IJsselmeer: verschil tussen versies

Uit Wikikids
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
k
 
(37 tussenliggende versies door 16 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
  +
{{Infobox Natura 2000-gebied
−
[[Afbeelding:IJsselmeer-position.PNG|200px|right]]
  
  +
| naam = IJsselmeer
  +
| afbeelding =
  +
Hindeloopen. Rijks Pijlschaal. 30-03-2021. (d.j.b).jpg
  +
| onderschrift = IJsselmeer gezien vanaf Hindeloopen
  +
| detailkaart = Map_of_IJsselmeer.png
  +
| mapname = Kaart van het IJsselmeer
  +
| land = {{NL}}
  +
| locatie = {{Flevoland}}, {{Friesland}}, {{Noord-Holland}}
  +
| classificatie = Meer
  +
| gebiedsnummer = 72
  +
| richtlijn = [[Habitatrichtlijn]], [[Vogelrichtlijn]]
  +
| sitecode = NL1000002 (HR)<br>
  +
NL9803028 (VR)
  +
| km2 = 1.133,41 km<sup>2</sup>, gem. 4,4 m diep, max. 9,5 m diep
  +
| dichtbij =
  +
| gesticht = ontstaan op 28 mei 1932 door afsluiting [[Afsluitdijk]]
  +
| beheer = [[Rijkswaterstaat]]
  +
| website = [https://www.natura2000.nl/gebieden/flevoland/ijsselmeer IJsselmeer (Natura 2000)]
  +
}}
  +
Het '''IJsselmeer''' is een [[Meer (znw)|meer]] midden in Nederland. Het is tevens een [[natuurgebied]] en een [[Natura 2000]]-gebied. Het is ook belangrijk voor de [[Scheepvaart|binnenscheepvaart]] en de pleziervaart.
  +
== Geschiedenis ==
  +
Het IJsselmeer zoals het nu heet, werd vroeger anders genoemd. Van de 8e tot de 12e eeuw noemde men het Aelmere. Na die tijd doorbraken de zandbanken die ervoor zorgde dat het een meer bleef. Na de doorbraak van de zandbanken noemde men het: De [[Zuiderzee (water)|Zuiderzee]]. Dit kwam omdat het toen in directe verbinding stond met de [[Waddenzee]]. Mensen maakten handig gebruik van de toenmalige situatie. Men ving er vis en dreef handel over het water en de economie kreeg een boost. Hoewel het een groot voordeel had voor nieuwe handelaren was er ook een groot nadeel, het overstroomde vaak omdat het niet terug kon stromen in de Waddenzee. Hierdoor steeg de zeespiegel en overstroomde de aangrenzende gebieden.
   
  +
De zee inpolderen was pas in de 17e eeuw een idee. Het ingenieuze idee was om de Zuiderzee af te sluiten door een dijk aan te leggen vanaf Noord-Holland naar alle Waddeneilanden. Hierdoor zou de Waddenzee en de Zuiderzee binnendijks komen te liggen, zo zouden die beiden ingepolderd kunnen worden. Helaas was in deze tijd de techniek niet ver genoeg en had het niet uitgevoerd kunnen worden door de torenhoge kosten.
−
Het '''IJsselmeer''' is het grootste [[meer]] van [[Nederland]].
  
   
  +
In de 19e eeuw wilde men toch een polder. Er kwamen diverse ingenieurs en waterbouwkundigen met ideeën voor het afsluiten van de Zuiderzee. Hij zou eerst compleet worden afgesloten, maar dit kon niet doordat de IJssel erin uitmonden. En sat water moest toch op een of andere manier afgevoerd worden. Er werden zoveel ideeën aangeboden dat er actie ondernomen moest worden. Zo werd de [[Zuiderzeevereniging]] opgericht. De ingenieur [[Cornelis Lely]] had een van de beste ideeën: de Zuiderzee deels af te sluiten en in te polderen. Helaas ging dit plan niet in werking door financiële en politieke ontwikkelingen.
−
Het IJsselmeer is het meer dat ontstond door afdamming van de [[Zuiderzee]] met de [[Afsluitdijk]] (gereed in 1932). Soms worden ook het [[Markermeer]] en de [[randmeren]] tot het IJsselmeer gerekend.
  
