Roze Zaterdag

Ouders van lhbt'ers lopen mee in de protestmars tijdens Roze Zaterdag in Utrecht. (1986)

Roze Zaterdag is een manifestatie van de lhbt-gemeenschap. De dag wordt jaarlijks in het einde van juni op een zaterdag georganiseerd en elk jaar in een andere stad gehouden.

Tijdens Roze Zaterdag vragen lhbt'ers aandacht voor de rechten van mensen in de lhbt-gemeenschap. Op het evenement treden namelijk lhbt-artiesten op die met hun liedjes elk een emancipatoire boodschap verkondigen. Bovendien wordt er een ook een demonstratiemars gehouden, waarin lhbt'ers en gelijkgestemden demonstreren tegen de onderdrukking en discriminatie van de lhbt-gemeenschap. Ook wordt er gedemonstreerd voor gelijke rechten.

Geschiedenis

Een steunkaart van ƒ2,50 voor de eerste Roze Zaterdag in Roermond. Met deze kaart konden mensen financiële steun geven aan de demonstratie. (1979)

De eerste manifestatie werd op 25 juni 1977 in Amsterdam georganiseerd. De manifestatie wordt in juni georganiseerd vanwege de Stonewallopstand. Deze opstand vond in juni 1969 plaats in en rondom de Stonewall Inn, een taveerne voor lhbt'ers in New York. De aanleiding hiertoe was dat politieagenten een inval deden in Stonewall, omdat homocafés, -bars, -kroegen en -taveernes destijds verboden waren. Ook mocht er geen alcohol geschonken worden aan lhbt'ers en mochten mensen geen kleding dragen die meestal door mensen van een ander geslacht werd gedragen. De politie wilde de bezoekers arresteren, maar veel mensen weigerden mee te werken. Als reactie op het politiegeweld werd er door de bezoekers met glazen en brokstukken naar agenten gegooid. De rellen duurden minstens twee dagen. Op 28 juni 1970 werd ter nagedachtenis aan de opstand de eerste protestmars (de Gay Pride March) gehouden in New York. Het voorbeeld werd in de jaren daarna door andere lhbt'ers over de hele wereld gevolgd.

De manifestatie in Amsterdam heette destijds de 'Internationale homobevrijdings- en solidariteitsdag'. Later is dit de Pride Amsterdam geworden. De naam Roze Zaterdag werd voor het eerst gebruikt in Roermond. De lhbt-belangengroep ROZA organiseerde de dag op Stille Zaterdag, nadat de katholieke bisschop Joannes Gijsen had gezegd dat homoseksuelen tweederangsburgers waren (en dus minderwaardig, wat betekent dat hij vond dat zij geen gelijke rechten moesten krijgen). Op zaterdag 14 april 1979 doorbraken 4.000 lhbt'ers de stilte door met de leus 'Gijsen, flikker op!' een demonstratiemars door Roermond te houden. Het gebruik van het woord 'flikker' is hier een woordspeling: 'flikker' is een scheldwoord voor homoseksuelen en 'opflikkeren' betekent hetzelfde als opdonderen of weggaan.

In Nijmegen werd lange tijd jaarlijks de 'Potten- en Flikkerdag' georganiseerd. 'Pot' is een scheldwoord voor lesbiennes. De scheldwoorden 'pot' als 'flikker' werden in volgorde door homoseksuelen en lesbiennes gedragen als geuzennaam. In 2002 werd de Nijmeegse dag omgedoopt tot het Roze Meifeest.

Overzicht

Lesbiennes doen mee aan de Roze Zaterdagmars in Nijmegen. (2005)

Hieronder volgt een overzicht van de steden waarin Roze Zaterdag is georganiseerd.

Datum	Stad	Motto of thema	Opkomst
25 juni 1977	Amsterdam		2.000 mensen
24 juni 1978	Amsterdam	Homobevrijding – internationale solidariteit	2.000 mensen
14 april 1979	Roermond	Gijsen, flikker op!	4.000 mensen
30 juni 1979	Amsterdam	Demonstreer solidariteit
28 juni 1980	Amsterdam	Discriminatie, vervolging en onderdrukking van homoseksuele mannen en vrouwen in Nederland en het buitenland
27 juni 1981	's-Hertogenbosch	Beleg van Den Bosch
26 juni 1982	Amersfoort	Opgevoed tot hetero, lesbisch/flikker durven zijn	4.000 mensen
25 juni 1983	Leiden	Zichtbaarheid: Tussen droom en daad staan gezin en staat	7.000 mensen
30 juni 1984	Nijmegen	Internationale solidariteit
29 juni 1985	Groningen	Veelzijdigheid in potten- en flikkerstrijd	5.000 mensen
28 juni 1986	Utrecht	Voor méér kleur
27 juni 1987	Enschede	Het Oosten bedolven onder roze golven
25 juni 1988	Delft	Nederland schijntolerant
24 juni 1989	Haarlem	Doe normaal	15.000 mensen
30 juni 1990	Zwolle	Gewoon trots
29 juni 1991	Alkmaar	Solidariteit met Oost-Europa
27 juni 1992	Zoetermeer	Wie is er bang voor homoseksualiteit?	12.000 mensen
26 juni 1993	Maastricht	Homoseksualiteit en andere culturen
25 juni 1994	Amsterdam	Europride	60.000-65.000 mensen
24 juni 1995	Hilversum	De andere werkelijkheid
29 juni 1996	Haarlem	Oh, zit dat zo!	6.000-12.000 mensen
28 juni 1997	Deventer	Anders samen
27 juni 1998	Utrecht	Spiegels & Spanning
26 juni 1999	Arnhem	Buitengewoon divers
8 juli 2000	Maastricht	Gay Pride Day	12.000 mensen
30 juni 2001	Rotterdam	Different identities	30.000 mensen
29 juni 2002	Breda	Multicultureel
28 juni 2003	Deventer	Laat je zien	10.000 mensen
26 juni 2004	Enschede	Enschede bekent kleur	40.000 mensen
25 juni 2005	Nijmegen	Cross over!	30.000 mensen
24 juni 2006	Zwolle	You're welcome!	40.000 mensen
30 juni 2007	Bergen op Zoom	Eén voor allen, allen voor één	45.000-50.000 mensen
28 juni 2008	Tiel	Ook jij bent welkom!	45.000 mensen
20 juni 2009	Den Haag	Iedereen = anders	60.000 mensen
26 juni 2010	Amersfoort	Keiroze? Steengoed	25.000 mensen
2 juli 2011	Groningen	Ruimte voor ontmoeting	50.000 mensen
7 juli 2012	Haarlem	Vier de verschillen	25.000 mensen
29 juni 2013	Utrecht	Kom gewoon	55.000 mensen
5 juli 2014	Eindhoven	Diversiteit kleurt je leven	37.000 mensen
20 juni 2015	Maastricht	Maastricht colours you	15.000 mensen
23 juli 2016	Amsterdam	Europride - Join our freedom!	560.000 mensen
24 juni 2017	's-Hertogenbosch en Oss	Roze Zaterdag voor jou	6.000 mensen
23 juni 2018	Gouda	Ik ben... Diversiteit!	25.000 mensen
29 juni 2019	Venlo	Ik ook van jou	20.000 mensen
16 oktober 2021	Leeuwarden	City of Love	35.000 mensen
18 juni 2022	Rotterdam	Join with pride