Agnes Grey

Agnes Grey
Informatie
Alternatieve titel	Agnes Grey, A Novel
Schrijver	Anne Brontë
Illustrator
Vertaler
Taal (origineel)	Engels
Land	Verenigd Koninkrijk
Genre	Liefdesroman Bildungsroman Autobiografische roman
Datum	24 november 1847
ISBN
Leeftijdscategorie		Uitgeverij	Thomas Cautley Newby
Drukker
Aantal verkocht
Vorig boek
Volgend boek
Bijzonderheden
Online-tekst
Portaal Literatuur

Agnes Grey is een roman van de Engelse schrijfster Anne Brontë. Zij publiceerde het boek op 24 november 1847 onder de naam Acton Bell (een pseudoniem die zij gebruikte). Agnes Grey wordt vaak vergeleken met Jane Eyre van haar zus Charlotte Brontë. Beide verhalen gaan namelijk over jonge gouvernantes die verliefd worden en hun eigen verhaal vertellen.

Agnes Grey gaat over een jonge vrouw die besluit om gouvernante te worden voor een rijke familie. Op deze manier hoopt zij geld te verdienen om haar eigen familie te ondersteunen. In het begin gaat dit echter niet vlekkeloos. Agnes heeft namelijk veel moeite om de kinderen onder controle te houden. Het verhaal is deels gebaseerd op Anne Brontë's eigen ervaringen als gouvernante.

Eén jaar na Agnes Grey publiceerde Anne Brontë haar roman De huurster van Wildfell Hall (The Tenant of Wildfell Hall, 1848).

Samenvatting

Let op! Hieronder staat de samenvatting van een verhaal. Soms is het niet leuk als je al weet hoe het verhaal afloopt!

Agnes Grey woont samen met haar vader, moeder en zus (Mary) op het platteland. Meneer Grey besluit om de financiële situatie van de familie te verbeteren. Hij vertrouwt een handelaar met zijn geld, maar deze sterft. De familie raakt hierdoor hun investering kwijt en komt zelfs in de schulden. Mevrouw Grey en Mary besluiten daarom meneer Grey te helpen met geld verdienen en besparen. Agnes wordt door de familie nog steeds als een kind beschouwd. Toch wil zij haar familie helpen en besluit om gouvernante te worden. Haar familie gaat uiteindelijk akkoord met dit voorstel.

De familie Bloomfield reageert op Agnes' advertentie. Hierdoor verhuist Agnes naar het huis (Wellwood) om de kinderen onderwijs te geven. De familie is echter een stuk gemener dan dat Agnes dacht. Mevrouw Bloomfield verwent haar kinderen en meneer Bloomfield merkt steeds fouten op in Agnes' werk. Ook zijn de kinderen erg gemeen en vinden het leuk om Agnes te kwellen. Ze heeft geen controle over de situatie. Na minder dan een jaar wordt ze ontslagen door de familie. Mevrouw Bloomfield vindt namelijk dat Agnes haar werk niet goed doet.

Eenmaal thuis besluit ze een tweede poging te doen. Agnes wordt vervolgens gouvernante voor de familie Murray. Zij hebben twee zonen (John en Charles) en twee dochters (Mathilda en Rosalie). John en Charles worden al vrij snel naar een echte school gestuurd, waardoor Agnes alleen nog de twee dochters onderwijs moet geven. De twee meiden zijn vrij egoïstisch en gemeen, maar Agnes wordt steeds beter in haar baan. Ook wordt ze vrienden met een oudere vrouw, Nancy Brown, die dichtbij woont.

Later ontmoet Agnes ook de kapelaan Edward Weston. Agnes is erg geïnteresseerd in meneer Weston en meneer Weston is ook geïnteresseerd in haar. Zo plukt meneer Weston sleutelbloemen voor haar en maken ze samen wandelingen. Ondertussen bedenkt Rosalie Murray haar plan om dit te verstoren. Rosalie moet van haar ouders trouwen met Thomas Ashby, een rijke baron van een nabijgelegen landgoed. Rosalie wil voor haar huwelijk echter met zoveel mogelijk mannen flirten. Ze vindt het namelijk leuk om aandacht te krijgen en mannen verliefd op haar te maken. Hierdoor wil Rosalie ook met meneer Weston flirten. Agnes vindt dat zij mannen bedriegt, aangezien ze niet verliefd op hen is.

