Johan Cruijff: verschil tussen versies

Uit Wikikids
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
 
(45 tussenliggende versies door 12 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
−
{{werk|Ik, Wiki7, zal dit artikel geheel overschrijven en uitbreiden}}
  
 
{{Infobox voetballer
  
{{Infobox voetballer
 
| spelernaam = Johan Cruijff
  
| spelernaam = Johan Cruijff
 
| volledigenaam = Hendrik Johannes Cruijff
  
| volledigenaam = Hendrik Johannes Cruijff
−
| bijnaam = *''Nummer 14''<br>*''El Flaco (De Magere)''<br>*''Het orakel (van Betondorp)''<br>*''De verlosser''
 +
| bijnaam = *''Nummer 14''<br />*''El Flaco (De Magere)''<br />*''Het orakel (van Betondorp)''<br />*''De verlosser''
 
| afbeelding = Ajax-selectie_presenteert_zich_aan_de_pers,_nummer_15_Heinz_Stuy,_nummer_16_Ruud_Krol,_nummer_13_Johan_Cruyff,_nummer_14_Wim_Suurbier_(allen_koppen).jpg
  
| afbeelding = Ajax-selectie_presenteert_zich_aan_de_pers,_nummer_15_Heinz_Stuy,_nummer_16_Ruud_Krol,_nummer_13_Johan_Cruyff,_nummer_14_Wim_Suurbier_(allen_koppen).jpg
 
| ander formaat =
  
| ander formaat =
 
| onderschrift = Johan Cruijff bij [[AFC Ajax]] in 1972.
  
| onderschrift = Johan Cruijff bij [[AFC Ajax]] in 1972.
−
| geboortedatum = [[25 april]] [[1947]]
 +
| geboortedatum = [[25]] [[april]] [[1947]]
 
| geboortestad = [[Amsterdam]]
  
| geboortestad = [[Amsterdam]]
 
| geboorteland = {{vlag|NED}}[[Nederlands]]
  
| geboorteland = {{vlag|NED}}[[Nederlands]]
Regel 24: Regel 23:
 
| jeugdjaren = 1959-1964
  
| jeugdjaren = 1959-1964
 
| jeugdteams = [[AFC Ajax]]
  
| jeugdteams = [[AFC Ajax]]
−
| seizoen = 1964-1973<br>1973-1978<br>1979<br>1980-1981<br>1981<br>1981<br>1981-1983<br>1983-1984
 +
| seizoen = 1964-1973<br />1973-1978<br />1979<br />1980-1981<br />1981<br />1981<br />1981-1983<br />1983-1984
−
| club = [[AFC Ajax]]<br>[[FC Barcelona]]<br>[[Los Angeles Aztecs]]<br>[[Washington Diplomats]]<br>[[Levante UD]]<br>Washington Wizards<br>AFC Ajax<br>[[Feyenoord]]
 +
| club = [[AFC Ajax]]<br />[[FC Barcelona]]<br />[[Los Angeles Aztecs]]<br />[[Washington Diplomats]]<br />[[Levante UD]]<br />Washington Wizards<br />AFC Ajax<br />[[Feyenoord]]
−
| wedstr(goals) = 239 (190)<br>143 (48)<br>27 (14)<br>27 (10)<br>10 (2)<br>5 (2)<br>36 (14)<br>33 (11)
 +
| wedstr(goals) = 239 (190)<br />143 (48)<br />27 (14)<br />27 (10)<br />10 (2)<br />5 (2)<br />36 (14)<br />33 (11)
 
| interlandjaren = 1966-1977
  
| interlandjaren = 1966-1977
 
| interlandteam = {{vlag|NED}}[[Nederland]]
  
| interlandteam = {{vlag|NED}}[[Nederland]]
 
| interlandwedstrijden(goals) = 48 (33)
  
| interlandwedstrijden(goals) = 48 (33)
−
| trainersjaren = 1985-1988<br>1988-1996<br>2009-2013
 +
| trainersjaren = 1985-1988<br />1988-1996<br />2009-2013
−
| getraindeclubs = [[AFC Ajax]]<br>[[FC Barcelona]]<br>[[Catalonië]] (nationaal team)
 +
| getraindeclubs = [[AFC Ajax]]<br />[[FC Barcelona]]<br />[[Catalonië]] (nationaal team)
 
| erelijstjaren =
 
| erelijstjaren =
 
| erelijst =
 
| erelijst =
Regel 48: Regel 47:
   
 
=== Gezin ===
  
=== Gezin ===
  +
[[Bestand:Johan_Cruijff_(1965).jpg|miniatuur|Johan Cruijff in 1965]]
  +
[[Bestand:Johan_Cruijff_en_Danny_Coster_op_hun_huwelijksdag.jpg|miniatuur|Johan Cruijff en Danny Coster op hun huwelijksdag]]
 
Op de bruiloft van de ploeggenoot van Johan, [[Piet Keizer]], ontmoette hij Danny Coster. Ze werden verliefd en trouwden op 2 december 1968. Ze woonden in [[Vinkeveen]] en kregen 3 kinderen: Chantal (16 november 1970), Susila (27 januari 1972) en [[Jordi Cruijff|Jordi]] (9 februari 1974). Jordi was vernoemd naar Sant Jordi, een beschermheilige van de [[Catalonië|Catalanen]]. Destijds was die naam verboden in Spanje, maar omdat Jordi in Nederland was geboren mocht hij zijn naam gewoon houden.
  
Op de bruiloft van de ploeggenoot van Johan, [[Piet Keizer]], ontmoette hij Danny Coster. Ze werden verliefd en trouwden op 2 december 1968. Ze woonden in [[Vinkeveen]] en kregen 3 kinderen: Chantal (16 november 1970), Susila (27 januari 1972) en [[Jordi Cruijff|Jordi]] (9 februari 1974). Jordi was vernoemd naar Sant Jordi, een beschermheilige van de [[Catalonië|Catalanen]]. Destijds was die naam verboden in Spanje, maar omdat Jordi in Nederland was geboren mocht hij zijn naam gewoon houden.
   
Regel 54: Regel 55:
   
 
=== Roken en zijn gezondheid ===
  
=== Roken en zijn gezondheid ===
−
OP 26 januari 1991 moest Johan naar het ziekenhuis, hij had plotseling last gekregen van zijn hart tijdens een wandeling met zijn vrouw Danny. Hij bleek [[aderverkalking]] te hebben en hij moest worden geopereerd. Hij moest twee maanden rusten en stoppen met roken. Hiervoor was Cruijff altijd goed met gezond eten en drinken, maar hij rookte wel. Na zijn ziekenhuisbezoek stopte hij met roken en werkte mee aan een anti-roken campagne. In plaats van aan een sigaret, zoog Johan nu vaak aan een lolly, en hierdoor werden lolly's erg populair in Catalonië.
 +
Op 26 januari 1991 moest Johan naar het ziekenhuis, hij had plotseling last gekregen van zijn hart tijdens een wandeling met zijn vrouw Danny. Hij bleek [[aderverkalking]] te hebben en hij moest worden geopereerd. Hij moest twee maanden rusten en stoppen met roken. Hiervoor was Cruijff altijd goed met gezond eten en drinken, maar hij rookte wel. Na zijn ziekenhuisbezoek stopte hij met roken en werkte mee aan een anti-roken campagne. In plaats van aan een sigaret, zoog Johan nu vaak aan een lolly, en hierdoor werden lolly's erg populair in Catalonië.
   
 
In oktober 2015 kwamen de doktoren erachter dat Johan [[longkanker]] had. Een maand voordat Johan stierf schreef hij nog dat hij ''2-0 voorstond in de eerste helft van de wedstrijd tegen de ziekte, en dat hij de wedstrijd zou winnen'', maar niets bleek minder waar. 2 maart 2016 bezocht Cruijff [[Max Verstappen]] nog toen Max in Barcelona was en een week later bezocht hij zijn zoon Jordi op [[Tel Aviv]], maar 24 maart 2016 overleed Cruijff. De wereld was verbijsterd, maar binnen de familie en vriendenkring van Johan was al bekend dat Johan uitzaaiingen had en zou sterven.
 
In oktober 2015 kwamen de doktoren erachter dat Johan [[longkanker]] had. Een maand voordat Johan stierf schreef hij nog dat hij ''2-0 voorstond in de eerste helft van de wedstrijd tegen de ziekte, en dat hij de wedstrijd zou winnen'', maar niets bleek minder waar. 2 maart 2016 bezocht Cruijff [[Max Verstappen]] nog toen Max in Barcelona was en een week later bezocht hij zijn zoon Jordi op [[Tel Aviv]], maar 24 maart 2016 overleed Cruijff. De wereld was verbijsterd, maar binnen de familie en vriendenkring van Johan was al bekend dat Johan uitzaaiingen had en zou sterven.
   
 
=== Na zijn overlijden ===
  
=== Na zijn overlijden ===
−
FC Barcelona schreef op de dag van het overlijden een ''in memoriam'', een tekst waarin Johan Cruijff werd geëerd, en deze tekst werd ondertekend door de voorzitter en zeven oud-voorzitters. Tot 2 april was er een periode van rouw bij de club. Op de avond van zijn dood speelde [[Feyenoord]] en [[Sparta Rotterdam]] met rouwbanden om. Bij het huis waar hij als kind woonde werden bloemen neergelegd. De dag na zijn overlijden werd hij gecremeerd. Op diezelfde dag werd er tijdens de oefeninterland tussen Nederland en Frankrijk het spel in de veertiende minuut een minuut stilgelegd en geapplaudisseerd voor Cruijff. 26 maart stonden er in ''de Telegraaf'' drie pagina's vol met rouwadvertenties, geschreven door onder andere [[Frank Rijkaard]] en [[Marco van Basten]]. Drie dagen later werd er tijdens de oefeninterland tussen Nederland en Engeland in de veertiende minuut een minuut lang geapplaudisseerd door het publiek en er verscheen om het stadionscherm een afbeelding van Cruijff. Het spel ging wel gewoon door.
+
FC Barcelona schreef op de dag van het overlijden een ''in memoriam'', een tekst waarin Johan Cruijff werd geëerd, en deze tekst werd ondertekend door de voorzitter en zeven oud-voorzitters. Tot 2 april was er een periode van rouw bij de club. Op de avond van zijn dood speelde [[Feyenoord]] en [[Sparta Rotterdam]] met rouwbanden om. Bij het huis waar hij als kind woonde werden bloemen neergelegd. De dag na zijn overlijden werd hij gecremeerd. Op diezelfde dag werd er tijdens de oefeninterland tussen Nederland en Frankrijk het spel in de veertiende minuut een minuut stilgelegd en geapplaudisseerd voor Cruijff. 26 maart stonden er in ''de Telegraaf'' drie pagina's vol met rouwadvertenties, geschreven door onder anderen [[Frank Rijkaard]] en [[Marco van Basten]]. Drie dagen later werd er tijdens de oefeninterland tussen Nederland en Engeland in de veertiende minuut een minuut lang geapplaudisseerd door het publiek en er verscheen om het stadionscherm een afbeelding van Cruijff. Het spel ging wel gewoon door.
   
 
== Clubcarrière ==
  
== Clubcarrière ==
Regel 66: Regel 67:
 
Sinds zijn zesde speelde Johan al mee met Ajax, maar hij kon pas vanaf zijn tiende officieel lid worden van Ajax. Hij kreeg op de dag dat hij tien was geworden (25 april 1957) een brief dat hij was aangenomen als lid van de jeugdafdeling van Ajax, hij hoefde van de jeugdtrainer [[Jany van der Veen]] geen oefenwedstrijd(en) te spelen. Van 1957 tot 1963 speelde hij bij de jeugdopleiding van Ajax en in seizoen 1962/63 werd hij met het hoogste jeugdelftal van Ajax kampioen. Na zijn jeugdopleiding tekende hij een contract voor 4 jaar bij Ajax, hij verdiende 15.000 gulden per jaar plus bonussen. Hij was hiermee de tweede Nederlandse [[fullprof]].
  
