Sana Valiulina
| Sana Valiulina | |
Geen afbeelding
beschikbaar | |
| Algemene informatie | |
| Naam voluit | Sana Valiulina |
| Pseudoniem | Sofia van der Sluis |
| Geboren | 1964 |
| Geboorteplaats | Tallinn in de Estische Socialistische Sovjetrepubliek |
| Nationaliteit |  Nederland
|
| Beroep | Schrijver, essayist |
| Werk | |
| Jaren actief | sinds 2006 |
| Genre(s) | Historische romans, thrillers, (semi)autobiografische romans |
| Stroming | Migrantenliteratuur |
| Invloeden | Marguerite Yourcenar |
| Bekende werken | Didar en Faroek (2006) Kinderen van Brezjnev (2014) Winterse buien of Ben ik wel geïntegreerd genoeg? (2016) |
| Uitgeverij(en) | De Geus, Prometheus |
| dbnl | Sana Valiulina |
| Website | Sana Valiulina (Prometheus) |
Portaal  Literatuur
| |
Sana Valiulina (geboren te Tallinn in Estland in 1964) is een Estisch-Nederlandse schrijver en essayist. Ze was daarvoor vertaler en docent Russisch.
Valiulina werd vooral bekend door haar roman Didar en Faroek uit 2006 en essaybundel Winterse buien of Ben ik wel geïntegreerd genoeg? uit 2016. Didar en Faroek werd genomineerd voor de Libris Literatuurprijs. Met Winterse buien of Ben ik wel geïntegreerd genoeg? won Valiulina de Jan Hanlo Essayprijs.
Valiulina schrijft naast boeken ook essays voor de NRC en De Groene Amsterdammer.
Levensloop
Sana Valiulina groeide op in Tallinn, toen de hoofdstad van de Estische Socialistische Sovjetrepubliek (tegenwoordig van Estland). Ze komt uit een Tartaars gezin met een seculier-islamitische achtergrond. Valiulina groeide op met de Estse en Tartaarse taal, maar leerde al gauw Russisch. Die taal werd in de Sovjet-Unie namelijk op alle scholen gegeven.
Op zeventienjarige leeftijd vertrok Valiulina naar Moskou om Scandinavische taal- en letterkunde te studeren. Ze verdiepte zich in de Noorse taal- en literatuur en studeerde daar dan ook op af.
In 1989, vlak vóór de val van de Berlijnse Muur, verhuisde Valiulina naar Nederland. In Amsterdam werkte ze als vertaler en docent Russisch. In haar vrije tijd schreef ze ook boeken.
Carrière
In 2000 brengt Valiulina haar eerste roman uit: Het kruis. Dat boek beschrijft het leven in een Moskouse studentenflat en ook de seksuele vrijheid die daar bestond. Het boek is deels een autobiografie, maar deels ook fictie. Een dergelijk boek wordt een semiautobiografische roman genoemd. Twee jaar later brengt Valiulina de novellebundel Vanuit nergens met liefde uit.
In 2006 wordt Valiulina voor het eerst bekend bij het grote publiek. Haar roman Didar en Faroek wordt in dat jaar genomineerd voor de Libris Literatuurprijs. Het boek gaat over de Tweede Wereldoorlog en de terreur in de Sovjet-Unie. Valiulina verwerkt in het boek zowel algemene geschiedenis als de geschiedenis van haar eigen familie.
In 2010 brengt Valiulina het boek Honderd jaar gezelligheid uit. Daarin bekritiseert ze de 'grachtengordel', de elite van Amsterdam, maar ook de drang in de Nederlandse cultuur om gesprekken en andere zaken altijd gezellig te willen houden. In 2012 publiceert ze Tussenvrouw. Het boek is een thriller en psychologische roman, en gaat over leven en dood in een Amsterdamse buitenwijk. Enerzijds is het boek een detectiveroman, maar anderzijds levert het kritiek op de maatschappij en de mensen die daarin leven. Het bijzondere aan dit boek is dat Valiulina het niet onder haar eigen naam, maar onder het pseudoniem Sofia van der Sluis schreef.
Twee jaar later, in 2014, publiceert Valiulina het boek Kinderen van Breznjev en Winterse buien of Ben ik wel geïntegreerd genoeg? Het eerste werk werd genomineerd voor de literatuurprijs van het tijdschrift Opzij. Voor het laatste werk krijgt ze de Jan Hanlo Essayprijs. Valiulina beschouwt daarin haar eigen integratie, maar levert ook kritiek op de manier waarop daarmee in Nederland wordt omgegaan.
In 2020 brengt Valiulina het boek Een wolf bij zijn oren pakken uit. Dat boek gaat over het leven van de Romeinse keizer Tiberius. Het boek behandelt thema's zoals macht en droevigheid van machtswellustelingen (mensen die op macht uit zijn en daarvan genieten). In 2021 bracht ze de boeken Wortel en tak en De Boekhouder en de Overste uit.
Achttien jaar na het boek Didar en Faroek keert Valiulina terug naar haar eigen geschiedenis en die van de Sovjet-Unie: in 2024 verschijnt het boek Waar alle wegen ophouden. Valiulina beschrijft in dat boek het leven van haar vader als een soldaat in het Rode Leger tijdens de Tweede Wereldoorlog. Haar vader werd door nazi-Duitsland gevangen genomen. Daarvoor straft Jozef Stalin, dan de leider van de Sovjet-Unie, hem. Valiulina's vader eindigt in een Goelagkamp en moet daar tien jaar lang dwangarbeid verrichten.
Thema's
Valiulina schrijft in het Nederlands. Ze schrijft allerlei soorten boeken, maar behandelt in veel werken haar familiegeschiedenis. Ook schrijft ze veel over integratie en kijkt ze op een kritische manier naar de Nederlandse samenleving.
Valiulina noemt Marguerite Yourcenar als een van haar grote inspiratiebronnen. Yourcenar is een Franse schrijfster die bekend staat om haar historische romans (romans die over de geschiedenis gaan).
Bibliografie
Hieronder volgt een overzicht van de werken die Valiulina heeft geschreven.
- Het kruis (2000)
- Vanuit nergens met liefde (2002)
- Didar en Faroek (2006, genomineerd voor de Libris Literatuurprijs)
- Honderd jaar gezelligheid (2010)
- Kinderen van Brezjnev (2014, genomineerd voor de Opzij Literatuurprijs)
- Winterse buien of Ben ik wel geïntegreerd genoeg? (2016, Jan Hanlo Essayprijs)
- Een wolf bij zijn oren pakken (2020)
- Wortel en tak (2021)
- De boekhouder en de Overste (2022)
- Waar alle wegen ophouden (2024)