   
  +
Na de grote [[watersnoodramp]] in 1916 kwam Nederland tot inkeer. Waterveiligheid moet niet onderschat worden en er werd een wet opgesteld. Deze werd aangenomen en het idee van Cornelis Lely werd vervolgens toch uitgevoerd. De bouw van de [[afsluitdijk]] begon in 1926 en op 20 september 1932 bij het sluiten van die dijk kreeg de Zuiderzee een nieuwe naam: Het IJsselmeer.
−
<!--Hieronder laten staan aub!-->
  
−
[[Categorie:Landschappen, zeeën en rivieren]]
  
   
  +
[[Bestand:Zuiderzeewerken-NL.png|200px|right|miniatuur|Een kaart van de Zuiderzeewerken.]]
−
[[categorie:Nederland]]
  
  +
  +
Het '''IJsselmeer''' is het grootste [[meer]] van [[Nederland]]. Het heeft een oppervlakte van 1100 [[km²]]. Het IJsselmeer is ontstaan door de aanleg van de [[Afsluitdijk]], die dus gereed kwam in 1932. Het diepste punt van het IJsselmeer is de ''val van Urk'', bij [[Urk]]. Dit punt ligt 5½ meter beneden [[NAP]] (Normaal Amsterdams Peil). Als men over het IJsselmeer heeft bedoelt men ook vaak het [[Markermeer]], wat ten zuiden van het IJsselmeer ligt. Maar de twee meren zijn gescheiden door de [[Houtribdijk]] ([[Lelystad]]-[[Enkhuizen]]) zodat er toch sprake is van twee aparte meren.
  +
  +
==Geografie==
  +
In het noorden van het IJsselmeer worden de [[Waddenzee]] en het IJsselmeer gescheiden door de [[Afsluitdijk]]. In het noordoosten ligt de kust met [[Friesland]]. Dit loopt van het plaatsje [[Makkum (Súdwest-Fryslân)|Makkum]] tot en met het plaatje [[Lemmer]]. In het oosten ligt de kust van [[Flevoland]]. Dit begint bij de [[Noordoostpolder]], dan vervolgens de [[Ketelbrug]]. Het IJsselmeer grenst ook met [[Oostelijk Flevoland]]. Grofweg van de Flevolandse grens bij [[Lemmer]] naar [[Lelystad]]. In het zuiden worden het [[Markermeer]] en het IJsselmeer van elkaar gescheiden door de [[Houtribdijk]]. Dit is een dijk tussen [[Lelystad]] en [[Enkhuizen]]. In het westen grenst het IJsselmeer met [[Noord-Holland]]. Vandaar uit van [[Enkhuizen]] tot aan [[Den Oever]]. Ongeveer bij Den Oever begint de Afsluitdijk.
  +
  +
==Water==
  +
Veel rivieren monden uit in het IJsselmeer. Het bekendste is de [[IJssel]], waarnaar de rivier ook vernoemd is. Zijtakken van de [[Rijn]] komen ook uit in het IJsselmeer. Bijvoorbeeld door de [[Utrechtse Vecht]]. Ook de [[Overijsselse Vecht]] komt via het [[Ketelmeer]] uit in het IJsselmeer. De [[Eem]] komt via het [[Eemmeer]]. De [[Hierdensche Beek]] via het [[Ketelmeer]] en de [[Amstel (rivier)|Amstel]] via het [[Markermeer]]. Door al deze rivieren komt het IJsselmeer aan zijn water.
  +
  +
==Scheepvaart==
  +
De scheepvaart heeft via vier plekken toegang tot het IJsselmeer. Via het de sluizen die door Noord-Nederland heen lopen, via de sluizen in de [[Houtribdijk]], via de sluizen in de [[Afsluitdijk]] en via de [[IJssel]] bij [[Kampen (Overijssel)|Kampen]]. Vanuit [[Enkhuizen]] en [[Den Oever]] zijn er verschillende routes.
  +
  +
==Eilanden==
  +
Voor de inpoldering van de [[Noordoostpolder]] lagen de eilanden [[Schokland]] en [[Urk]] in het IJsselmeer. Eerst moest namelijk de [[Zuiderzee (water)|Zuiderzee]] worden afgesloten, voordat de polder kon worden aangelegd. Dit had te maken met overstromingen. In middels is de Noordoostpolder in 1942 aangelegd. Omdat sommige randmeren ook tot Flevoland worden meegerekend, ligt [[IJsseloog]] ook in het IJsselmeer. IJsseloog is een kunstmatig eiland. Het eiland [[Ramsplaat]] en het eiland [[De Kreupel]] liggen ook in het IJsselmeer.
  +
  +
==Externe Links==
  +
* [http://www.rijkswaterstaat.nl/ijsselmeer Actuele informatie op de site van Rijkswaterstaat]
  +
* [http://nl.wikipedia.org/wiki/IJsselmeer Wikipedia]
  +
{{Navigatie Zuiderzeewerken}}
  +
[[Categorie:Geografie van Nederland]]
  +
[[Categorie:Zuiderzeewerken]]
  +
[[Categorie:Natuurgebied in Noord-Holland]]
  +
[[Categorie:Natuurgebied in Friesland]]
  +
[[es:IJsselmeer]]

