Revolutionaire Strijdkrachten van Colombia
|
|
| Revolutionaire Strijdkrachten van Colombia Fuerzas Armadas Revolucionarias de Colombia (FARC) | |
|
| |
|---|---|
| Oprichting | 17 mei 1964 |
| Opheffing | 17 juni 2017 (officieel) |
| Actief in |  Colombia
|
| Ideologie | Marxisme-leninisme Revolutionair socialisme Linksnationalisme |
Portaal  Zuid-Amerika
| |
De Revolutionaire Strijdkrachten van Colombia (Spaans: Fuerzas Armadas Revolucionarias de Colombia, FARC) was een militante organisatie in Colombia. De FARC was daar actief tussen 1964 en 2017. De officiële naam van de organisatie was Fuerzas Armadas Revolucionarias de Colombia – Ejército del Pueblo. Het laatste stukje betekent volksleger. De FARC was een extreemlinkse organisatie en was beïnvloed door het marxisme-leninisme, een stroming binnen het communisme. Daarnaast was de organisatie revolutionair socialistisch, linksnationalistisch en anti-imperialistisch.
De organisatie werd gevormd door verschillende kleinere organisaties die hadden gevochten tijdens La Violencia. Dat was een burgeroorlog in Colombia tussen 1948 en 1958. Oorspronkelijk begon de FARC als ideologische organisatie. In de jaren 1980 raakte de FARC ook betrokken bij de drugshandel. De organisatie gebruikte het drugsgeld als inkomstenbron. Daarnaast haalde de FARC ook inkomsten uit losgeld na ontvoeringen, mijnbouw en afpersing. De FARC had vooral grote invloed in de meer landelijke, afgelegen regio's van Colombia. Onder de regering van president Juan Manuel Santos werd een vredesakkoord bereikt tussen de FARC en de Colombiaanse overheid in 2016. De organisatie ontbond zich in 2017 en droeg haar wapens over aan de Verenigde Naties (VN). Hoewel de FARC officieel niet meer bestaat, zijn nog wel enkele regionale fracties actief.
De FARC kreeg kritiek van de Verenigde Naties voor het schenden van de mensenrechten. In onder andere Colombia, de Verenigde Staten en de Europese Unie werd de FARC ook als terroristische organisatie gezien. De FARC had goede banden met het Nationaal Bevrijdingsleger (ELN). Die organisatie is nog altijd actief, maar is een stuk kleiner. Geschat wordt dat de FARC in 2017 zo'n 7.000 tot 10.000 leden kende.
Geschiedenis
Ideologie
De FARC was oorspronkelijk de gewapende arm van de Communistische Partij van Colombia. De ideologie van de organisatie was het marxisme-leninisme. Dat is een stroming binnen het communisme dat in de Sovjet-Unie en bondgenoten werd aangehangen. De organisatie vindt dat de welvaart in Colombia beter verdeeld moet worden.
Een belangrijk standpunt van de FARC was het weren van de invloed van de Verenigde Staten in Colombia en de rest van Latijns-Amerika. Volgens de FARC zijn de Verenigde Staten een imperialistisch land dat grote invloed uitoefent op Latijns-Amerikaanse landen. Dat gebeurt zowel op economisch als militair vlak. Door de weerstand tegen het imperialisme is de FARC een anti-imperialistische organisatie.
Een ander belangrijk standpunt van de FARC was de herverdeling van grond. In Colombia is de meeste landbouwgrond in handen van een klein groepje mensen. De meeste boeren hebben hierdoor slechts weinig grond en leven in armoede. Deze groep boeren (campesinos) zijn eeuwenlang onderdrukt door grootgrondbezitters en de staat.
De FARC wilde het communisme in Colombia bereiken door middel van een revolutie in plaats van op een democratische manier.
De organisatie
Leden
.jpg)
De FARC was de grootste guerrillabeweging in Zuid-Amerika tijdens haar bestaan. Toch is onduidelijk hoeveel leden de organisatie precies had. In 2007 zei de FARC zelf dat haar organisatie 18.000 leden had. Het Colombiaanse leger zette vraagtekens bij dat aantal. Zij gingen uit van 13.800, waarvan slechts de helft actief vocht. In 2011 stelde president Juan Manuel Santos dat de organisatie minder dan 10.000 leden had. Tussen 2002 en 2017 zouden 19.504 leden de FARC verlaten hebben. In de laatste jaren slonk het ledenaantal flink.
Zowel mannen als vrouwen konden lid worden van de FARC. Volgens schattingen zou het aantal vrouwen tussen de 30 en 40% liggen. In tegenstelling tot andere guerrillaorganisaties was de FARC tamelijk progressief op het gebied van vrouwenrechten. Vrouwen speelden een actieve militaire rol in de organisatie en vochten ook. Zij waren dus niet alleen bezig met traditionele vrouwelijke taken als koken en schoonmaken.
De Nederlandse Tanja Nijmeijer was in Nederland een van de bekendste gezichten van de FARC. Nijmeijer werd in Nederland geboren en studeerde Romaanse talen en culturen. In 2002 sloot zij zich aan bij de FARC tijdens rondreis door Colombia om aandacht te vragen voor armoede onder boeren. In haar dagboek uitte ze kritiek op de leiding van de FARC. Toen dat dagboek in handen kwam van het Colombiaanse leger, zou zij in de problemen zijn gekomen. Later speelde Nijmeijer een rol tijdens de vredesonderhandelingen.
Structuur
Financiering
Mensenrechtenschendingen
De FARC kwam verschillende keren in opspraak door het (mogelijk) schenden van de mensenrechten. In 2005 oordeelden de Verenigde Naties (VN) dat de FARC verschillende inbreuken deed op de mensenrechten. Als voorbeelden noemden zij het ontvoeren, vermoorden en martelen van verschillende personen. De FARC heeft aanslagen uitgevoerd op onder meer politici, leden van rechtse paramilitaire organisaties, journalisten, lokale leiders en sommige inheemse volkeren. Mortieren en landmijnen gebruikt door de FARC vormden daarnaast ook een gevaar voor de lokale bevolking.
Hoewel de FARC een groot aantal vrouwelijke leden heeft, hebben verschillende vrouwelijke leden geklaagd over de vrouwonvriendelijkheid van de organisatie. Mannelijke FARC-leden werden onder meer beschuldigd van verkrachting en seksuele slavernij. Vrouwelijke FARC-leden die zwanger werden, werden in veel gevallen gedwongen om abortus te plegen. In 2022 vertelde Claudia Roa dat zij abortuspillen kreeg tegen haar weten in. Zij vertelde in hetzelfde interview dat enkel vrouwelijke leden die de vriendin waren van commandanten het recht om kinderen te krijgen hadden. Het officiële beleid van de FARC verbiedt deze situaties.
Daarnaast werd de FARC meerdere keren beschuldigd van het plegen van aanslagen op inheemse leiders. Ook werden veel inheemse leiders bedreigd nadat zij de FARC weigerden op hun grondgebied. Datzelfde gebeurde als zij de FARC geen jongeren lieten rekruteren. In 1999 vermoordde de FARC drie inheemse activisten die opkwamen voor onderwijs in de regio en vochten tegen internationale oliebedrijven. Die aanslag had een grote impact op de perceptie van de FARC en kreeg veel negatieve kritiek.