Sinds zijn zesde speelde Johan al mee met Ajax, maar hij kon pas vanaf zijn tiende officieel lid worden van Ajax. Hij kreeg op de dag dat hij tien was geworden (25 april 1957) een brief dat hij was aangenomen als lid van de jeugdafdeling van Ajax, hij hoefde van de jeugdtrainer [[Jany van der Veen]] geen oefenwedstrijd(en) te spelen. Van 1957 tot 1963 speelde hij bij de jeugdopleiding van Ajax en in seizoen 1962/63 werd hij met het hoogste jeugdelftal van Ajax kampioen. Na zijn jeugdopleiding tekende hij een contract voor 4 jaar bij Ajax, hij verdiende 15.000 gulden per jaar plus bonussen. Hij was hiermee de tweede Nederlandse [[fullprof]].
   
  +
[[Bestand:NL-HaNA_2.24.01.04_917-1309_debuut_Cruijff.jpg|miniatuur|Cruijff (nr. 8) tijdens zijn debuutwedstrijd voor Ajax]]
−
Op 15 november 1964 maakte Johan Cruijff zijn debuut bij het eerste elftal van Ajax, met als trainer Vic Buckingham. Hij scoorde in die wedstrijd het enige doelpunt voor Ajax, dat met 3-1 verloor van de [[Groningen|Groningse]] amateurvereniging GVAV. Twee maanden na het debuut van Cruijff stopte trainer Buckingham bij Ajax en ging naar Engeland. Hij werd opgevolgd door Rinus Michels. Deze onervaren trainer vond Cruijff te jong en niet ster genoeg voor het eerste team. Toch speelde Cruijff in zijn eerste seizoen tien wedstrijden voor Ajax, waarin hij vier keer scoorde. Voor Ajax ging het seizoen zeer slecht, ze werden dertiende en degradeerde daardoor net niet. Deze dertiende plaats in 1965 is nog steeds de laagste plaats ooit gehaald van Ajax sinds de start van het betaalde voetbal. Trainer Michels zei tegen het bestuur dat ze betere spelers moesten halen, en het bestuur haalde Co Prins en Henk Groot terug. Daarnaast contracteerde ze doelman Gert Bals van [[PSV]]. De trainer vond het te vroeg voor Cruijff om te spelen, maar moest hem tijdens de wedstrijd tegen DSW toch een basisplaats geven, omdat Klaas Nuninga geblesseerd was. Hij scoorde die wedstrijd twee keer en overtuigde daarmee de trainer. Met Cruijff als spits verloor Ajax de zestien wedstrijden daarna niet. 15 mei 1966 won Ajax 2-0 uit tegen [[FC Twente]], en won de titel. Ajax had dat seizoen ook nog de meeste goals gescoord, namelijk 79. Het seizoen daarna maakte Ajax 122 goals, en dat is op het moment nog steeds het record. Cruijff had 33 goals gescoord en was topscorer van de Eredivisie. Met een doelsaldo van +88 won Ajax de titel, en na de 2-1 winst van [[NAC Breda]] in de finale van de KNVB Beker won Aax voor het eerst in de geschiedenis de dubbel: de titel en de beker. Omdat Cruijff heel erg belangrijk was voor het behalen van de titel en de beker werd hij uitgeroepen tot Nederlands voetballer van het jaar.
  
  +
[[Bestand:Feyenoord_tegen_Ajax_1-0._Nummer_26_Israel_in_duel_met_Cruyff.jpg|miniatuur|Cruijff in 1967 tegen Feyenoord]]
  +
Op 15 november 1964 maakte Johan Cruijff zijn debuut bij het eerste elftal van Ajax, met als trainer Vic Buckingham. Hij scoorde in die wedstrijd het enige doelpunt voor Ajax, dat met 3-1 verloor van de [[Groningen (stad)|Groningse]] amateurvereniging GVAV. Twee maanden na het debuut van Cruijff stopte trainer Buckingham bij Ajax en ging naar Engeland. Hij werd opgevolgd door Rinus Michels. Deze onervaren trainer vond Cruijff te jong en niet ster genoeg voor het eerste team. Toch speelde Cruijff in zijn eerste seizoen tien wedstrijden voor Ajax, waarin hij vier keer scoorde. Voor Ajax ging het seizoen zeer slecht, ze werden dertiende en degradeerde daardoor net niet. Deze dertiende plaats in 1965 is nog steeds de laagste plaats ooit gehaald van Ajax sinds de start van het betaalde voetbal. Trainer Michels zei tegen het bestuur dat ze betere spelers moesten halen, en het bestuur haalde Co Prins en Henk Groot terug. Daarnaast contracteerde ze doelman Gert Bals van [[PSV]]. De trainer vond het te vroeg voor Cruijff om te spelen, maar moest hem tijdens de wedstrijd tegen DSW toch een basisplaats geven, omdat Klaas Nuninga geblesseerd was. Hij scoorde die wedstrijd twee keer en overtuigde daarmee de trainer. Met Cruijff als spits verloor Ajax de zestien wedstrijden daarna niet. 15 mei 1966 won Ajax 2-0 uit tegen [[FC Twente]], en won de titel. Ajax had dat seizoen ook nog de meeste goals gescoord, namelijk 79. Het seizoen daarna maakte Ajax 122 goals, en dat is op het moment nog steeds het record. Cruijff had 33 goals gescoord en was topscorer van de Eredivisie. Met een doelsaldo van +88 won Ajax de titel, en na de 2-1 winst van [[NAC Breda]] in de finale van de KNVB Beker won Ajax voor het eerst in de geschiedenis de dubbel: de titel en de beker. Omdat Cruijff heel erg belangrijk was voor het behalen van de titel en de beker werd hij uitgeroepen tot Nederlands voetballer van het jaar.
   
