Gebruiker:Hanssain/portaal aanmaak: verschil tussen versies
| (96 tussenliggende versies door 2 gebruikers niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
== Basisgegevens portaal aanmaak == | == Basisgegevens portaal aanmaak == | ||
| − | {{ | + | <nowiki>{{Portaalafbeelding|Bestand:xxx}}</nowiki>, maar dan zonder 'nowiki' |
{{Portaalbox| | {{Portaalbox| | ||
| Regel 31: | Regel 31: | ||
! width="50%" style="background-color:#191970; color:White " border="1" cellpadding="0" cellspacing="2" ; |'''titel 2''', <br />''ondertitel 2'' | ! width="50%" style="background-color:#191970; color:White " border="1" cellpadding="0" cellspacing="2" ; |'''titel 2''', <br />''ondertitel 2'' | ||
|- | |- | ||
| − | |<center><nowiki>[[Bestand:xxx|center|300px]]</nowiki> | + | | style="vertical-align: top;" | <center><nowiki>[[Bestand:xxx|center|300px]]</nowiki> |
tekst en links | tekst en links | ||
| − | | <center><nowiki>[[Bestand:xxx|center|300px]]</nowiki> | + | | style="vertical-align: top;" | <center><nowiki>[[Bestand:xxx|center|300px]]</nowiki> |
tekst en links | tekst en links | ||
|} | |} | ||
| Regel 39: | Regel 39: | ||
| − | == Aanzet | + | == Aanzet Portaal:Planten== |
| − | {{Portaalafbeelding|Bestand: | + | {{Portaalafbeelding|Bestand:Banner_Portaal_Planten.png}} |
| − | |||
{{Portaalbox| | {{Portaalbox| | ||
|tekstachtergrond= White | |tekstachtergrond= White | ||
| − | |achtergrond= | + | |achtergrond= #228B22 |
| − | |titel= Welkom | + | |titel= Welkom |
| − | |kopkleur= | + | |kopkleur= White |
|tekst= | |tekst= | ||
<center> | <center> | ||
| − | + | '''[[Planten]]''' zijn [[organisme]]n en ze zijn in vele soorten en maten om ons heen. Van heel eenvoudige, niet groter dan een [[cel (biologie)|cel]], tot de [[mammoetboom]] die ruim 80 meter hoog is. Planten zijn een grote leverancier van [[zuurstof (element)|zuurstof]]. Ook leveren sommige soorten natuurlijke verfstoffen en medicinale stoffen. En wat dacht je van voedsel, zoals [[fruit]], [[graan|granen]] en [[groente]]s. Toch kunnen er ook [[Vergif|gif]]tige soorten tussen zitten. Daarnaast hebben sommige soorten door de eeuwen heen gediend als bouwmateriaal zoals [[stro]] en [[hout]]. Andere planten hebben weer een sierwaarde vanwegen hun kleurige [[Blad (plant)|blad]]eren en [[Bloem (plant)|bloem]]en. Om te weten te komen wat we aan elke soort hebben, moet je de eigenschappen kennen. Via dit portaal kun je die vinden. Let wel, het zijn er heel veel en ze staan lang niet allemaal op het portaal genoemd, dus je moet soms flink doorzoeken! In dit overzicht herken je wellicht ook de [[evolutie]] van de planten (Zie ook [[Geschiedenis van de aarde]]). Veel zoek- en leesplezier. | |
| − | </center> | + | </center> |
| − | + | Gerelateerde portalen en lijsten: | |
| + | * [[Portaal:Biologie]] | ||
| + | * [[Portaal:Dieren]] | ||
| + | * [[Portaal:Eten en Drinken]] | ||
| + | <br> | ||
{{naar PIM}} | {{naar PIM}} | ||
}} | }} | ||
| Regel 58: | Regel 61: | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
|+ | |+ | ||
| − | ! width="50%" style="background-color: | + | ! width="50%" style="background-color:yellowgreen; color:Black" border="1" cellpadding="0" cellspacing="2" ; |'''Supergroep Unikonta of Amorphea''' <br />''waaronder [[schimmels]] of zwammen (Fungi of Myceteae)'' |
| − | ! width="50%" style="background-color:# | + | ! width="50%" style="background-color:#228B22; color:white" border="1" cellpadding="0" cellspacing="2" ; |'''Supergroep Excavata''' <br />''waaronder [[parasiet]]en'' |
|- | |- | ||
| − | |<center>[[ | + | |<center>[[Bestand:Fungi_collage.jpg|center|250px]]</center> |
