Futurisme
Het futurisme (Italiaans: Futurismo) was een sociale beweging en een kunststijl die ontstaan is in Italië in het begin van de 20e eeuw en in mindere mate in andere landen.
Inleiding
Het futurisme benadrukte dynamiek (beweeglijkheid), snelheid, technologie, jeugd, geweld en voorwerpen zoals de auto, het vliegtuig en de industriële stad. Tot de belangrijkste figuren behoorden de Italianen Filippo Tommaso Marinetti, Umberto Boccioni, Carlo Carrà, Fortunato Depero, Gino Severini, Giacomo Balla en Luigi Russolo. Het Italiaanse futurisme 'aanbaden' de moderniteit en had volgens zijn ideeën tot doel Italië te bevrijden van het gewicht van zijn verleden.
Hoewel het futurisme grotendeels een Italiaans iets was, ontstonden er vergelijkbare bewegingen in Rusland, waar sommige Russische futuristen later hun eigen groepen zouden stichten; andere landen hadden ofwel een paar futuristen of hadden bewegingen geïnspireerd door het futurisme. De futuristen beoefenden elke vorm van kunst, waaronder schilderkunst, beeldhouwkunst, keramiek, toegepaste kunst zoals architectuur, grafisch ontwerp, industrieel ontwerp, en interieurontwerp. Verder theater, film, mode, textiel, literatuur, muziek en zelfs koken.
Tot op zekere hoogte beïnvloedde het futurisme de kunststromingen Art Deco, Constructivisme, Surrealisme en Dada, en in grotere mate het Precisionisme, Rayonisme en Vorticisme.
Italië
Het futurisme is een avant-garde beweging die in 1909 in Milaan werd opgericht door de Italiaanse dichter Filippo Tommaso Marinetti. Marinetti had een bloedhekel van alles wat oud was, vooral politieke en tradities in de kunst. "We willen er geen deel van uitmaken, het verleden", schreef hij, "wij de jonge en sterke futuristen! " De futuristen zagen kunstcritici als nutteloos, kwamen in opstand tegen harmonie en goede smaak, veegden alle thema's weg en onderwerpen van alle voorgaande kunst, en roemden de wetenschap. Ze schreven vele manivesten (stukken) over vele onderwerpen, waaronder schilderkunst, architectuur, muziek, literatuur, fotografie, religie, vrouwen, mode en keuken.
De kunstschilders binnen de stroming maakte gebruik van het pointillisme en ze namen het kubisme uit Frankrijk over.
Het werk probeert gevoelens en sensaties over te brengen die in de tijd zijn ervaren, met behulp van nieuwe uitdrukkingsmiddelen, waaronder krachtige lijnen. De futuristen wilden met hun kunst zo de kijker in staat stellen het innerlijke wezen van wat ze afbeelden te begrijpen. Wat we vandaag de dag ook in striptekeningen zien, zijn lijntjes die beweging suggereren. Dat werd in het futurisme voor het eerst toegepast.
De futuristen hielden hun eerste tentoonstelling buiten Italië in 1912 in de Bernheim-Jeune- galerij in Parijs.
De beweging viel uiteen als gevolg van ruzie.
Facisme
Omdat veel futurisen het geweld verheerlijkten gingen zij ook in militaire dienst toen Italië mee ging doen in de Eerste Wereldoorlog.
Veel Italiaanse futuristen steunden na die oorlog het fascisme in de hoop hun land te moderniseren dat verdeeld was tussen het industrialiserende noorden en het landelijke zuiden. Marinetti richtte begin 1918 de Futuristische Politieke Partij ( Partito Politico Futurista ) op, die in 1919 opging in Benito Mussolini 's Fasci Italiani di Combattimento.
Hierdoor kregen de futuristische architecten en kunstenaars ook veel werk, maar na de Tweede Wereldoorlog werden ze aan de kant gezet vanwege hun fascistische achtergrond. Er kwam na de oorlog nog wel een opleving van de stroming, maar die doofde langzaam maar zeker uit.
Machinerie
Het beweeglijke en ritmische van machines is ook terug te herkennen in de futuristische muziek en dans. Zo werd in de dans ook het vliegtuig nagedaan, dat dan nog maar net in ontwikkeling was. Futuristische toneelstukken zijn kinderlijk grof en vol flauwe grappen en absurde onzin. Het traditionele toneel werd belachelijk gemaakt. In de futuristische literatuur spelen sciencefictionromans een belangrijke rol.