Israëlisch-Palestijns conflict: verschil tussen versies

Uit Wikikids
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
k
Regel 14: Regel 14:
 
Ongeveer 2500 na de splitsing van historisch Palestina in de koninkrijken Israël en Juda claimde het [[Ottomaanse Rijk]] het gebied. Dat was in 1516. Er was sprake van een relatieve vrijheid van godsdienst. Mensen die geen [[moslim]] waren maar wel in het Ottomaanse Rijk leefden werden [[Dhimmi|dhimmi's]] genoemd. Dat waren bijvoorbeeld joden en christenen. Het plaatselijk bestuur werd overgelaten aan de lokale [[Grootgrondbezitter|grootgrondbezitters]], vaak rijke families. Zij werden de [[A'ayan]] genoemd. De functie van A'ayan werd alleen toegekend aan moslims. Aan het einde van de achttiende eeuw (1700-1800) werden Europese goederen al vaker ingevoerd. De steden [[Beiroet]], [[Jaffa]] en [[Haifa]] waren daarvoor het belangrijkst. In de negentiende eeuw (1800-1900) nam de invoer sterk toe. Belangrijk om aan te merken is dat het gebied in deze periode voornamelijk bevolkt werd door moslims, en dat immigratie van joden nauwelijks voor kwam. In 1860 hervormde het Ottomaanse Rijk de wetten voor landbouw, waardoor er vanuit Europa meer geïnvesteerd werd in landbouw. Palestijnse grootgrondbezitters hadden hier het meeste profijt van.
 
Ongeveer 2500 na de splitsing van historisch Palestina in de koninkrijken Israël en Juda claimde het [[Ottomaanse Rijk]] het gebied. Dat was in 1516. Er was sprake van een relatieve vrijheid van godsdienst. Mensen die geen [[moslim]] waren maar wel in het Ottomaanse Rijk leefden werden [[Dhimmi|dhimmi's]] genoemd. Dat waren bijvoorbeeld joden en christenen. Het plaatselijk bestuur werd overgelaten aan de lokale [[Grootgrondbezitter|grootgrondbezitters]], vaak rijke families. Zij werden de [[A'ayan]] genoemd. De functie van A'ayan werd alleen toegekend aan moslims. Aan het einde van de achttiende eeuw (1700-1800) werden Europese goederen al vaker ingevoerd. De steden [[Beiroet]], [[Jaffa]] en [[Haifa]] waren daarvoor het belangrijkst. In de negentiende eeuw (1800-1900) nam de invoer sterk toe. Belangrijk om aan te merken is dat het gebied in deze periode voornamelijk bevolkt werd door moslims, en dat immigratie van joden nauwelijks voor kwam. In 1860 hervormde het Ottomaanse Rijk de wetten voor landbouw, waardoor er vanuit Europa meer geïnvesteerd werd in landbouw. Palestijnse grootgrondbezitters hadden hier het meeste profijt van.
   
Langzaamaan viel het Ottomaanse Rijk uiteen, en de echte klap kwam tijdens de [[Eerste Wereldoorlog]]. Europese grootmachten streden toen met elkaar, en iedereen wilde een stuk van het Ottomaanse Rijk. Uiteindelijk kreeg Groot-Brittannië Palestina. Maar daarvoor moest wel wat onderhandeld worden.
+
Langzaamaan viel het Ottomaanse Rijk uiteen, en de echte klap kwam tijdens de [[Eerste Wereldoorlog]]. Europese grootmachten streden toen met elkaar, en iedereen wilde een stuk van het Ottomaanse Rijk. Uiteindelijk kreeg [[Groot-Brittannië]] Palestina. Maar daarvoor moest wel wat onderhandeld worden.
   
 
=== Beloftes van Groot-Brittannië ===
 
=== Beloftes van Groot-Brittannië ===
{{zie hoofdartikel|Volkenbondmandaat voor Palestina}}
+
{{zie hoofdartikel|Volkenbondmandaat voor Palestina}}Tijdens de Eerste Wereldoorlog heeft Groot-Brittannië met veel mensen gesproken over het lot van Palestina na de oorlog
   
