Sinbad de Zeeman: verschil tussen versies
| Regel 65: | Regel 65: | ||
Het verhaal speelt zich af tijdens de regeerperiode van [[Haroen ar-Rashid]]. Hij was een [[kalief]] uit de dynastie van de [[Abbasiden]]. In die periode waren ook veel andere verhalen over Arabische of islamitische zeevaarders die de wereld verkenden. Onderweg maakten zij allerlei avonturen mee. Dat genre staat ook wel bekend als de ''Sinbadverhalen''. Vaak speelden de verhalen zich af op de [[Indische Oceaan]]. | Het verhaal speelt zich af tijdens de regeerperiode van [[Haroen ar-Rashid]]. Hij was een [[kalief]] uit de dynastie van de [[Abbasiden]]. In die periode waren ook veel andere verhalen over Arabische of islamitische zeevaarders die de wereld verkenden. Onderweg maakten zij allerlei avonturen mee. Dat genre staat ook wel bekend als de ''Sinbadverhalen''. Vaak speelden de verhalen zich af op de [[Indische Oceaan]]. | ||
| − | + | [[File:Rocweb.jpg|right|300px|thumb|Sinbad wordt meegenomen door de Rokvogel]] | |
Mogelijk is het verhaal ook (indirect) gebaseerd op de ''[[Odyssee]]'' van [[Homerus]]. In dat epische gedicht reist de Griekse held [[Odysseus]] na de [[Trojaanse Oorlog]] terug naar zijn thuiseiland [[Ithaka]]. Onderweg maakt Odysseus ook allerlei avonturen mee. Sommige van die avonturen lijken erg op de avonturen van Sinbad. Zo hebben zowel Sinbad als Odysseus een ontmoeting met een [[cycloop]]. Beide mannen verslaan de cycloop door zijn oog uit te steken. Het verhalen van Sinbads bezoek aan het eiland met kannibalen doet denken aan het verhaal van de [[Lotofagen]] (de Lotuseters) in de ''Odyssee''. Beide inheemse volkeren gebruiken een kruid waardoor je je verstand verliest. In Sinbads verhaal is dat om voorbijgangers op te eten. In de ''Odyssee'' gebruikt het inheemse volk het kruid (de Lotusbloem) echter zelf en biedt het aan Odysseus bemanning aan. | Mogelijk is het verhaal ook (indirect) gebaseerd op de ''[[Odyssee]]'' van [[Homerus]]. In dat epische gedicht reist de Griekse held [[Odysseus]] na de [[Trojaanse Oorlog]] terug naar zijn thuiseiland [[Ithaka]]. Onderweg maakt Odysseus ook allerlei avonturen mee. Sommige van die avonturen lijken erg op de avonturen van Sinbad. Zo hebben zowel Sinbad als Odysseus een ontmoeting met een [[cycloop]]. Beide mannen verslaan de cycloop door zijn oog uit te steken. Het verhalen van Sinbads bezoek aan het eiland met kannibalen doet denken aan het verhaal van de [[Lotofagen]] (de Lotuseters) in de ''Odyssee''. Beide inheemse volkeren gebruiken een kruid waardoor je je verstand verliest. In Sinbads verhaal is dat om voorbijgangers op te eten. In de ''Odyssee'' gebruikt het inheemse volk het kruid (de Lotusbloem) echter zelf en biedt het aan Odysseus bemanning aan. | ||
Versie van 6 sep 2025 12:07
|
|
Sinbad de Zeeman of De zeven wonderbaarlijke reizen van Sinbad de Zeeman is sprookje uit Duizend-en-een-nacht. Het is een van de bekendste verhalen uit de bundel. Toch was het verhaal oorspronkelijk geen onderdeel van de bundel. Sinbad de Zeeman werd pas in de 18e eeuw toegevoegd aan Duizend-en-een-nacht door de Fransman Antoine Galland.
Het verhaal gaat over Sinbad die met zijn bood zeven reizen maakt. Onderweg maakt bij allerlei avonturen mee op magische plekken en ontmoet verschillende mythische wezens.