| − | + | '''[[Schimmels]]''' of '''fungi''' zijn een groep van [[organisme]]n die eigenlijk niet tot het [[plantenrijk]] behoren. Ze vormen een eigen [[Rijk (biologie)|rijk]]. De meest bekende soorten zijn de [[paddenstoelen]]. Binnen het rijk van de schimmels heb je verschillende stammen: ''Ascomycota of [[Zakjeszwammen]] • Basidiomycota of [[Steeltjeszwammen]], waaronder de [[paddenstoelen]] • [[Blastocladiomycota]] • Chytridiomycota of [[Schijnschimmels]], kleine pot schimmels • [[Glomeromycota]] • [[Microspora]] of Microsporidia, [[eencellige parasieten]] • [[Neocallimastigomycota]] • [[Zygomycota]] of [[Lagere schimmels]] of wierzwammen'' | |
| − | | <center>[[File: | + | | |
| − | De | + | <center>[[File:Leish_amast_free_DPDx.JPG|center|300px]]</center> |
| − | + | De supergroep '''Excavata''' is een wat wonderlijke groep. Heb je het nu over planten of dieren? Het zijn in ieder geval eencellige [[Eukaryoten]]. De naam of term [[Parasiet]] is wellicht het meest bekend. Binnen deze supergroep heb je de [[Metamonade]], de [[Malawimonaden]] en de [[Discoba]], JEH of Eozoa. Sommigen van de soorten zijn in staat tot [[fotosynthese]], anderen weer niet. Ook is de vraag wat nou precies de functie is van deze organismen? Ze lijken ook verwant te zijn aan [[bacterie|bacteriën]], maar dat is niet helemaal juist want die hebben net als de schimmels een eigen [[Rijk (biologie)|rijk]]. | |
|} | |} | ||
</center> | </center> | ||
| Regel 72: | Regel 75: | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
|+ | |+ | ||
| − | ! width="50%" style="background-color:# | + | ! width="50%" style="background-color:#228B22; color:White" border="1" cellpadding="0" cellspacing="2" ; |'''Supergroep Chromalveolata''' <br />''waaronder [[algen]] en [[bruinwier]]en'' |
| − | ! width="50%" style="background-color:# | + | ! width="50%" style="background-color:#228B22; color:White" border="1" cellpadding="0" cellspacing="2" ; |'''Supergroep Rhizaria''' <br />''zoals de [[wortelpotigen]]'' |
|- | |- | ||
| − | |<center>[[File: | + | |<center>[[File:Chromista_collage_2.jpg|center|200px]]</center> |
| − | + | '''[[Algen]]''' of '''wieren''' zijn planten zonder stengels en wortels. Ze varieren van eencelligen tot grote meercellige bladstructueren zoals de [[reuzenkelp]], een [[zeewier]]soort. Algen maken gebruik van [[fotosynthese]]. De meeste algen leven in of bij het water. Algen kunnen ook een [[symbiose]] of samenwerking aangaan met [[schimmels]]; dan noem je dat de [[korstmos]]sen. Je hebt ''[[roodwieren]], [[groenwieren]] en [[bruinwieren]]''. De ''[[Blauwwieren]]'' zijn een soort [[bacteriën]]. | |
| − | [[ | + | |
| − | [[ | + | |<center>[[Bestand:Ammonia_tepida.jpg|center|300px]]</center> |
| − | [[ | + | De supergroep '''Rhizaria''' is een tamelijk nieuwe [[taxonomie|taxonomische groep]] ([[taxon]]) in het [[plantenrijk]]. Rhizaria kunnen verschillende vormen hebben, maar het zijn allemaal ''[[wortelpotigen]]''. Dit zijn organismen met zogenaamde [[schijnvoet]]jes (pseudopodia). Deze vormen dradige uitlopers of vertakken. Sommige soorten hebben daarnaast een zogeheten [[cytoskelet]]. De twee belangrijkste groepen binnen de Rhizaria zijn de ''[[Foraminifera]] en de [[Radiolaria]] (straaldiertjes)''. |
| − | [[ | ||
| − | [[ | ||
| − | [[ | ||
| − | | <center>[[Bestand: | ||
| − | |||
| − | [[ | ||
| − | [[ | ||
| − | [[ | ||
| − | [[ | ||
|} | |} | ||
</center> | </center> | ||
| Regel 95: | Regel 89: | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
|+ | |+ | ||
| − | ! width="50%" style="background-color:# | + | ! width="50%" style="background-color:#228B22; color:White" border="1" cellpadding="0" cellspacing="2" ; |'''Kranswieren (Charophyta)''' <br />''Zoetwaterplanten'' |