 
==== Hoessein-McMahoncorrespondentie ====
 
==== Hoessein-McMahoncorrespondentie ====
  +
Van juli 1915 tot februari 1916 was er een briefwisseling tussen de [[sjarief van Mekka]], [[Hoessein bin Ali]], en [[Henry McMahon|Sir Henry McMahon]], de [[Hoge Commissaris]] in [[Egypte]], de zogenoemde [[Hoessein-McMahoncorrespondentie]]. McMahon verzocht hierin de sjarief om steun tegen de Ottomanen, in ruil voor onafhankelijkheid voor de Arabieren in het Midden-Oosten. Hoessein bin Ali verzocht Groot-Brittannië voor onafhankelijkheid. Volgens hem moest alles tussen [[Mersin]], de Middellandse Zee, het zuiden van het [[Arabisch schiereiland]] en Perzië onafhankelijk gebied worden. McMahon vond daarentegen dat de gebieden Mersin en [[Alexandretta]] en Syrische gebieden ten westen van [[Homs]], [[Damascus]], [[Hama]] en [[Aleppo]] niet als "puur Arabisch" gezien konden worden, en daarom niet onafhankelijk Arabisch konden worden. Bovendien vielen deze gebieden in de Franse invloedszone. Hoessein accepteerde dit, maar slechts tot na de oorlog. Daarna wilde hij opnieuw vragen om de missende gebieden. Het gebied Palestina viel buiten de genoemde uitzonderingen, dus Hoessein en McMahon gingen er vanuit dat Palestina na de oorlog een Arabische staat, of onderdeel van een Arabische staat zou worden. De correspondentie stelde trouwens niet vast wie de leider van de Arabieren werd.
   
 
==== Sykes-Picotverdrag ====
 
==== Sykes-Picotverdrag ====
Regel 31: Regel 32:
   
 
=== Rapport-Peel ===
 
=== Rapport-Peel ===
  +
  +
=== Ben-Gurionbrief ===
   
 
=== Tweede Wereldoorlog en Holocaust ===
 
=== Tweede Wereldoorlog en Holocaust ===
Regel 66: Regel 69:
 
*[[Fatah]]
 
*[[Fatah]]
 
*[[Arabisch-Israëlisch conflict]] - over het conflict tussen Israël en de [[Arabische wereld]].
 
*[[Arabisch-Israëlisch conflict]] - over het conflict tussen Israël en de [[Arabische wereld]].
  +
*[[Palestijnse Autoriteit]]
 
== Bronnen ==
 
== Bronnen ==
 
*[https://israelpalestina.nl/ Kenniscentrum Israël Palestina]
 
*[https://israelpalestina.nl/ Kenniscentrum Israël Palestina]

Versie van 14 okt 2023 10:54

Under construction icon-red.svg Werk in uitvoering!
Aan dit artikel wordt de komende uren of dagen nog gewerkt.
Belangrijk: Laat dit sjabloon niet langer staan dan nodig is, anders ontmoedig je anderen om het artikel te verbeteren.
De maximale houdbaarheid van dit sjabloon is twee weken na de laatste bewerking aan het artikel.
Kijk in de geschiedenis of je het artikel kunt bewerken zonder een bewerkingsconflict te veroorzaken.
Under construction icon-red.svg
Dit artikel is nog niet af.
Presa de decissions.png

Disclaimer Israëlisch-Palestijns conflict
Dit artikel gaat over een moeilijk onderwerp, dat bij sommige mensen veel emoties oproept. WikiKids doet zijn uiterste best dit artikel zo neutraal mogelijk te maken en houden. Mocht je van mening zijn dat dit niet het geval is, meld dit dan (met respect) op de overlegpagina van het artikel.

Wanneer er in het artikel sprake is van Palestina wordt hiermee historisch Palestina bedoeld. Dat is de algemeen aanvaarde naam voor het gebied waar nu Israël, de Palestijnse gebieden (de Staat Palestina in de Gazastrook en de Westelijke Jordaanoever), Jordanië en Libanon liggen.

Geschiedenis

Bijbel

Uittocht uit Egypte (Exodus)

In de tijd van de Bijbel was er een hongersnood in het gebied waar nu Israël en de Palestijnse gebieden liggen, historisch Palestina. Daarom trok de bevolking onder leiding van Jakob weg uit het gebied, naar Egypte. Dit onderdeel wordt Genesis genoemd. Na er enkele eeuwen te hebben doorgebracht wilde de bevolking weer terug naar het gebied, dat inmiddels de naam Kanaän droeg, en bewoond werd door een ander volk. Onder leiding van Mozes ging het volk dat afstamde van Jakob, de Israëlieten, weg uit Egypte, terug naar Kanaän. Mozes stierf onderweg, en onder leiding van Jozua werd Kanaän weer heroverd door de Israëlieten. Het gebied heette nu weer Palestina. Dit gedeelte heet de Exodus. Later werd het gebied gesplitst in het noordelijke Koninkrijk Israël en het zuidelijke Koninkrijk Juda.

Diaspora

De Joodse diaspora

De Joodse diaspora was de verspreiding van de Joden over de wereld. De diaspora begon omstreeks 598 v.Chr. met beperkingen opgelegd door Nebukadnezar II van Babylonië voor de Joodse elite. Met het beleg van Jeruzalem in 587 v.Chr. vluchtte een groot deel van de Joden naar Egypte. Na het beleg en de vernietiging van Jeruzalem een jaar later werden alle in Jeruzalem wonende Joden verbannen, maar ze kwamen jaren later, in 538 v.Chr., weer terug. Toen versloegen de Perzen de Babyloniërs en stonden de Perzen de Joden toe om terug te keren naar Jeruzalem. Dit betekende het einde van de zogenoemde Babylonische ballingschap. Overigens bleven de meesten buiten het gebied Palestina wonen. Tijdens de Romeinse tijd werd in het jaar 70 de tweede Tempel in Jeruzalem verwoest, en kwam er een nieuwe verbanningsgolf. In 135 n.Chr. kwam er een einde aan de onrusten na het neerslaan van de Joodse Bar Kochba-opstand. Hierna begon de Galut, die zou duren tot de oprichting van de staat Israël in 1948. Dit was een periode dat de meeste Joden verspreid over de wereld leefden, anders werden behandeld en soms het mikpunt van antisemitisme werden.