Huidige versie van 3 jun 2024 om 12:36

IJsselmeer
Land Vlag van Nederland Nederland
Classificatie Meer
Gebiedsnummer 72
Richtlijn Habitatrichtlijn, Vogelrichtlijn
Sitecode NL1000002 (HR)

NL9803028 (VR)

Km2 1.133,41 km2, gem. 4,4 m diep, max. 9,5 m diep
Locatie Flag of Flevoland.svg Flevoland, Frisian flag.svg Friesland, Flag of North Holland.svg Noord-Holland
Dichtbij
Gesticht ontstaan op 28 mei 1932 door afsluiting Afsluitdijk
Beheer Rijkswaterstaat
Website IJsselmeer (Natura 2000)
Hindeloopen. Rijks Pijlschaal. 30-03-2021. (d.j.b).jpg
IJsselmeer gezien vanaf Hindeloopen
Map of IJsselmeer.png
Kaart van het IJsselmeer
Portaal Portal.svg Biologie

Lijst Natura 2000

Het IJsselmeer is een meer midden in Nederland. Het is tevens een natuurgebied en een Natura 2000-gebied. Het is ook belangrijk voor de binnenscheepvaart en de pleziervaart.

Geschiedenis

Het IJsselmeer zoals het nu heet, werd vroeger anders genoemd. Van de 8e tot de 12e eeuw noemde men het Aelmere. Na die tijd doorbraken de zandbanken die ervoor zorgde dat het een meer bleef. Na de doorbraak van de zandbanken noemde men het: De Zuiderzee. Dit kwam omdat het toen in directe verbinding stond met de Waddenzee. Mensen maakten handig gebruik van de toenmalige situatie. Men ving er vis en dreef handel over het water en de economie kreeg een boost. Hoewel het een groot voordeel had voor nieuwe handelaren was er ook een groot nadeel, het overstroomde vaak omdat het niet terug kon stromen in de Waddenzee. Hierdoor steeg de zeespiegel en overstroomde de aangrenzende gebieden.

De zee inpolderen was pas in de 17e eeuw een idee. Het ingenieuze idee was om de Zuiderzee af te sluiten door een dijk aan te leggen vanaf Noord-Holland naar alle Waddeneilanden. Hierdoor zou de Waddenzee en de Zuiderzee binnendijks komen te liggen, zo zouden die beiden ingepolderd kunnen worden. Helaas was in deze tijd de techniek niet ver genoeg en had het niet uitgevoerd kunnen worden door de torenhoge kosten.

In de 19e eeuw wilde men toch een polder. Er kwamen diverse ingenieurs en waterbouwkundigen met ideeën voor het afsluiten van de Zuiderzee. Hij zou eerst compleet worden afgesloten, maar dit kon niet doordat de IJssel erin uitmonden. En sat water moest toch op een of andere manier afgevoerd worden. Er werden zoveel ideeën aangeboden dat er actie ondernomen moest worden. Zo werd de Zuiderzeevereniging opgericht. De ingenieur Cornelis Lely had een van de beste ideeën: de Zuiderzee deels af te sluiten en in te polderen. Helaas ging dit plan niet in werking door financiële en politieke ontwikkelingen.

Na de grote watersnoodramp in 1916 kwam Nederland tot inkeer. Waterveiligheid moet niet onderschat worden en er werd een wet opgesteld. Deze werd aangenomen en het idee van Cornelis Lely werd vervolgens toch uitgevoerd. De bouw van de afsluitdijk begon in 1926 en op 20 september 1932 bij het sluiten van die dijk kreeg de Zuiderzee een nieuwe naam: Het IJsselmeer.

