Primaten: verschil tussen versies
k |
k |
||
Regel 16: | Regel 16: | ||
De stamboom is (mogelijk) als volgt: |
De stamboom is (mogelijk) als volgt: |
||
* Primaten |
* Primaten |
||
− | ** Strepsirrhini ([[halfapen]]) |
+ | ** Strepsirrhini ([[halfapen]]) |
** Haplorrhini (<small>Apen en spookdieren)</small> |
** Haplorrhini (<small>Apen en spookdieren)</small> |
||
*** Tarsiiformes ([[spookdiertjes]] en aantal alleen fossiel bekende families) |
*** Tarsiiformes ([[spookdiertjes]] en aantal alleen fossiel bekende families) |
||
Regel 24: | Regel 24: | ||
***** Cercopithecoidea - [[Apen van de Oude Wereld|apen van de Oude Wereld]] |
***** Cercopithecoidea - [[Apen van de Oude Wereld|apen van de Oude Wereld]] |
||
***** Ceboidea |
***** Ceboidea |
||
− | ***** |
+ | ***** Hominidae ([[mensapen]]) |
****** Hylobatidae ([[gibbons]]) |
****** Hylobatidae ([[gibbons]]) |
||
****** Hominidae ([[mensachtigen]]) |
****** Hominidae ([[mensachtigen]]) |
||
− | == |
+ | == Mensachtigen == |
[[Bestand:Homo splitter (deutsch)-2.PNG|miniatuur|De dunne bruine lijn geeft de plaats aan waar ''H. denisova'' zich van ''H. erectus'' afsplitste.]] |
[[Bestand:Homo splitter (deutsch)-2.PNG|miniatuur|De dunne bruine lijn geeft de plaats aan waar ''H. denisova'' zich van ''H. erectus'' afsplitste.]] |
||
De '''mensachtigen''' kunnen nader bekeken worden. Meer en meer gingen deze soorten rechtop lopen. Dan krijg je mogelijk het volgende ( † = uitgestorven): |
De '''mensachtigen''' kunnen nader bekeken worden. Meer en meer gingen deze soorten rechtop lopen. Dan krijg je mogelijk het volgende ( † = uitgestorven): |
Versie van 10 jun 2023 10:51
Primaten Primates | |||
---|---|---|---|
Leefgebied | Wereldwijd | ||
Leefomgeving | Aanvankelijk bossen, later ook elders | ||
Behoort tot de | Zoogdieren | ||
|
Primaten of apen zijn 60 miljoen jaar oud en die zijn geëvolueerd naar mensapen en die zijn geëvolueerd naar de mens. Onderzoekers zoeken nog steeds naar mogelijke voorgangers van de mens. Dit doen ze aan de hand van fossielen en tegenwoordig ook met DNA onderzoek. Menselijk DNA is ongeveer 98,4% identiek (hetzelfde) aan dat van chimpansees. Wat veel mensen niet weten is dat ongeveer 1 tot 4% DNA bij West-Europeanen afkomstig van de Neanderthaler is. Aboriginals hebben ook 2,5% neanderthaler-DNA, maar ook nog 5% denisova-DNA.
Hoe de opeenvolging en aftakkingen van soorten precies is, is nog steeds een punt van discussie. Ook zijn er nog veel vragen hoe de soorten zich over de aarde verspreid hebben.
De stamboom is (mogelijk) als volgt:
- Primaten
- Strepsirrhini (halfapen)
- Haplorrhini (Apen en spookdieren)
- Tarsiiformes (spookdiertjes en aantal alleen fossiel bekende families)
- Anthropoidea (echte apen)
- Platyrrhini (breedneusapen - apen van de Nieuwe Wereld)
- Catarrhini (smalneusapen)
- Cercopithecoidea - apen van de Oude Wereld
- Ceboidea
- Hominidae (mensapen)
- Hylobatidae (gibbons)
- Hominidae (mensachtigen)
Mensachtigen
De mensachtigen kunnen nader bekeken worden. Meer en meer gingen deze soorten rechtop lopen. Dan krijg je mogelijk het volgende ( † = uitgestorven):
- Mensapen (Hominidae)
- Ponginae
- Orang-oetan (Pongo)
- Sumatraanse orang-oetan (Pongo abelii)
- Tapanuli-orang-oetan (Pongo tapanuliensis)
- Borneose orang-oetan (Pongo pygmaeus), twee of drie ondersoorten
- Orang-oetan (Pongo)
- Homininae
- Gorilla's (Gorilla)
- Westelijke gorilla (Gorilla gorilla)
- Westelijke laaglandgorilla
- Cross Rivergorilla
- Oostelijke gorilla (Gorilla beringei)
- Oostelijke laaglandgorilla
- Berggorilla
- Westelijke gorilla (Gorilla gorilla)
- -
- Chimpansees (Pan)
- Chimpansee (Pan troglodytes)
- Bonobo of dwergchimpansee (Pan paniscus)
- Mensen (Homo)
- Homo ergaster †
- Homo georgicus †
- Homo habilis †
- Homo erectus †
- Homo floresiensis (Floresmens) †
- Homo heidelbergensis (Heidelbergmens) †
- Homo rhodesiensis (Rhodesiëmens) †
- Homo helmei †
- Homo naledi †
- Homo neanderthalensis (Neanderthaler) †
- Homo denisova (Denisovamens) †
- Homo rudolfensis †
- Homo sapiens (Moderne Mens)
- Homo ergaster †
- Chimpansees (Pan)
- Gorilla's (Gorilla)
- Ponginae
Zie ook evolutie van de mens.