Aralmeer
Het Aralmeer is een meer op de grens van Kazachstan en Oezbekistan. Tegenwoordig wordt de naam gebruikt voor de verschillende meren. Vroeger vormden deze wateren één groot meer. Het Aralmeer was toentertijd een van de grootste meren van Centraal-Azië. Het was belangrijk voor de landbouw en visserij. Vandaag de dag is het grootste gedeelte van het meer opgedroogd. Wat over is gebleven zijn een aantal kleinere meertjes.
Het uitdrogen van het Aralmeer gebeurde in de jaren 1960. Dit kwam doordat de Sovjet-Unie het water uit de rivier naar het meer gebruikte voor de katoenteelt. Als gevolg kromp het meer zo erg dat het grootste gedeelte in een zoutwoestijn veranderde. De uitdroging van het Aralmeer is een van de grootste milieurampen van de 20e eeuw. Sinds 2013 is de uitdroging van het meer gestopt, waardoor het Aralmeer niet verder krimpt. Oezbekistan en Kazachstan hebben gezamenlijk dammen geplaatst, zodat er twee kleinere meren zijn ontstaan.
Het Aralmeer vroeger
Geschiedenis
Het Aralmeer werd vroeger gevoed door de rivieren Amu Darja en Syr Darja. Oorspronkelijk stroomt de Amu Darja in de Kaspische Zee, maar later stroomde deze richting het Aralmeer. Het meer had verschillende periodes van droogte en overstromingen, waardoor de vorm van het meer door de geschiedenis heen veranderde. Het meer was erg belangrijk voor de volkeren in Centraal-Azië die het gebruikten voor de visserij en landbouw. Al sinds de oudheid werd het water uit het meer gebruikt voor irrigatie.
Door de geschiedenis heen zijn er verschillende beschrijvingen van het meer geweest. Zo bezocht Alexander de Grote het meer tijdens zijn veroveringen door Centraal-Azië. Tijdens de Chinese Tand-dynastie vormde het Aralmeer de westgrens van het rijk. De islamitische geograaf Hafiz-i Abru schreef in 1417 dat het Aralmeer verdwenen was. Vermoedelijk kwam dit door droogte in de twee rivieren die het meer voedden. In 1848 bracht de Rus Aleksei Boetakov het meer in kaart en drie jaar later voer het eerste stoomschip over het meer. De Russen gebruikten het meer voor de visserij en bouwden een fort aan het meer. Aangezien het meer niet verbonden is met andere wateren, moesten de Russen de schepen uit elkaar halen en ze bij het meer weer opbouwen. Door middel met deze schepen werd het meer verkend. De Oekraïense schilder Taras Shevchenko schilderde de verschillende landschappen rond het meer tijdens deze expeditie.
Biodiversiteit
Hoewel het Aralmeer vrij groot was, kwamen er weinig verschillende vissoorten voor. Toch komen er in het meer veel vissoorten voor die niet in andere meren voorkomen. Tegenwoordig leven de meeste van deze vissoorten in het noorden van het Aralmeer. Door het uitdrogen van het meer zijn deze vissoorten vandaag de dag met uitsterven bedreigd, hoewel het beter gaat sinds de jaren 1990. Daarnaast komen er ook vissoorten in het meer voor die in andere meren voorkomen. Deze zijn niet bedreigd.
Een paar van deze vissoorten zijn:
- Slatdicksteur (Acipenser nudiventris)
- Forel (Salmo trutta)
- Snoek (Esox lucius)
- Ruisvoorn (Scardinius erythrophthalmus)
- Europese meerval (Silurus glanis)
- Donaubrasem (Ballerus sapa)
- Baars (Perca fluviatilis)
Daarnaast leven er nog verschillende soorten schelpdieren in het meer.