  +
Op gegeven moment begreep de schoonvader van Cruijff, Cor Coster, dat voetbalspelers een marktwaarde hadden. Het stadion van Ajax trok elke wedstrijd veel bezoekers, en de meesten daarvan kwamen vanwege Cruijff. Vanaf dat moment praatte Cor Coster namens Cruijff tijdens overleggen met Ajax. Hij werd hiermee de eerste [[spelersmakelaar|zaakwaarnemer]] ooit. Vroeger was het zo dat de club een contract maakte en de speler het gewoon ondertekende, maar door Cor Coster werd er eerst overleg gevoerd over salaris en dergelijke. Toen hij bijvoorbeeld hoorde dat de nieuwe aankoop van Ajax, [[Dick van Dijk]], meer ging verdienen dan Cruijff eiste hij dat Cruijff net zo veel zou verdienen als hij. Na overleg gebeurde dat ook en Cruijff verdiende daarmee 50.000 gulden per jaar. Begin jaren zeventig werden spelerssalarissen steeds hoger, en Cor Coster zei dat Cruijff [[miljonair]] zou worden.
  +
[[Bestand:Johan_Cruijff_op_de_tribune_met_Cor_Coster.jpg|miniatuur|left|Johan Cruijff en zijn schoonvader Cor Coster]]
  +
  +
In 1968 werd Ajax voor de derde keer op rij landskampioen, en daarom mocht Ajax in seizoen 1968/69 meedoen aan de Europacup I. Daarin deed Ajax het erg goed, en mede dankzij de goals van Cruijff tegen [[SL Benfica]] kwam Ajax in de finale. Hiermee waren zij de eerste Nederlandse ploeg die in de finale van de Europacup I kwam. In de finale verloren ze van het veel betere [[AC Milan]]. Doordat de spelers het druk hadden door de vele internationale wedstrijden, speelden ze slecht in de Eredivisie en tijdens de KNVB Beker. Ze wonnen geen enkele prijs, en coach Michels besloot jongere spelers te gebruiken, en dat werkte: Ajax won de landstitel en de KNVB Beker.
  +
  +
Het seizoen daarna miste Cruijff de eerste paar wedstrijden door ene liesblessure. Na wekenlang rust speelde hij op 30 oktober 1970 zijn eerste wedstrijd van het seizoen tegen [[PSV]]. Maar hij droeg die wedstrijd nummer 14 in plaats van zijn normale nummer, nummer 9. Dit kwam omdat het tenue met nummer 7, van teamgenoot [[Gerrie Mühren]] niet in de wasmand lag. Cruijff vond dat Gerrie nummer 9 mocht dagen, omdat hij zelf lag geblesseerd was geweest, Cruijff pakte zelf het reservetenue met nummer 14. Na een 1-0 overwinning droeg Cruijff de wedstrijd erna weer nummer 14, omdat het tegen PSV 'zo lekker ging', Mühren speelde opnieuw met nummer 9. Uit bijgeloof hield hij nummer 14. Inmiddels is dat nummer volgens vele hét nummer van Cruijff. Cruijff speelde echter tijdens zijn carrière wel nog met andere nummers. Cruijff was snel en goed hersteld van zijn blessure, en tegen [[AZ (voetbalclub)|AZ'67]] scoorde hij een maand na zijn rentree 6 doelpunten in de 8-1 overwinning van Ajax. Hij evenaarde hiermee het record, en hij, Lammers en Kerkhoffs hielden het record met 6 doelpunten in één competitiewedstrijd. Afonso Alves ([[sc Heerenveen]]) verbrak dit record echter met zeven goals tegen [[Heracles Almelo]].
  +
  +
==== Europese topclub ====
  +
[[Bestand:Fred_Emmer,_Sjaak_Swart_en_Johan_Cruijff.png|miniatuur|Cruijff tijdens de loting voor de [[UEFA Europa League|UEFA Cup]] bij de [[NOS]]]]
  +
Inmiddels had Ajax zo'n goed team dat ze tot de Europese top hoorden. Twee jaar later haalde Ajax opnieuw de finale van de [[UEFA Europa League|UEFA Cup]]. Dit keer wonnen ze met 2-0 van het [[Griekenland|Griekse]] [[Panathinaikos FC]], [[Feyenoord]] lukte het het jaar eerder ook al dit toernooi te winnen. Van Dijk en Haan scoorden de goals.
  +
  +
Na de gewonnen Europacup I werd er gezegd dat Cruijff Ajax zou verlaten. Hij stond in de belangstelling bij onder andere [[FC Barcelona]] en Feyenoord. Maandenlang onderhandelde Cor Coster in het geheim met Feyenoord, om via een ingewikkeld systeem Cruijff bij hen te laten spelen. Toch tekende Cruijff op 12 juli 1971 een contract voor zeven jaar bij Ajax, waarbij Cruijff 95.000 gulden per jaar plus 1500 gulden per overwinning ging verdienen. Het plan was dat Cruijff na dit contract zou stoppen met voetbal. Daarom regelde Coster een sponsorcontract met ''Koninklijke Bijenkorf Beheer'', waarbij Cruijff van zijn 31e tot zijn 65e 60.000 gulden per jaar kreeg.
  +
  +
In 1971/72 had Cruijff een van de succesvolste seizoenen ooit met Ajax, nadat Johnny Rep, Arnold Mühren en Heinz Schilcher naar Ajax werden gehaald. Trainer Rinus Michels vertrok naar [[FC Barcelona]] en Stefan Kovács werd de nieuwe trainer van Ajax. Onder leiding van de [[Roemenië|Roemeense]] trainer won Ajax opnieuw de landstitel en de KNVB Beker. Ook kwamen ze voor de tweede keer op rij in de finale van de Europacup I, die ze, in [[De Kuip]], 2-0 wonnen van [[FC Internazionale Milano]]. Cruijff scoorde beide doelpunten. Andere hoogtepunten van het seizoen van Cruijff waren onder andere het snelste doelpunt ooit: Cruijff scoorde na 9 seconden tegen Telstar, en de grootste overwinning in de geschiedenis van de [[Eredivisie]] (12-1 tegen [[SBV Vitesse|Vitesse]]). Ook het prachtige lobje van Cruijff FC Den Haag was zeker een hoogtepunt. Cruijff passeerde eerst een tegenstander en scoorde toen met een rustig lobje over de keeper heen. Hij werd Nederlands en Europees voetballer van het jaar in 1971.
  +
  +
1971 had Ajax deelname aan de Wereldbeker (twee wedstrijden tussen winnaar Europacup I en winnaar [[Copa Libertadores]]) afgezegd vanwege de lange reistijd en het feit dat de beker door veel mensen als "niet belangrijk" wordt gezien. Maar in 1972 besloot Ajax wel mee te doen, en ze wonnen over 2 wedstrijden 4-1 van [[CA Independiente]]. Na deze bekerwinst werd Cruijff de nieuwe aanvoerder van Ajax in plaats van [[Piet Keizer]]. Begin 1973 won Ajax twee maal van Europacup II winnaar [[Rangers Football Club]] (uit 3-1 en thuis 3-2,totaal 6-3) voor de [[Europese Supercup]]. 7 maart 1973 won Ajax een belangrijke thuiswedstrijd van [[Bayern München]] met 4-0 in de kwartfinale van de Europacup I. In 2005 koos ''L'Équipe'' tot beste Europacup wedstrijd ooit. In de halve finale versloeg Ajax ook [[Real Madrid]] verslagen (thuis 2-1 winst en uit 1-0 winst). Daarna won Ajax de finale tegen [[Juventus]] met 1-0.
  +
  +
In de tussentijd wilden veel spelers van Ajax dat Keizer weer aanvoerder zou worden in plaats van Cruijff. In juli 1973 werd er tijdens een trainingskamp gestemd. Cruijff kreeg drie stemmen, Keizer kreeg er dertien. Cruijff had het idee dat hij niet werd vertrouwd door zijn team. Hij liep naar zijn hotelkamer en belde zijn schoonvader en zaakwaarnemer en zei "Je moet nu meteen Barcelona bellen. Ik vertrek hier."
  +
  +
In Spanje was het verbod op het kopen van buitenlandse spelers opgeheven en FC Barcelona wilde Cruijff graag hebben. Cruijff speelde nog twee competitiewedstrijden voor Ajax, eerst uit tegen [[FC Groningen]] (4-0 overwinning) en daarna thuis op 19 augustus 1973 tegen FC Amsterdam (6-1 overwinning). In de eerste minuten werd Cruijff uitgefloten, Cruijff wilde echter heel graag scoren in zijn laatste wedstrijd. In de tachtigste minuut lukte dat, waarna hij onder luid applaus werd gewisseld om afscheid te nemen. 22 augustus tekende Cruijff officieel bij FC Barcelona voor zes miljoen gulden, waarvan 3 miljoen naar Cruijff zelf ging. Dat was toen de duurste transfer ooit.
  +
  +
=== FC Barcelona ===
  +
[[Bestand:Johan_Cruijff_als_Barcelona-speler_op_het_Amsterdam_700_Tournament_in_1975.jpg|miniatuur|Johan Cruijff als speler van Barcelona op het Amsterdam 700 Tournament in 1975]]
  +
Toen Cruijff bij FC Barcelona ging voetballen, betekende dat ook dat Michels weer zijn trainer werd, want eerder had Michels 6 jaar Ajax getraind (1965-1971). Barcelona moest lang wachten op Cruijff, want eerst hadden ze last van het verbod op het kopen van buitenlandse spelers van de voetbalbond van [[Spanje]] en daarna mocht Cruijff bij zijn start van het seizoen alleen vriendschappelijke wedstrijden spelen van de [[KNVB]], omdat hij zijn contract na de transferperiode ondertekende. Tijdens zijn eerste wedstrijd voor Barça, op 5 september 1973 een oefenwedstrijd tegen [[Cercle Brugge]] (6-0) zat het stadion erg vol. Bij alle andere oefenwedstrijden met Cruijff werden ook meer tickets dan normaal verkocht, waardoor Barcelona al snel de 6 miljoen gulden die ze voor Cruijff betaalden hadden terugverdiend. Omdat de KNVB wilde dat Cruijff goed in vorm was als hij voor het Nederlands elftal moest spelen, hadden ze zijn verbod op het spelen van niet-vriendschappelijke wedstrijden opgeheven. Daarom kon Cruijff op 28 oktober 1973 alsnog debuteren in de Primera División (tegenwoordig de LaLiga Santander) tegen [[Granada CF]]. Barcelona had al 7 wedstrijden gespeeld (2 keer gewonnen, 2 keer gelijk, 3 keer verloren) en hiermee stond de ploeg heel erg laag. Cruijff scoorde twee keer tegen Granada CF en uiteindelijk won Barcelona 4-0. Met Cruijff verloor Barça de 25 wedstrijden daarna niet (negentien keer gewonnen en zes keer gelijk) en ze wonnen de titel 5 speelronden voor het eind van het seizoen. Cruijff scoorde dat seizoen 16 goals, wat voor hem het hoogste aantal ooit voor Barcelona was.
  +
  +
Op gegeven moment was de vrouw van Cruijff zwanger, en hun kind (Jordi) zou geboren worden op de dag van de uitwedstrijd tegen Real Madrid. Daarom besloten ze Jordi één week eerder ter wereld te brengen door middel van een [[keizersnede]]. De wedstrijd (17 februari 1974) eindigde in een 5-0 overwinning voor Barcelona, en Cruijff scoorde de wedstrijd ook één goal. Dit seizoen scoorde Cruijff ook het zeer beroemde doelpunt tegen [[Atlético Madrid]]. Hij draaide met zijn rug naar het goal en tikte vervolgens met zijn hiel in het goal. Cruijff werd in 1973 en 1974 opnieuw verkozen tot ''Europees voetballer van het jaar'' en was hiermee de eerste voetballer die drie keer deze titel won; alleen [[Marco van Basten]] en [[Michel Platini]] zijn dit later ook gelukt.
  +
  +
Ondanks het feit dat Cruijff opperbest speelde, had hij tot dan toe nog maar één prijs met Barcelona gewonnen, namelijk de landstitel in 1974. Nadat trainer Michels in 1975 vertrok bij Barcelona, volgde de Duitser [[Hennes Weisweiler]] hem op. Deze trainer had daarvoor bij [[Borussia Mönchengladbach]] veel succes gehad, maar het was daar wel duidelijk geworden dat hij moeilijk om kon gaan met de sterspelers binnen een team. Bij Borussia Mönchengladbach was dat [[Günter Netzer]] en bij Barcelona was dat Cruijff. Cruijff werd in 1976 zelfs naar de kant gehaald in de wedstrijd tegen [[Sevilla FC]]! De fans en leden van het bestuur van Barcelona stonden echter (bijna) allemaal achter Cruijff, en dus mocht trainer Weisweiler na één seizoen weer vertrekken. Veel mensen dachten dat Cruijff naar [[Juventus]], [[AZ Alkmaar|AZ'67]] of terug naar [[AFC Ajax]] zou vertrekken. Maar Cruijff tekende toch voor twee seizoenen bij, wel moest Michels opnieuw trainer worden van hem. Dat gebeurde, en samen haalden ze op 19 april 1978 de [[Copa del Rey]] (nationale beker), nadat ze [[Las Palmas]] in de finale met 2-0 versloegen.
  +
  +
==== Cruijff en Catalonië ====
  +
Johan Cruijff was niet alleen populair vanwege zijn voetbalkwaliteiten. Toen Cruijff bij FC Barcelona ging spelen werd [[Spanje]] bestuurd door een dictator. Ook [[Catalonië]] hoorde daarbij (en dat hoort het nog steeds). Catalaanse tekens en symbolen waren verboden door de dictator, en daarom zagen veel Catalanen FC Barcelona als dé trots van Catalonië. Om die reden werd de overwinning op Real Madrid in 1974 ook heel groot gevierd, want het voelde als een overwinningen op de Spanjaarden. Ook heeft Johan Cruijff zijn zoon, [[Jordi Cruijff]], vernoemd naar de Catalaanse beschermheilige Sint Joris. Kinderen geboren in Spanje mocht je niet naar Catalaanse helden en dergelijke vernoemen, maar omdat Jordi in een Nederlands ziekenhuis is geboren, verbood de wet zijn naam niet!
  +
  +
=== Afscheid ===
  +
