Vargasperiode

Republiek van de Verenigde Staten van Brazilië República dos Estados Unidos do Brasil
Hoofdstad	Rio de Janeiro
Talen	Portugees
Bestuursvorm	Militaire junta (1930) Tijdelijke regering (1930-1934) Federale presidentiële republiek (1934-1937) Federale presidentiële republiek onder autoritaire dictatuur (1937-1945)
Munteenheid	Braziliaanse real
Portaal Geschiedenis

De Vargasperiode (Portugees: Era Vargas) is een periode in de geschiedenis van Brazilië van 1930 tot 1945. In die periode werd het land bestuurd door president Getúlio Vargas. De periode volgde op de Eerste Braziliaanse Republiek, waar in 1930 een einde aan kwam.

De Vargasperiode wordt opgedeeld in twee periodes. De periode tussen 1930 en 1937 staat bekend bekend als de Tweede Braziliaanse Republiek. In die periode stond Brazilië eerst onder een tijdelijke, militaire regering. Die regering kwam aan de macht na de Braziliaanse Revolutie van 1930. De regering zorgde voor een nieuwe grondwet met meer democratische vrijheden. In 1934 werden de eerste vrije verkiezingen in Brazilië gehouden. De periode tussen 1937 en 1945 staat bekend als de Derde Braziliaanse Republiek of de Estado Novo. In 1937 zorgde Vargas dat er een nieuwe grondwet kwam na een staatsgreep. Het parlement werd daardoor ontbonden. Vargas veranderde Brazilië daardoor in een dictatuur.

In 1945 werd Vargas omvergeworpen, waarna Brazilië opnieuw een democratie werd. Die periode staat bekend als de Vierde Braziliaanse Republiek. Overigens verdween Vargas niet uit de Braziliaanse politiek. Tussen 1951 en 1954 zou hij opnieuw president van Brazilië worden, maar dit keer op een democratische manier.

Voorgeschiedenis

De Eerste Braziliaanse Republiek bestond van 1889 tot 1930. Hoewel Brazilië officieel een democratie was, was er weinig democratisch aan Brazilië. De coronels (oligarchen en grootgrondbezitters) hadden een grote invloed op de politiek. Zij konden vrijwel als enige stemmen. Verkiezingen werden vervalst, waardoor alleen kandidaten van de coronels wonnen. Ook wisselde het presidentschap steeds tussen de staten São Paulo en Minas Gerais. Het politieke bestuur heette café com leite (koffie met melk), omdat koffie en melk de twee belangrijkste exportproducten uit São Paulo en Minas Gerais waren.

Sociale hervormingen bleven uit en er ontstonden verschillende opstanden. Tijdens de Braziliaanse Revolutie van 1930 leidde Getúlio Vargas een opstand. Vargas had eerder dat jaar de presidentverkiezingen verloren. Die verkiezingen waren dan ook grootschalig gefraudeerd. President Washington Luís werd tijdens de revolutie afgezet. Vervolgens kwam er een militaire regering (een junta).

Verloop

Ontstaan

Getúlio Vargas (zittend aan de tafel) aan de macht in 1930.

Na een tijdelijke militaire regering kwam er een overgangsregering. Vargas werd benoemd tot president van die regering. Hij had niet per se een programma, maar was wel erg populair. Hij wilde Brazilië een modern land maken. Hij nam dingen over uit verschillende ideologieën. Ook maakte Vargas gebruik van populisme. De Braziliaanse economie had een grote klap gekregen na de beurskrach van 1929. Vargas wilde een verzorgingsstaat opbouwen en pleitte voor een Braziliaanse New Deal. Hij wilde dat de overheid ingreep in de economie. Ondertussen promootte hij ook Braziliaans nationalisme. Door middel van invoerrechten wilde hij de economie beschermen tegen buitenlandse producten.

In het noordoosten zorgde Vargas voor meer landbouw. Zijn regering werkte samen met de coronels. Zo liet de regering hun land met rust en steunde de coronels zelfs. Vargas richtte zich op het neerslaan van bandietenopstanden. Arbeiders gingen er weinig op vooruit. Ze waren nog vaak genoeg afhankelijk van de coronels.

Periode 1934-1937

In 1934 kwam er een eigen aan de tijdelijke regering. Brazilië had een nieuwe grondwet gekregen en er werden verkiezingen gehouden. Vargas bleef president. In datzelfde jaar werd Vargas een aanhanger van het corporatisme. Zijn ideeën werden vooral beïnvloed door de Portugese dictator António de Oliveira Salazar en de Italiaanse fascist Benito Mussolini. Vargas wilde de ideeën van Salazar en Mussolini combineren.

