IJsselmeer: verschil tussen versies

Huidige versie van 3 jun 2024 om 12:36

IJsselmeer
Land	Nederland
Classificatie	Meer
Gebiedsnummer	72
Richtlijn	Habitatrichtlijn, Vogelrichtlijn
Sitecode	NL1000002 (HR) NL9803028 (VR)
Km2	1.133,41 km², gem. 4,4 m diep, max. 9,5 m diep
Locatie	Flevoland, Friesland, Noord-Holland
Dichtbij
Gesticht	ontstaan op 28 mei 1932 door afsluiting Afsluitdijk
Beheer	Rijkswaterstaat
Website	IJsselmeer (Natura 2000)

IJsselmeer gezien vanaf Hindeloopen

Kaart van het IJsselmeer
Portaal Biologie Lijst Natura 2000

Het IJsselmeer is een meer midden in Nederland. Het is tevens een natuurgebied en een Natura 2000-gebied. Het is ook belangrijk voor de binnenscheepvaart en de pleziervaart.

Geschiedenis

Het IJsselmeer zoals het nu heet, werd vroeger anders genoemd. Van de 8e tot de 12e eeuw noemde men het Aelmere. Na die tijd doorbraken de zandbanken die ervoor zorgde dat het een meer bleef. Na de doorbraak van de zandbanken noemde men het: De Zuiderzee. Dit kwam omdat het toen in directe verbinding stond met de Waddenzee. Mensen maakten handig gebruik van de toenmalige situatie. Men ving er vis en dreef handel over het water en de economie kreeg een boost. Hoewel het een groot voordeel had voor nieuwe handelaren was er ook een groot nadeel, het overstroomde vaak omdat het niet terug kon stromen in de Waddenzee. Hierdoor steeg de zeespiegel en overstroomde de aangrenzende gebieden.

De zee inpolderen was pas in de 17e eeuw een idee. Het ingenieuze idee was om de Zuiderzee af te sluiten door een dijk aan te leggen vanaf Noord-Holland naar alle Waddeneilanden. Hierdoor zou de Waddenzee en de Zuiderzee binnendijks komen te liggen, zo zouden die beiden ingepolderd kunnen worden. Helaas was in deze tijd de techniek niet ver genoeg en had het niet uitgevoerd kunnen worden door de torenhoge kosten.

In de 19e eeuw wilde men toch een polder. Er kwamen diverse ingenieurs en waterbouwkundigen met ideeën voor het afsluiten van de Zuiderzee. Hij zou eerst compleet worden afgesloten, maar dit kon niet doordat de IJssel erin uitmonden. En sat water moest toch op een of andere manier afgevoerd worden. Er werden zoveel ideeën aangeboden dat er actie ondernomen moest worden. Zo werd de Zuiderzeevereniging opgericht. De ingenieur Cornelis Lely had een van de beste ideeën: de Zuiderzee deels af te sluiten en in te polderen. Helaas ging dit plan niet in werking door financiële en politieke ontwikkelingen.

Na de grote watersnoodramp in 1916 kwam Nederland tot inkeer. Waterveiligheid moet niet onderschat worden en er werd een wet opgesteld. Deze werd aangenomen en het idee van Cornelis Lely werd vervolgens toch uitgevoerd. De bouw van de afsluitdijk begon in 1926 en op 20 september 1932 bij het sluiten van die dijk kreeg de Zuiderzee een nieuwe naam: Het IJsselmeer.

Een kaart van de Zuiderzeewerken.

Het IJsselmeer is het grootste meer van Nederland. Het heeft een oppervlakte van 1100 km². Het IJsselmeer is ontstaan door de aanleg van de Afsluitdijk, die dus gereed kwam in 1932. Het diepste punt van het IJsselmeer is de val van Urk, bij Urk. Dit punt ligt 5½ meter beneden NAP (Normaal Amsterdams Peil). Als men over het IJsselmeer heeft bedoelt men ook vaak het Markermeer, wat ten zuiden van het IJsselmeer ligt. Maar de twee meren zijn gescheiden door de Houtribdijk (Lelystad-Enkhuizen) zodat er toch sprake is van twee aparte meren.

Geografie

In het noorden van het IJsselmeer worden de Waddenzee en het IJsselmeer gescheiden door de Afsluitdijk. In het noordoosten ligt de kust met Friesland. Dit loopt van het plaatsje Makkum tot en met het plaatje Lemmer. In het oosten ligt de kust van Flevoland. Dit begint bij de Noordoostpolder, dan vervolgens de Ketelbrug. Het IJsselmeer grenst ook met Oostelijk Flevoland. Grofweg van de Flevolandse grens bij Lemmer naar Lelystad. In het zuiden worden het Markermeer en het IJsselmeer van elkaar gescheiden door de Houtribdijk. Dit is een dijk tussen Lelystad en Enkhuizen. In het westen grenst het IJsselmeer met Noord-Holland. Vandaar uit van Enkhuizen tot aan Den Oever. Ongeveer bij Den Oever begint de Afsluitdijk.

