Rozenoorlogen
| Rozenoorlogen Wars of the Roses | ||
 | ||
|---|---|---|
| De scene uit Henry VI, Part 1 van William Shakespeare. | ||
| Datum | 1455 - 1485 | |
| Locatie | Engeland, Wales en Calais | |
| Overwinning voor | Huis Lancaster | |
| Strijdende partijen | ||
| Huis York | Huis Lancaster | |
| Leiders | ||
| Richard van York (1475-1511) Koning Eduard IV Koning Richard III |
Koning Hendrik VI Margaretha van Anjou Eduard van Westminster Koning Hendrik VII |
|
Portaal  Geschiedenis
| ||
De Rozenoorlogen (Wars of the Roses) is de naam voor de strijd tussen huis York en huis Lancaster. De strijd ging over de zeggenschap over de Engelse troon; oftewel wie zich koning van Engeland mocht noemen. Beide huizen waren zijtakken van huis Plantagenet, dat onder koning Eduard III uiteenviel. De strijd speelde een belangrijke rol in de Engelse geschiedenis en vormde de inspiratie voor verschillende boeken, films en televisieseries, waaronder diverse werken van William Shakespeare en de televisieserie Games of Thrones.
Het conflict werd pas in 19e eeuw aangeduid met de Rozenoorlogen. Schrijver Walter Scott bedacht de naam, maar haalde inspiratie hiervoor uit het toneelstuk Henry VI, Part 1 van Shakespeare. In een scene in het toneelstuk kiezen beide partijen hun roos in de tuin van Temple Church. De twee huizen gebruikten ook elk een roos als symbool voor hun huis. Huis York gebruikt de witte roos, terwijl huis Lancaster de rode roos gebruikte.
Uiteindelijk won huis Lancaster van huis York. Huis Lancaster werd door koning Hendrik VII omgevormd tot huis Tudor. Het logo van huis Tudor combineerde de witte en rode roos dan ook.
Oorzaak
Dynastieke achtergrond
Het verhaal van de Rozenoorlogen begint met de dood van koning Eduard III in 1377. Eduard III kwam uit het huis Plantagenet, maar omdat zijn zoon (Eduard van Woodstock) al overleden was, ging de troon over op zijn kleinzoon, koning Richard II. Hierdoor werd een complete generatie overgeslagen. Eduard III had namelijk nog andere zonen, die voor Richard II regeerden. Richard II was namelijk nog een kind toen hij koning van Engeland werd. Koning Richard II was een enorm onpopulaire koning en dit viel slecht bij de ooms van Richard II (de zonen van Eduard III).
Eén van de ooms van Richard II (of zonen van Eduard III) was Jan van Gent. Jan van Gent kreeg een zoon. Deze zoon wist uiteindelijk koning Richard II in 1399 af te zetten. De zoon stond toen bekend als koning Hendrik IV. Hij stichtte een nieuw huis, namelijk het huis Lancaster. Het huis werd vernoemd naar de hertog van Lancaster. Jan van Gent was namelijk de hertog van Lancaster.
Een andere oom (of zoon) was Edmund van Langley, de graaf van York. Edmund van Langley stichtte het huis York. Huis York had tevens veel invloed. Het maakte niet meteen aanspraak op de Engelse troon, aangezien huis Lancaster vrij populair was.
De Honderdjarige Oorlog
De Honderdjarige Oorlog speelde ook een rol in het ontstaan van de Rozenoorlogen. De Honderdjarige Oorlog was een strijd tussen de Franse koning en de Engelse koning over de Engelse gebieden in Frankrijk. De Engelse koning had diverse gebieden in Frankrijk, zoals Aquitanië en Normandië. Koning Hendrik V uit het huis Lancaster wist veel verloren gebieden terug te winnen. Hij was een populaire koning. Uiteindelijk wist de dochter van de Franse koning te trouwen. Volgens het verdrag van Troyes zou de zoon die ze kregen koning van Frankrijk worden. Frankrijk had echter al een kroonprins en deze was hierop tegen. Hij voerde een strijd tegen koning Hendrik V, die uiteindelijk omkwam in deze strijd. Zijn zoon, Hendrik VI, werd voerde de strijd verder. Deze strijd was rampzalig voor de Engelsen en zijn vrouw Margaretha van Anjou sloot een wapenstilstand met de Franse koning. De Engelse koning gaf de aanspraken op de Franse troon op en raakte bijna alle gebieden in Frankrijk kwijt (op Calais na).
Dit was een vernedering voor Engeland en de Engelse edelen waren hier niet blij mee. De Engelse edelen hadden invloed op de politiek door middel van het parlement. Zij steunden de achterkleinzoon van Edmund van Langley uit het huis York, namelijk Eduard IV.
Verloop
De Engelse troon onder Huis York
Koning Eduard IV wist uiteindelijk Hendrik VI in 1461 af te zetten van de Engelse troon. Hoewel de strijd al sinds 1455 bezig was, was dit een verandering in de strijd. Huis York stootte Huis Lancaster van de troon. Hendrik VI kreeg echter steun van Richard Neville en kwam in 1470 opnieuw op de troon. Nog geen jaar later in 1471 werd Hendrik VI opnieuw afgezet en werd Eduard IV opnieuw koning van Engeland.
Toen Eduard IV onverwacht overleed, werd zijn zoon Eduard V koning van Engeland. Eduard V was slechts 12 jaar oud en na drie maanden onderschepte zijn oom, Richard III, hem en zijn broer tijdens een reis vanuit Wales. Eduard V en zijn broer werden opgesloten in de Tower of London en werden nooit meer teruggezien. Koning Richard III werd hierdoor koning. Hij zou de laatste koning uit Huis York worden.
Overwinning voor Huis Lancaster
Huis Lancaster was grotendeels uitgemoord door huis York. Huis Lancaster gaf de strijd echter niet op. Hendrik Tudor speelde hierin een belangrijke rol. Maar waar kwam Hendrik Tudor eigenlijk vandaan? Toen koning Hendrik V overleed, trouwde zijn vrouw Catherina van Valois met Owen Tudor. Hendrik Tudor was hun kleinzoon.
In 1485 versloeg Hendrik Tudor koning Richard III bij Market Bosworth. Huis York was hierdoor definitief verslagen. Hij trouwde met Elizabeth van York. Elizabeth van York was weer de dochter van koning Eduard IV uit huis Lancaster. Hierdoor werd Hendrik Tudor gezien als het hoofd van huis Lancaster. Hendrik Tudor werd koning van Engeland onder de naam Hendrik VII. Om de vele moorden, wreedheden en de strijd van de Rozenoorlogen te vergeten stichtte hij het nieuwe huis Tudor. Huis Tudor verenigde de twee rozen van huis York en huis Lancaster als een teken van verzoening en vrede. Hiermee waren de Rozenoorlogen afgelopen
