Gedicht: verschil tussen versies

Huidige versie van 23 dec 2024 om 13:50

Een gedicht is een tekst waarbij de schrijver goed heeft nagedacht over de manier waarop hij de woorden en de zinnen van de tekst opschrijft. Een gedicht kan heel kort zijn of heel lang. Een gedicht kan overal over gaan. Er zijn gedichten die voor een speciale gelegenheid worden geschreven. Er zijn ook gedichten die geschreven worden omdat de schrijver creatief om wil gaan met de taal. Iemand die gedichten schrijft noem je een dichter.

Gedichten kunnen ook op muziek worden gezet. Dan wordt het een liedtekst. Kinderliedjes zijn dan ook vaak in dichtvorm.

Terug naar PIM-systeem

Kenmerken

In gedichten kun je speciaal letten op:

klank
rijmschema's
stijlfiguren
strofes
beeldspraak
metrum
ritme
typografie

Dichtvorm

Er zijn heel veel verschillende soorten gedichten. Hieronder hebben we gedichten bij elkaar gezet die je kunt schrijven met een bepaald doel, gedichten die een hele specifieke vorm hebben, gedichten met een specifiek aantal regels, lettergrepen en maat en versvoet.

Gedichten met een bepaald doel

ballade of romance	beeldgedicht	burleske	cadavre exquis	cantilene
concrete poëzie	copla	dierdicht	drinklied	elegie (klaagdicht)
epigram (puntdicht, sneldicht)	flarf	gelegenheidsgedicht	grafschrift (epitaaf)	hymne
klankdicht	leerdicht	light verse	lijkdicht	nonsenspoëzie
ode (lofdicht, lofzang)	pastorale (herdersdicht, ecloge, idylle)	palinodie	poesiealbumgedicht	poésie pure
raadselrijm	readymade	romance zie: ballade	satire (hekeldicht, spotdicht)	sinterklaasgedicht
vocalise	zwanenzang	zintuigengedicht

Gedichten met een hele specifieke vorm

160	abecedarium	acrostichon (naamdicht, lettervers)	aforisme	aldicht
blank vers	clerihew	elfje	figuurgedicht	gevonden poëzie
haiku (senryu, tanka, waka)	jaardicht (getalvers, tijdvers, carnacioen)	keerdicht	limerick	ollekebolleke
onzijn	pantoum	poésie parlante	prozagedicht (proëzie)	rapsodie
referein (stokvers)	ritornel	retrograde (kreeftdicht)	rondeel (rondo)	snelsonnet
stapelgedicht	sonnet (klinkdicht)	stiftgedicht	tautogram	tricolon
villanelle	vrij vers

Gedichten met specifiek aantal regels

distichon, 2 regels
terzine, 3 regels
kwatrijn, 4 regels
kwintijn, 5 regels met bepaald rijmschema
sextet, 6 regels (ook als onderdeel van sonnet)
octaaf, 8 regels, als onderdeel van sonnet
onzijn, 11 regels
sonnet, 14 regels

Gedichten met specifiek aantal regels en lettergrepen

Haiku, drie regels van 5, 7 en 5 lettergrepen
Senryu, drie regels van 5, 7 en 5 lettergrepen (vgl. ook Haiku)
Tanka, vijf regels met 5, 7, 5, 7 en 7 lettergrepen

Gedichten met een specifiek aantal versvoeten

is een stuk tekst dat op een bepaalde manier wordt geschreven. Er zit vaak een bepaald patroon in. Een vaak genoemde regel is dat een gedicht moet rijmen. Dat is echter niet altijd zo. Een bekend voorbeeld is natuurlijk het sinterklaasgedicht zoals we dat allemaal wel kennen:

"De sint zat eens te denken"

"wat hij Jan eens zou schenken..."

Er zijn verschillende soorten gedichten:

Schrijven

Tekstelementen:	alinea · bibliografie · bladspiegel · citaat · coherentie · cohesie · coreferentie · dialoog · eindnoot · glos · jargon · kanttekening · marginalia · plot · rijm · samenvatting · spelling · voetnoot · woordspeling
Tekstsoorten:	artikel · boek · kinderboek · brief · column · document · e-mail · epiek · essay · folder · gedicht · kort verhaal · lezen · literatuur · lyriek · manuscript · plagiaat · platte tekst · poëzie · proefschrift · proza · rapport · roman · recensie · scenario · scriptie · sms · tekst · tekstsoort · verhaal
Theorie:	grammatica · intertekstualiteit · isotopie · retorica · stijlfiguur · taalbeheersing· tekstanalyse · tekstlinguïstiek · tekstontwerp · tekstualiteit
Hulpmiddelen:	grammaticacontrole · spellingcontrole · teksteditor · tekstverwerker