Water

Veel rivieren monden uit in het IJsselmeer. Het bekendste is de IJssel, waarnaar de rivier ook vernoemd is. Zijtakken van de Rijn komen ook uit in het IJsselmeer. Bijvoorbeeld door de Utrechtse Vecht. Ook de Overijsselse Vecht komt via het Ketelmeer uit in het IJsselmeer. De Eem komt via het Eemmeer. De Hierdensche Beek via het Ketelmeer en de Amstel via het Markermeer. Door al deze rivieren komt het IJsselmeer aan zijn water.

Scheepvaart

De scheepvaart heeft via vier plekken toegang tot het IJsselmeer. Via het de sluizen die door Noord-Nederland heen lopen, via de sluizen in de Houtribdijk, via de sluizen in de Afsluitdijk en via de IJssel bij Kampen. Vanuit Enkhuizen en Den Oever zijn er verschillende routes.

Eilanden

Voor de inpoldering van de Noordoostpolder lagen de eilanden Schokland en Urk in het IJsselmeer. Eerst moest namelijk de Zuiderzee worden afgesloten, voordat de polder kon worden aangelegd. Dit had te maken met overstromingen. In middels is de Noordoostpolder in 1942 aangelegd. Omdat sommige randmeren ook tot Flevoland worden meegerekend, ligt IJsseloog ook in het IJsselmeer. IJsseloog is een kunstmatig eiland. Het eiland Ramsplaat en het eiland De Kreupel liggen ook in het IJsselmeer.

Externe Links

	Zuiderzeewerken
Werken: Amsteldiepdijk, Proefpolder Andijk, Wieringermeerpolder, Afsluitdijk, Noordoostpolder, Knardijk, Oostelijk Flevoland, Zuidelijk Flevoland, Houtribdijk, Markerwaard Wateren: Zuiderzee, Waddenzee, IJsselmeer, Markermeer, Randmeren Flevoland en Noordoostpolder Eilanden: Wieringen, Marken, Urk, Schokland Personen: Hendrik Stevin, W. F. Leemans, Cornelis Lely, Gerard Vissering, Hendrik Lorentz, Victor de Blocq van Kuffeler, Hendrik Wortman, Sikke Smeding, Will Marie Otto Organisaties: Zuiderzeevereniging, Zuiderzeeraad, Commissie Wortman, Rijksdienst voor de IJsselmeerpolders, Openbaar Lichaam Zuidelijke IJsselmeerpolders, Openbaar Lichaam Noordelijke IJsselmeerpolders Gemalen: Buma, Colijn, De Blocq van Kuffeler, Leemans, Lely, Lovink, Smeege, Vissering, Wortman

