de didgeridoo.

De opzwepende klanken van de kruik vullen een muzikale rol die je kunt vergelijken met een mix van de trombone en sousafoon of tuba in Dixieland- bands. Ze maken hiermee het ritme van deze basinstrumenten na.

In de begintijd van de Jugbandmuziek werden zelfgemaakte gitaren en mandolines soms gemaakt van de halzen van afgedankte gitaren die waren vastgemaakt aan grote kalebassen die aan één kant waren afgeplat, met een klankgat in de platte kant, voordat ze werden gedroogd. Banjo's werden soms gemaakt van een afgedankte gitaarhals en een metalen taartvorm.

Jug-bands maakten straatoptredens, speelden op feestjes en begonnen rond 1900 te entertainen op rivierboten op de Ohio-rivier en verschenen voor het eerst op de Kentucky Derby in 1903. De eerste grammofoonplaat opnames werden gemaakt in september 1924 voor Gennett Records (Indiana, Verenigde Staten). Earl McDonald 's Original Louisville Jug Band en Dixieland Jug Blowers behoorden ook tot de eersten die opnamen maakten. Ook Gus Cannon' s Jug Stompers werden opgenomen voor Ralph Peer in 1927. Met veel goede nummers die de basis voor de latere jugband heropleving vormden. John Sebastian (singer / songwriter) richtte de popmuziekgroep The Lovin 'Spoonful op en had een optreden op het bekende Woodstock-festival in 1969 en een nummer 1-hit in de VS in 1976, met "Welcome Back".

Gebruik

De jugbands zijn in feite ontstaan uit armoede. De voormalige Afro-Amerikaanse slavenarbeiders hadden niet het geld om echte instrumenten aan te schaffen als de viool, gitaar en banjo (hoewel die later wel meededen). Dus werd er met huis-, tuin- en keukenmiddelen muziek gemaakt. Zeg maar 'muziek uit oude rommel'. De depressie van de jaren '30 en het verwoestende effect van de radio op de verkoop van grammofoonplaten zorgden ervoor dat de productie van jugband muziek bijna tot stilstand kwam.

In de jaren '60 ontstond er een heropleving van de jug muziek, ook in een aangepaste vorm als de skiffle. Daar werden ook instrumenten toegevoegd als de schuiffluit en elektrische gitaar. Deze folk-achtige bandjes luisterden naar de oude 78 toeren grammofoonplaten en gingen in een moderner jasje de jug muziek namaken. Inmiddels is de stijl dan overgewaaid van Amerika naar Europa en ook in Nederland. De Britse rockgroep Mungo Jerry haalde een nummer 1 hit in de Britse topparade met "In the Summertime" - 1970, waarin de jug (kruik) een rol speelt. Een Nederlandse jugband uit Rotterdam is de Bill Brooker' Jugband. Er kwam zelfs in Almelo een orkest van huisvrouwen met allerlei keukengereedschap die je met jug muziek kunt vergelijken.

Wedstrijd

De jaarlijkse Battle of the Jug Bands in Minneapolis, Minnesota, wordt gehouden sinds 1980. Meer dan 30 jugbands strijden om de "Coveted Hollywood Waffle Iron" -trofee, het wafelijzer-trofee.

Links

• Muziekweb - Jugband
• Muziek uit oude rommel (uit de liedbundel Eigenwijs)
• YouTube - Jugband