Vitamine: verschil tussen versies

Huidige versie van 21 apr 2025 om 11:49

Vitaminepillen

Vitamines zijn voedingsstoffen die in verschillende voedingsmiddelen voorkomen. Ze zijn onmisbaar voor je lichaam. Vitamines zorgen dat je goed kan functioneren en zijn ook onmisbaar voor je groei. Daarnaast zijn vitaminen ook beschermstoffen voor het lichaam. Ze helpen met immuunsysteem om het lichaam te beschermen tegen ziekteverwekkers. Vitamines leveren geen energie op. Het zijn dus geen verbrandstoffen.

In totaal bestaan er 13 soorten vitamines. Zij zijn allemaal vernoemd naar een letter van het alfabet. Vroeger dacht men vitamine B één vitamine is. Tegenwoordig weten we dat er verschillende soorten vitamine B zijn (waardoor zij allemaal een cijfer kregen). Vitamines zijn oplosbaar in vet of water. Vitamine A, D, E en K zijn oplosbaar in vet, terwijl vitamine C en alle varianten van vitamine B oplosbaar zijn in water. Iedere vitamine heeft zijn eigen taak

Het menselijk lichaam kan sommige vitamines zelf aanmaken in kleine mate, zoals vitamine D en K. Vaak is dat in slechts een kleine hoeveelheid. Het is daarom belangrijk dat je genoeg vitamines binnenkrijgt via voeding. Ook is het belangrijk of gevarieerd te eten, omdat ieder voedingsmiddel andere vitamines heeft. Zo zijn sinaasappelen rijk aan vitamine C, terwijl melk weer veel vitamine B12 bevat.

Omschrijving

Functies

Vitamines zijn bij allerlei processen betrokken. Er zijn veel verschillende vitamines. Zij hebben vaak meerdere taken. Ook zijn bij sommige taken meerdere vitamines betrokken, omdat die taken erg complex zijn.

Grofweg hebben vitamines de volgende functies:

Ze zijn betrokken bij het verbeteren van de weerstand. Daardoor zul je minder snel ziek worden.
Ze zijn voor de groei en ontwikkeling van het lichaam. Dat is vooral belangrijk bij baby's en kinderen.
Ze versterken het lichaam en maken nieuwe weefsels aan.
Ze zijn betrokken bij de bouw en afbraak van cellen en hormonen.
Ze zorgen dat het lichaam bepaalde voedingsstoffen uit voeding kan opnemen.

Oplosbaar in vet en water

Vitamines zijn stofjes die oplosbaar zijn in vet of water. Vitamine A, D, E en K zijn oplosbaar in vet. Hierdoor kan het lichaam die vitamines ook makkelijk opslaan in het lichaamsvet. Tekorten aan die vitamines komen minder vaak voor, omdat het lichaam een voorraad heeft opgeslagen. Als het lichaam niet genoeg binnenkrijgt via voeding, breekt het die voorraden aan. Wanneer het lichaam te veel van die vitamines binnenkrijgt, slaat het die op.

Vitamine C en vitamine B zijn oplosbaar in water. Het lichaam heeft daarom veel moeite om het op te slaan. Hierdoor kunnen sneller tekorten ontstaan. Het lichaam heeft namelijk geen of nauwelijks voorraad. Daarom is het belangrijk dat je genoeg van die vitamines via voeding binnenkrijgt.

Zelf aanmaken

Sommige vitamines kan het lichaam zelf aanmaken. Dat gaat om vitamine A, B3, D en K. In die gevallen zet het lichaam een stofje om een vitamine. In het geval van vitamine A worden carotenoïden omgezet in vitamine A. Carotenoïden komen voor in verschillende groenten (waaronder wortelen). Vitamine B3 kan gemaakt worden uit tryptofaan. Dat is een stofje dat in veel eiwitrijke producten voorkomt. Vitamine D kan de huid aanmaken door contact met zonlicht. Vitamine K wordt grotendeels in de dunne darm aangemaakt. Toch komen al die vitamines ook voor in voeding.

