Peru

Republiek Peru República del Perú Piruw Republika Piruw Suyu
Hoofdstad	Lima
Aantal inwoners	33.035.304 (2021)
Oppervlakte	1.285.216 km²
Regeringsvorm	Presidentiële republiek
President	Dina Boluarte (sinds 2022)
Premier	geen
Godsdienst	Christendom (94,5%) Geen religie (5,1%) Overig (0,4%)
Taal	Spaans (español)
Munteenheid	Peruviaanse sol
Volkslied	Somos libres, seámoslo siempre
Nationale feestdag	28 juli
Landcode	PER

Peru is een land aan de westkust van Zuid-Amerika. De hoofdstad is Lima.

Geschiedenis

Peru heeft een rijke geschiedenis. Al 10.000 jaar voor Christus werd Peru bewoond door pre-Columbiaanse culturen. Er is weinig over ze bekend maar hun overblijfselen zijn gevonden in het Andesgebergte en Amazonegebied. De eerste belangrijke samenleving in Peru heet de Chavín cultuur. Ze woonden in Peru van 1400-400 v.chr. Ze presteerden goed op het gebied van beeldhouwkunst en architectuur. Na de Chavín cultuur verdween in 400 v.chr. kwam de Paracas cultuur. Het ontstond aan de zuidkust van Peru van 800 v.chr-100 v.chr. Ze bouwden kleine dorpen en leefden van de landbouw. Na de Paracas cultuur verdween ontstond in hetzelfde gebied de Nazca cultuur (100 v.chr-600 nchr.) De Nazca’s maakten huizen, begraafplaatsen en tempels. Tegelijkertijd ontstond ook de Moche cultuur. Zij woonden langs de noordkust van Peru. Ook ontstond rond diezelfde tijd aan de zuidelijke oevers van het Titicaca-meer het Tiwanaku cultuur. De Tiwanaku’s waren heel goed in landbouw. De Wari’s die ontstinden in 500 na christus waren de eerste in Peru met een keizerrijk. Zij kopieerden veel van andere culturen en waren strijdlustig. De Wari’s waren de eerste die brons hebben ontdekt en hebben gebruikt. Na de Wari cultuur kwam de Chimú cultuur (1000-1480). Zij namen het gebied van de Moche-cultuur over. De Chimú cultuur had de grootste stad ter wereld met 30.000 inwoners. Ze bouwden piramides en maakten de piramides van de Moche cultuur af. In dezelfde tijd ontstond in het zuiden van Peru de Chancay cultuur (1000-1400) en het Nazca gebied werd overgenomen door de Ica cultuur (900-1550). De Inca’s ontstonden in 1300. Bolivia kwam onder het gezag van de Inca’s en hun hoofdstad was Cusco. De Inca’s hadden ook hun eigen taal genaamd Quecha en dat is nog steeds een van de officiële talen van Peru. De Inca’s waren erg modern. Ze bouwden aquaducten, forten, terrassen en tempels. 43 verschillende volken zijn door de Inca’s onderworpen. Rond 1520 begonnen de Inca’s te verdwijnen door onder andere de komst van de Europeanen. In 1513 werd Peru ontdekt door de Spanjaarden maar ze kwamen nog niet op land. De eerste Europeaan die wel een voet zette op Peruaans grondgebied was Francisco Pizarro in 1525. Na een paar jaar kwamen de conquistadoren met een groot leger om het Inca rijk te vermoorden. Ze brachten ook ziektes met zich mee dat ook veel Inca’s het leven heeft gekost. In 1793 werd Peru onafhankelijk van de Spanjaarden. Peru werd een republiek.

De oorspronkelijke bewoners van Peru waren de Inca's. In 1572 werd Peru veroverd door de Spanjaarden. In 1821 werd Peru onafhankelijk. Er zijn veel burgeroorlogen en dicataturen geweest in Peru.

In augustus 2007 werd Peru opgeschrikt door een zware aardbeving. Lees hier alles over in het artikel; Aardbeving Peru 2007

Landschap

Peru heeft drie soorten landschap:

Oerwoud (Amazonelaagland) - La selva

In het tropische regenwoud is het altijd warm (boven 23 °C) en het regent er veel. De selva beslaat ongeveer de helft van de oppervlakte van het land, maar minder dan 10% van de bevolking woont hier.

Kustgebied - La costa

La costa bestaat vooral uit steen en zandwoestijn (de Atacama) en ligt tussen de Stille Oceaan en de uitlopers van de Andes. Het is er fris (gem. 14 °C), behalve in het noorden. De hoofdstad van Peru, Lima, ligt in dit gebied. Steeds meer mensen trekken naar deze stad. Hierdoor woont de helft van de Peruanen in dit deel van het land. De hoogvlakte van Peru is zo'n vier à zes kilometer hoog. Hierdoor is de lucht een stuk ijler en het is er ook niet zo warm. Tegen de hoogteziekte kauwen de Peruvianen cocabladeren. Deze cocabladeren kunnen overigens ook gebruikt worden als basis voor de drug cocaïne.

