Mao Zedong

Communisme
Stromingen
Marxisme Marxisme-leninisme Stalinisme Maoïsme Trotskisme Titoïsme Anarchocommunisme
Begrippen
Klassenstrijd Proletariaat Wereldrevolutie Internationalisme Dictatuur van het proletariaat Planeconomie
Sleutelfiguren
Karl Marx Friedrich Engels Leon Trotski Vladimir Lenin Jozef Stalin Mao Zedong
Portaal Politiek

Mao Zedong (1893-1976)

Mao Zedong (Traditioneel Chinees: 毛澤東, Vereenvoudigd Chinees: 毛泽东, Pinyin: Máo Zédōng) (geboren op 26 december 1893 te Shaoshan – overleden op 9 september 1976 in Peking) was de eerste leider van de Volksrepubliek China. Mao was een boer, guerrillaleider en communistische politicus.

Hij was voor lange tijd partijleider van de Chinese Communistische Partij, ook wel het CCP genoemd. Hij was de eerste leider van de Volksrepubliek China. Tijdens de jaren dat Mao de macht in China in handen had, zijn tussen de 40 en 72 miljoen Chinezen omgekomen, vooral door hongersnoden. Ook was Mao streng voor zijn volk. De chinezen mochten niet denken of geloven wat ze wilden. Ze moesten allemaal Mao aanbidden als een soort "godheid". Er zijn ook positieve veranderingen bereikt. Vroeger was China erg verzwakt door oorlogen en bezettingen vanuit het Westen en later door Japan. Na een overwinning bij de burgeroorlog tegen de Kuomintang partij in China nam de CCP de macht en legde het de nadruk op het verbeteren van levens van armere boeren en arbeiders. Er zijn in de jaren daarna verbeteringen van de gezondheidszorg gekomen en ook nam de levensverwachting toe. De levensverwachting steeg volgens Chinese propaganda van 35 jaar in 1949 tot 67 jaar in 1978. Daarbij verdubbelde in die tijd de bevolking van China bijna (van ongeveer 550 miljoen tot meer dan 900 miljoen) als gevolg van een actieve bevolkingspolitiek. Chinezen werden opgeroepen zoveel mogelijk kinderen te krijgen.

Familie

Mao werd geboren bij een rijke boerenfamilie in Zuid-China. Hij werkte vroeger toen hij jong was als een boerenhulp. Het werk wat een andere man een hele middag kostte, had de jonge Mao in twee uur al klaar. Volgens de legende ging hij dan op de hooizolder boeken liggen lezen. Dat Mao kon lezen was best bijzonder, maar dat hij dat uit zichzelf deed was nog bijzonderder. Hij las over Karl Marx, Lenin en Stalin, de Russische communistenleiders, en hun ideeën vond hij wel wat. Hij nam leren altijd heel serieus en werkte heel erg hard. Hij heeft daarom ook een tijdje nagedacht om leraar te worden en les te geven.

Lange Mars

Mao was een van de oprichters van het Rode Leger. Maar na twee mislukte opstanden trok hij zich terug en begon een guerrilla. In 1934 omsingeld door het leger van Chiang Kai-shek. Onder leiding van Mao besloten de Communisten tot een tegenaanval. Dit werd de Lange Mars genoemd.

Mao hield niet van religie. Hij liet religieuze tempels platgooien. Hier zijn Boeddha-beelden deels vernield.

President Mao

Nadat Mao in 1949 de burgeroorlog had gewonnen, werd hij de eerste president van de Volksrepubliek China. Mao Zedong veroverde Tibet en breidde het Chinese grondgebied uit. Hij stond "aan het roer van het schip China" oftewel: Mao was de baas. En daarom noemden de mensen hem de Grote Roerganger.

De grote sprong voorwaarts

Zie Grote Sprong Voorwaarts voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Mao wou het land moderner maken, wat hem in de eerste jaren van zijn regering ook lukte. Daardoor kregen veel mensen het beter. Zo maakte hij de gezondheidszorg beter en leerden veel mensen lezen en schrijven. Maar vanaf 1954 begon zijn bewind steeds strenger te worden en in 1958 startte hij de Grote Sprong Voorwaarts. Daarmee wilde Mao de productie van de landbouw vergroten. Daarom werden kleine boerenbedrijfjes samengevoegd tot grote "communes" waarin de boeren moesten samenwerken. Met de landbouwproducten moesten de andere communistische landen worden betaald voor hun hulp. De boeren moesten bijna alles aan de staat geven en werden streng gestraft als ze wat voor zichzelf hielden of niet hard genoeg werkten. daardoor ontstond er een hongersnood waarbij wel tientallen miljoenen doden vielen. Mao wilde in de Grote Sprong Voorwaarts ook de productie van staal vergroten. Om staal te maken was ijzererts nodig, maar daarvan was er niet genoeg. Daarom gingen de mensen maar ijzeren voorwerpen omsmelten om toch genoeg staal te maken. Helaas was het staal dat gemaakt werd met die voorwerpen niet zo sterk, dus veel spullen werden onnodig kapot gemaakt.