Verhaal
 |
Het verhaal dat hieronder staat is een sprookje en dus niet in het echt gebeurd. Van sprookjes bestaan verschillende versies, dus dit verhaal kan afwijken van andere versies. |
 |
Er was eens een kruier genaamd Sinbad. Hij woonde in Bagdad. Hij leidde een arm bestaan en moest hard werken, terwijl anderen in rijkdom geboren worden. Sinbad puft uit en beklaagt zich tegen God over de oneerlijkheid. De buurman van een naburig huis (die ook Sinbad heet) hoort zijn geklaag. Sinbad de buurman legt uit aan de kruier hoe hij aan zijn rijkdom gekomen is. Hij nodigt de kruier daarom uit in zijn huis. Vervolgens vertelt Sinbad over zijn zeven zeereizen.
De eerste reis
Sinbad is de zoon van een rijke koopman. Wanneer zijn vader sterft, krijgt Sinbad al zijn geld. Sinbad houdt echter van grote feesten. Hierdoor raakt het geld al snel op. Sinbad moet aan de slag om geld te verdienen. Hij besluit handelaar te worden op zee.
Onderweg naar Basra komen hij en zijn bemanning op een klein eiland aan. Op het eiland maken zij een vuur om te overnachten. Het blijkt echter dat het eiland helemaal geen eiland is, maar de rug van een grote vis. De vis heeft zolang stilgelegen dat er planten op zijn rug gegroeid zijn.
Op het moment dat de vis de bemanning ontdekt, duikt het beest weg. De bemanning springt aan boord, maar Sinbad wordt achtergelaten. Hij spoelt uiteindelijk aan op een ander eiland. Hier redt hij de merrie van een zeepaardenkoning. Sinbads schip weet hem uiteindelijk te vinden. De zeepaardenkoning geeft Sinbad als dank voor veel rijkdommen. Als rijk man keert Sinbad terug naar Bagdad.
De tweede reis
Na een tijdje verveelde Sinbad zich opnieuw en besloot een nieuwe zeereis te maken. Tijdens de reis wordt hij opnieuw (per ongeluk) door zijn bemanning achtergelaten. Hij komt terecht in een vallei met alleen maar slangen. Hier ziet hij ook de rokvogels. Dat zijn enorm grote vogels die op de slangen jagen. Handelaren gooien vlees in de kloof.
Sinbad begrijpt niet waarom zij dat doen totdat hij de kloof een keer goed bekijkt. Onderin is de kloof bezaait met diamanten. Het vlees blijft aan de diamanten kleven. De Rokvogels nemen het vlees met de diamanten weer terug naar boven. Eenmaal in hun nesten eten ze het vlees op en blijven de diamanten achter. De handelaren hoeven op die manier niet in de kloof te klimmen, maar alleen de diamanten uit het nest te halen.
De handelaren zijn verbaasd als Sinbad zichzelf aan een stuk vlees vastbindt en in de kloof gooit. Hij wordt meegenomen naar het nest, waar hij veel diamanten vindt. Vervolgens keert hij terug naar Bagdad. Hij heeft nog meer geld als voorheen.
De derde reis
Sinbad verveeld zich na een tijdje opnieuw en gaat weer op reis. Zijn schip komt aan op een eiland met een kasteel. In dat kasteel woont een cycloop. De cycloop begroet de mannen, maar is eigenlijk gemeen. Iedere avond eet hij steeds het dikste bemanningslid op. Uiteindelijk blijven slechts Sinbad en twee anderen over.
In de avond besluiten de drie daarom de cycloop blind te steken met hete zwaarden. Ze slagen erin, waardoor zij het eiland kunnen ontvluchten. Met de bood gaan zij naar een ander eiland. Hier woont een hele grote slang. De slang eet iedere avond een van de bemanningsleden op. Na twee nachten is alleen Sinbad over.
Sinbad besluit zijn lichaam te bekleden met hout, waardoor de slang hem niet kan eten. Uiteindelijk geeft de slang op. Hij wordt gered door een voorbijkomend schip. Het blijkt het schip van Sinbads tweede reis te zijn. Hierdoor krijgt hij opnieuw toegang tot de eigendommen van de tweede reis.