De overige vitamines kan het menselijk lichaam niet zelf aanmaken. Het menselijk lichaam is anders dan het lichaam van dieren. Zo kunnen koeien zelf vitamine B12 aanmaken, terwijl mensen dat niet kunnen.

Verschillende vitamines

Hier is een overzicht van de verschillende vitamines:

Vitaminesupplementen

Veel apotheken, drogisterijen en gezondheidswinkel verkopen vitaminepillen (of vitaminesupplementen). Er bestaan verschillende soorten vitaminepillen zoals voor vitamine D, vitamine C en multivitamine. De vitaminepillen kunnen als aanvulling worden ingenomen. Zo slikken sommige mensen vitamine D in de winter. De zon schijnt dan minder en het lichaam maakt minder vitamine D aan.

Vitaminesupplementen zijn bedoeld als aanvulling en niet als vervanging. Naast de vitaminepillen moet je dus ook nog steeds vitamines uit voedsel (zoals fruit) halen.

@@ Regel 4: / Regel 4: @@
 In totaal bestaan er 13 soorten vitamines. Zij zijn allemaal vernoemd naar een letter van het alfabet. Vroeger dacht men vitamine B één vitamine is. Tegenwoordig weten we dat er verschillende soorten vitamine B zijn (waardoor zij allemaal een cijfer kregen). Vitamines zijn oplosbaar in vet of water. Vitamine A, D, E en K zijn oplosbaar in vet, terwijl vitamine C en alle varianten van vitamine B oplosbaar zijn in water. Iedere vitamine heeft zijn eigen taak
-Het menselijk lichaam kan sommige vitamines zelf aanmaken in kleine mate, zoals vitamine D en K. Vaak is dat in slechts een kleine hoeveelheid. Het is daarom belangrijk dat je genoeg vitamines binnenkrijgt via voeding. Ook is het belangrijk of gevarieerd te eten, omdat ieder voedingsmiddel andere vitamines heeft. Zo zijn [[sinaasappel]]en rijk aan vitamine D, terwijl [[melk]] weer veel vitamine B12 bevat.
+Het menselijk lichaam kan sommige vitamines zelf aanmaken in kleine mate, zoals vitamine D en K. Vaak is dat in slechts een kleine hoeveelheid. Het is daarom belangrijk dat je genoeg vitamines binnenkrijgt via voeding. Ook is het belangrijk of gevarieerd te eten, omdat ieder voedingsmiddel andere vitamines heeft. Zo zijn [[sinaasappel]]en rijk aan vitamine C, terwijl [[melk]] weer veel vitamine B12 bevat.
-==Verschillende vitamines==
+==Omschrijving==
-Hier is een overzicht over wat vitamines in houden.
+===Functies===
+Vitamines zijn bij allerlei processen betrokken. Er zijn veel verschillende vitamines. Zij hebben vaak meerdere taken. Ook zijn bij sommige taken meerdere vitamines betrokken, omdat die taken erg complex zijn.
-===Vitamine A===
+Grofweg hebben vitamines de volgende functies:
-Vitamine A is een van de vitamines die het lichaam zelf kan aanmaken. Dat gebeurt in de [[lever]], waar het lichaam carotenoïden omzet in vitamine A. De vitamine heeft de volgende functies:
+* Ze zijn betrokken bij het verbeteren van de weerstand. Daardoor zul je minder snel ziek worden.
-* Goed kunnen zien: Ook helpt het de ogen om zich te kunnen aanpassen aan de [[schemer]] of het donker. Daardoor kun je beter zien als het donkerder wordt.
+* Ze zijn voor de groei en ontwikkeling van het lichaam. Dat is vooral belangrijk bij baby's en kinderen.
-* Het [[immuunsysteem]] wordt ondersteund door vitamine A. Ook andere vitaminen zijn hierbij betrokken.
+* Ze versterken het lichaam en maken nieuwe weefsels aan.