De mussenplaag

Mao probeerde niet alleen het leven van alle chinezen te beheersen, hij probeerde ook in te grijpen in de natuur. Hij vond als onderdeel van de Grote Sprong Voorwaarts dat mussen te veel zaden van het veld af pikten. Mao zei daarom dat zijn volk de mussen moest uitroeien. De Chinezen gingen toen zoveel mogelijk de mussen het leven moeilijk te maken. Ze gingen met potten en pannen slaan om de mussen geen rust te gunnen om eieren te leggen of rustig in een boom te zitten. Veel mussen vielen dood neer. Ook dit beleid was een mislukking, want Mao had er geen rekening mee gehouden dat mussen ook insecten aten. Het gevolg liet zich niet moeilijk raden. Het jaar erop hadden de Chinezen last van een insectenplaag.

De culturele revolutie

Na de mislukking van de Grote Sprong Voorwaarts werd het bestuur meer overgelaten aan praktisch ingestelde politici en kwam Mao een beetje op de achtergrond. Maar in 1966 had Mao daar genoeg van en begon hij de Culturele Revolutie om zijn populariteit weer te vergroten. Daarvoor zorgden de ‘rode gardes’ die alles aanvielen wat ze niet bij de ideeën van Mao vonden passen. De rode gardes strijdden tegen vele mensen en vernielden heel veel oude gebouwen en kunstwerken. Hoewel het na 1970 weer rustig werd, eindigde de Culturele Revolutie pas officieel na Mao’s dood in 1976, toen zijn opvolger Deng Xiaoping besloot om een minder radicaal beleid te gaan volgen. Daardoor zou China later een stuk rijker gaan worden.

Grote Mao

Mao werd voor een hele lange tijd gezien als sterk en gezond. Toen hij ouder werd wilde hij nog steeds laten zien hoe fit hij was. Dat deed hij door als oude man een klein stukje over de langste rivier van China te zwemmen! Dat was een Chinese traditie geworden die miljoenen mensen deden in die dagen. De mensen waren verbaasd dat hun oude leider nog zo goed zwemmen kon! Een paar jaar voor zijn dood ontving hij weinig buitenlands bezoek en communiceerde hij ook met weinig mensen.

Persoonlijk leven

Mao Zedong had veel kinderen met verschillende vrouwen. Hij was vier keer getrouwd geweest, en hij had ongeveer 15 kinderen. Zelf kwam Mao ook uit een groot gezin, van wel tien kinderen.

Overlijden

Mao Zedong, als oude man, ontmoet de Amerikaanse president Nixon

Mao rookte in zijn hele leven best wel veel. Toch werd hij heel erg oud, zeker voor die tijd. Toen hij stierf was hij al 83 jaar oud. Hij was al lang ziek en heel veel mensen waren erg verdrietig over zijn dood omdat hij altijd heel belangrijk werd beschouwd. Ze bouwden voor hem een Mausoleum. De Russen stuurden een schitterende kristallen kist voor Mao, maar de kist was maar 1.75 m lang, en Mao was 1 meter 80 dus paste hij er niet in. Uit eindelijk werd een nieuwe kist voor Mao gemaakt. Hij kwam in het mausoleum te liggen. Het is nog altijd open voor publiek. Er zijn veel documentaires over hem gemaakt. Hij wordt zelfs tot nu als een hele belangrijke leider van China gezien.

Media

Video's

• Wie was Mao Zedong? (NTR/High Speed History)
• Wie was Mao Zedong (NTR/Clipphanger)

Audio's

• 30 jaar na de dood van Mao (VPRO/Onvoltooid verleden tijd)
• Mao in Nederland (VPRO/Onvoltooid verleden tijd)
• Rode boekje van Mao (VPRO/Onvoltooid verleden tijd)

Informatie

• Mao Zedong – Communistisch dictator van China (Historiek)
• Hoe Mao aan de macht kwam (VPRO/Langs de oevers van de Yangtze)

	Campagnes van Mao Zedong
Campagnes: Campagne voor de onderdrukking van contrarevolutionairen (1950-1952) · Campagne tegen rechtse elementen · Grote Sprong Voorwaarts (1958-1961) · Culturele Revolutie (1966-1976) Subcampagnes: Grote Sprong Voorwaarts: Vier plagen-campagnes · Grote Mussencampagne Culturele Revolutie: Januaristorm · Beweging naar het Platteland