De vierde reis
Na verloop van tijd verveelt Sinbad zich op. Hij besluit opnieuw een reis te maken en lijdt ook weer schipbreuk. Hij strandt op een eiland aan met hele vriendelijk bewoners. De bewoners geven de bemanningsleden van Sinbad een bepaald kruid. Hierdoor verliezen zij hun verstand. De inwoners mesten de bemanningsleden vervolgens vet om hen op te eten. Sinbad weigert het kruid te eten. De kannibalen zijn daarom niet geïnteresseerd in hem.
Hij gaat naar een nieuw eiland. Hier wordt hij tot adviseur van de koning benoemd, omdat hij de stijgbeugel introduceert. De koning geeft Sinbad ook een mooie, lieve vrouw. Toch overlijdt Sinbads vrouw al snel door een ziekte. Hij ontdekt echter dat het eiland een eigen traditie heeft: als een vrouw/man overlijdt, wordt zijn/haar partner met hem/haar levend begraven. Ze krijgen slechts een kleine voorraad water en eten mee. Ook wordt zij met al hun bezittingen begraven.
Sinbad besluit de overige levende partners in de grot te doden. Hierdoor heeft hij genoeg water en eten om te overleven. Na een tijdje is hij echter de enige die nog levend is. Ook wordt de grot vaak bezocht door wilde dieren. Sinbad loopt de grot uit en ziet de zee. Hij neemt zoveel mogelijk juwelen mee en wordt in het water gered door een schip. Hij keert nog rijker terug in Bagdad.
De vijfde reis
Sinbad maakt opnieuw een uitstapje. Hij verlaat met zijn bemanning de haven van Basra. Na enkele dagen ziet hij een grote witte bal. Het blijkt het ei van de rokvogel te zijn. Sinbad raadt de bemanning aan om weg te gaan, maar de bemanning besluit het ei te breken. Uit het ei komt een kuiken dat een deel van de bemanning opeet. De rest van de bemanning wordt achtervolgt door de ouders van het kuiken. Zij gooien rotsen op het schip, waarna het zinkt.
Vervolgens strandt Sinbad opnieuw op een eiland, waar hij de Oude Man van de Zee ontmoet. De oude man vraagt of Sinbad hem op zijn rug kan nemen. Sinbad brengt de oude man op zijn rug naar een ander deel van het eiland. Toch stapt de oude man niet meer af. Met zijn sterke armen en benen dreigt de man Sinbad te wurgen. Sinbad wordt vervolgens een soort van paard voor de oude man. Op zijn zware werk te ontlasten, drinkt Sinbad vruchtensap. Het vruchtensap gist echter, waardoor er alcohol inkomt. De oude man is niet gewend aan alcohol, waardoor hij dronken wordt. Sinbad kan daarom de oude man van zijn rug afschudden.
Uiteindelijk komt Sinbad aan in een stad die apen geterroriseerd wordt. Hier neemt hij de boot naar Bagdad en neemt veel kostbare kokosnoten mee.
De zesde reis
Na een nieuwe reis leidt Sinbad opnieuw schipbreuk. Hij strandt op een eiland, waar niets van eten te vinden is. De bemanning van Sinbad sterft van de honger en alleen Sinbad blijft over. Na ontdekt hij een grot met een beek. Hij besluit die af te varen. De grot bevat veel kostbare edelstenen en barnsteen.
Uiteindelijk komt Sinbad aan bij een grote stad. Hier ontmoet hij de koning van het eiland. Het blijkt dat hij in Sri Lanka is aangekomen. Sinbad vertelt de koning over zijn thuisland en hoe goed de kalief dat regeert. De koning stuurt Sinbad vervolgens naar huis. Hij geeft Sinbad ook een grote hoeveelheid kostbare geschenken.
