Nikki Haley
Nikki Haley | |
---|---|
Naam voluit | Nimarata Nikki Randhawa Haley |
Geboren | 20 januari 1972 |
Geboren te | Bamberg, South Carolina |
Relatie met | Michael Haley |
Partij | Republikeinse Partij |
Religie | Sikhisme (opvoeding) Methodisme (tegenwoordig) |
Functie(s) | |
Afgevaardigde voor het 87e district in South Carolina (2005-2011) Gouverneur van South Carolina (2011-2017) Amerikaans ambassadeur voor de Verenigde Naties (2017-2018) | |
Portaal Politiek |
Nikki Haley (Bamberg, 20 januari 1972) is een Amerikaanse politica voor de Republikeinse Partij. Tussen 2011 en 2017 was zij gouverneur van de Amerikaanse staat South Carolina. Hierna was zij tussen 2017 en 2018 ambassadeur namens de Verenigde Staten voor de Verenigde Naties.
Haley heeft zich aangemeld om de Republikeinse presidentskandidaat voor de Amerikaanse presidentsverkiezingen 2024 te worden. Na oud-president Donald Trump is zij de populairste kandidaat in de peilingen.
Levensloop
Opleiding en werk
Haley werd geboren in het plaatsje Bamberg in South Carolina. Zij was de dochter van immigranten uit de Indiase regio Punjab. Hierdoor was Haley ook een sikhist; een religie die populair is in Punjab. Haar vader was professor en haar moeder had rechten gestudeerd. Later opende haar moeder een kledingwinkel, waar zij in meehielp. Nikki Haley heeft ook twee broers en een zus.
In 1989 studeerde Haley af aan de middelbare school. Hierna ging zij "accounting and finance" (een soort van boekhouden) aan Clemson University studeren. In 1994 behaalde zij haar diploma. Haley werkte eerst voor een bedrijf voor vuilnis ophalen en recycling. Hierna ging ze voor haar moeders kledingwinkel werken als boekhouder. Zij trouwde in 1996 met Michael Haley.
Afgevaardigde in South Carolina
In 2004 deed Haley mee aan de verkiezingen voor het Huis van Afgevaardigden van de staat South Carolina. Haar campagne ging over het hervormen van het onderwijs en het verminderen van de belastingen. Haley moest het opnemen tegen de zittende Republikein Larry Koon. Haley wist geen meerderheid van de stemmen te krijgen en Koon bleef afgevaardigde. In 2006 deed zij een nieuwe poging en won. Er waren namelijk geen Republikeinse tegenkandidaten. In 2008 werd ze opnieuw herkozen.
In 2009 maakte Haley bekend zich verkiesbaar te stellen voor de gouverneursverkiezingen van South Carolina. Zij heeft gesteund door verschillende belangrijke Republikeinen, zoals Mitt Romney en Sarah Palin. Zij werd uiteindelijk gekozen tot de Republikeinse gouverneurskandidaat en nam het op tegen de Democraat Vincent Sheheen. Haley won 51% van de stemmen, terwijl Sheheen 47% won.
Gouverneur van South Carolina
Haley wilde als gouverneur immigratie naar South Carolina beperken. Zij wilde een strenge wet tegen immigratie invoeren zoals in de staat Arizona. De wet werd echter tegengehouden door rechters, aangezien deze tegen de grondwet inging. Ook wilde zij zich inzetten voor meer economische groei in de staat. Zo wilde ze de belastingen verlagen en vakbonden minder macht geven. Haley werd in 2014 herkozen als gouverneur.
Onder Haley werd tevens de Geconfedereerde vlag voor het parlementsgebouw van South Carolina verwijderd. Haley was eerst voorstander van de vlag, maar dit veranderde in 2015. Dit was het gevolg van een schietpartij in de stad Charleston, waarbij Dylan Roof negen zwarte kerkgangers doodschoot. Roof had racistische overwegingen voor deze daad.
Ambassadeur
In november 2016 maakte president-elect Donald Trump bekend dat Nikki Haley ambassadeur voor de Verenigde Naties in zijn kabinet zou worden. In januari 2017 ging de Amerikaanse Senaat akkoord met dit voorstel. Op 25 januari 2017 werd zij officieel ingezworen. Haley kwam tijdens haar periode als ambassadeur regelmatig op Israël. Ook verdedigde ze Trumps beslissingen om de Verenigde Staten terug te trekken uit de Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties en het nucleaire akkoord met Iran.
Haley was voorstander van nieuwe sancties tegen Syrië en Rusland. Zij is van mening dat Syrië sancties moet krijgen tot dat president Bashar al-Assad verdwenen is. Rusland moest sancties krijgen totdat de Krim terug werd gegeven aan Oekraïne. Haley maakte bekend dat de Amerikanen nieuwe sancties zouden invoeren. President Trump voelde hier echter niets voor, waardoor het Witte Huis Haley tegensprak. Haley sprak zich ook uit tegen een voorstel van Trump om islamitische immigratie naar de Verenigde Staten te verbieden. Volgens Haley zou immigratie niet beperkt moeten worden op basis van religie.