[[Bestand:Cruijff afscheidswedstrijd bij Ajax.jpg|miniatuur|319x319px|Cruijff bij zijn afscheidswedstrijd tegen [[FC Bayern München]]]]
  +
In de zomer van 1978 besloot Cruijff te stoppen met voetbal, hij was toen 31 jaar oud. 27 mei 1978 speelde Cruijff zijn afscheidswedstrijd voor Barcelona tegen Ajax, waarin hij met 3-1 won. Ajax organiseerde speciaal voor Cruijff nog een afscheidswedstrijd tegen [[Bayern München]] op 7 november 1978. Cruijff kreeg nog twee afscheidscadeau's: een gouden horloge en een kleurentelevisie. Later werd bekend dat de vrouw van Johan om de TV had gevraagd. De dag werd wat minder vrolijk dan gedacht: Bayern droogde Ajax af met een 8-0 overwinning, dat terwijl het gebruikelijk is dat de persoon die afscheid neemt de overwinning cadeau krijgt van de tegenstanders. De Duitsers waren boos over de twee nederlagen (5-0 en 4-0) die ze eerder tegen Ajax opliepen. Daarnaast waren ze boos omdat niemand ze stond op te wachten op [[Schiphol]], ze in een goedkoop hotel moesten slapen en vanaf de tribunes werden uitgescholden voor onder andere nazi-zwein.
  +
  +
=== Los Angeles Aztecs ===
  +
Cruijff vond dat hij weer moest gaan voetballen. Hij wilde graag in de [[Verenigde Staten]] gaan voetballen, en iedereen dacht dat [[New York Cosmos]] de club zou zijn waar hij ging voetballen. Hij had namelijk met die club een contract afgesloten dat hij alleen voor hen mocht spelen in de VS. Hij had al eerder kennis gemaakt met de club, en clubeigenaar Steve Ross, ook eigenaar van [[Warner Bros]], wilde Cruijff maar al te graag bij de club hebben. Hij bood Cruijff een driejarig contract aan en zou Cruijff 4 miljoen dollar betalen als hij zou tekenen. Cruijff wilde dit echter niet, want hij wilde een contract van maar één jaar tekenen. Daarnaast wilde hij ook niet meedoen aan reclame van Warner Bros, iets wat andere (oud-)spelers van de club ook moesten doen. Andere mensen zeggen dat topspeler [[Giorgio Chinaglia]] Cruijff als concurrentie zag en voorkwam dat de deal doorging.
  +
  +
Toen bleek dat Cruijff niet bij NY Cosmos ging spelen, toonde [[Los Angeles Aztecs]] interesse. Cruijff tekende voor één seizoen bij LA Aztecs en ontving een jaarsalaris van 750.000 dollar. Cruijff zei dat het hem niet om het geld ging, maar dat hij voetbal de populairste sport in de VS wilde maken. De meeste Nederlanders vonden hem desondanks een geldwolf, het maakte hen niet uit wat Cruijff zei. In de VS vonden ze hem juist geen geldwolf, en iedereen vond het geweldig hoe hij van de sport hield. Zo reed Cruijff soms uren naar een TV-studio om daar 10 minuten op TV te vertellen over voetbal.
  +
  +
Direct na aankomst maakte Cruijff op 23 mei 1979 zijn debuut tegen [[Rochester Lancers]]. Hij scoorde in de eerste tien minuten twee keer! In de tweede helft maakte hij nog een assist en LA Aztecs won de wedstrijd met 3-0. Bij LA Aztecs kwam Cruijff opnieuw in een team waar Michels de coach van was. Het hele team was afgesteld op Cruijff en Michels zei tegen zijn spelers dat ze gewoon moesten "lopen waar Johan niet is". Hij ontving aan het eind van het seizoen de prijs voor de ''Meest Waardevolle Speler'' in de Noord-Amerikaanse voetbalcompetitie. Zijn doelpunt in de playoffs tegen [[Washington Diplomats]] werd verkozen tot ''Goal van het Jaar''. Cruijff speelde maar één seizoen bij de club, omdat de nieuwe eigenaren van de club meer Mexicanen in het team wilde hebben. Andere mensen zeggen dat de club zijn jaarsalaris niet nog een seizoen kon betalen.
  +
  +
=== Washington Diplomats ===
  +
Johan bleef in Amerika voetballen: hij tekende een contract bij de Washington Diplomats. Hij speelde hier in het team met [[Wim Jansen]]. Hij maakte op 29 maart 1980 zijn debuut, die wedstrijd werd na strafschoppen met 3-2 verloren. In Amerika waren er andere voetbalregels, één daarvan was dat gelijkspel niet mogelijk was. Bij een gelijke stand moesten er strafschoppen worden genomen, en Cruijff was niet zo goed in het nemen van strafschoppen. Zijn seizoen bij de Diplomats verliep niet zo goed: ze werden in de eerste ronde van de playoffs al uitgeschakeld. Daarnaast had Johan vaak last van blessures, waarschijnlijk door het kunstgras. Hij had dat seizoen ook nog een conflict met de trainer en zijn ploeggenoten. Bij de LA Aztecs pasten het gehele team zich aan aan Cruijff, maar de Diplomats waren dat niet van plan. De tactiek van hen was geheel anders dan die die Cruijff gewend was.
  +
  +
=== AFC Ajax ===
  +
[[Bestand:Johan Cruijff naast Leo Beenhakker.jpg|miniatuur|179x179px|Cruijff als technisch adviseur bij [[AFC Ajax]]]]
  +
Nadat het seizoen met [[Washington Diplomats]] voorbij was kwam Cruijff terug in Nederland. Aan het eind van 1980 trainde Cruijff mee met de selectie van Ajax, maar hij mocht nog niet meespelen omdat hij buiten de transferperiode naar Ajax was gekomen. Cruijff werd 24 november 1980 tot technisch adviseur benoemd van Ajax, toen Ajax na een reeks slechte wedstrijden op de achtste plaats van de [[Eredivisie (voetbal)|Eredivisie]] stond. Op 30 november 1980 gebeurde wat bijzonders: Ajax stond met 1-3 achter tegen [[FC Twente]] en Cruijff klom vanaf de tribune naar de dug-out en gaf advies aan de coach. De coach volgde de adviezen van Cruijff op en Ajax won alsnog met 5-3. Nadat Cruijff technisch directeur werd lukte het Ajax om alsnog op te klimmen naar de tweede plaats (net voor [[FC Utrecht]], [[Feyenoord]] en [[PSV (voetbalclub)|PSV]]). [[AZ (voetbalclub)|AZ'67]] werd landskampioen. Het lukte Ajax ook om de bekerfinale te bereiken, maar die werd verloren van landskampioen AZ'67.
  +
  +
=== Levante UD ===
  +
Begin 1981 wilde Cruijff weer voor het Nederlands elftal gaan voetballen, maar daarom moest hij wel weer voor een professionele voetbalclub gaan spelen. Veel Europese clubs zagen Cruijff wel zitten en uiteindelijk gingen vier clubs in onderhandeling met Cruijff: allereerst [[Arsenal FC]], maar zij wilden hem pas vanaf seizoen 1981/82 en daarom ging dat niet door. Ten tweede was er een Duitse club (welke is onbekend) die Cruijff wilde hebben, maar na de verloren WK-finale wilde Cruijff niet in [[Duitsland]] voetballen. Na een tijdje leek hij naar [[Leicester City FC]] te gaan. Iedereen rekende op zijn komst, maar uiteindelijk ging Cruijff toch naar [[Levante UD]], omdat die club een betere financiële zekerheid bood. Op 28 februari 1981 tekende Cruijff officieel zijn contract. Het idee om Cruijff te kopen kwam van Levante UD-supporter Luis Rodríguez. Ondanks dat Levante UD eerste stond in de [[Segunda División]], bleef het stadion maar leeg. Vertegenwoordigers van Levante UD gingen daarom naar een hotel in [[Rotterdam]] om te onderhandelen met Cruijff. Hij tekende een contract tot 30 juni 1981 en ontving 10 miljoen [[peseta]]. Omgerekend was dit ongeveer 250.000 gulden. Men vond dit bedrag destijds belachelijk. Levante kon echter niet al het geld betalen en betaalde uiteindelijk maar 6 miljoen peseta.
  +
  +
1 maart 1981 speelde Johan zijn eerste wedstrijd tegen [[CF Palencia]]. Tijdens deze wedstrijd was het stadion ([[Estadi Ciutat de València]]) voor het eerst en laatst uitverkocht. Maar doordat Johan kwam werd er niet meer serieus gevoetbald en het bestuur dacht alleen maar aan geld. Terwijl het in de winter nog leek dat ze zouden promoveren, eindigde ze uiteindelijk 9e. Binnen het bestuur was het een grote puinhoop en spelers kregen hun salaris niet meer uitbetaald. Daarom sloten spelers zich op gegeven moment op in de kleedkamer om zo hun salaris af te dwingen. Johan had geen goede periode bij Levante. Hij had veel lichte blessures en was uit vorm, en zo speelde hij slechts tien wedstrijden en scoorde twee keer.
  +
  +
=== Washington Diplomats ===
  +
Op 18 juni 1981 tekende Cruijff opnieuw een contract bij [[Washington Diplomats]], wat inhield dat hij nadat zijn contract met [[Levante UD]] was afgelopen op 30 juni 1981, hij voor hen ging spelen. Hij speelde 1 juli voor het eerst, en dat was een uitwedstrijd tegen [[San Diego Sockers]]. Die wedstrijd werd met 3-2 verloren. Maar door een eerdere [[hamstring]]-blessure speelde Johan maar vijf wedstrijden en twee keer scoorde ze.
  +
  +
=== AFC Ajax ===
  +
[[Bestand:Johan Cruijff bij terugkeer Ajax in 1981.jpg|260px|miniatuur|Johan Cruijff bij zijn terugkeer naar Ajax in 1981.]]
  +
December 1981 keerde Cruijff terug bij Ajax. Zijn terugkeer was te danken aan zijn [[Public Relations|PR]]-manager [[Jack van Gelder]]. Hij vond het vervelend dat Cruijff en Ajax allebei wilde dat Cruijff bij Ajax zou terugkeren, maar dat ze allebei te trots waren om de gesprekken te beginnen. Daarom belde hij met Ajax, met toestemming van Cruijff, om een afspraak voor een gesprek te maken. De transfer kon echter niet doorgaan, omdat maar twee van de vijf bestuursleden voor waren. De [[penningmeester]] was tegen en had twee andere bestuursleden overtuigd om ook tegen te zijn, omdat hij vond dat het financieel te veel risico was.
  +
  +
Van Gelder gebruikte echter een trucje om ervoor te zorgen dat het bestuur toch voor stemde nadat de voorzitter hem de dag voor de stemming had verteld wanneer de stemming was. Hij belde een van de bestuursleden die tegen was en vertelde dat hij wist dat morgen de stemming was en dat hij ook wist dat iedereen voor zou stemmen. Tijdens de vergadering begon de voorzitter bij het stemmen bij het bestuurslid dat was wijsgemaakt dat iedereen voor was. Hij stemde daarom voor omdat hij geen spelbreker wilde zijn. Toen de twee die tegen waren dit hoorde, wisten zij dat tegen stemmen geen zin meer had, omdat het dan toch drie tegen twee zou worden. Daarom stemde zij ook voor en stemde het bestuur met vijf tegen nul in met de transfer van Cruijff.
  +
  +
Cruijff tekende een contract bij Ajax dat inhield dat hij de helft van de opbrengst van alle kaarten boven de 11.000 kaarten (wat betekende dat Cruijff bij 12.000 kaarten de opbrengst van 500 kaarten kreeg). Ajax stond derde en vele mensen vroegen zich af of Cruijff dat kon gaan verbeteren.
  +
  +
[[Bestand:Johan_Cruijff_met_Japanse_fans.jpg|260px|miniatuur|Cruijff met Japanse fans bij Stadion De Meer.]]
  +
6 december 1981 speelde Ajax zijn comeback bij Ajax in een uitverkocht [[Stadion De Meer]] tegen [[HFC Haarlem]]. In de 21ste minuut slalomde Cruijff om 2 verdedigers heen en scoorde met een lobje over de keeper van Haarlem. De wedstrijd werd met 4-1 gewonnen. Ajax won na de komst van Cruijff geen enkele wedstrijd meer in de competitie en ze werden landskampioen.
  +
  +
Op gegeven moment kwam er een conflict tussen de Ajax-voorzitter en Cruijff. De voorzitter wilde Cruijff niet meer zijn volle salaris van anderhalf miljoen gulden betalen omdat hij Cruijff te oud vond. Omdat Cruijff boos was over de manier waarop hij was behandeld door het bestuur van Ajax zocht hij contact met aartsrivaal [[Feyenoord]] om daar te kunnen gaan spelen. 10 mei 1983 maakte Cruijff bekend dat hij weg zou gaan naar Feyenoord. Hij speelde daarna alleen nog de bekerfinale (die hij won) met Ajax.
  +
  +
=== Feyenoord ===
  +
Eerst was er nog twijfel bij de Feyenoord-fans, maar na de eerste wedstrijd was deze twijfel al verdwenen. Johan Cruijff verloor 8-2 van zijn oude club Ajax, maar won uiteindelijk wel de landstitel én de [[KNVB Beker]] met zijn nieuwe team. In dit zeer goed spelende team zaten naast Cruijff ook andere topspelers, onder wie [[Ruud Gullit]]. Cruijff was al 37 jaar oud, maar speelde op één wedstrijd na alle cmpetitiewedstrijden. Door zijn goede spel werd hij voor de vijde keer ''Nederlands Voetballer van het Jaar''. Aan het eind van het seizoen maakte hij bekend dat hij officieel zou stoppen. Hij speelde zijn laatste wedstrijd met [[Feyenoord]] tegen [[PEC Zwolle]]. Later speelde hij nog één wedstrijd in [[Saoedi-Arabië]] in ruil voor een enorme betaling van een van zijn grootste fans, de koning van Saoedi-Arabië.
 