Gebergten - La sierra

La sierra, zo heten de bergen tussen de kuststrook en het oerwoud. Je kunt hier bijna niet komen en het is er niet zo warm. Toch woont hier bijna 40 % van alle Peruvianen. Het zijn vooral de indianen die hier wonen.

Amazone-rivier

De Amazone-rivier begint in het Peruviaanse gedeelte van het Andesgebergte en stroomt helemaal naar Noord-Brazilië. De rivier is ongeveer 6000 km lang. Het Titicacameer ligt op bijna 4 kilometer hoogte. Dwars door het meer loopt de grens met Bolivia. De grote meerderheid van de bevolking van het land bestaat uit indianen en mestiezen. Tot enkele decennia geleden sprak de helft van de bevolking nog de indiaanse talen Quechua en Aymara als moedertaal.

Natuur

In het zuidoosten van het Amazonegebied ligt het Nationaal Park Manu (Spaans: Parque Nacional del Manu). Dit is één van de grootste natuurparken ter wereld. Het park beschikt over tien procent van alle vogel- en plantensoorten van de wereld en maakt deel uit van het werelderfgoed. In het park wonen ook enkele indianenstammen.

Fauna

Er leven veel verschillende soorten apen, de brulaap is de luidste. De jaguar, die de grootste en bekendste katachtige is van Zuid-Amerika, komt ook hier voor. In het hoogland leven de lama en de alpaca (een soort kameel). De grootste slang van Peru is de Anaconda, die wel acht meter lang kan worden. Een andere grote wurgslang is de Boa constrictor. In het water kun je een brilkaaiman tegen komen en kleurige pijlgifkikkers. Ook de condor, met een spanwijdte van drie meter, is te vinden in Peru.

Flora

Op de woestijnachtige kuststrook groeien vooral cactussen en vetplanten; en in het noorden zijn er mangrovebossen. In de Andes en haar valleien groeien agaves, bromelia’s, orchideeën en maïs. In het tropisch regenwoud komen de grootste bomen voor, met een bereik van 60-70 meter.

Peru ligt in het westen van Zuid-Amerika. Er kunnen drie gebieden worden onderscheiden in Peru. de Sierra, de Costa en de Selva. De Costa bestaat voornamelijk uit woestijnachtig gebied. De Costa bevindt zich tussen de Grote Oceaan en aan de westzijde van het Andesgebergte. De Costa bevindt zich in het westen van Peru. Het Andesgebied is te vinden in de Sierra. Het westen en zuidwesten van Zuid Amerika bestaat uit veel gebergte. De ligging van Peru is zeer dichtbij een tektonisch actief gebied. Daardoor heeft Peru last van aardbevingen en vulkanische verschijnselen. Er zijn nog enkele vulkanen actief in zuid Peru een voorbeeld daarvan is de El Misti.

Peru ligt in het gebied van het tropische regenklimaat. In het oosten van het land hebben ze last van de passaat in de regentijd. De regentijd is van oktober tot april. Dan valt er veel neerslag. Het westen van Peru is droog. De wind in het westen van Peru waait van zuid naar noord.

In Peru hebben ze veel klimaatverschillen en daardoor ook verschillende soorten vegetatie eenheden. Waar in Peru er sprake is van mist of wolken tegen de heuvel aan de voet van de Andes ontstaat er een loma vegetatie. Zachtgroene kruidenvegetatie is dus die loma vegetatie die voorkomt in Peru. Dit komt voor bij uitdroging van de bodem. Algarrobowouden komen ook voor in Peru in de kustreek. Daar komt een begroeiing van grassen, cactussen ect. Als je kijkt naar het Oosten van Peru vind je valleien met bos op de hellingen. Selva’s zijn in Peru ook te bekennen. Je kan ze vinden naar de Amazonelaagvlakte toe.

Bezienswaardigheden

Ballestaseilanden

Vlakbij de kust van Peru liggen de Ballestaseilanden. Hier komen heel veel vogels. Er zijn ook zeeleeuwen en pinguïns te zien. In bepaalde periodes zijn er ook Flamingo's te zien. De eilanden zitten onder de vogelpoep. Deze vogelpoep is heel vruchtbaar. Het is een belangrijk handelsmiddel geworden. Toeristen kunnen met een boot langs de eilanden varen, het is raadzaam om een hoedje te dragen, er zijn zoveel vogels dat je nog wel eens de pech zou kunnen hebben dat er vogelpoep op je hoofd komt!

Caral

Caral is de oudste stad van Amerika vandaag bekend. Het is gelegen in een vallei, 200 km ten noorden van de hoofdstad Lima. Het oudste bouwwerk van de ruïnes van Caral is een piramide die dateert uit de 27ste eeuw voor Christus.

Cuzco

Cuzco was de vroegere hoofdstad van de Inca's. De oorspronkelijke plattegrond had de vorm van een poema met als kop de tempels van Sacsayhuamán. De Spanjaarden hebben de Incagebouwen grotendeels vernield, maar veel fundamenten worden nog gebruikt voor moderne doeleinden. Heel bijzonder is, dat de Inca's grote rotsblokken gebruikten, die zij zonder gebruik van cement op elkaar stapelden.