-* Ongeboren baby's hebben vitamine A nodig voor de ontwikkeling. Ook kinderen hebben vitamine A nodig om te groeien.
+* Ze zijn betrokken bij de bouw en afbraak van cellen en hormonen.
-* De cellen voor de [[luchtpijp]], [[huid]], [[long]]en, [[tandvlees]] en [[haar (lichaam)|haar]] worden aangemaakt met behulp van vitamine A.
+* Ze zorgen dat het lichaam bepaalde voedingsstoffen uit voeding kan opnemen.
-* Vitamine A helpt om de huid gezond te houden.
-Hoewel het lichaam zelf vitamine A kan aanmaken, gebeurt dat slechts in een kleine hoeveelheid. Vitamine A zit voornamelijk in dierlijke producten zoals [[vlees]], [[melk]] en [[zuivelproducten]], [[vis]] en [[ei]]dooiers. Ook wordt vitamine A toegevoegd aan [[halvarine]], [[margarine]] en vloeibare bak- en braadproducten. Vitamine A uit dierlijke producten wordt ''retinol'' genoemd.
+===Oplosbaar in vet en water===
+Vitamines zijn stofjes die oplosbaar zijn in vet of water. Vitamine A, D, E en K zijn oplosbaar in vet. Hierdoor kan het lichaam die vitamines ook makkelijk opslaan in het lichaamsvet. Tekorten aan die vitamines komen minder vaak voor, omdat het lichaam een voorraad heeft opgeslagen. Als het lichaam niet genoeg binnenkrijgt via voeding, breekt het die voorraden aan. Wanneer het lichaam te veel van die vitamines binnenkrijgt, slaat het die op.
-Carotenoïden (die het lichaam het lichaam kan omzetten in vitamine A) komen voor in verschillende groenten. Voorbeelden zijn [[spinazie]], [[wortel (groente)|wortels]], [[boerenkool]] en [[andijvie]]. Vitamine A kan dus ook een plantaardige oorsprong hebben.
+Vitamine C en vitamine B zijn oplosbaar in water. Het lichaam heeft daarom veel moeite om het op te slaan. Hierdoor kunnen sneller tekorten ontstaan. Het lichaam heeft namelijk geen of nauwelijks voorraad. Daarom is het belangrijk dat je genoeg van die vitamines via voeding binnenkrijgt.
-===Vitamine B1===
+===Zelf aanmaken===
-Vitamine B1 (of thiamine) zorgt ervoor dat:
+Sommige vitamines kan het lichaam zelf aanmaken. Dat gaat om vitamine A, B3, D en K. In die gevallen zet het lichaam een stofje om een vitamine. In het geval van vitamine A worden carotenoïden omgezet in vitamine A. Carotenoïden komen voor in verschillende groenten (waaronder wortelen). Vitamine B3 kan gemaakt worden uit tryptofaan. Dat is een stofje dat in veel eiwitrijke producten voorkomt. Vitamine D kan de huid aanmaken door contact met zonlicht. Vitamine K wordt grotendeels in de [[dunne darm]] aangemaakt. Toch komen al die vitamines ook voor in voeding.
-* [[Koolhydraat|Koolhydraten]] worden omgezet in energie. Hierdoor heeft je lichaam brandstof om te functioneren.
-* De [[hartspier]], het [[zenuwstelsel]] en de [[hersenen]] goed werken.
-Het lichaam kan vitamine B1 niet zelf aanmaken. Het is daarom belangrijk dat je genoeg vitamine B1 per dag binnenkrijgt. Gelukkig zit vitamine B1 in heel veel verschillende dingen. Voorbeelden zijn [[brood]] en graanproducten, [[aardappel]]en, verschillende soorten groenten, [[vlees]], [[melk]] en [[zuivel]]producten.
+De overige vitamines kan het menselijk lichaam niet zelf aanmaken. Het menselijk lichaam is anders dan het lichaam van dieren. Zo kunnen [[koe]]ien zelf vitamine B12 aanmaken, terwijl mensen dat niet kunnen.
-=== Vitamine B2===
+==Verschillende vitamines==