[[Categorie:Nederlands voetballer]]
  
[[Categorie:Nederlands voetballer]]
  +
[[Categorie:Nederlands voetbalcoach]]
  +
[[Categorie:Nederlands voetbalanalist]]
  +
  +
=== Wedstrijden en doelpunten ===
  +
{| class="wikitable" style="font-size:90%; width: 70%; text-align: center;"
  +
|-
  +
! rowspan="2" width="5%" |Seizoen
  +
! rowspan="2" width="15%" |Club
  +
! rowspan="2" width="5%" |Land
  +
! rowspan="2" width="15%" |Competitie
  +
! colspan="2" width="12%" |Competitie
  +
! colspan="2" width="12%" |Beker
  +
! colspan="2" width="12%" |Internationaal
  +
! colspan="2" width="12%" |Totaal
  +
|-
  +
! width="6%" |Wed.
  +
! width="6%" |Dlp.
  +
! width="6%" |Wed.
  +
! width="6%" |Dlp.
  +
! width="6%" |Wed.
  +
! width="6%" |Dlp.
  +
! width="6%" |Wed.
  +
! width="6%" |Dlp.
  +
|-
  +
|[[Eredivisie 1964/65|1964/65]]
  +
| rowspan="10" |[[AFC Ajax|Ajax]]
  +
| rowspan="10" |{{vlag|NED}}
  +
| rowspan="10" |[[Eredivisie]]
  +
|10
  +
|4
  +
|0
  +
|0
  +
|0
  +
|0
  +
|'''10'''
  +
|'''4'''
  +
|-
  +
|[[Eredivisie 1965/66|1965/66]]
  +
|19
  +
|16
  +
|4
  +
|9
  +
|0
  +
|0
  +
|'''23'''
  +
|'''25'''
  +
|-
  +
|[[Eredivisie 1966/67|1966/67]]
  +
|30
  +
|33
  +
|5
  +
|5
  +
|6
  +
|3
  +
|'''41'''
  +
|'''41'''
  +
|-
  +
|[[Eredivisie 1967/68|1967/68]]
  +
|33*
  +
|25
  +
|5
  +
|6
  +
|2
  +
|1
  +
|'''40'''
  +
|'''32'''
  +
|-
  +
|[[Eredivisie 1968/69|1968/69]]
  +
|29
  +
|24
  +
|3
  +
|3
  +
|10
  +
|6
  +
|'''42'''
  +
|'''33'''
  +
|-
  +
|[[Eredivisie 1969/70|1969/70]]
  +
|33
  +
|23
  +
|5
  +
|6
  +
|8
  +
|4
  +
|'''46'''
  +
|'''33'''
  +
|-
  +
|[[Eredivisie 1970/71|1970/71]]
  +
|25
  +
|21
  +
|6
  +
|5
  +
|6
  +
|1
  +
|'''37'''
  +
|'''27'''
  +
|-
  +
|[[Eredivisie 1971/72|1971/72]]
  +
|32
  +
|25
  +
|4
  +
|3
  +
|9
  +
|5
  +
|'''45'''
  +
|'''33'''
  +
|-
  +
|[[Eredivisie 1972/73|1972/73]]
  +
|26
  +
|16
  +
|0
  +
|0
  +
|6
  +
|3
  +
|'''32'''
  +
|'''19'''
  +
|-
  +
|[[Eredivisie 1973/74|1973/74]]
  +
|2
  +
|3
  +
|0
  +
|0
  +
|0
  +
|0
  +
|'''2'''
  +
|'''3'''
  +
|- bgcolor="#e6e6fa"
  +
| colspan="4" |'''Club totaal'''||'''239'''||'''190'''||'''32'''||'''37'''||'''47'''||'''23'''||'''318'''||'''250'''
  +
|-
  +
|[[Primera División 1973/74|1973/74]]
  +
| rowspan="5" |[[FC Barcelona]]
  +
| rowspan="5" |{{vlag|ESP}}
  +
| rowspan="5" |[[Primera División]]
  +
|26
  +
|16
  +
|12
  +
|8
  +
|0
  +
|0
  +
|'''38'''
  +
|'''24'''
  +
|-
  +
|[[Primera División 1974/75|1974/75]]
  +
|30
  +
|7
  +
|12
  +
|7
  +
|8
  +
|0
  +
|'''50'''
  +
|'''14'''
  +
|-
  +
|[[Primera División 1975/76|1975/76]]
  +
|20
  +
|6
  +
|10
  +
|3
  +
|9
  +
|2
  +
|'''39'''
  +
|'''11'''
  +
|-
  +
|[[Primera División 1976/77|1976/77]]
  +
|30
  +
|14
  +
|9
  +
|6
  +
|7
  +
|5
  +
|'''46'''
  +
|'''25'''
  +
|-
  +
|[[Primera División 1977/78|1977/78]]
  +
|28
  +
|5
  +
|7
  +
|1
  +
|10
  +
|5
  +
|'''46'''
  +
|'''11'''
  +
|- bgcolor="#e6e6fa"
  +
| colspan="4" |'''Club totaal'''||'''143'''||'''48'''||'''50'''||'''25'''||'''34'''||'''12'''||'''227'''||'''85'''
  +
|-
  +
|[[Amerikaans voetbalkampioenschap 1979|1979]]
  +
| rowspan="1" |[[Los Angeles Aztecs]]
  +
| rowspan="1" |{{vlag|USA}}
  +
| rowspan="1" |[[North American Soccer League (1968–84)|North American Soccer League]]
  +
|27
  +
|14
  +
|0
  +
|0
  +
|0
  +
|0
  +
|'''27'''
  +
|'''14'''
  +
|- bgcolor="#e6e6fa"
  +
| colspan="4" |'''Club totaal'''||'''27'''||'''14'''||'''0'''||'''0'''||'''0'''||'''0'''||'''27'''||'''14'''
  +
|-
  +
|[[Amerikaans voetbalkampioenschap 1980|1980]]
  +
| rowspan="1" |[[Washington Diplomats]]
  +
| rowspan="1" |{{vlag|USA}}
  +
| rowspan="1" |[[North American Soccer League (1968–84)|North American Soccer League]]
  +
|27
  +
|10
  +
|0
  +
|0
  +
|0
  +
|0
  +
|'''27'''
  +
|'''10'''
  +
|- bgcolor="#e6e6fa"
  +
| colspan="4" |'''Club totaal'''||'''27'''||'''10'''||'''0'''||'''0'''||'''0'''||'''0'''||'''27'''||'''10'''
  +
|-
  +
|[[Segunda División A|1980/81]]
  +
| rowspan="1" |[[Levante UD|Levante]]
  +
| rowspan="1" |{{vlag|ESP}}
  +
| rowspan="1" |[[Segunda División A|Segunda División]]
  +
|10
  +
|2
  +
|0
  +
|0
  +
|0
  +
|0
  +
|'''10'''
  +
|'''2'''
  +
|- bgcolor="#e6e6fa"
  +
| colspan="4" |'''Club totaal'''||'''10'''||'''2'''||'''0'''||'''0'''||'''0'''||'''0'''||'''10'''||'''2'''
  +
|-
  +
|[[Amerikaans voetbalkampioenschap 1981|1981]]
  +
| rowspan="1" |[[Washington Diplomats]]
  +
| rowspan="1" |{{vlag|USA}}
  +
| rowspan="1" |[[North American Soccer League (1968–84)|North American Soccer League]]
  +
|5
  +
|2
  +
|0
  +
|0
  +
|0
  +
|0
  +
|'''5'''
  +
|'''2'''
  +
|- bgcolor="#e6e6fa"
  +
| colspan="4" |'''Club totaal'''||'''32'''||'''12'''||'''0'''||'''0'''||'''0'''||'''0'''||'''32'''||'''12'''
  +
|-
  +
|[[Eredivisie 1981/82|1981/82]]
  +
| rowspan="2" |[[AFC Ajax|Ajax]]
  +
| rowspan="2" |{{vlag|NED}}
  +
| rowspan="2" |[[Eredivisie]]
  +
|15
  +
|7
  +
|1
  +
|0
  +
|0
  +
|0
  +
|'''16'''
  +
|'''7'''
  +
|-
  +
|[[Eredivisie 1982/83|1982/83]]
  +
|21
  +
|7
  +
|7
  +
|2
  +
|2
  +
|0
  +
|'''30'''
  +
|'''9'''
  +
|- bgcolor="#e6e6fa"
  +
| colspan="4" |'''Club totaal'''||'''275'''||'''204'''||'''40'''||'''39'''||'''49'''||'''23'''||'''364'''||'''266'''
  +
|-
  +
|[[Eredivisie 1983/84|1983/84]]
  +
| rowspan="1" |[[Feyenoord]]
  +
| rowspan="1" |{{vlag|NED}}
  +
| rowspan="1" |[[Eredivisie]]
  +
|33
  +
|11
  +
|7
  +
|1
  +
|4
  +
|1
  +
|'''44'''
  +
|'''13'''
  +
|- bgcolor="#e6e6fa"
  +
| colspan="4" |'''Club totaal'''||'''33'''||'''11'''||'''7'''||'''1'''||'''4'''||'''1'''||'''44'''||'''13'''
  +
|-
  +
! colspan="4" width="40%" |Carrière totaal
  +
! width="6%" |'''520'''
  +
! width="6%" |'''291'''
  +
! width="6%" |'''97'''
  +
! width="6%" |'''65'''
  +
! width="6%" |'''87'''
  +
! width="6%" |'''36'''
  +
! width="6%" |'''704'''
  +
! width="6%" |'''395'''
  +
|}
  +
<small>
  +
'''*''' Exclusief de gestaakte wedstrijd Ajax - Feyenoord (21 januari 1968)
  +
</small>

Huidige versie van 8 sep 2023 om 18:17

Johan Cruijff
Ajax-selectie presenteert zich aan de pers, nummer 15 Heinz Stuy, nummer 16 Ruud Krol, nummer 13 Johan Cruyff, nummer 14 Wim Suurbier (allen koppen).jpg
Johan Cruijff bij AFC Ajax in 1972.
Persoonlijke informatie
Naam voluit Hendrik Johannes Cruijff
Bijnaam *Nummer 14
*El Flaco (De Magere)
*Het orakel (van Betondorp)
*De verlosser
Nationaliteit NederlandNederlands
Geboren 25 april 1947
Geboren in Amsterdam
Woonplaats
Overleden 24 maart 2016
Overleden in Barcelona, Spanje
Lengte 178 cm
Gewicht
Been Tweebenig
Clubinformatie
Huidige club Gestopt in 1984
Rugnummer 14
Positie Aanvallende Middenvelder
Functie
Functie bij huidige club
Contract tot
Jeugd
Seizoen Club
1959-1964 AFC Ajax
Senioren *
Seizoen Club w (g)
1964-1973
1973-1978
1979
1980-1981
1981
1981
1981-1983
1983-1984 		AFC Ajax
FC Barcelona
Los Angeles Aztecs
Washington Diplomats
Levante UD
Washington Wizards
AFC Ajax
Feyenoord 		239 (190)
143 (48)
27 (14)
27 (10)
10 (2)
5 (2)
36 (14)
33 (11)
Interlands **
Seizoen Land w (g)
1966-1977 NederlandNederland 48 (33)
Trainerscarrière
Seizoen

1985-1988
1988-1996
2009-2013

Club

AFC Ajax
FC Barcelona
Catalonië (nationaal team)

* Bijgewerkt tot
** Bijgewerkt tot
Portaal Portal.svg Voetbal

Hendrik Johannes (Johan) Cruijff (Amsterdam, 25 april 1947 - Barcelona, 24 maart 2016) was een Nederlandse profvoetballer en voetbalcoach.

Overal op de wereld vindt men dat Cruijff één van de beste voetballers aller tijden is. In 1999 werd hij door de IFFHS (Internationale Bond voor Voetbal Geschiedenis & Statistieken) tot Europees Voetballer van de Twintigste Eeuw benoemd. Bij de IFFHS-verkiezing voor Wereldvoetballer van de Twintigste Eeuw werd hij tweede, Pelé werd eerste. Men vond Cruijff vooral zo goed vanwege zijn techniek, snelheid en inzicht. Cruijff werd drie keer Europees Voetballer van het Jaar. Cruijff was de echte leider en held van Ajax en won met hen 3 keer de Europacup I. In 1974 haalde hij met het Nederlands elftal de finale van het WK, maar verloor daarin met 1-2 van West-Duitsland.

Na twintig jaar als voetballer te hebben gespeeld in Nederland, de Verenigde Staten en Spanje, begon Cruijff in 1985 als trainer van Ajax. Zonder enig diploma te hebben gehaald voor het trainerschap, won hij met Ajax twee keer de KNVB Beker en één keer de Europacup II. Begin 1988 nam Cruijff ontslag bij Ajax en begon als trainer van FC Barcelona. Hij maakte de club succesvoller dan ooit. Het belangrijkste was de winst van de Europacup I in 1992. In 1996 nam Cruijff ontslag bij FC Barcelona en eindigde zijn trainerscarrière. Toch had Cruijff nog veel macht bij Ajax en FC Barcelona. Johan Cruijff zette zich in om kinderen aan het sporten te krijgen, en hij werkte als analyticus, ambassadeur, adviseur en columnist. In 2009 begon Cruijff weer als bondscoach van Catalonië. Dit was hij tot en met 2013. Van juni 2011 tot april 2012 was Cruijff ook lid van de raad van commissarissen van Ajax.