Lima

Als hoofdstad van Peru heeft Lima uiteraard veel interessante musea die bezocht kunnen worden. Een bekend museum is het goudmuseum, waarin diverse voorwerpen van oude indianenculturen en vele gouden objecten te zien zijn.

Machu Picchu

Machu Picchu is een stad van de Inca's die nooit is gevonden door de Spanjaarden. In de vorige eeuw was er een Amerikaan die op zoek was naar Vilcabamba. Hij vond met een paar Peruanen deze stad en dacht dat het Vilcabamba was. Na uitgebreid onderzoek bleek dat dit een andere stad was die nooit door Spanjaarden was gevonden, Machu Picchu.

Vandaag de dag wordt de stad overspoeld door toeristen. De stad is ondere beroemd om zijn bijzondere ligging. Hij ligt verscholen tussen verschillende bergen, dit is ook de reden waarom de Spanjaarden de stad nooit hebben gevonden.

Machu Picchu is uitgeroepen tot één van de nieuwe wereldwonderen.

Er loopt een oud incapad naar de stad toe. Het is mogelijk om wandelend naar Machu Picchu te gaan. Dit wordt de inca trail genoemd.

Nasca Lijnen

Midden in de woestijn vlakbij het plaatsje Nasca zijn in de vorige eeuw lijnen ontdekt, genaamd de Nasca Lijnen. De lijnen zijn alleen te zien vanuit de lucht. Er zijn heel veel verschillende ideeën over deze lijnen. Tot op de dag van vandaag is er nog geen precieze verklaring voor deze lijnen. Sommige mensen denken dat de lijnen zijn gemaakt door buitenaardse wezens. Andere mensen denken weer dat de lijnen zijn gemaakt door de Nasca beschaving en dat ze gebruikt werden voor de landbewerking. Toeristen kunnen in een klein sportvliegtuigje over de lijnen heen vliegen om ze te bekijken. Je ziet dan verschillende figuren zoals bijvoorbeeld een: kolibrie, aap, handen etc.

Bevolking

In de periode 1985-1995 steeg de jaarlijkse bevolkingstoename van Peru met 2,1% per jaar. In de 21e eeuw werd dit een stuk minder namelijk 1%. In 2017 was dit zelfs 0,95%. De verhouding tussen de vrouwen en de mannen in 2018 zie je in het grafiek hiernaast. Er zijn over het algemeen meer mannen dan vrouwen. De vrouwen worden wel ouder dan de mannen.

In 2019 zijn er meer vrouwen dan mannen. Maar liefst 50,06% van de bevolking is vrouw en 49,94% is man.

In 2050 denken ze dat 50,14% vrouw zal zijn en 49,86% man. De bevolkingstoename in dat jaar zal 0,445 zijn en het zal de 52e land zijn als je kijkt naar de populatie. Er zullen 32,38 inwoners wonen op 1 vierkante kilometer. De populatie zal 41,620,307 miljoen zijn speculeren ze.

Peru is de 42ste land als het gaat om grootte van het land.  De jaarlijkse bevolkingstoename in 2019 is 1,17%. In Peru leven er 25,63 per vierkante kilometer. De grootste stad in Peru is de hoofdstad namelijk Lima. Meer dan een kwart van de Peruanen leven in Peru en het is de grootste stad in Peru met een populatie van 8 miljoen inwoners. Het is de 20ste grootste stad van de wereld.  In Peru zelf leven 32,93 miljoen mensen. De laatste keer dat het verschil tussen etniciteit werd berekend in Peru was in 1940. Destijds was 53% van de bevolking wit of mestizo. De anderen 46% kwamen van de oude volken.

De Peruanen spreken Spaans maar naast het Spaans spreken sommigen ook Quechua. Vooral oude stammelingen spreken die taal. Ook wordt er Aymara gesproken en verschillende andere talen.

Ongeveer 95% van de Peruanen is Rooms Katholiek. In Peru is er wel sprake van godsdienstvrijheid dat staat in de Constitutie van 1933 maar Peru heeft wel een Rooms-Katholieke regering. Een kleine deel van de bevolking mixt de oude Incarituelen met het katholieke geloof.

In Peru eten ze heel veel papas of terwijl aardappelen. Dat overheerst in al hun gerechten. Langs de kust van Peru vind je verse vis. Bij kustplaatsen eten ze ook vaak ceviche dat is rauwe vis gemarineerd in limoensap. Ook hebben ze een gerecht dat adobo heet dat is gestoofd gemarineerd vlees. Een ander gerecht is lomo saltado wat een roerbakgerecht is. Ze halen veel inspiratie van het Aziatische kookcultuur.

Peruanen zijn dol op muziek te luisteren folkloristisch muziek. Deze muziek stamt af vanuit de Andes en is vaak te horen in Peru op verschillende plekken zoals penas of bars.

De vrouwen dragen vaak rokken en een petticoat. Mannen dragen kleurrijke ponchos.

Fotogallerij

• 

  Vlag van Peru.

• 

  Het wapen van Peru.