De grondwet van Brazilië had enkele fascistische invloeden in die tijd. Ondertussen trok Vargas steeds meer macht naar zich toe. In Brazilië kwamen extremistische ideologieën op zoals het fascisme en communisme. Communistische bewegingen werden door de Braziliaanse staat onderdrukt. Het Braziliaanse integralisme (dat is de Braziliaanse versie van het fascisme) won ondertussen aan terrein. Voor Vargas was er alleen één probleem. Zijn termijn liep af in 1938. De grondwet verbood hem om opnieuw president te worden. Vargas besloot daarom met de integralisten samen te werken om een staatsgreep te organiseren.

In 1937 organiseerde Vargas een staatsgreep, waarbij hij de grondwet buitenspel zette. Hij verklaarde dat Brazilië een "nieuwe staat" was geworden. Hierdoor begon de Estado Novo, oftewel de Derde Braziliaanse Republiek.

Estado Novo

Zie Estado Novo (Brazilië) voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Een Braziliaanse oorlogsposter: "Brazilië in oorlog... opent de weg naar de overwinning!"

De Braziliaanse Estado Novo was grotendeels geïnspireerd door de Estado Novo in Portugal. Vargas werd dictator van deze nieuwe staat. Hij stichtte een geheime politie (de Departamento de Ordem Política e Social) om op burgers te spioneren. Ook kwam er een militaire rechtbank voor het vervolgen van politieke tegenstanders, voornamelijk communisten. Volgens de nieuwe grondwet kwamen er nieuwe verkiezingen voor het parlement en kon ook een referendum gehouden worden. Toch is dat nooit gebeurd. Officieel was Brazilië in een oorlogssituatie terechtgekomen, waardoor de president de absolute macht had. Volgens de nieuwe grondwet kon Vargas ook maar zes jaar president blijven, maar hij bleef langer aan de macht.

Na de staatsgreep werden alle politieke partijen in Brazilië verboden, waaronder de integralisten. In 1938 kwamen zij in opstand, maar hun opstand werd neergeslagen. Vargas voerde zijn eigen plannen door. Zo kreeg de staat meer invloed op de economie, werden de rechten van inheemse Brazilianen erkend en kwam er meer geld voor het platteland. Vargas was erg populair. Veel Brazilianen noemden hem de "Vader van de Armen". De Estado Novo voerde grote infrastructuurprojecten uit en promootte ook modernistische architectuur. Daarnaast verbeterde hij in 1943 de rechten van arbeiders. Zo duurde een werkdag nog maar acht uur, kwam er een wekelijkse rustdag en kwamen er extra beschermingen van vrouwen en kinderen.

Tweede Wereldoorlog

Brazilië bleef tot 1941 neutraal in de Tweede Wereldoorlog. Dat veranderde na de aanval op Pearl Harbor, waardoor de Amerikanen de oorlog instapten. De Amerikanen waren geïnteresseerd in Braziliaans ijzer. Ook wilden zij een marinebasis in Brazilië openen. In 1942 tekenden Vargas en de Amerikaanse president Franklin D. Roosevelt een akkoord voor rubber. Voor Brazilië was dat erg voordelig, omdat het land veel geld verdiende.

Nadat de Duitsers en Italianen 25 Braziliaanse schepen hadden doen zinken, verklaarde Brazilië oorlog aan de Asmogendheden. Brazilië stuurde een klein aantal soldaten naar het front. Het land was vooral belangrijk vanwege haar strategische ligging. Ook werkte Brazilië mee in de "Good Neighbour Policy". Dat was het beleid van de Verenigde Staten om nauwere banden met Latijns-Amerika te stichten. De Braziliaanse actrice Carmen Miranda werd al snel het symbool van dat beleid.

Einde

Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog ontstond er meer druk voor democratisering. Vargas probeerde daarom enkele compromissen te sluiten. Politieke tegenstanders werden vrijgelaten en er kwam een datum voor de volgende presidentsverkiezingen. Op 29 oktober 1945 lanceerde het ministerie van Oorlog een staatsgreep tegen Vargas. Hij werd toen vervangen door José Linhares. Linhares was tijdelijk president totdat Eurico Gaspar Dutra werd gekozen. Na de Vargasperiode brak de Vierde Braziliaanse Republiek aan.