Privéleven

Jeugd

Johan werd op 25 april 1947 geboren in het Burgerziekenhuis in Amsterdam. Hij was de tweede zoon van Hermanus Cornelis Cruijff en Petronella Bernarda Draaijer. Johan werd vernoemd naar zijn opa aan zijn moederskant, zijn opa heette namelijk: Hendrik Johannes Draaijer. Moeder noemde Johan vaak 'Jopie'. Johan woonde in Betondorp (Amsterdam), vlakbij Stadion De Meer, dat werd toen door Ajax gebruikt. Johans ouders waren de eigenaar van groentewinkel Cruijffs Aardappelenhandel. Zijn moeder werkte af en toe vrijwillig bij de Ajax-kantine.

Gezin

Johan Cruijff in 1965
Johan Cruijff en Danny Coster op hun huwelijksdag

Op de bruiloft van de ploeggenoot van Johan, Piet Keizer, ontmoette hij Danny Coster. Ze werden verliefd en trouwden op 2 december 1968. Ze woonden in Vinkeveen en kregen 3 kinderen: Chantal (16 november 1970), Susila (27 januari 1972) en Jordi (9 februari 1974). Jordi was vernoemd naar Sant Jordi, een beschermheilige van de Catalanen. Destijds was die naam verboden in Spanje, maar omdat Jordi in Nederland was geboren mocht hij zijn naam gewoon houden.

Golf

Rond 1975 was Johan voor het eerst bij een golftoernooi om te kijken. Hij vond het zo leuk dat hij daarna zelf is gaan golfen. Hij nam vaak deel aan grote toernooien samen met professioneel golfer Maarten Lafeber.

Roken en zijn gezondheid

Op 26 januari 1991 moest Johan naar het ziekenhuis, hij had plotseling last gekregen van zijn hart tijdens een wandeling met zijn vrouw Danny. Hij bleek aderverkalking te hebben en hij moest worden geopereerd. Hij moest twee maanden rusten en stoppen met roken. Hiervoor was Cruijff altijd goed met gezond eten en drinken, maar hij rookte wel. Na zijn ziekenhuisbezoek stopte hij met roken en werkte mee aan een anti-roken campagne. In plaats van aan een sigaret, zoog Johan nu vaak aan een lolly, en hierdoor werden lolly's erg populair in Catalonië.

In oktober 2015 kwamen de doktoren erachter dat Johan longkanker had. Een maand voordat Johan stierf schreef hij nog dat hij 2-0 voorstond in de eerste helft van de wedstrijd tegen de ziekte, en dat hij de wedstrijd zou winnen, maar niets bleek minder waar. 2 maart 2016 bezocht Cruijff Max Verstappen nog toen Max in Barcelona was en een week later bezocht hij zijn zoon Jordi op Tel Aviv, maar 24 maart 2016 overleed Cruijff. De wereld was verbijsterd, maar binnen de familie en vriendenkring van Johan was al bekend dat Johan uitzaaiingen had en zou sterven.

Na zijn overlijden

FC Barcelona schreef op de dag van het overlijden een in memoriam, een tekst waarin Johan Cruijff werd geëerd, en deze tekst werd ondertekend door de voorzitter en zeven oud-voorzitters. Tot 2 april was er een periode van rouw bij de club. Op de avond van zijn dood speelde Feyenoord en Sparta Rotterdam met rouwbanden om. Bij het huis waar hij als kind woonde werden bloemen neergelegd. De dag na zijn overlijden werd hij gecremeerd. Op diezelfde dag werd er tijdens de oefeninterland tussen Nederland en Frankrijk het spel in de veertiende minuut een minuut stilgelegd en geapplaudisseerd voor Cruijff. 26 maart stonden er in de Telegraaf drie pagina's vol met rouwadvertenties, geschreven door onder anderen Frank Rijkaard en Marco van Basten. Drie dagen later werd er tijdens de oefeninterland tussen Nederland en Engeland in de veertiende minuut een minuut lang geapplaudisseerd door het publiek en er verscheen om het stadionscherm een afbeelding van Cruijff. Het spel ging wel gewoon door.

Clubcarrière

AFC Ajax

Naar de Europese top

Sinds zijn zesde speelde Johan al mee met Ajax, maar hij kon pas vanaf zijn tiende officieel lid worden van Ajax. Hij kreeg op de dag dat hij tien was geworden (25 april 1957) een brief dat hij was aangenomen als lid van de jeugdafdeling van Ajax, hij hoefde van de jeugdtrainer Jany van der Veen geen oefenwedstrijd(en) te spelen. Van 1957 tot 1963 speelde hij bij de jeugdopleiding van Ajax en in seizoen 1962/63 werd hij met het hoogste jeugdelftal van Ajax kampioen. Na zijn jeugdopleiding tekende hij een contract voor 4 jaar bij Ajax, hij verdiende 15.000 gulden per jaar plus bonussen. Hij was hiermee de tweede Nederlandse fullprof.

Cruijff (nr. 8) tijdens zijn debuutwedstrijd voor Ajax
Cruijff in 1967 tegen Feyenoord

Op 15 november 1964 maakte Johan Cruijff zijn debuut bij het eerste elftal van Ajax, met als trainer Vic Buckingham. Hij scoorde in die wedstrijd het enige doelpunt voor Ajax, dat met 3-1 verloor van de Groningse amateurvereniging GVAV. Twee maanden na het debuut van Cruijff stopte trainer Buckingham bij Ajax en ging naar Engeland. Hij werd opgevolgd door Rinus Michels. Deze onervaren trainer vond Cruijff te jong en niet ster genoeg voor het eerste team. Toch speelde Cruijff in zijn eerste seizoen tien wedstrijden voor Ajax, waarin hij vier keer scoorde. Voor Ajax ging het seizoen zeer slecht, ze werden dertiende en degradeerde daardoor net niet. Deze dertiende plaats in 1965 is nog steeds de laagste plaats ooit gehaald van Ajax sinds de start van het betaalde voetbal. Trainer Michels zei tegen het bestuur dat ze betere spelers moesten halen, en het bestuur haalde Co Prins en Henk Groot terug. Daarnaast contracteerde ze doelman Gert Bals van PSV. De trainer vond het te vroeg voor Cruijff om te spelen, maar moest hem tijdens de wedstrijd tegen DSW toch een basisplaats geven, omdat Klaas Nuninga geblesseerd was. Hij scoorde die wedstrijd twee keer en overtuigde daarmee de trainer. Met Cruijff als spits verloor Ajax de zestien wedstrijden daarna niet. 15 mei 1966 won Ajax 2-0 uit tegen FC Twente, en won de titel. Ajax had dat seizoen ook nog de meeste goals gescoord, namelijk 79. Het seizoen daarna maakte Ajax 122 goals, en dat is op het moment nog steeds het record. Cruijff had 33 goals gescoord en was topscorer van de Eredivisie. Met een doelsaldo van +88 won Ajax de titel, en na de 2-1 winst van NAC Breda in de finale van de KNVB Beker won Ajax voor het eerst in de geschiedenis de dubbel: de titel en de beker. Omdat Cruijff heel erg belangrijk was voor het behalen van de titel en de beker werd hij uitgeroepen tot Nederlands voetballer van het jaar.

Op gegeven moment begreep de schoonvader van Cruijff, Cor Coster, dat voetbalspelers een marktwaarde hadden. Het stadion van Ajax trok elke wedstrijd veel bezoekers, en de meesten daarvan kwamen vanwege Cruijff. Vanaf dat moment praatte Cor Coster namens Cruijff tijdens overleggen met Ajax. Hij werd hiermee de eerste zaakwaarnemer ooit. Vroeger was het zo dat de club een contract maakte en de speler het gewoon ondertekende, maar door Cor Coster werd er eerst overleg gevoerd over salaris en dergelijke. Toen hij bijvoorbeeld hoorde dat de nieuwe aankoop van Ajax, Dick van Dijk, meer ging verdienen dan Cruijff eiste hij dat Cruijff net zo veel zou verdienen als hij. Na overleg gebeurde dat ook en Cruijff verdiende daarmee 50.000 gulden per jaar. Begin jaren zeventig werden spelerssalarissen steeds hoger, en Cor Coster zei dat Cruijff miljonair zou worden.

Johan Cruijff en zijn schoonvader Cor Coster

In 1968 werd Ajax voor de derde keer op rij landskampioen, en daarom mocht Ajax in seizoen 1968/69 meedoen aan de Europacup I. Daarin deed Ajax het erg goed, en mede dankzij de goals van Cruijff tegen SL Benfica kwam Ajax in de finale. Hiermee waren zij de eerste Nederlandse ploeg die in de finale van de Europacup I kwam. In de finale verloren ze van het veel betere AC Milan. Doordat de spelers het druk hadden door de vele internationale wedstrijden, speelden ze slecht in de Eredivisie en tijdens de KNVB Beker. Ze wonnen geen enkele prijs, en coach Michels besloot jongere spelers te gebruiken, en dat werkte: Ajax won de landstitel en de KNVB Beker.

Het seizoen daarna miste Cruijff de eerste paar wedstrijden door ene liesblessure. Na wekenlang rust speelde hij op 30 oktober 1970 zijn eerste wedstrijd van het seizoen tegen PSV. Maar hij droeg die wedstrijd nummer 14 in plaats van zijn normale nummer, nummer 9. Dit kwam omdat het tenue met nummer 7, van teamgenoot Gerrie Mühren niet in de wasmand lag. Cruijff vond dat Gerrie nummer 9 mocht dagen, omdat hij zelf lag geblesseerd was geweest, Cruijff pakte zelf het reservetenue met nummer 14. Na een 1-0 overwinning droeg Cruijff de wedstrijd erna weer nummer 14, omdat het tegen PSV 'zo lekker ging', Mühren speelde opnieuw met nummer 9. Uit bijgeloof hield hij nummer 14. Inmiddels is dat nummer volgens vele hét nummer van Cruijff. Cruijff speelde echter tijdens zijn carrière wel nog met andere nummers. Cruijff was snel en goed hersteld van zijn blessure, en tegen AZ'67 scoorde hij een maand na zijn rentree 6 doelpunten in de 8-1 overwinning van Ajax. Hij evenaarde hiermee het record, en hij, Lammers en Kerkhoffs hielden het record met 6 doelpunten in één competitiewedstrijd. Afonso Alves (sc Heerenveen) verbrak dit record echter met zeven goals tegen Heracles Almelo.

Europese topclub

Cruijff tijdens de loting voor de UEFA Cup bij de NOS

Inmiddels had Ajax zo'n goed team dat ze tot de Europese top hoorden. Twee jaar later haalde Ajax opnieuw de finale van de UEFA Cup. Dit keer wonnen ze met 2-0 van het Griekse Panathinaikos FC, Feyenoord lukte het het jaar eerder ook al dit toernooi te winnen. Van Dijk en Haan scoorden de goals.

Na de gewonnen Europacup I werd er gezegd dat Cruijff Ajax zou verlaten. Hij stond in de belangstelling bij onder andere FC Barcelona en Feyenoord. Maandenlang onderhandelde Cor Coster in het geheim met Feyenoord, om via een ingewikkeld systeem Cruijff bij hen te laten spelen. Toch tekende Cruijff op 12 juli 1971 een contract voor zeven jaar bij Ajax, waarbij Cruijff 95.000 gulden per jaar plus 1500 gulden per overwinning ging verdienen. Het plan was dat Cruijff na dit contract zou stoppen met voetbal. Daarom regelde Coster een sponsorcontract met Koninklijke Bijenkorf Beheer, waarbij Cruijff van zijn 31e tot zijn 65e 60.000 gulden per jaar kreeg.