Ottomaanse Rijk

Sultan Selim I veroverde Palestina en andere gebieden in het Midden-Oosten

Ongeveer 2500 na de splitsing van historisch Palestina in de koninkrijken Israël en Juda claimde het Ottomaanse Rijk het gebied. Dat was in 1516. Er was sprake van een relatieve vrijheid van godsdienst. Mensen die geen moslim waren maar wel in het Ottomaanse Rijk leefden werden dhimmi's genoemd. Dat waren bijvoorbeeld joden en christenen. Het plaatselijk bestuur werd overgelaten aan de lokale grootgrondbezitters, vaak rijke families. Zij werden de A'ayan genoemd. De functie van A'ayan werd alleen toegekend aan moslims. Aan het einde van de achttiende eeuw (1700-1800) werden Europese goederen al vaker ingevoerd. De steden Beiroet, Jaffa en Haifa waren daarvoor het belangrijkst. In de negentiende eeuw (1800-1900) nam de invoer sterk toe. Belangrijk om aan te merken is dat het gebied in deze periode voornamelijk bevolkt werd door moslims, en dat immigratie van joden nauwelijks voor kwam. In 1860 hervormde het Ottomaanse Rijk de wetten voor landbouw, waardoor er vanuit Europa meer geïnvesteerd werd in landbouw. Palestijnse grootgrondbezitters hadden hier het meeste profijt van.

Langzaamaan viel het Ottomaanse Rijk uiteen, en de echte klap kwam tijdens de Eerste Wereldoorlog. Europese grootmachten streden toen met elkaar, en iedereen wilde een stuk van het Ottomaanse Rijk. Uiteindelijk kreeg Groot-Brittannië Palestina. Maar daarvoor moest wel wat onderhandeld worden.

Beloftes van Groot-Brittannië

Zie Volkenbondmandaat voor Palestina voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog heeft Groot-Brittannië met veel mensen gesproken over het lot van Palestina na de oorlog

Hoessein-McMahoncorrespondentie

Van juli 1915 tot februari 1916 was er een briefwisseling tussen de sjarief van Mekka, Hoessein bin Ali, en Sir Henry McMahon, de Hoge Commissaris in Egypte, de zogenoemde Hoessein-McMahoncorrespondentie. McMahon verzocht hierin de sjarief om steun tegen de Ottomanen, in ruil voor onafhankelijkheid voor de Arabieren in het Midden-Oosten. Hoessein bin Ali verzocht Groot-Brittannië voor onafhankelijkheid. Volgens hem moest alles tussen Mersin, de Middellandse Zee, het zuiden van het Arabisch schiereiland en Perzië onafhankelijk gebied worden. McMahon vond daarentegen dat de gebieden Mersin en Alexandretta en Syrische gebieden ten westen van Homs, Damascus, Hama en Aleppo niet als "puur Arabisch" gezien konden worden, en daarom niet onafhankelijk Arabisch konden worden. Bovendien vielen deze gebieden in de Franse invloedszone. Hoessein accepteerde dit, maar slechts tot na de oorlog. Daarna wilde hij opnieuw vragen om de missende gebieden. Het gebied Palestina viel buiten de genoemde uitzonderingen, dus Hoessein en McMahon gingen er vanuit dat Palestina na de oorlog een Arabische staat, of onderdeel van een Arabische staat zou worden. De correspondentie stelde trouwens niet vast wie de leider van de Arabieren werd.

Sykes-Picotverdrag

Balfour-verklaring

Mandaatgebied Palestina

Zie Mandaatgebied Palestina voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Arabisch-Palestijnse opstand

Rapport-Peel

Ben-Gurionbrief

Tweede Wereldoorlog en Holocaust

Resolutie 181: de Tweestatenoplossing

Arabisch-Israëlische oorlog van 1947-1948

Staat Israël

Zie Israël voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Suezcrisis

PLO

Zesdaagse Oorlog

Nederzettingen

Jom Kipoeroorlog

Zie Jom Kipoeroorlog voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Resolutie 242 en erkenning van Israël

Intifada's

Conflict 2021

Operatie al-Aqsastorm

Zie ook

Bronnen

Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "https://wikikids.nl/index.php?title=Israëlisch-Palestijns_conflict&oldid=820615"