Germaanse talen
De Germaanse talen zijn een taalfamilie. Dat betekent een groepje talen die op elkaar lijken. De Germaanse talen worden oorspronkelijk gesproken in West- en Noord-Europa. Ze zijn zelf weer onderdeel van een nóg grotere taalfamilie, de Indo-Europese talen, waar o.a. ook de Romaanse talen (Frans, Spaans etc.) en de Slavische talen (Russisch, Pools etc.) bij horen.
De Germaanse talen heten zo, omdat ze vroeger werden gesproken door de Germanen, een volk wat in het zuiden van Denemarken en het noorden van Duitsland leefden (denk aan de Engelse naam van Duitsland, Germany).
Talen
Je kan de Germaanse talen onderverdelen in de West- en Noord-Germaanse talen. De West-Germaanse talen zijn:
De Noord-Germaanse talen zijn:
Vroeger waren er ook nog Oost-Germaanse talen, maar deze talen zijn uitgestorven. Niemand spreekt deze talen meer.
Geschiedenis van het Germaans
De Germaanse talen stammen af van het Oergermaans, wat al rond 2000 v.Chr. gesproken werd in Denemarken, Noord-Duitsland en Zuid-Zweden door de Germanen. In 500 v.Chr verspreidde het Oergermaans zich naar Midden-Duitsland en Nederland. Uiteindelijk ontstonden er veel nieuwe talen, want de mensen in Zweden praatten bijvoorbeeld anders dan de Engelsen. Zo onstonden het Oudnoords, het Oudsaksisch, het Oudengels, het Oudfries, het Oudhoogduits en het Oudfrankisch. Uit het Oudfrankisch zou later het Nederlands ontstaan.
De Romeinse schrijver Tacitus heeft in de 1e eeuw na Christus een boek geschreven over de Germanen. Hij vertelde veel over de Germaase cultuur en de verschillende stammen (zoals de Nederlandse Germanen), maar weinig over de talen die ze spraken. De oudste Germaanse tekst is geschreven op een helm. Deze helm komt uit de 1e eeuw na Christus en is gevonden op de grens van Oostenrijk en Slovenië.
Een andere oude Germaanse tekst staat gegraveerd in de Gallehus-hoorns. Dit zijn twee gouden hoorns uit de 5e eeuw. Er staat:
ek hlewagastiR holtijaR horna tawido'
Vertaald in het Nederlands:
"Ik Hlewagast, Holtz zoon, heb de hoorn vervaardigd"
Helaas bestaan deze twee hoorns niet meer. Een dief heeft ze in 1802 gestolen en omgesmolten. Gelukkig zijn er nog wel tekeningen van bewaard gebleven. Daardoor hebben ze nog wel twee nephoorns kunnen maken.
Germaanse talen vandaag
Zo'n 559 miljoen mensen een Germaanse taal als moedertaal. Ook spreken veel mensen een Germaanse taal als 2e of 3e taal, omdat het Engels de belangrijkste taal van de wereld is. Het Engels wordt gebruikt bij de handel, maar is ook te horen op televiesie en in films. Omdat de Europese landen in de 16e, 17e en 18e eeuw andere gebieden zijn gaan ontdekken, spreken ook veel mensen buiten Europa een Germaanse taal als moedertaal. Meestal het Engels of het Nederlands. Denk aan de Verenigde Staten, Canada, Australië en Suriname. In Zuid-Afrika spreken ze ook een variant van het Nederlands, het Afrikaans. Het Afrikaans is een oudere vorm van het Nedertlands en heeft een simpele grammatica. De meeste Nederlanders kunnen Afrikaans verstaan, maar de meeste Zuid-Afrikanen niet Nederlands. In buurland Namibië spreken ze zowel Afrikaans als Duits.
Vergelijken van het Germaans
Hier zie je een woordenlijst met een aantal woorden in verschillende Germaanse talen. Zo zie je dat de meeste woorden veel op elkaar lijken. Het Gotisch staat ook op het lijstje. Dit is een uitgestorven Oost-Germaanse taal.
| Engels | Fries | Nederlands | Duits | Gotisch | Zweeds | Deens |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Book | Boek | Boek | Buch | Bōka | Bok | Bog |
| Brown | Brún | Bruin | Braun | Bruns | Brun | Brun |
| Day | Dei | Dag | Tag | Dags | Dag | Dag |
| Finger | Finger | Vinger | Finger | Figgrs | Finger | Finger |
| Glass | Glês | Glas | Glas | onbekend | Glas | Glas |
| Gold | Goud | Goud | Gold | Gulþ | Guld/ Gull | Guld |
| House | Hûs | Huis | Haus | Hūs | Hus | Hus |
| One | Ien | Een | Eins | Áins | En | En |
| Engels | Fries | Nederlands | Duits | Gotisch | Zweeds | Deens |
Deze lijst is een ingekorte versie van de lijst op Wikipedia