| − | ! width="50%" style="background-color:# | + | ! width="50%" style="background-color:#228B22; color:White" border="1" cellpadding="0" cellspacing="2" ; |'''Landplanten te beginnen bij de Mossen''' <br />''Laaggroeiende dekens van plantjes'' |
| + | |- | ||
| + | |<center>[[File:Chara1.jpg|center|300px]]</center> | ||
| + | '''[[Kranswieren]]''' (Characeae) worden ook wel '''stankwieren''' of '''stinkwieren''' genoemd, vanwege de kwetsbaarheid van hun met [[kalk]] bedekte stengels en de vieze geur die ze afgeven als je erop gaat staan. Je zou ze kunnen zien als een overgang van waterplanten naar landplanten. Je hebt de soorten: ''[[Kransblad]] of Chara'', ''[[brakwaterkransblad]] of Lamprothamnium'', ''[[Lychnothamnus]]'', ''[[Glanswier]] of Nitella'', ''[[Nitellopsis]]'' en ''[[boomglanswier]] of Tolypella'' | ||
| + | |||
| + | |<center>[[File:Anomodon_viticulosus0.jpg|center|270px]]</center> | ||
| + | '''[[Mossen]]''' of bladmossen (stam Bryophyta) zijn kussen of zoden- of mattenvormende kleine, kruidachtige landplanten. Ze kunnen groeien op rotsen, op de grond of als [[epifyt]]en op de stam of bladeren van [[boom|bomen]]. Je hebt de ''Stam [[Levermossen]] (Hepatophyta), Stam [[Hauwmossen]] (Anthocerotophyta) en de Stam [[Bladmossen]] (Bryophyta)''. Er bestaan ook soorten die onder water kunnen groeien, zoals ''[[bronmos]] (Fontinalis antipyretica), veel soorten [[veenmos]] (Sphagnum spp.), en [[Javamos]] (Vesicularia dubyana)''. Ze zijn verwant aan de vaatplanten. | ||
| + | |} | ||
| + | |||
| + | {| class="wikitable" | ||
| + | |+ | ||
| + | ! width="50%" style="background-color:#228B22; color:White" border="1" cellpadding="0" cellspacing="2" ; |'''Clade De [[Vaatplanten]] of hogere planten (Tracheophyta)''' <br />''met [[wolfsklauw]]en, [[Paardenstaart (geslacht)|paardenstaart]]en en [[varens]]'' | ||
| + | ! width="50%" style="background-color:#228B22; color:White" border="1" cellpadding="0" cellspacing="2" ; |'''Clade Zaadplanten (Spermatophyta)''' <br />''met de [[naaktzadigen]] (Gymnospermae)'' | ||
|- | |- | ||
| − | |<center>[[ | + | |<center>[[File:Arum_dioscoridis.JPG|center|160px]]</center> |
| − | + | De [[vaatplanten]] of hogere planten (Tracheophyta) zijn alle hierna genoemde planten die een watertransportsysteem hebben, te beginnen bij de [[Wolfsklauw]]en (Lycopsida) en [[Paardenstaart (geslacht)|Paardenstaart]]en samen met de [[varens]] die tot de zogeheten Pteropsida behoren. Deze drie groepen hebben geen [[zaad|zaden]] maar [[sporen]]. | |
| − | | <center>[[ | + | |<center>[[File:Pinus_nigra_-_K%C3%B6hler%E2%80%93s_Medizinal-Pflanzen-242.jpg|center|200px]]</center> |
| − | + | Met de '''[[naaktzadigen]]''' (Gymnospermae) wordt een groep [[zaadplanten]] bedoeld waartoe de stam van ''[[coniferen]]'' en andere ''[[Naaldboom|naaldbomen]]'' behoren. Ook de stam ''[[Palmvaren]]s (Cycadophyta)'', de stam ''[[Ginkgo]] (Ginkgophyta)'' en de ''[[Gnetales]] (Gnetidae)'' behoren tot de naaktzadigen. | |
|} | |} | ||
| − | |||
| − | |||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
|+ | |+ | ||
| − | ! width="50%" style="background-color:# | + | ! width="50%" style="background-color:#228B22; color:White" border="1" cellpadding="0" cellspacing="2" ; |'''Stam Bedektzadigen (Angiospermophyta) of bloemplanten''' <br />''[[Eenzaadlobbigen]] (Monocotyledones)'' |
| − | ! width="50%" style="background-color:# | + | ! width="50%" style="background-color:#228B22; color:White" border="1" cellpadding="0" cellspacing="2" ; |'''Stam Bedektzadigen (Angiospermophyta) of bloemplanten''' <br />''[['Nieuwe' tweezaadlobbigen]] (Asteropsida)'' |
|- | |- | ||
| − | |<center>[[ | + | |<center>[[File:Wheat_close-up.JPG|center|300px]]</center> |