@@ Regel 19: / Regel 19: @@
 | website       = [https://www.natura2000.nl/gebieden/flevoland/ijsselmeer IJsselmeer (Natura 2000)]
 }}
+Het '''IJsselmeer''' is een [[Meer (znw)|meer]] midden in Nederland. Het is tevens een [[natuurgebied]] en een [[Natura 2000]]-gebied. Het is ook belangrijk voor de [[Scheepvaart|binnenscheepvaart]] en de pleziervaart.
 == Geschiedenis ==
-Het IJsselmeer zoals het nu heet werd vroeger anders genoemd. Van de 8e tot de 12e eeuw noemde men het Aelmere. Na die tijd doorbraken de zandbanken die ervoor zorgde dat het een meer bleef. Na de doorbraak van de zandbanken noemde men het: De Zuiderzee. Dit kwam omdat het nu in directe verbinding stond met de Waddenzee. Mensen maakte er handig gebruik van de situatie die voor hen lag. De mensen dreven handel en de economie kreeg een boost. Hoewel het een groot voordeel had voor nieuwe handelaren was er ook een groot nadeel, het overstroomde vaak omdat het niet terug kon stromen in de Waddenzee. Hierdoor steeg de zeespiegel en overstroomde gebieden die aangrenzend lagen.
+Het IJsselmeer zoals het nu heet, werd vroeger anders genoemd. Van de 8e tot de 12e eeuw noemde men het Aelmere. Na die tijd doorbraken de zandbanken die ervoor zorgde dat het een meer bleef. Na de doorbraak van de zandbanken noemde men het: De [[Zuiderzee (water)|Zuiderzee]]. Dit kwam omdat het toen in directe verbinding stond met de [[Waddenzee]]. Mensen maakten handig gebruik van de toenmalige situatie. Men ving er vis en dreef handel over het water en de economie kreeg een boost. Hoewel het een groot voordeel had voor nieuwe handelaren was er ook een groot nadeel, het overstroomde vaak omdat het niet terug kon stromen in de Waddenzee. Hierdoor steeg de zeespiegel en overstroomde de aangrenzende gebieden.
-De zee inpolderen was pas in de 17e eeuw een idee. het ingenieuze idee was om de Zuiderzee af te sluiten door een dijk aan te leggen van Noord-Holland naar alle Waddeneilanden. Hierdoor zou de Waddenzee en de Zuiderzee binnendijks komen te liggen, zo zouden die beiden ingepolderd kunnen worden. Helaas was in deze tijd de techniek niet ver genoeg en had het niet uitgevoerd kunnen worden door de torenhoge kosten.
+De zee inpolderen was pas in de 17e eeuw een idee. Het ingenieuze idee was om de Zuiderzee af te sluiten door een dijk aan te leggen vanaf Noord-Holland naar alle Waddeneilanden. Hierdoor zou de Waddenzee en de Zuiderzee binnendijks komen te liggen, zo zouden die beiden ingepolderd kunnen worden. Helaas was in deze tijd de techniek niet ver genoeg en had het niet uitgevoerd kunnen worden door de torenhoge kosten.
-In de 19e eeuw wilde men toch een polder. Er kwamen diverse ingenieurs en waterbouwkundigen met ideeën voor het afsluiten van de Zuiderzee. Hij zou compleet worden afgesloten, dit kon niet doordat de IJssel erin uitmonden. Er werden zoveel ideeën aangeboden dat er actie ondernomen moest worden. Zo werd de Zuiderzeevereniging opgericht. Een bedenker (Cornelis Lely) had een van de beste ideeën, de Zuiderzee deels af te sluiten en in te polderen. Helaas ging dit plan niet in werking door financiële en politieke ontwikkelingen.
+In de 19e eeuw wilde men toch een polder. Er kwamen diverse ingenieurs en waterbouwkundigen met ideeën voor het afsluiten van de Zuiderzee. Hij zou eerst compleet worden afgesloten, maar dit kon niet doordat de IJssel erin uitmonden. En sat water moest toch op een of andere manier afgevoerd worden. Er werden zoveel ideeën aangeboden dat er actie ondernomen moest worden. Zo werd de [[Zuiderzeevereniging]] opgericht. De ingenieur [[Cornelis Lely]] had een van de beste ideeën: de Zuiderzee deels af te sluiten en in te polderen. Helaas ging dit plan niet in werking door financiële en politieke ontwikkelingen.
-Na de grote watersnoodramp in 1916 kwam Nederland tot inkeer. Waterveiligheid moet niet onderschat worden en er werd een wet opgesteld. Deze werd aangenomen en het idee van Cornelis Lely werd uitgevoerd. De bouw hiervan begon in 1926 en op 20 september 1932 kreeg de Zuiderzee een nieuwe naam: Het IJsselmeer.
+Na de grote [[watersnoodramp]] in 1916 kwam Nederland tot inkeer. Waterveiligheid moet niet onderschat worden en er werd een wet opgesteld. Deze werd aangenomen en het idee van Cornelis Lely werd vervolgens toch uitgevoerd. De bouw van de [[afsluitdijk]] begon in 1926 en op 20 september 1932 bij het sluiten van die dijk kreeg de Zuiderzee een nieuwe naam: Het IJsselmeer.
 [[Bestand:Zuiderzeewerken-NL.png|200px|right|miniatuur|Een kaart van de Zuiderzeewerken.]]
-Het '''IJsselmeer''' is het grootste [[meer]] van [[Nederland]]. Het heeft een oppervlakte van 1100 [[km²]]. Het IJsselmeer is ontstaan door de aanleg van de [[Afsluitdijk]], die gereed kwam in 1932. Daarvoor heette het IJsselmeer de [[Zuiderzee (water)|Zuiderzee]]. Het diepste punt van het IJsselmeer is de val van Urk, bij [[Urk]]. Dit punt ligt 5½ meter beneden [[NAP]] (Normaal Amsterdams Peil). Als men over het IJsselmeer heeft bedoelt men ook vaak het [[Markermeer]], wat ten zuiden van het IJsselmeer ligt. Maar de twee meren zijn gescheiden door een dijk wat ze toch twee aparte meren maakt.
+Het '''IJsselmeer''' is het grootste [[meer]] van [[Nederland]]. Het heeft een oppervlakte van 1100 [[km²]]. Het IJsselmeer is ontstaan door de aanleg van de [[Afsluitdijk]], die dus gereed kwam in 1932. Het diepste punt van het IJsselmeer is de ''val van Urk'', bij [[Urk]]. Dit punt ligt 5½ meter beneden [[NAP]] (Normaal Amsterdams Peil). Als men over het IJsselmeer heeft bedoelt men ook vaak het [[Markermeer]], wat ten zuiden van het IJsselmeer ligt. Maar de twee meren zijn gescheiden door de [[Houtribdijk]] ([[Lelystad]]-[[Enkhuizen]]) zodat er toch sprake is van twee aparte meren.
 ==Geografie==
@@ Regel 50: / Regel 51: @@
 [[Categorie:Geografie van Nederland]]
 [[Categorie:Zuiderzeewerken]]
+[[Categorie:Natuurgebied in Noord-Holland]]
+[[Categorie:Natuurgebied in Friesland]]
 [[es:IJsselmeer]]