De zevende reis
Na een tijdje maakt Sinbad een nieuwe reis. Net als de vorige keren leidt hij opnieuw schipbreuk. Hij komt aan in een grote stad, waar hij een nieuw leven opbouwt. Hij trouwt zelfs de dochter van een koopman. Sinbad ontdekt dat eens in de maand alle mannen vleugels krijgen en wegvliegen. Sinbad gaat mee, maar moet de gehele reis zijn mond houden. De mannen vliegen zo hoog dat ze het gezang van de engelen horen. Sinbad opent toch zijn mond om God te zegenen en wordt getroffen door de bliksem. De mannen worden vervolgens boos op Sinbad.
Eenmaal terug in de stad blijkt dat alle inwoners (behalve Sinbads vrouw en haar vader) boosaardige djins zijn. Ze verkopen al hun bezittingen en reizen terug naar Bagdad.
Nasleep
Nadat Sinbad zijn verhalen vertaald aan Sinbad de kruier geeft hij zijn naamgenoot een deel van zijn fortuin. De twee worden goede vrienden en komen vaker bij elkaar langs.
Herkomst
Sinbad de Zeeman was oorspronkelijk geen onderdeel van de verhalenbundel Duizend-en-een-nacht. Het verhaal werd pas in de 18e eeuw toegevoegd door de Fransman Antoine Galland. Galland vertaalde de verhalenbundel van het Arabisch naar het Frans. Hij koos voor een vrije vertaling en voegde ook verhalen toe.
Het verhaal speelt zich af tijdens de regeerperiode van Haroen ar-Rashid. Hij was een kalief uit de dynastie van de Abbasiden. In die periode waren ook veel andere verhalen over Arabische of islamitische zeevaarders die de wereld verkenden. Onderweg maakten zij allerlei avonturen mee. Dat genre staat ook wel bekend als de Sinbadverhalen. Vaak speelden de verhalen zich af op de Indische Oceaan.
Mogelijk is het verhaal ook (indirect) gebaseerd op de Odyssee van Homerus. In dat epische gedicht reist de Griekse held Odysseus na de Trojaanse Oorlog terug naar zijn thuiseiland Ithaka. Onderweg maakt Odysseus ook allerlei avonturen mee. Sommige van die avonturen lijken erg op de avonturen van Sinbad. Zo hebben zowel Sinbad als Odysseus een ontmoeting met een cycloop. Beide mannen verslaan de cycloop door zijn oog uit te steken. Het verhalen van Sinbads bezoek aan het eiland met kannibalen doet denken aan het verhaal van de Lotofagen (de Lotuseters) in de Odyssee. Beide inheemse volkeren gebruiken een kruid waardoor je je verstand verliest. In Sinbads verhaal is dat om voorbijgangers op te eten. In de Odyssee gebruikt het inheemse volk het kruid (de Lotusbloem) echter zelf en biedt het aan Odysseus bemanning aan.
Sinbads achtste reis?
In de 18e en 19e eeuw schreven veel Europese schrijvers nog een "achtste reis". Zij deden dat om het verhaal een beter einde te geven. In die achtste reis maakt Sinbad vaak een reis naar een heilige stad, zoals Jeruzalem of Mekka. Die achtste reis heeft dan ook vaak een religieuze of filosofische betekenis. De eerste zeven reizen staan namelijk symbool voor de menselijke zoektocht. De kostbaarheden die Sinbad verwerft, staan weer symbool voor de ervaringen en zelfontdekking die Sinbad heeft opgedaan.
Andere schrijvers lieten Sinbad een tocht door Europa maken. Hierdoor liet het verhaal zien hoe de Arabieren over Europa dachten. Of hoe Europese schrijvers dachten hoe Arabieren dachten over Europa. In dat geval is de achtste reis meer een parodie over culturele tegenstellingen.
De Vlaamse schrijver Raymond Brulez schreef in zijn verhalenbundel Scherazade of literatuur als losprijs (1946) over de achtste reis van Sinbad. Het is een reis door de wereld van de literatuur. Hij ontdekt dat boeken niet alleen voor vermaak zijn, maar ook een manier om te ontsnappen aan de werkelijkheid. Literatuur is een losprijs voor de pijn en het lijden van de wereld. Daarnaast is literatuur ook een redding, omdat het troost kan bieden.