| − | De [[ | + | De '''[[eenzaadlobbigen]]''' (Monocotyledones) is een enorm grote groep van planten die één [[zaadlob]] per zaad (lijken te) hebben. Als ze opkomen boven de grond nadat ze gezaaid zijn, zie je maar één blaadje of sprietje. Tot de eenzaadlobbigen behoren de ''[[gras]]sen ([[graan|granen]]), [[palm]]en'', en ook [[bolgewas]]sen met bloemen als ''[[lelie]]s, [[orchidee]]ën, [[tulp]]en en [[narcis]]sen'' behoren tot deze groep van planten. |
| − | | <center>[[ | + | |
| − | + | |<center>[[File:Weeping_Acacia.jpg|center|300px]]</center> | |
| − | + | '''[['Nieuwe' tweezaadlobbigen]]''' (Asteropsida, Eudicots of Tricolpates), zijn [[bedektzadigen]] planten met, zoals de naam al aangeeft, twee zaadlobben. Deze groep is ook enorm groot. De meeste [[Lijst_van_boomsoorten|bomen]] met [[Blad (plant)|bladeren]] behoren er toe, maar ook de ''[[Roos (bloem)|rozen]], [[Ranonkelachtigen]], [[komkommerachtigen]], [[Anjerachtigen]], [[Heideachtigen]]'' om er maar een paar te noemen. | |
|} | |} | ||
</center> | </center> | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | [[:Categorie: | + | |
| + | <nowiki>[[:Categorie:Planten]]</nowiki> | ||
Huidige versie van 5 jun 2025 om 08:03
Basisgegevens portaal aanmaak
{{Portaalafbeelding|Bestand:xxx}}, maar dan zonder 'nowiki'
tekst
| titel 1 | titel 2 |
|---|---|
| tekst en links | tekst en links |
| titel 1, ondertitel 1 |
titel 2, ondertitel 2 |
|---|---|
tekst en links |
tekst en links |
Aanzet Portaal:Planten
Planten zijn organismen en ze zijn in vele soorten en maten om ons heen. Van heel eenvoudige, niet groter dan een cel, tot de mammoetboom die ruim 80 meter hoog is. Planten zijn een grote leverancier van zuurstof. Ook leveren sommige soorten natuurlijke verfstoffen en medicinale stoffen. En wat dacht je van voedsel, zoals fruit, granen en groentes. Toch kunnen er ook giftige soorten tussen zitten. Daarnaast hebben sommige soorten door de eeuwen heen gediend als bouwmateriaal zoals stro en hout. Andere planten hebben weer een sierwaarde vanwegen hun kleurige bladeren en bloemen. Om te weten te komen wat we aan elke soort hebben, moet je de eigenschappen kennen. Via dit portaal kun je die vinden. Let wel, het zijn er heel veel en ze staan lang niet allemaal op het portaal genoemd, dus je moet soms flink doorzoeken! In dit overzicht herken je wellicht ook de evolutie van de planten (Zie ook Geschiedenis van de aarde). Veel zoek- en leesplezier.
Gerelateerde portalen en lijsten:
Terug naar PIM-systeem| Supergroep Unikonta of Amorphea waaronder schimmels of zwammen (Fungi of Myceteae) |
Supergroep Excavata waaronder parasieten |
|---|---|
 Schimmels of fungi zijn een groep van organismen die eigenlijk niet tot het plantenrijk behoren. Ze vormen een eigen rijk. De meest bekende soorten zijn de paddenstoelen. Binnen het rijk van de schimmels heb je verschillende stammen: Ascomycota of Zakjeszwammen • Basidiomycota of Steeltjeszwammen, waaronder de paddenstoelen • Blastocladiomycota • Chytridiomycota of Schijnschimmels, kleine pot schimmels • Glomeromycota • Microspora of Microsporidia, eencellige parasieten • Neocallimastigomycota • Zygomycota of Lagere schimmels of wierzwammen |
 De supergroep Excavata is een wat wonderlijke groep. Heb je het nu over planten of dieren? Het zijn in ieder geval eencellige Eukaryoten. De naam of term Parasiet is wellicht het meest bekend. Binnen deze supergroep heb je de Metamonade, de Malawimonaden en de Discoba, JEH of Eozoa. Sommigen van de soorten zijn in staat tot fotosynthese, anderen weer niet. Ook is de vraag wat nou precies de functie is van deze organismen? Ze lijken ook verwant te zijn aan bacteriën, maar dat is niet helemaal juist want die hebben net als de schimmels een eigen rijk. |
| Supergroep Chromalveolata waaronder algen en bruinwieren |