Niet veel later krijgt Agnes het bericht dat haar vader op sterven ligt. Eenmaal thuis blijkt dat haar vader al overleden is. Mevrouw Grey, Mary en Agnes besluiten een aantal eigendommen te verkopen en een kleine school op te richten. Agnes stopt daarom als gouvernante en verlaat de Murrays en meneer Weston.

Enkele maanden verder krijgt Agnes een brief van Rosalie. Ze is erg ongelukkig en wil dat Agnes bij haar op bezoek komt. Rosalie vertelt haar dat meneer Ashby een vreselijke man is. Hij is erg jaloers op andere mannen die verliefd werden op Rosalie. Via Rosalie hoort ze dat meneer Weston ook in de buurt is. Ze denkt echter dat ze hem niet kan opzoeken. Ze gaat hierdoor weer terug naar huis. Een tijdje later komt ze meneer Weston tegen tijdens een wandeling aan de zee. Hij vertelt haar dat hij op zoek naar haar was. De besluiten hun liefde een kans te geven en trouwen uiteindelijk met elkaar.

Personages

In het boek komen de volgende personages voor:

• Agnes Grey, het hoofdpersonage van het boek.
• Alice Grey, de moeder van Agnes.
• Richard Grey, de vader van Agnes.
• Mary Grey, de oudere zus van Agnes.
• Meneer Weston, een kapelaan in het dorp van de familie Murray.
• Rosalie Murray, de oudste dochter van meneer en mevrouw Murray.
• Matilda Murray, de jongste dochter van meneer en mevrouw Murray.
• Mevrouw Murray, de moeder van het gezin.
• Meneer Murray, de vader van het gezin.
• Thomas Ashby, een baron en later de man van Rosalie.
• Meneer Hatfield, een man waarmee Rosalie flirt.
• Nancy Brown, een oudere vrouw waarmee Agnes bevriend is.
• Tom Bloomfield, de zoon van meneer en mevrouw Bloomfield.
• Mevrouw Bloomfield, de moeder van het gezin.
• Meneer Bloomfield, de vader van het gezin.
• Oom Robson, de oom van Tom Bloomfield.
• Mary Ann Bloomfield, de oudste dochter van meneer en mevrouw Bloomfield.
• Fanny Bloomfield, de jongste dochter van meneer en mevrouw Bloomfield.
• Henry Meltham, een van de mannen die interesse in Rosalie heeft.

Achtergrondinformatie

Verteller

In het boek is Agnes Grey zelf aan het woord. Het boek heeft hierdoor een ik-verteller. Agnes Grey blikt terug op haar eigen ervaringen en herinneringen. Hiervoor gebruikt ze zelf haar dagboek. Ook geeft ze commentaar op de gebeurtenissen in het boek.

Thema's

In het boek komen de volgende thema's voor:

• Onderwijs: Bij onderwijs denken we vaak aan scholen, maar ouders en opvoeders zijn ook belangrijk. Zij leren hun kinderen namelijk waarden en normen (moraal) en hoe zij zich moeten gedragen. Rijke ouders proberen dit deel van de opvoeding af te schuiven op leraren en gouvernantes. Agnes Grey is echter van mening dat dit de verantwoordelijkheid van de ouders is. In het boek ondervindt zij dit probleem zowel bij de familie Bloomfield als de familie Murray.
• Autoriteit en sociale klasse: Agnes Grey heeft in het begin moeite om de kinderen onder controle te houden. Haar autoriteit (gezag) over de kinderen is erg zwak. Volgens haarzelf komt dit doordat zij de kinderen niets te bieden heeft. Ze kan ze geen straf of beloning geven. Hun ouders hebben dit gezag wel, aangezien zij de macht hebben om straf of een beloning te geven. Autoriteit wordt verbonden met sociale klasse. Agnes Grey komt namelijk uit de middenklasse, terwijl de Bloomfields en Murrays (en hun kinderen) tot de bovenklasse behoren.
• Het huwelijk: In het boek moet Rosalie Murray trouwen met Thomas Ashby vanwege geldzaken. Het huwelijk wordt hierdoor niet gezien als teken van liefde, maar een financiële overeenkomst. Rosalie vertelt later dat zij diep ongelukkig is. Thomas en Rosalie houden namelijk niet van elkaar. Mevrouw en meneer Grey zijn getrouwd uit liefde en zijn juist erg gelukkig met elkaar. Uiteindelijk kiest Agnes om haar hart te volgen en met meneer Weston te trouwen uit liefde. Het boek stelt dus dat je beter uit liefde met iemand kan trouwen.
• Vrouwen: In het Victoriaans tijdperk hadden vrouwen minder rechten dan mannen. Vrouwen uit de middenklasse (zoals Agnes Grey) waren meestal huisvrouw en hadden weinig opties om te werken. Hierdoor konden zij hun behoeften niet altijd vervullen. Agnes weet uiteindelijk een baan te vinden en dankzij haar morele opvoeding en hard werken wordt ze gelukkig. Rosalie heeft echter geen goede morele opvoeding, waardoor zij uiteindelijk ongelukkig wordt. Ze komt in een huwelijk terecht, waar ze niet kan uitstappen.
• Wreedheid: In het boek wordt Tom Bloomfield als wrede jongen afgebeeld. Hij martelt en dood dieren die hij vindt voor zijn eigen plezier. Tom is namelijk erg verwend en zijn ouders houden zich niet met zijn opvoeding bezig. Agnes vindt echter dat je dieren en andere personen met respect moet behandelen. Wanneer Agnes hem confronteert, ziet hij geen problemen met zijn gedrag. Ook andere familieleden zien hier geen problemen mee. Wreedheid hangt samen met macht en sociale klasse. Tom komt uit een hogere sociale klasse en heeft hierdoor meer macht. Deze macht kun je echter ook (onbewust) misbruiken als je geen morele opvoeding hebt gehad.
• Religie: Het boek gaat ook in op de manier waarop religie gebruikt kan worden. Religie wordt vaak gebruikt voor morele kwesties en opvoeding. Toch kan religie ook misbruikt worden. Zo gebruikt meneer Hatfield zijn rol in de kerk om arme geloofsbelijders angst aan te jagen over de hel, terwijl hij enkel met rijke gelovigen praat. Meneer Weston heeft juist een goede opvatting over religie. Hij ziet alle gelovigen als gelijk en gaat zelfs lang bij Nancy Brown, aangezien zijzelf vanwege haar gezondheid niet meer naar de kerk kan komen. Waar meneer Hatfield erg geïrriteerd antwoordt op Nancy's vragen over de Bijbel, helpt meneer Weston haar juist verder.

Waargebeurd?

Agnes Grey is een autobiografische roman. Dit betekent dat de gebeurtenissen in het boek (grotendeels) gebaseerd zijn op Anne Brontë's eigen ervaringen als gouvernante. Toch heeft Anne Brontë voor een deel haar eigen fantasie gebruikt. Net als Agnes Grey werkte Anne Brontë voor twee verschillende families als gouvernante. Bij het eerste gezin had ze grote problemen en werd zelfs na enkele maanden ontslagen. Bij het tweede gezin had ze meer succes.

Het liefdesplot is volledig verzonnen. In tegenstelling tot Agnes Grey is Anne Brontë nooit getrouwd geweest. Sommige mensen denken dat meneer Weston gebaseerd is op William Weightman, een man die zij in 1839 ontmoette. Weightman overleed later dat jaar aan cholera. Soms wordt gedacht dat Anne Brontë en William Weightman verliefd op elkaar waren. Anderen denken juist dat ze vrienden waren. Het is nog altijd onduidelijk welke van de twee waar is.

Verfilming

Agnes Grey is nooit verfilmd. Ook zijn er geen televisieseries van het verhaal gemaakt.