Een kaart van de Zuiderzeewerken.

Het IJsselmeer is het grootste meer van Nederland. Het heeft een oppervlakte van 1100 km². Het IJsselmeer is ontstaan door de aanleg van de Afsluitdijk, die dus gereed kwam in 1932. Het diepste punt van het IJsselmeer is de val van Urk, bij Urk. Dit punt ligt 5½ meter beneden NAP (Normaal Amsterdams Peil). Als men over het IJsselmeer heeft bedoelt men ook vaak het Markermeer, wat ten zuiden van het IJsselmeer ligt. Maar de twee meren zijn gescheiden door de Houtribdijk (Lelystad-Enkhuizen) zodat er toch sprake is van twee aparte meren.

Geografie

In het noorden van het IJsselmeer worden de Waddenzee en het IJsselmeer gescheiden door de Afsluitdijk. In het noordoosten ligt de kust met Friesland. Dit loopt van het plaatsje Makkum tot en met het plaatje Lemmer. In het oosten ligt de kust van Flevoland. Dit begint bij de Noordoostpolder, dan vervolgens de Ketelbrug. Het IJsselmeer grenst ook met Oostelijk Flevoland. Grofweg van de Flevolandse grens bij Lemmer naar Lelystad. In het zuiden worden het Markermeer en het IJsselmeer van elkaar gescheiden door de Houtribdijk. Dit is een dijk tussen Lelystad en Enkhuizen. In het westen grenst het IJsselmeer met Noord-Holland. Vandaar uit van Enkhuizen tot aan Den Oever. Ongeveer bij Den Oever begint de Afsluitdijk.

Water

Veel rivieren monden uit in het IJsselmeer. Het bekendste is de IJssel, waarnaar de rivier ook vernoemd is. Zijtakken van de Rijn komen ook uit in het IJsselmeer. Bijvoorbeeld door de Utrechtse Vecht. Ook de Overijsselse Vecht komt via het Ketelmeer uit in het IJsselmeer. De Eem komt via het Eemmeer. De Hierdensche Beek via het Ketelmeer en de Amstel via het Markermeer. Door al deze rivieren komt het IJsselmeer aan zijn water.

Scheepvaart

De scheepvaart heeft via vier plekken toegang tot het IJsselmeer. Via het de sluizen die door Noord-Nederland heen lopen, via de sluizen in de Houtribdijk, via de sluizen in de Afsluitdijk en via de IJssel bij Kampen. Vanuit Enkhuizen en Den Oever zijn er verschillende routes.

Eilanden

Voor de inpoldering van de Noordoostpolder lagen de eilanden Schokland en Urk in het IJsselmeer. Eerst moest namelijk de Zuiderzee worden afgesloten, voordat de polder kon worden aangelegd. Dit had te maken met overstromingen. In middels is de Noordoostpolder in 1942 aangelegd. Omdat sommige randmeren ook tot Flevoland worden meegerekend, ligt IJsseloog ook in het IJsselmeer. IJsseloog is een kunstmatig eiland. Het eiland Ramsplaat en het eiland De Kreupel liggen ook in het IJsselmeer.

Externe Links

Zuiderzeewerken
Werken: Amsteldiepdijk, Proefpolder Andijk, Wieringermeerpolder, Afsluitdijk, Noordoostpolder, Knardijk, Oostelijk Flevoland, Zuidelijk Flevoland, Houtribdijk, Markerwaard

Wateren: Zuiderzee, Waddenzee, IJsselmeer, Markermeer, Randmeren Flevoland en Noordoostpolder
Eilanden: Wieringen, Marken, Urk, Schokland
Personen: Hendrik Stevin, W. F. Leemans, Cornelis Lely, Gerard Vissering, Hendrik Lorentz, Victor de Blocq van Kuffeler, Hendrik Wortman, Sikke Smeding, Will Marie Otto
Organisaties: Zuiderzeevereniging, Zuiderzeeraad, Commissie Wortman, Rijksdienst voor de IJsselmeerpolders, Openbaar Lichaam Zuidelijke IJsselmeerpolders, Openbaar Lichaam Noordelijke IJsselmeerpolders
Gemalen: Buma, Colijn, De Blocq van Kuffeler, Leemans, Lely, Lovink, Smeege, Vissering, Wortman

Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "https://wikikids.nl/index.php?title=IJsselmeer&oldid=866466"