Supergroep Rhizaria zoals de wortelpotigen |
|---|---|
 Algen of wieren zijn planten zonder stengels en wortels. Ze varieren van eencelligen tot grote meercellige bladstructueren zoals de reuzenkelp, een zeewiersoort. Algen maken gebruik van fotosynthese. De meeste algen leven in of bij het water. Algen kunnen ook een symbiose of samenwerking aangaan met schimmels; dan noem je dat de korstmossen. Je hebt roodwieren, groenwieren en bruinwieren. De Blauwwieren zijn een soort bacteriën. |
 De supergroep Rhizaria is een tamelijk nieuwe taxonomische groep (taxon) in het plantenrijk. Rhizaria kunnen verschillende vormen hebben, maar het zijn allemaal wortelpotigen. Dit zijn organismen met zogenaamde schijnvoetjes (pseudopodia). Deze vormen dradige uitlopers of vertakken. Sommige soorten hebben daarnaast een zogeheten cytoskelet. De twee belangrijkste groepen binnen de Rhizaria zijn de Foraminifera en de Radiolaria (straaldiertjes). |
| Kranswieren (Charophyta) Zoetwaterplanten |
Landplanten te beginnen bij de Mossen Laaggroeiende dekens van plantjes |
|---|---|
 Kranswieren (Characeae) worden ook wel stankwieren of stinkwieren genoemd, vanwege de kwetsbaarheid van hun met kalk bedekte stengels en de vieze geur die ze afgeven als je erop gaat staan. Je zou ze kunnen zien als een overgang van waterplanten naar landplanten. Je hebt de soorten: Kransblad of Chara, brakwaterkransblad of Lamprothamnium, Lychnothamnus, Glanswier of Nitella, Nitellopsis en boomglanswier of Tolypella |
 Mossen of bladmossen (stam Bryophyta) zijn kussen of zoden- of mattenvormende kleine, kruidachtige landplanten. Ze kunnen groeien op rotsen, op de grond of als epifyten op de stam of bladeren van bomen. Je hebt de Stam Levermossen (Hepatophyta), Stam Hauwmossen (Anthocerotophyta) en de Stam Bladmossen (Bryophyta). Er bestaan ook soorten die onder water kunnen groeien, zoals bronmos (Fontinalis antipyretica), veel soorten veenmos (Sphagnum spp.), en Javamos (Vesicularia dubyana). Ze zijn verwant aan de vaatplanten. |
| Clade De Vaatplanten of hogere planten (Tracheophyta) met wolfsklauwen, paardenstaarten en varens |
Clade Zaadplanten (Spermatophyta) met de naaktzadigen (Gymnospermae) |
|---|---|
 De vaatplanten of hogere planten (Tracheophyta) zijn alle hierna genoemde planten die een watertransportsysteem hebben, te beginnen bij de Wolfsklauwen (Lycopsida) en Paardenstaarten samen met de varens die tot de zogeheten Pteropsida behoren. Deze drie groepen hebben geen zaden maar sporen. |
 Met de naaktzadigen (Gymnospermae) wordt een groep zaadplanten bedoeld waartoe de stam van coniferen en andere naaldbomen behoren. Ook de stam Palmvarens (Cycadophyta), de stam Ginkgo (Ginkgophyta) en de Gnetales (Gnetidae) behoren tot de naaktzadigen. |
| Stam Bedektzadigen (Angiospermophyta) of bloemplanten Eenzaadlobbigen (Monocotyledones) |
Stam Bedektzadigen (Angiospermophyta) of bloemplanten 'Nieuwe' tweezaadlobbigen (Asteropsida) |
|---|---|
 De eenzaadlobbigen (Monocotyledones) is een enorm grote groep van planten die één zaadlob per zaad (lijken te) hebben. Als ze opkomen boven de grond nadat ze gezaaid zijn, zie je maar één blaadje of sprietje. Tot de eenzaadlobbigen behoren de grassen (granen), palmen, en ook bolgewassen met bloemen als lelies, orchideeën, tulpen en narcissen behoren tot deze groep van planten. |
 'Nieuwe' tweezaadlobbigen (Asteropsida, Eudicots of Tricolpates), zijn bedektzadigen planten met, zoals de naam al aangeeft, twee zaadlobben. Deze groep is ook enorm groot. De meeste bomen met bladeren behoren er toe, maar ook de rozen, Ranonkelachtigen, komkommerachtigen, Anjerachtigen, Heideachtigen om er maar een paar te noemen. |
[[:Categorie:Planten]]