Tweede Boerenoorlog
| Tweede Boerenoorlog | ||
|
| ||
|---|---|---|
| Datum | 11 oktober 1899 - 31 mei 1902 | |
| Locatie | Zuid-Afrika | |
| Overwinning voor | Het Verenigd Koninkrijk | |
| Strijdende partijen | ||
.svg){kind=small} Verenigd Koninkrijk .png){kind=small} Kaapkolonie .png){kind=small} Natal  Rhodesië .svg){kind=small} Canada  Australië  Nieuw-Zeeland  Brits-Indië .svg){kind=small} Brits-Ceylon
|
 Zuid-Afrikaansche Republiek (Transvaal)  Oranje Vrijstaat Buitenlandse vrijwilligers uit:  Nederland .svg){kind=small} België .svg){kind=small} Duitse Keizerrijk  Frankrijk .svg){kind=small} Verenigde Staten  Rusland .svg){kind=small} Koninkrijk Italië  Ierland .svg){kind=small} Zweden-Noorwegen  Denemarken
|
|
| Leiders | ||
| Alfred Milner, Redvers Buller, Horatio Kitchener, Frederick Sleigh Roberts | Paul Kruger, Louis Botha, Schalk Willem Burger, Koos de la Rey, Piet Cronjé, Marthinus Steyn, Christiaan de Wet | |
| Troepensterkte | ||
| 450.000-500.000 man | 83.000 man | |
| Verliezen | ||
| 7.894 gedood, 13.250 gedood door ziekte, 934 vermist, 22.828 gewond | 9.098 gedood en gewond, 24.000 Boeren door Britten verbannen | |
Portaal  Geschiedenis
| ||
De Tweede Boerenoorlog, de Tweede Vrijheidsoorlog, de Zuid-Afrikaanse Oorlog of de Anglo-Boerenoorlog, was een oorlog die werd uitgevochten in het huidige Zuid-Afrika, als gevolg van jarenlange spanningen tussen de Afrikaners (de Boeren) en de Britten. Aan de ene kant vocht het Britse Rijk en aan de andere kant de Boeren uit de Oranje Vrijstaat en uit Transvaal.
De oorlog werd gewonnen door de Britten, maar dan ook net aan. Door het gebruik van concentratiekampen vielen er bij de Boeren veel slachtoffers. De oorlog eindigde met het Verdrag van Vereeniging, dat het einde van de Oranje Vrijstaat en Transvaal betekende.
Een stukje geschiedenis
Om de Tweede Boerenoorlog beter te begrijpen, moet je een stukje terug de geschiedenis van Zuid-Afrika in. Afrikaners is technisch alleen de naam van de blanke inwoners van Zuid-Afrika. Toen de Nederlanders zich vestigden in Zuid-Afrika (op Kaap de Goede Hoop) zijn een aantal er gebleven. Afrikaners stammen dus af van de Nederlandse kolonisten. Toen de Britten Zuid-Afrika innamen, trokken de Afrikaners naar het noorden. Ze wilden niet door de Britten overheerst worden. De Afrikaners werden ook wel Boeren genoemd. De Boeren stichtten zogeheten Boerenrepublieken. Na vele republieken, bleven er uiteindelijk twee over: de Zuid-Afrikaansche Republiek (of Transvaal) en de Oranje Vrijstaat.
Ondertussen was er in de wereld een soort van wedloop in gang. Elk Europees land wilde een stukje Afrika, zo ook de Britten. In 1877 ging Transvaal failliet. De Britten namen de republiek over, maar de bewoners waren hier niet van gediend. Er brak een oorlog uit, de Eerste Boerenoorlog. Deze oorlog werd gewonnen door Transvaal, waarna het weer een zelfstandige republiek werd. Toen er in Transvaal goud werd gewonnen, kwamen veel buitenlanders (uitlanders) naar Transvaal toe. Zij werden daar niet ontvangen. Ondertussen waren er weer Britse plannen om Transvaal over te nemen.
Ondertussen was er een mislukte staatsgreep geweest, de Jameson Raid. Transvaal kocht daarom moderne wapens uit Duitsland en Frankrijk. Zo werden de banden met deze landen beter. Ondertussen verbeterde Transvaal ook de banden met Duits Zuidwest-Afrika. De Britten waren woest. Dit was één van de kleine stapjes die uiteindelijk zouden leiden tot de Eerste Wereldoorlog.
Een oorlog
Het begin
De president van de Oranje Vrijstaat, Martinus Theunis Steyn, greep in. Hij wilde geen oorlog en organiseerde de conferentie van Bloemfontein. Hij nodigde de president van Transvaal, Paul Kruger, en de president van de Kaapkolonie, Alfred Milner, uit. De conferentie ging over de status van de "uitlanders" in de Transvaal. Dit waren de kolonisten en buitenlanders die in Transvaal woonden en niet de zelfde rechten hadden als de Transvalers. De eisen van Alfred Milner waren veel te hoog, waardoor de onderhandelingen stopte. Kon dit nog wel goed gaan?