In 1971/72 had Cruijff een van de succesvolste seizoenen ooit met Ajax, nadat Johnny Rep, Arnold Mühren en Heinz Schilcher naar Ajax werden gehaald. Trainer Rinus Michels vertrok naar FC Barcelona en Stefan Kovács werd de nieuwe trainer van Ajax. Onder leiding van de Roemeense trainer won Ajax opnieuw de landstitel en de KNVB Beker. Ook kwamen ze voor de tweede keer op rij in de finale van de Europacup I, die ze, in De Kuip, 2-0 wonnen van FC Internazionale Milano. Cruijff scoorde beide doelpunten. Andere hoogtepunten van het seizoen van Cruijff waren onder andere het snelste doelpunt ooit: Cruijff scoorde na 9 seconden tegen Telstar, en de grootste overwinning in de geschiedenis van de Eredivisie (12-1 tegen Vitesse). Ook het prachtige lobje van Cruijff FC Den Haag was zeker een hoogtepunt. Cruijff passeerde eerst een tegenstander en scoorde toen met een rustig lobje over de keeper heen. Hij werd Nederlands en Europees voetballer van het jaar in 1971.

1971 had Ajax deelname aan de Wereldbeker (twee wedstrijden tussen winnaar Europacup I en winnaar Copa Libertadores) afgezegd vanwege de lange reistijd en het feit dat de beker door veel mensen als "niet belangrijk" wordt gezien. Maar in 1972 besloot Ajax wel mee te doen, en ze wonnen over 2 wedstrijden 4-1 van CA Independiente. Na deze bekerwinst werd Cruijff de nieuwe aanvoerder van Ajax in plaats van Piet Keizer. Begin 1973 won Ajax twee maal van Europacup II winnaar Rangers Football Club (uit 3-1 en thuis 3-2,totaal 6-3) voor de Europese Supercup. 7 maart 1973 won Ajax een belangrijke thuiswedstrijd van Bayern München met 4-0 in de kwartfinale van de Europacup I. In 2005 koos L'Équipe tot beste Europacup wedstrijd ooit. In de halve finale versloeg Ajax ook Real Madrid verslagen (thuis 2-1 winst en uit 1-0 winst). Daarna won Ajax de finale tegen Juventus met 1-0.

In de tussentijd wilden veel spelers van Ajax dat Keizer weer aanvoerder zou worden in plaats van Cruijff. In juli 1973 werd er tijdens een trainingskamp gestemd. Cruijff kreeg drie stemmen, Keizer kreeg er dertien. Cruijff had het idee dat hij niet werd vertrouwd door zijn team. Hij liep naar zijn hotelkamer en belde zijn schoonvader en zaakwaarnemer en zei "Je moet nu meteen Barcelona bellen. Ik vertrek hier."

In Spanje was het verbod op het kopen van buitenlandse spelers opgeheven en FC Barcelona wilde Cruijff graag hebben. Cruijff speelde nog twee competitiewedstrijden voor Ajax, eerst uit tegen FC Groningen (4-0 overwinning) en daarna thuis op 19 augustus 1973 tegen FC Amsterdam (6-1 overwinning). In de eerste minuten werd Cruijff uitgefloten, Cruijff wilde echter heel graag scoren in zijn laatste wedstrijd. In de tachtigste minuut lukte dat, waarna hij onder luid applaus werd gewisseld om afscheid te nemen. 22 augustus tekende Cruijff officieel bij FC Barcelona voor zes miljoen gulden, waarvan 3 miljoen naar Cruijff zelf ging. Dat was toen de duurste transfer ooit.

FC Barcelona

Johan Cruijff als speler van Barcelona op het Amsterdam 700 Tournament in 1975

Toen Cruijff bij FC Barcelona ging voetballen, betekende dat ook dat Michels weer zijn trainer werd, want eerder had Michels 6 jaar Ajax getraind (1965-1971). Barcelona moest lang wachten op Cruijff, want eerst hadden ze last van het verbod op het kopen van buitenlandse spelers van de voetbalbond van Spanje en daarna mocht Cruijff bij zijn start van het seizoen alleen vriendschappelijke wedstrijden spelen van de KNVB, omdat hij zijn contract na de transferperiode ondertekende. Tijdens zijn eerste wedstrijd voor Barça, op 5 september 1973 een oefenwedstrijd tegen Cercle Brugge (6-0) zat het stadion erg vol. Bij alle andere oefenwedstrijden met Cruijff werden ook meer tickets dan normaal verkocht, waardoor Barcelona al snel de 6 miljoen gulden die ze voor Cruijff betaalden hadden terugverdiend. Omdat de KNVB wilde dat Cruijff goed in vorm was als hij voor het Nederlands elftal moest spelen, hadden ze zijn verbod op het spelen van niet-vriendschappelijke wedstrijden opgeheven. Daarom kon Cruijff op 28 oktober 1973 alsnog debuteren in de Primera División (tegenwoordig de LaLiga Santander) tegen Granada CF. Barcelona had al 7 wedstrijden gespeeld (2 keer gewonnen, 2 keer gelijk, 3 keer verloren) en hiermee stond de ploeg heel erg laag. Cruijff scoorde twee keer tegen Granada CF en uiteindelijk won Barcelona 4-0. Met Cruijff verloor Barça de 25 wedstrijden daarna niet (negentien keer gewonnen en zes keer gelijk) en ze wonnen de titel 5 speelronden voor het eind van het seizoen. Cruijff scoorde dat seizoen 16 goals, wat voor hem het hoogste aantal ooit voor Barcelona was.

Op gegeven moment was de vrouw van Cruijff zwanger, en hun kind (Jordi) zou geboren worden op de dag van de uitwedstrijd tegen Real Madrid. Daarom besloten ze Jordi één week eerder ter wereld te brengen door middel van een keizersnede. De wedstrijd (17 februari 1974) eindigde in een 5-0 overwinning voor Barcelona, en Cruijff scoorde de wedstrijd ook één goal. Dit seizoen scoorde Cruijff ook het zeer beroemde doelpunt tegen Atlético Madrid. Hij draaide met zijn rug naar het goal en tikte vervolgens met zijn hiel in het goal. Cruijff werd in 1973 en 1974 opnieuw verkozen tot Europees voetballer van het jaar en was hiermee de eerste voetballer die drie keer deze titel won; alleen Marco van Basten en Michel Platini zijn dit later ook gelukt.

Ondanks het feit dat Cruijff opperbest speelde, had hij tot dan toe nog maar één prijs met Barcelona gewonnen, namelijk de landstitel in 1974. Nadat trainer Michels in 1975 vertrok bij Barcelona, volgde de Duitser Hennes Weisweiler hem op. Deze trainer had daarvoor bij Borussia Mönchengladbach veel succes gehad, maar het was daar wel duidelijk geworden dat hij moeilijk om kon gaan met de sterspelers binnen een team. Bij Borussia Mönchengladbach was dat Günter Netzer en bij Barcelona was dat Cruijff. Cruijff werd in 1976 zelfs naar de kant gehaald in de wedstrijd tegen Sevilla FC! De fans en leden van het bestuur van Barcelona stonden echter (bijna) allemaal achter Cruijff, en dus mocht trainer Weisweiler na één seizoen weer vertrekken. Veel mensen dachten dat Cruijff naar Juventus, AZ'67 of terug naar AFC Ajax zou vertrekken. Maar Cruijff tekende toch voor twee seizoenen bij, wel moest Michels opnieuw trainer worden van hem. Dat gebeurde, en samen haalden ze op 19 april 1978 de Copa del Rey (nationale beker), nadat ze Las Palmas in de finale met 2-0 versloegen.

Cruijff en Catalonië

Johan Cruijff was niet alleen populair vanwege zijn voetbalkwaliteiten. Toen Cruijff bij FC Barcelona ging spelen werd Spanje bestuurd door een dictator. Ook Catalonië hoorde daarbij (en dat hoort het nog steeds). Catalaanse tekens en symbolen waren verboden door de dictator, en daarom zagen veel Catalanen FC Barcelona als dé trots van Catalonië. Om die reden werd de overwinning op Real Madrid in 1974 ook heel groot gevierd, want het voelde als een overwinningen op de Spanjaarden. Ook heeft Johan Cruijff zijn zoon, Jordi Cruijff, vernoemd naar de Catalaanse beschermheilige Sint Joris. Kinderen geboren in Spanje mocht je niet naar Catalaanse helden en dergelijke vernoemen, maar omdat Jordi in een Nederlands ziekenhuis is geboren, verbood de wet zijn naam niet!

Afscheid

Cruijff bij zijn afscheidswedstrijd tegen FC Bayern München

In de zomer van 1978 besloot Cruijff te stoppen met voetbal, hij was toen 31 jaar oud. 27 mei 1978 speelde Cruijff zijn afscheidswedstrijd voor Barcelona tegen Ajax, waarin hij met 3-1 won. Ajax organiseerde speciaal voor Cruijff nog een afscheidswedstrijd tegen Bayern München op 7 november 1978. Cruijff kreeg nog twee afscheidscadeau's: een gouden horloge en een kleurentelevisie. Later werd bekend dat de vrouw van Johan om de TV had gevraagd. De dag werd wat minder vrolijk dan gedacht: Bayern droogde Ajax af met een 8-0 overwinning, dat terwijl het gebruikelijk is dat de persoon die afscheid neemt de overwinning cadeau krijgt van de tegenstanders. De Duitsers waren boos over de twee nederlagen (5-0 en 4-0) die ze eerder tegen Ajax opliepen. Daarnaast waren ze boos omdat niemand ze stond op te wachten op Schiphol, ze in een goedkoop hotel moesten slapen en vanaf de tribunes werden uitgescholden voor onder andere nazi-zwein.

Los Angeles Aztecs

Cruijff vond dat hij weer moest gaan voetballen. Hij wilde graag in de Verenigde Staten gaan voetballen, en iedereen dacht dat New York Cosmos de club zou zijn waar hij ging voetballen. Hij had namelijk met die club een contract afgesloten dat hij alleen voor hen mocht spelen in de VS. Hij had al eerder kennis gemaakt met de club, en clubeigenaar Steve Ross, ook eigenaar van Warner Bros, wilde Cruijff maar al te graag bij de club hebben. Hij bood Cruijff een driejarig contract aan en zou Cruijff 4 miljoen dollar betalen als hij zou tekenen. Cruijff wilde dit echter niet, want hij wilde een contract van maar één jaar tekenen. Daarnaast wilde hij ook niet meedoen aan reclame van Warner Bros, iets wat andere (oud-)spelers van de club ook moesten doen. Andere mensen zeggen dat topspeler Giorgio Chinaglia Cruijff als concurrentie zag en voorkwam dat de deal doorging.

Toen bleek dat Cruijff niet bij NY Cosmos ging spelen, toonde Los Angeles Aztecs interesse. Cruijff tekende voor één seizoen bij LA Aztecs en ontving een jaarsalaris van 750.000 dollar. Cruijff zei dat het hem niet om het geld ging, maar dat hij voetbal de populairste sport in de VS wilde maken. De meeste Nederlanders vonden hem desondanks een geldwolf, het maakte hen niet uit wat Cruijff zei. In de VS vonden ze hem juist geen geldwolf, en iedereen vond het geweldig hoe hij van de sport hield. Zo reed Cruijff soms uren naar een TV-studio om daar 10 minuten op TV te vertellen over voetbal.

