Grieks

Werk in uitvoering! Aan dit artikel wordt de komende uren of dagen nog gewerkt. Belangrijk: Laat dit sjabloon niet langer staan dan nodig is, anders ontmoedig je anderen om het artikel te verbeteren. De maximale houdbaarheid van dit sjabloon is twee weken na de laatste bewerking aan het artikel. Kijk in de geschiedenis of je het artikel kunt bewerken zonder een bewerkingsconflict te veroorzaken.

Dit artikel is nog niet af.

Hoe donkerder, hoe meer mensen er Grieks spreken.

Grieks is de officiële taal van Griekenland en Cyprus en één van de officiële talen van de Europese Unie. Het Grieks vormt zijn eigen talenfamilie, die op zijn beurt weer hoort bij de Indo-Europese talen. Al sinds de oudheid wordt de taal gesproken. Op het gymnasium leren leerlingen Oud-Grieks naast Latijn.

Grieks wordt ook nog als minderheidstaal gesproken in Albanië, Turkije, Italië, Georgië, Oekraïne en in mindere mate in Hongarije, Malta, Libanon, Israël en Egypte.

Oud-Grieks was vroeger de taal van de geleerden. Tegenwoordig wordt het nog steeds veel gebruikt in de geneeskunde, daarom is het handig als je gymnasium hebt als je dokter wil worden.

Geschiedenis

Oudgrieks

Het Oudgrieks is met afstand de oudste, opgeschreven taal. Al 3000 jaar geleden werd Grieks gesproken. Het Oudgrieks bestond uit een paar dialecten:

• Dorisch, deze taal werd gesproken op de Peloponnesos, op Kreta, Zuid-Italië en Sicilië. Alle liederen werden in deze taal geschreven.
• Eolisch werd gesproken in Thessalië en Noord-Turkije. De twee belangrijkste bronnen van deze taal zijn vrouwen, en daarom werd het vroeger ook wel Lesbisch Grieks genoemd.
• Ionisch, vooral gesproken aan de westkust van Turkije. Ook in sommige zuid-Italiaanse steden.
• Macedonisch, niet te verwarren met de Slavische taal Macedonisch. Werd in Noord-Griekenland gesproken, onder andere door Alexander de Grote.
• Attisch, werd gesproken in Athene en groeide uit tot de belangrijkste Griekse taal. Op het gymnasium leer je deze taal.

Onder Alexander de Grote vloeiden al deze dialecten samen tot één taal: het Koinè-Grieks. Dit werd - samen met het Latijn - de belangrijkste taal van de oudheid.

Alfabet

Het Grieks heeft een apart alfabet:

Naam	Hoofdletter	Onderkast	Uitspraak
Alfa	Α	α	'a'
Bèta	Β	β	'b' (Nieuwgrieks: w/v)
Gamma	Γ	γ	'g' (een Engelse 'g', als in good)
Delta	Δ	δ	'd' (Nieuwgrieks: kruising tussen 'd' en th')
Epsilon	Ε	ε	'e'
Zèta	Ζ	ζ	'dz' (Nieuwgrieks: 'z')
Èta	Η	η	'è' (Nieuwgrieks: 'i')
Thèta	Θ	θ	'th'
Iota	Ι	ι	'i'
Kappa	Κ	κ	'k'
Lambda	Λ	λ	'l'
Mu	Μ	μ	'm'
Nu	Ν	ν	'n'
Ksi	Ξ	ξ	'x'
Omikron	Ο	ο	'o' (alleen korte o, zoals in bot)
Pi	Π	π	'p'
Rho	Ρ	ρ	'r'
Sigma	Σ	σ / ς*	's'
Tau	Τ	τ	't'
Ypsilon	Υ	υ	'u' (Nieuwgrieks: i)
Phi	Φ	φ	'f'
Chi	Χ	χ	'ch' (een harde 'ch', zoals in pech)
Psi	Ψ	ψ	'ps'
Omega	Ω	ω	'oo' (alleen lange o, zoals in boot)

* De ς, bekend als de slotsigma, wordt alleen aan het einde van een woord gebruikt.

Niet alleen de volgorde is anders maar er zijn ook letters die wij niet gebruiken.

Zoals je ziet zitten er ook verschillen in de uitspraak van het Oude en het Nieuwe Grieks.