-Vitamine B2 (of riboflavine) zorgt ervoor dat het lichaam voldoende energie krijgt. Vitamine B2 kan energie vrijmaken uit [[koolhydraat|koolhydraten]], [[vet]]ten en [[eiwit]]ten.
+Hier is een overzicht van de verschillende vitamines:
+* [[Vitamine A]]
-Het lichaam kan geen vitamine B2 aanmaken. Daarom moet je vitamine B2 binnenkrijgen via voeding. De vitamine zit vooral in [[melk]] en [[zuivel]]producten. Ook zit vitamine B2 in kleine hoeveelheden in [[vlees]], [[groente]], [[fruit]], [[brood]] en graanproducten.
+* [[Vitamine B1]]
+* [[Vitamine B2]]
-===Vitamine B3===
+* [[Vitamine B3]]
-Vitamine B3 (of niacine) zorgt ervoor dat:
+* [[Vitamine B5]]
-* Het lichaam voldoende energie krijgt
+* [[Vitamine B6]]
-* Het lichaam vetzuren kan aanmaken.
+* [[Vitamine B8]]
+* [[Vitamine B11]]
-Het lichaam kan tryptofaan omzetten in vitamine B3. Tryptofaan komt voor in alle eiwitrijke producten, zoals [[vlees]], [[vis]], [[melk]], [[zuivel]]producten, [[ei (voeding)|eieren]], [[noot|noten]] en bonen. Vitamine B3 komt ook voor in bepaalde voedingsmiddelen zoals vlees, vis, volkoren graanproducten en brood, groenten en aardappelen.
+* [[Vitamine B12]]
+* [[Vitamine C]]
-===B5===
+* [[Vitamine D]]
-Deze vitamine zorgt voor het herstellen van het [[weefsel]]. Verder helpt deze vitamine bij opbouw en afbraak van eiwitten, vetten en koolhydraten. Deze helpt ook nog voor onze vorm van hormonen.
+* [[Vitamine E]]
+* [[Vitamine K]]
-===B6===
-Vitamine B6 blijkt te zorgen voor hart en vaatziekten. Vitamine B6 was daarom veel in het nieuws. Deze vitamine is ook nog belangrijk voor de vorming van rode bloed cellen. Ook vitamine B6 zorgt voor opbouw en afbraak van eiwitten en voor een goede werking van het zenuwstelsel.
-===B8===
-Net als B2 is B8, oftewel biotine, belangrijk voor de goede ontwikkeling van huid en haar, de vorming van vetzuren en de energieproductie in ons lichaam.
-===B11===
-Foliumzuur wordt gezien als een belangrijke vitamine voor het verkleinen van de kans op hart- en vaatziekten. Ook kan foliumzuur de kans op een miskraam of een aangeboren afwijking zoals een open ruggetje verkleinen. Vandaar dat vrouwen die zwanger willen worden, wordt aangeraden om extra foliumzuur te slikken.
-Verder is deze vitamine belangrijk voor de opbouw van het DNA (ons erfelijk materiaal) en voor de opbouw en afbraak van eiwitten.
-===B12===
-Ook B12 helpt bij een gezonde bouw van ons erfelijk materiaal en bij de opbouw en afbraak van eiwitten. Verder is deze vitamine nodig voor de aanmaak van rode bloedcellen en een goede werking van het zenuwstelsel.
-===Vitamine C===
-Vitamine C verhoogt de weerstand tegen ziektes  en zorgt voor het gezond houden van steunweefsel, botten, tanden en bloedvaten.
-===Vitamine D===
-Deze vitamine zorgt voor sterkere tanden en botten. Deze vitamine is ook belangrijk voor onze weerstand tegen ziektes. Deze vitamine kan ons lichaam zelf aanmaken door zonlicht en het wordt gemaakt in de huid.
-===Vitamine E===
-Vitamine E lijkt de kans op [[Hart (lichaam)|hart]]- en [[vaatziekten]], [[prostaatkanker]] en de [[ziekte van Alzheimer]] te verkleinen. Het slikken van vitamine E wordt vaak aangeraden als middel tegen [[veroudering]].
-===Vitamine K===
-Vitamine K wordt voor een belangrijk deel in ons lichaam aangemaakt door bacteriën in de [[dikke darm]]. Voor een groot deel maakt ons lichaam deze vitamine zelf aan.
 ==Vitaminesupplementen==