Direct na aankomst maakte Cruijff op 23 mei 1979 zijn debuut tegen Rochester Lancers. Hij scoorde in de eerste tien minuten twee keer! In de tweede helft maakte hij nog een assist en LA Aztecs won de wedstrijd met 3-0. Bij LA Aztecs kwam Cruijff opnieuw in een team waar Michels de coach van was. Het hele team was afgesteld op Cruijff en Michels zei tegen zijn spelers dat ze gewoon moesten "lopen waar Johan niet is". Hij ontving aan het eind van het seizoen de prijs voor de Meest Waardevolle Speler in de Noord-Amerikaanse voetbalcompetitie. Zijn doelpunt in de playoffs tegen Washington Diplomats werd verkozen tot Goal van het Jaar. Cruijff speelde maar één seizoen bij de club, omdat de nieuwe eigenaren van de club meer Mexicanen in het team wilde hebben. Andere mensen zeggen dat de club zijn jaarsalaris niet nog een seizoen kon betalen.

Washington Diplomats

Johan bleef in Amerika voetballen: hij tekende een contract bij de Washington Diplomats. Hij speelde hier in het team met Wim Jansen. Hij maakte op 29 maart 1980 zijn debuut, die wedstrijd werd na strafschoppen met 3-2 verloren. In Amerika waren er andere voetbalregels, één daarvan was dat gelijkspel niet mogelijk was. Bij een gelijke stand moesten er strafschoppen worden genomen, en Cruijff was niet zo goed in het nemen van strafschoppen. Zijn seizoen bij de Diplomats verliep niet zo goed: ze werden in de eerste ronde van de playoffs al uitgeschakeld. Daarnaast had Johan vaak last van blessures, waarschijnlijk door het kunstgras. Hij had dat seizoen ook nog een conflict met de trainer en zijn ploeggenoten. Bij de LA Aztecs pasten het gehele team zich aan aan Cruijff, maar de Diplomats waren dat niet van plan. De tactiek van hen was geheel anders dan die die Cruijff gewend was.

AFC Ajax

Cruijff als technisch adviseur bij AFC Ajax

Nadat het seizoen met Washington Diplomats voorbij was kwam Cruijff terug in Nederland. Aan het eind van 1980 trainde Cruijff mee met de selectie van Ajax, maar hij mocht nog niet meespelen omdat hij buiten de transferperiode naar Ajax was gekomen. Cruijff werd 24 november 1980 tot technisch adviseur benoemd van Ajax, toen Ajax na een reeks slechte wedstrijden op de achtste plaats van de Eredivisie stond. Op 30 november 1980 gebeurde wat bijzonders: Ajax stond met 1-3 achter tegen FC Twente en Cruijff klom vanaf de tribune naar de dug-out en gaf advies aan de coach. De coach volgde de adviezen van Cruijff op en Ajax won alsnog met 5-3. Nadat Cruijff technisch directeur werd lukte het Ajax om alsnog op te klimmen naar de tweede plaats (net voor FC Utrecht, Feyenoord en PSV). AZ'67 werd landskampioen. Het lukte Ajax ook om de bekerfinale te bereiken, maar die werd verloren van landskampioen AZ'67.

Levante UD

Begin 1981 wilde Cruijff weer voor het Nederlands elftal gaan voetballen, maar daarom moest hij wel weer voor een professionele voetbalclub gaan spelen. Veel Europese clubs zagen Cruijff wel zitten en uiteindelijk gingen vier clubs in onderhandeling met Cruijff: allereerst Arsenal FC, maar zij wilden hem pas vanaf seizoen 1981/82 en daarom ging dat niet door. Ten tweede was er een Duitse club (welke is onbekend) die Cruijff wilde hebben, maar na de verloren WK-finale wilde Cruijff niet in Duitsland voetballen. Na een tijdje leek hij naar Leicester City FC te gaan. Iedereen rekende op zijn komst, maar uiteindelijk ging Cruijff toch naar Levante UD, omdat die club een betere financiële zekerheid bood. Op 28 februari 1981 tekende Cruijff officieel zijn contract. Het idee om Cruijff te kopen kwam van Levante UD-supporter Luis Rodríguez. Ondanks dat Levante UD eerste stond in de Segunda División, bleef het stadion maar leeg. Vertegenwoordigers van Levante UD gingen daarom naar een hotel in Rotterdam om te onderhandelen met Cruijff. Hij tekende een contract tot 30 juni 1981 en ontving 10 miljoen peseta. Omgerekend was dit ongeveer 250.000 gulden. Men vond dit bedrag destijds belachelijk. Levante kon echter niet al het geld betalen en betaalde uiteindelijk maar 6 miljoen peseta.

1 maart 1981 speelde Johan zijn eerste wedstrijd tegen CF Palencia. Tijdens deze wedstrijd was het stadion (Estadi Ciutat de València) voor het eerst en laatst uitverkocht. Maar doordat Johan kwam werd er niet meer serieus gevoetbald en het bestuur dacht alleen maar aan geld. Terwijl het in de winter nog leek dat ze zouden promoveren, eindigde ze uiteindelijk 9e. Binnen het bestuur was het een grote puinhoop en spelers kregen hun salaris niet meer uitbetaald. Daarom sloten spelers zich op gegeven moment op in de kleedkamer om zo hun salaris af te dwingen. Johan had geen goede periode bij Levante. Hij had veel lichte blessures en was uit vorm, en zo speelde hij slechts tien wedstrijden en scoorde twee keer.

Washington Diplomats

Op 18 juni 1981 tekende Cruijff opnieuw een contract bij Washington Diplomats, wat inhield dat hij nadat zijn contract met Levante UD was afgelopen op 30 juni 1981, hij voor hen ging spelen. Hij speelde 1 juli voor het eerst, en dat was een uitwedstrijd tegen San Diego Sockers. Die wedstrijd werd met 3-2 verloren. Maar door een eerdere hamstring-blessure speelde Johan maar vijf wedstrijden en twee keer scoorde ze.

AFC Ajax

Johan Cruijff bij zijn terugkeer naar Ajax in 1981.

December 1981 keerde Cruijff terug bij Ajax. Zijn terugkeer was te danken aan zijn PR-manager Jack van Gelder. Hij vond het vervelend dat Cruijff en Ajax allebei wilde dat Cruijff bij Ajax zou terugkeren, maar dat ze allebei te trots waren om de gesprekken te beginnen. Daarom belde hij met Ajax, met toestemming van Cruijff, om een afspraak voor een gesprek te maken. De transfer kon echter niet doorgaan, omdat maar twee van de vijf bestuursleden voor waren. De penningmeester was tegen en had twee andere bestuursleden overtuigd om ook tegen te zijn, omdat hij vond dat het financieel te veel risico was.

Van Gelder gebruikte echter een trucje om ervoor te zorgen dat het bestuur toch voor stemde nadat de voorzitter hem de dag voor de stemming had verteld wanneer de stemming was. Hij belde een van de bestuursleden die tegen was en vertelde dat hij wist dat morgen de stemming was en dat hij ook wist dat iedereen voor zou stemmen. Tijdens de vergadering begon de voorzitter bij het stemmen bij het bestuurslid dat was wijsgemaakt dat iedereen voor was. Hij stemde daarom voor omdat hij geen spelbreker wilde zijn. Toen de twee die tegen waren dit hoorde, wisten zij dat tegen stemmen geen zin meer had, omdat het dan toch drie tegen twee zou worden. Daarom stemde zij ook voor en stemde het bestuur met vijf tegen nul in met de transfer van Cruijff.

Cruijff tekende een contract bij Ajax dat inhield dat hij de helft van de opbrengst van alle kaarten boven de 11.000 kaarten (wat betekende dat Cruijff bij 12.000 kaarten de opbrengst van 500 kaarten kreeg). Ajax stond derde en vele mensen vroegen zich af of Cruijff dat kon gaan verbeteren.

Cruijff met Japanse fans bij Stadion De Meer.

6 december 1981 speelde Ajax zijn comeback bij Ajax in een uitverkocht Stadion De Meer tegen HFC Haarlem. In de 21ste minuut slalomde Cruijff om 2 verdedigers heen en scoorde met een lobje over de keeper van Haarlem. De wedstrijd werd met 4-1 gewonnen. Ajax won na de komst van Cruijff geen enkele wedstrijd meer in de competitie en ze werden landskampioen.

Op gegeven moment kwam er een conflict tussen de Ajax-voorzitter en Cruijff. De voorzitter wilde Cruijff niet meer zijn volle salaris van anderhalf miljoen gulden betalen omdat hij Cruijff te oud vond. Omdat Cruijff boos was over de manier waarop hij was behandeld door het bestuur van Ajax zocht hij contact met aartsrivaal Feyenoord om daar te kunnen gaan spelen. 10 mei 1983 maakte Cruijff bekend dat hij weg zou gaan naar Feyenoord. Hij speelde daarna alleen nog de bekerfinale (die hij won) met Ajax.

Feyenoord

Eerst was er nog twijfel bij de Feyenoord-fans, maar na de eerste wedstrijd was deze twijfel al verdwenen. Johan Cruijff verloor 8-2 van zijn oude club Ajax, maar won uiteindelijk wel de landstitel én de KNVB Beker met zijn nieuwe team. In dit zeer goed spelende team zaten naast Cruijff ook andere topspelers, onder wie Ruud Gullit. Cruijff was al 37 jaar oud, maar speelde op één wedstrijd na alle cmpetitiewedstrijden. Door zijn goede spel werd hij voor de vijde keer Nederlands Voetballer van het Jaar. Aan het eind van het seizoen maakte hij bekend dat hij officieel zou stoppen. Hij speelde zijn laatste wedstrijd met Feyenoord tegen PEC Zwolle. Later speelde hij nog één wedstrijd in Saoedi-Arabië in ruil voor een enorme betaling van een van zijn grootste fans, de koning van Saoedi-Arabië.

Wedstrijden en doelpunten

Seizoen Club Land Competitie Competitie Beker Internationaal Totaal
Wed. Dlp. Wed. Dlp. Wed. Dlp. Wed. Dlp.
1964/65 Ajax Nederland Eredivisie 10 4 0 0 0 0 10 4
1965/66 19 16 4 9 0 0 23 25
1966/67 30 33 5 5 6 3 41 41
1967/68 33* 25 5 6 2 1 40 32
1968/69 29 24 3 3 10 6 42 33
1969/70 33 23 5 6 8 4 46 33
1970/71 25 21 6 5 6 1 37 27
1971/72 32 25 4 3 9 5 45 33
1972/73 26 16 0 0 6 3 32 19
1973/74 2 3 0 0 0 0 2 3
Club totaal 239 190 32 37 47 23 318 250
1973/74 FC Barcelona Spanje Primera División 26 16 12 8 0 0 38 24
1974/75 30 7 12 7 8 0 50 14
1975/76 20 6 10 3 9 2 39 11
1976/77 30 14 9 6 7 5 46 25
1977/78 28 5 7 1 10 5 46 11
Club totaal 143 48 50 25 34 12 227 85
1979 Los Angeles Aztecs Verenigde Staten North American Soccer League 27 14 0 0 0 0 27 14
Club totaal 27 14 0 0 0 0 27 14
1980 Washington Diplomats Verenigde Staten North American Soccer League 27 10 0 0 0 0 27 10
Club totaal 27 10 0 0 0 0 27 10
1980/81 Levante Spanje Segunda División 10 2 0 0 0 0 10 2
Club totaal 10 2 0 0 0 0 10 2
1981 Washington Diplomats Verenigde Staten North American Soccer League 5 2 0 0 0 0 5 2
Club totaal 32 12 0 0 0 0 32 12
1981/82 Ajax Nederland Eredivisie 15 7 1 0 0 0 16 7
1982/83 21 7 7 2 2 0 30 9
Club totaal 275 204 40 39 49 23 364 266
1983/84 Feyenoord Nederland Eredivisie 33 11 7 1 4 1 44 13
Club totaal 33 11 7 1 4 1 44 13
Carrière totaal 520 291 97 65 87 36 704 395

* Exclusief de gestaakte wedstrijd Ajax - Feyenoord (21 januari 1968)

Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "https://wikikids.nl/index.php?title=Johan_Cruijff&oldid=810722"