Meisje

Twee meisjes

Een meisje is een vrouwelijk kind jonger dan 18 jaar. Het is een jonge vrouw. Het staat ook voor dochter of vriendin. Het Engelse girl kom je ook tegen bij woorden voor vrouwen zoals showgirl. In het Nederlands heb je dat bijvoorbeeld bij barmeisje. Dat kan bij een vrouw kleinerend en respectloos zijn. Bij een jong verliefd stelletje wordt de vriendin ook wel "m'n meisje" genoemd.

Geschiedenis

In de bijbel wordt een meisje vaak met genade en schoonheid aangeduid. In het orthodoxe jodendom golden voor meisjes vroeger al andere rituele wetten dan voor jongens. Net als jongens bestuderen meisjes in het orthodoxe jodendom ook joodse literatuur, met name de wetten die de mitswot regelen die door vrouwen moeten worden uitgevoerd. In het christendom zijn er in principe geen verschillende riten voor meisjes en jongens. In de rooms-katholieke kerk en de orthodoxe kerken kunnen sommige sacramenten en sacramentalen echter alleen door mannen of vrouwen worden ontvangen.

De behandeling van meisjes in de verschillende culturen hangt samen met de status van de vrouw in die cultuur. Vroeger werden meisjes (ook in de westerse cultuur) gezien als dom. Meisjes zouden alleen goed zijn voor het huishouden. Ze mochten geen baan hebben die niet met huishouden te maken had. Dit stopte pas in 1919. Toen vocht Aletta Jacobs voor de rechten van de vrouw. In dat jaar kregen de vrouwen voor het eerst kiesrecht. Sindsdien zijn mannen en vrouwen voor de wet gelijk, hoewel de Wet gelijke behandeling van mannen en vrouwen (WGB) pas in 1980 kwam. Maar nog altijd worden uitspraken als "jij bent maar een meisje" gebruikt in de zijn van "jij kunt dat niet" of "je bent niet sterk genoeg". Dat is natuurlijk discriminerend. Meisjes hebben net zo goed wat in hun mars en hebben net zoveel recht om dingen te proberen als jongens.

Toch hebben meisjes en vrouwen vaak een andere kijk op de dingen en meisjes hebben gemiddeld genomen een ander speelgedrag dan jongens. Hun interesses gaan bijvoorbeeld meer uit naar knutselen en verzorgen en ze zijn vaker serieuzer met hun schoolwerk, terwijl jongens meer van voetballen en techniek houden. Meisjes hebben vaker een beter gevoel voor taal, terwijl jongens vaak beter in rekenen en ruimtelijk inzicht (zouden) zijn. Deze uitspraken zijn een beetje link, omdat het een stereotype aangeeft dat meisjes alleen maar met poppen zouden spelen en zo. Dat is natuurlijk niet waar. Je noemt dit ook genderrol bevestiging. Maar wat in de geschiedenis wel opvalt, is dat er bijvoorbeeld betrekkelijk weinig vrouwelijke wetenschappers en kunstenaars zijn en dat mannen nog altijd meer verdienen voor hetzelfde werk. In de geschiedenis hadden meisjes veel minder kans om door te leren dan jongens. Zij moesten worden klaargestoomd voor de moederrol. Sommige beroepen waren voor meisjes niet toegankelijk. Ook in de top van het bedrijfsleven zag je nauwelijks vrouwen. Nu zie je dat meisjes en vrouwen langzaamaan wel zogenaamde mannenberoepen hebben en directeur van een bedrijf zijn. Bijvoorbeeld vrachtwagenchauffeur of topvoetballer was vroeger ondenkbaar! Dit kwam gedeeltelijk ook door de tweede wereldoorlog. De mannen gingen naar het front en iemand moest het zware werk thuis doen. Ook kwamen meisjes en vrouwen in fabrieken te werken voor oorlogsmateriaal. Toen kon het ineens wel en dat veranderde de kijk op het functioneren van meisjes en vrouwen. Toch is dit inzicht helaas in veel landen nog niet doorgedrongen. Het is overigens nog niet zolang geleden (jaren 1950) dat vrouwen in Nederland die trouwden hun werk moesten opgeven.