Op 9 oktober 2018 maakte Haley bekend af te treden voor het einde van het jaar. Het ontslag kwam vrij plotseling, waardoor er meerdere theorieën over waren. Haley werd gezien als een van de meer gematigde leden van Trumps kabinet. Op 31 december 2018 verliet zij haar functie. Zij werd opgevolgd door Kelly Craft. Haley ging vervolgens werken voor Boeing. Ze maakte nog regelmatig optredens op televisie om zich uit te spreken over de politiek.
Amerikaanse presidentsverkiezingen 2024
Haley maakte in juli 2022 bekend zich verkiesbaar te stellen voor de Amerikaanse presidentsverkiezingen 2024. Haar campagne begon officieel op 14 februari 2023. Haley is de vijfde vrouw die zich verkiesbaar stelt voor het Republikeins presidentskandidaatschap. Ook is zij de eerste vrouw van kleur die dit doet. Haley staat in de peilingen op de 2e of 3e plaats achter Donald Trump en nek-aan-nek met Ron DeSantis. Haley wordt gezien als de meer gematigde kandidaat van de drie.
Tijdens de voorverkiezingen in Iowa kwam Haley op de derde plek. Zij won 19% van de stemmen, terwijl Trump 51% won en DeSantis 21%. CNN maakte begin januari bekend dat Haley voorliep op Trump in de peilingen voor New Hampshire onder onafhankelijke kandidaten. Aangezien deze onafhankelijke kandidaten ook mee kunnen stemmen tijdens de voorverkiezingen in New Hampshire, waren de ogen op haar gericht. Haley behaalde bij de voorverkiezingen 43% van de stemmen. Zij kwam hierdoor als tweede achter Trump (die 55% van de stemmen behaalde).
Standpunten
Haley wordt beschreven als een gematigde Republikein, hoewel haar standpunten soms tegenstrijdig zijn:
- Abortus: Op het gebied van abortus in Haley pro-life, wat betekent dat zijn tegen abortus is. Toch vindt zij dat abortus tot aan de 15e week mogelijk moet zijn. Hierna moet het ook mogelijk zijn voor gevallen van verkrachting of als het leven van een moeder in gevaar is. Volgens Haley gaat het algemeen verbieden van abortus te ver. In plaats daarvan moet er een "nationale compromis" komen.
- Lhbt-rechten: Op het gebied van lhbt-rechten is Haley tegenstrijding. Haley is een voorstander van het homohuwelijk. Ze heeft gezegd dat de "Don't Say Gay"-wet van Ron DeSantis niet ver genoeg gaat. Desondanks heeft ze als gouverneur tegen anti-transgender wetten gestemd.
- Economie: Haley wil de staatsschuld van de Verenigde Staten verminderen. Ook wil zij de belastingen verlagen. Om deze twee dingen te doen moeten de uitgaven van de Amerikaanse overheid worden teruggebracht. Volgens haar moet er flink worden bezuinigd op gezondheidszorg en moet de pensioenleeftijd omhoog.
- Klimaatverandering: Haley heeft verklaard dat klimaatverandering bestaat en wordt veroorzaakt door menselijk handelen. Ze is echter tegen wetten die klimaatverandering moeten tegengaan. Zo wil ze als president uit het klimaatakkoord van Parijs stappen en de restricties op de fossiele industrie opheffen. Ook is ze tegen subsidies voor groene energie en elektrische auto's.
- Buitenlandse politiek: Haley vindt dat de Verenigde Staten Oekraïne onvoorwaardelijk moet steunen tijdens de Russische invasie. Ze sprak zich uit tegen Trump en DeSantis en vindt dat Biden niet genoeg gedaan heeft. Haley wil ook onvoorwaardelijke steun voor Israël en een agressiever beleid tegen Iran.
- Termijnlimieten: Volgens Haley moeten er termijnenlimieten komen voor afgevaardigden en senatoren. Ook moet er een maximale leeftijd komen, zodat personen ouder dan 75 jaar geen politicus meer kunnen worden. Haley heeft zowel Trump als Biden bekritiseerd vanwege hun leeftijd.
Bronnen
- Nikki Haley zet vraagtekens bij leeftijd en verstand Trump. NOS.
- Trump afgetekend winnaar eerste Republikeinse voorverkiezingen in Iowa. NOS.
- Van den Abeele, Chris; Cardoen, Sandra & Bockstaele, Maarten (24 januari 2024). Donald Trump wint voorverkiezingen in New Hampshire, Nikki Haley: "Race nog lang niet voorbij". VRT.
- (en) Artikel op de Engelstalige Wikipedia
- (en) Fernandez, Madison (11 augustus 2023). Haley: Republicans need to be ‘honest’ about abortion. Politico.
- (en) Frankel, Jillian (20 december 2023). Nikki Haley’s history on abortion policy includes backing strict bans in S.C.. NBC News.
- (en) Pengelly, Martin (17 februari 2023). Nikki Haley says Florida’s ‘don’t say gay’ law does not go ‘far enough’. The Guardian.
- (en) ‘She has to win’: Nikki Haley faces make-or-break moment in New Hampshire (21 januari 2024). The Guardian.
- (en) Watson, Kathryn (8 december 2023). Where the Republican presidential candidates stand on Israel and Ukraine funding. CBS News.
- (en) Where Nikki Haley stands on climate change (8 november 2023). Washington Post.