Het huidige westelijke en zuidelijke deel van Zuid-Afrika behoorden tot het Verenigd Koninkrijk. Dit was verdeeld in verschillende koloniën, waaronder Natal. Op 8 september 1899 stuurde de Britten 10.000 soldaten naar deze kolonie. Een aantal dagen later, op 22 september, stuurde ze nog eens 47.000 man. De president van Transvaal, Paul Kruger, en de volksraad stelde een ultimatum voor de Britten in. De Britten zouden het Verdrag van Londen uit 1884 (over de onafhankelijkheid van Transvaal) hebben geschonden. De Britten moesten hun soldaten terugtrekken van de grens en de versterkingen ook. Dit alles moest voor 12 oktober gebeurd zijn.
Verder verloop
De Britten reageerden niet en na 12 oktober vochten de Boeren terug. Tussen oktober 1899 en januari 1900 vielen ze de Kaapkolonie en Natal binnen. De Boeren belegerde steden als Kimberley, Ladysmith en Mafikeng. De Boeren wonnen slag na slag. De Britten noemden dit de Britse Zwarte Week, terwijl het voor de Boeren een Triomfweek was.
De Britten veranderden hun denkwijze. Op 14 februari 1900 kwamen de troepen naar de Kaapkolonie. Onder leiding van Frederick Sleigh Roberts werd teruggevochten. De Britten wonnen de steden terug. Bevelhebber van het leger, Piet Conjé, werd verbannen naar Sint-Helena. De Britten namen in maart Bloemfontein (de hoofdstad van de Oranje Vrijstaat) en Pretoria (de hoofdstad van Transvaal) in.
Guerrilla
Je zou denken dat de oorlog was afgelopen, maar hij ging nog twee jaar door. Het Boerencommando vocht tegen het Britse leger. Het Boerencommando waren allerlei eenheden. Onder meer Christiaan de Wet, Jam Smuts, Louis Botha en Koos de la Rey vochten samen met vele anderen tegen het Britse leger. De Britten reageerden fel op de Boeren. De twee republieken waren immers nu Brits. De Britse officier Horatio Kitchener reageerde door boerderijen te vernielen en voedsel in te nemen. Ook werden concentratiekampen door de Britten gebouwd om de familieleden en het personeel van de Boeren in op te sluiten. Door Transvaal werd een systeem gebouwd van honderden kilometers, bestaande uit blokhutten en prikkeldraad. Zo werden de Boeren tegengehouden.
Het leven in de concentratiekampen was alles behalve goed. De hygiëne was slecht en de personen die vastzaten werden verwaarloosd. 27.927 vrouwen en kinderen overleden in de concentratiekampen. Dit zijn er meer dan soldaten die zijn vermoord aan zowel de Boerse als Britse zijde. Onder de slachtoffers van de concentratiekampen waren meer dan 22.000 onder de 16 jaar. Men stierf van honger, ziekte of uitputting. Daarnaast stierven er nog 20.000 oorspronkelijke Afrikaners in de kampen. De Engelse journaliste en mensenrechtenactiviste Emily Hobhouse schreef over de vreselijke omstandigheden. Haar stukken zorgde voor verontwaardiging in veel landen en ook in het Verenigd Koninkrijk. De militairen, die het kamp leidde, werden vervangen door burgers. Hierdoor verbeterde de situatie in de kampen enorm.
Verdrag van Vereeniging
Uiteindelijk gaven de laatste Boeren zich in mei 1902 over aan de Britten. Diezelfde maand werd het Verdrag van Vereeniging getekend, waarmee er een einde aan de oorlog kwam. Het verdrag maakte ook een eind aan de zelfstandigheid van de Oranje Vrijstaat en Transvaal. Er moest 3 miljoen pond getaald worden aan de Afrikaners om het land te kunnen opbouwen.
De twee republieken mochten wel zelfbestuur krijgen, maar werden onder deel van het Verenigd Koninkrijk. De rechten van de niet-blanke inwoners werden pas na het zelfbestuur besloten. Dit zorgde voor de apartheid in Zuid-Afrika.
In Vlaanderen en Nederland
De Tweede Boerenoorlog bereikte ook Nederland en Vlaanderen. De Nederlanders en Vlamingen gaven steun aan de Boeren, aangezien de Boeren afstammen van Nederlandstaligen.
Veel Nederlanders vochten mee in de Tweede Boerenoorlog. Ook koningin Wilhelmina zette zich in om de oorlog te beëindigen, maar zonder succes. Aangezien Nederland neutraal was en haast geen leger had, wilde het samenwerken met Rusland, Frankrijk en Duitsland. Op het initiatief van de Russische tsaar richtte men in Den Haag een vredesconferentie op. Dit was allesbehalve makkelijk; zo wilde Italië niet komen als de paus kwam, waardoor die dus niet werd uitgenodigd. De conferentie viel in het water toen Engeland verstek liet gaan als de twee Boerenrepublieken zouden worden uitgenodigd.
In Vlaanderen hielpen vooral veel inwoners door mee te vechten in de oorlog. Aangezien Vlaanderen bij België hoort en toen de Walen heel veel te zeggen hadden, steunde België de Boeren niet officieel. Toch richtte steden als Brussel, Gent en Antwerpen organisaties op om de Boeren financieel te steunen.