@@ Regel 1: / Regel 1: @@
-{{werk}}
+Een '''gedicht''' is een tekst waarbij de schrijver goed heeft nagedacht over de manier waarop hij de woorden en de zinnen van de tekst opschrijft. Een gedicht kan heel kort zijn of heel lang. Een gedicht kan overal over gaan. Er zijn gedichten die voor een speciale gelegenheid worden geschreven. Er zijn ook gedichten die geschreven worden omdat de schrijver creatief om wil gaan met de taal. Iemand die gedichten schrijft noem je een dichter.
-Een '''gedicht''' is een tekst waarbij de schrijver goed heeft nagedacht over de manier waarop hij de woorden en de zinnen van de tekst op schrijft. Een gedicht kan heel kort zijn of heel lang. Een gedicht kan overal over gaan. Er zijn gedichten die voor een speciale gelegenheid worden geschreven. Er zijn ook gedichten die geschreven worden omdat de schrijver creatief om wil gaan met de taal. Iemand die gedichten schrijft noem je een dichter. In gedichten kun je speciaal letten op de:
-klank,
+Gedichten kunnen ook op [[muziek]] worden gezet. Dan wordt het een liedtekst. [[Kinderlied|Kinderliedjes]] zijn dan ook vaak in dichtvorm.
+{{naar PIM}}
+==Kenmerken==
+In gedichten kun je speciaal letten op:
+* klank
 * rijmschema's
 * stijlfiguren
@@ Regel 15: / Regel 20: @@
 ==Gedichten met een bepaald doel==
-{|{{prettytable}}
+{| {{prettytable}}
 |[[ballade]] of romance
 |[[beeldgedicht]]
@@ Regel 21: / Regel 26: @@
 |[[cadavre exquis]]
 |[[cantilene]]
+|-
 |[[concrete poëzie]]
 |[[copla]]
 |[[dierdicht]]
-|-
 |[[drinklied]]
 |[[elegie]] (klaagdicht)
+|-
 |[[epigram]] (puntdicht, sneldicht)
 |[[flarf]]
@@ Regel 32: / Regel 38: @@
 |[[grafschrift]] (epitaaf)
 |[[hymne]]
+|-
 |[[klankdicht]]
-|-
 |[[leerdicht]]
 |[[light verse]]
 |[[lijkdicht]]
 |[[nonsenspoëzie]]
+|-
 |[[ode]] (lofdicht, lofzang)
 |[[pastorale]] (herdersdicht, ecloge, idylle)
@@ Regel 49: / Regel 56: @@
 |[[satire]] (hekeldicht, spotdicht)
 |[[sinterklaasgedicht]]
-|[[slamgedicht]]
+|-
 |[[vocalise]]
 |[[zwanenzang]]
@@ Regel 57: / Regel 64: @@
 ==Gedichten met een hele specifieke vorm==
-{|{{prettytable}}
+{| {{prettytable}}
 |    [[160]]
 |    [[abecedarium]]
@@ Regel 63: / Regel 70: @@
 |    [[aforisme]]
 |    [[aldicht]]
+|-
 |    [[blank vers]]
 |    [[clerihew]]
@@ Regel 72: / Regel 80: @@
 |    [[jaardicht]] (getalvers, tijdvers, carnacioen)
 |    [[keerdicht]]
-|    [[limerick]]
+|    [[limerick (gedicht)|limerick]]
 |    [[ollekebolleke]]
+|-
 |    [[onzijn]]
 |    [[pantoum]]
@@ Regel 79: / Regel 88: @@
 |    [[prozagedicht]] (proëzie)
 |    [[rapsodie]]
+|-
 |    [[referein]] (stokvers)
-|-
 |    [[ritornel]]
 |    [[retrograde]] (kreeftdicht)
 |    [[rondeel]] (rondo)
 |    [[snelsonnet]]
+|-
 |    [[stapelgedicht]]
 |    [[sonnet]] (klinkdicht)
@@ Regel 90: / Regel 100: @@
 |    [[tautogram]]
 |    [[tricolon]]
+|-
 |    [[villanelle]]
 |    [[vrij vers]]
@@ Regel 100: / Regel 111: @@
 * [[kwatrijn]], 4 regels
 * [[kwintijn]], 5 regels met bepaald rijmschema
-* [[sextet]], 6 regels (ook als onderdeel van sonnet)
+* [[Sextet (dichtvorm)|sextet]], 6 regels (ook als onderdeel van sonnet)
-* [[octaaf]], 8 regels, als onderdeel van sonnet
+* [[Octaaf (versvorm)|octaaf]], 8 regels, als onderdeel van sonnet
-* [[Onzijn]], 11 regels
+* [[onzijn]], 11 regels
 * [[sonnet]], 14 regels
@@ Regel 122: / Regel 133: @@
-is een stuk tekst dat op een bepaalde manier wordt geschreven. Er zit vaak een bepaald patroon in. Een vaak genoemde regel is dat een gedicht moet [[rijm]]en. Dat is echter niet altijd zo. Een bekend voorbeeld is natuurlijk het [[sinterklaas]]gedicht zoals we dat allemaal wel kennen:
+is een stuk tekst dat op een bepaalde manier wordt geschreven. Er zit vaak een bepaald patroon in. Een vaak genoemde regel is dat een gedicht moet [[rijm]]en. Dat is echter niet altijd zo. Een bekend voorbeeld is natuurlijk het [[sinterklaasgedicht]] zoals we dat allemaal wel kennen:
 :"''De sint zat eens te denken''"
 :"''wat hij Jan eens zou schenken...''"
@@ Regel 136: / Regel 147: @@
 * [[naamdicht]]
+{{Navigatie schrijven}}
-==Links==
-* [http://cgi.omroep.nl/cgi-bin/streams?/tv/nps/hetklokhuis/bb.20040408.asf Gedichten (klokhuis)]
-* [http://weetje-gedicht.yurls.net/ Weetje gedicht]
-{{Sjabloon:Navigatie schrijven}}
 [[Categorie:Gedicht| ]]
 [[Categorie:Literatuur]]