De kleur roze wordt tegenwoordig vaak gezien als meisjesachtig. Je ziet dat bijvoorbeeld terug in het speelgoed en bij de beschuit met muisjes bij de geboorte van een meisje. Voor jongens is dat (licht)blauw. Gek genoeg was het gebruik van roze en blauw aan het begin van de Tweede wereldoorlog precies andersom bij jongens en meisjes. Roze-rood stond voor sterk en blauw voor kwetsbaar. De maagd Maria zie je ook vaak in blauw afgebeeld. Deze kleur stereotype heeft dan ook meer met marketing (verkoop van spullen) te maken.

Herkomst van het woord meisje

Het symbool voor Venus en voor meisje of vrouw

Meisje komt van het woord maagd of het Middelhoogduitse meid. In het Middelnederlands werd dat verkleind tot meicin. Ook meytken of meyskiin komt rond 1400 voor. Later veranderde dat in meisen of meisken en nog weer later in meisje. Het is ook gerelateerd aan het Rijnlandse Mädsch, wat in het Duits Mädchen werd. Meid werd gebruikt voor een (ongehuwde) vrouwelijke dienstbode. tegenwoordig wordt het nog gebruikt in bijvoorbeeld meidengroep. Tegenwoordig wordt meid als stoere naam gebruikt voor ‘zelfbewuste vrouw’: zoals in de overheidsbrochure uit 1990: ‘Een slimme meid is op haar toekomst voorbereid’ om meer meisjes te interesseren voor vakken als techniek.

Biologie

Embryo's die twee X-chromosomen (XX) erven, één van elke ouder, ontwikkelen zich tot meisjes. Onder normale omstandigheden hebben meisjes een vrouwelijk voortplantingssysteem. Het lichaam van meisjes verandert geleidelijk tijdens de puberteit. De puberteit is het proces van fysieke veranderingen waarbij het lichaam van een meisje uitgroeit tot een volwassen vrouwelijk lichaam dat in staat is tot seksuele reproductie (kinderen maken en laten groeien) en om bevruchting mogelijk te maken. De belangrijkste mijlpaal van de puberteit van meisjes is de menarche, het begin van de menstruatie, die gemiddeld tussen 12 en 13 voor het eerst optreedt.

Meisjes in de kunst en literatuur

Historisch gezien heeft kunst en literatuur in de westerse cultuur meisjes vaak afgeschilderd en beschreven als symbolen van onschuld, zuiverheid, deugd en hoop. Maar gek genoeg waren het vooral mannen die schilderden en schreven en beroemd werden. Je ziet dus meer meisjes en vrouwen op de schilderijen en leest erover in boeken dan dat ze door meisjes of vrouwen werden gemaakt.

Een bekende vrouwelijke Nederlandse schilder is Judith Leyster uit de 17e eeuw. Zij heeft waarschijnlijk les gehad van Frans Hals. Rachel Ruysch was een van de succesvolste Hollandse stilleven schilders uit de 17de en 18de eeuw. Thérèse Schwartze was een Nederlandse portretschilderes uit de 19e-20e eeuw. Tegenwoordig zijn er veel meer vrouwelijke kunstenaars in de Westerse landen.

• 

  Peter Paul Rubens — Portret van een jong meisje

• 

  De tijd van de seringen, door Sophie Gengembre Anderson.

• 

  Meisje met de Parel, door Johannes Vermeer

• 

  Roodkapje, getekend in 1927

• 

  Het Salona-meisje, marmeren hoofd uit de stad Salona, ​​3e eeuw na Christus (archeologisch museum, Zagreb)

• 

  Zelfportret van Judith Leyster