Volkspartij

Een verkiezingsposter van de Partij van de Arbeid (PvdA) voor de Tweede Kamerverkiezingen van 1946. De partij probeerde alle groepen van de bevolking aan te spreken door campagne te voeren 'voor de toekomst van alle kinderen'.

Een volkspartij, catchallpartij of big-tent is een politieke partij die probeert om veel verschillende soorten kiezers aan te spreken. Om zoveel mogelijk kiezers aan te spreken, hebben deze volkspartijen vaak een breed verkiezingsprogramma dat aandacht besteedt aan nagenoeg alle groepen in de samenleving. Het gevolg hiervan is dikwijls dat de partij minder sterk door een duidelijke ideologie wordt gedreven. Dit betekent vaak ook dat de partij afstand neemt van haar oorspronkelijke achterban (de kiezersgroep die zich het meest tot de partij aangetrokken voelt en meestal op de partij stemt) en dat de invloed van de leden afneemt. Meestal is het zo dat de macht in een volkspartij centraler geregeld is; het partijbestuur neemt de belangrijkste beslissingen. Deze concentratie van de macht zorgt ervoor dat de partij makkelijker banden aan kan halen met veel verschillende pressiegroepen, in plaats van dat ze verbonden is aan één organisatie of vakbond (leden van een bepaalde politieke partij zijn bijna altijd lid van een vakbond of vereniging met eenzelfde ideologische richting als de politieke partij).

In Nederland ontstaan de meeste volkspartijen na de Tweede Wereldoorlog en beginnen ze veel succes te behalen met de ingangzetting van de ontzuiling.

De drie volkspartijen in Nederland zijn het Christen-Democratisch Appèl (CDA), de Partij van de Arbeid (PvdA) en de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD). Hoewel deze partijen nog wel een herkenbare ideologie hebben (het CDA is christendemocratisch, de PvdA sociaaldemocratisch en de VVD is liberaal), proberen ze niet uitsluitend mensen met dezelfde ideologie aan te spreken. Zo probeert het CDA naast christenen ook boeren aan te spreken, richt de PvdA zich niet alleen op arbeiders maar ook op progressieven en besteedt de VVD in haar verkiezingsprogramma veel aandacht aan de middenklasse. In België zijn deze partijen respectievelijk vergelijkbaar met CD&V of Les Engagés, Vooruit of de PS en Open VLD of het MR.

Het tegenovergestelde van een volkspartij is een one-issuepartij.