Dood: verschil tussen versies
k (→Videoclips) |
(+ Hospice en interne link.) |
||
| (5 tussenliggende versies door 2 gebruikers niet weergegeven) | |||
| Regel 3: | Regel 3: | ||
'''Dood''' noemen we de toestand waarin iets dat eerder [[leven|leefde]] (een [[organisme]]) die eigenschap niet meer heeft, dus als het organisme niet meer leeft. | '''Dood''' noemen we de toestand waarin iets dat eerder [[leven|leefde]] (een [[organisme]]) die eigenschap niet meer heeft, dus als het organisme niet meer leeft. | ||
| − | Alle organismen, dus zowel [[mens]]en als [[dier]]en en nog kleinere organismen ([[microbe]]n), gaan uiteindelijk dood. Net zoals de [[geboorte]] hoort ook doodgaan dus onlosmakelijk bij het leven. Zoals de geboorte het begin is van elk individueel leven, is de dood het einde ervan. | + | Alle organismen, dus zowel [[mens]]en als [[dier]]en en nog kleinere organismen ([[microbe]]n) en ook planten, gaan uiteindelijk dood. Net zoals de [[geboorte]] hoort ook doodgaan dus onlosmakelijk bij het leven. Zoals de geboorte het begin is van elk individueel leven, is de dood het einde ervan. |
De toestand van de dood is, wanneer eenmaal bereikt, onomkeerbaar. | De toestand van de dood is, wanneer eenmaal bereikt, onomkeerbaar. | ||
| Regel 16: | Regel 16: | ||
Sommige mensen maken zelf een einde aan hun leven. Dit noemen we [[zelfmoord]] of zelfdoding. | Sommige mensen maken zelf een einde aan hun leven. Dit noemen we [[zelfmoord]] of zelfdoding. | ||
{{zelfdoding}} | {{zelfdoding}} | ||
| + | |||
| + | == Hospice == | ||
| + | Mensen die niet meer beter kunnen worden en binnen niet al te lange tijd waarschijnlijk dood zullen gaan, worden soms opgenomen in een [[hospice]]. | ||
== Verschillende soorten toestanden== | == Verschillende soorten toestanden== | ||
| Regel 26: | Regel 29: | ||
Na het overlijden van iemand treedt er [[lijkstijfheid]] op. | Na het overlijden van iemand treedt er [[lijkstijfheid]] op. | ||
| − | ==Geloof== | + | == Bijna-doodervaring == |
| + | Sommige mensen zeggen dat ze een [[bijna-doodervaring]] hebben gehad. Het zou kunnen zijn dat dat komt, doordat er in de hersenen iets verandert wanneer de dood dichtbij dreigt te komen. Er wordt nog veel onderzoek naar gedaan door hersenwetenschappers. | ||
| + | |||
| + | Vaak zien mensen die zelf zo'n ervaring hebben gehad, die als de meest indrukwekkende uit hun leven. Die kan hun zelfs het idee geven dat er [[leven na de dood]] is. | ||
| + | |||
| + | ==Na de dood== | ||
| + | |||
| + | === Geloof === | ||
Veel [[geloof|gelovigen]] zien de dood (van mensen) niet als iets definitiefs, ze geloven dus niet dat dan alles afgelopen is. Zo denken mensen die het [[hindoeïsme]] aanhangen dat je na je dood weer terugkomt in een nieuw lichaam, [[reïncarnatie]]. Dat kan dus van alles zijn, bijvoorbeeld een [[eendagsvlieg]], maar ook een [[schildpad]] (die wel 200 jaar kan worden). Het [[boeddhisme]] gelooft ook in [[reïncarnatie]]. De [[christendom|christenen]] en [[islam|moslims]] geloven dat je na de dood elkaar terugvindt in de [[hemel]] (ook wel ''[[paradijs]]'' of ''[[hiernamaals]]'' genoemd). Of, wanneer je een slecht leven hebt geleid, in de [[hel]]. | Veel [[geloof|gelovigen]] zien de dood (van mensen) niet als iets definitiefs, ze geloven dus niet dat dan alles afgelopen is. Zo denken mensen die het [[hindoeïsme]] aanhangen dat je na je dood weer terugkomt in een nieuw lichaam, [[reïncarnatie]]. Dat kan dus van alles zijn, bijvoorbeeld een [[eendagsvlieg]], maar ook een [[schildpad]] (die wel 200 jaar kan worden). Het [[boeddhisme]] gelooft ook in [[reïncarnatie]]. De [[christendom|christenen]] en [[islam|moslims]] geloven dat je na de dood elkaar terugvindt in de [[hemel]] (ook wel ''[[paradijs]]'' of ''[[hiernamaals]]'' genoemd). Of, wanneer je een slecht leven hebt geleid, in de [[hel]]. | ||
| − | ==Wetenschap== | + | ===Wetenschap=== |
| − | Er is wel onderzoek gedaan of er inderdaad nog iets is als leven na de dood. | + | Er is wel onderzoek gedaan of er inderdaad nog iets is als leven na de dood. Daar houdt ook de [[parapsychologie]] zich mee bezig, Maar die wordt (nog steeds) beschouwd als een vorm van (pseudo)[[wetenschap]]. |
==Wat gebeurt er met een dood lichaam?== | ==Wat gebeurt er met een dood lichaam?== | ||
Voordat je doodgaat, mag je zelf bepalen of je [[cremeren|gecremeerd]] of [[begraven]] wilt worden. Er zijn ook nog mensen die na hun dood hun lichaam aan de [[wetenschap]] schenken. | Voordat je doodgaat, mag je zelf bepalen of je [[cremeren|gecremeerd]] of [[begraven]] wilt worden. Er zijn ook nog mensen die na hun dood hun lichaam aan de [[wetenschap]] schenken. | ||
| − | Als je je hebt opgegeven als [[orgaandonor]], betekent dit dat nadat jij zelf bent overleden de organen in je lichaam mogen worden gebruikt voor anderen die een orgaantransplantatie nodig hebben. Iemand die hersendood is, is meestal geschikt als orgaandonor. | + | Als je je hebt opgegeven als [[orgaandonor]], betekent dit dat, nadat jij zelf bent overleden, de organen in je lichaam mogen worden gebruikt voor anderen die een [[orgaantransplantatie]] nodig hebben. Iemand die hersendood is, is meestal geschikt als orgaandonor. |
== Bekende uitspraken== | == Bekende uitspraken== | ||
| Regel 41: | Regel 51: | ||
*Schrijver [[Harry Mulisch]] zei eens: "Een zin, die ik nooit naar waarheid zal kunnen uitspreken luidt: Ik ben dood." | *Schrijver [[Harry Mulisch]] zei eens: "Een zin, die ik nooit naar waarheid zal kunnen uitspreken luidt: Ik ben dood." | ||
| − | *Johan Derksen zei eens op Tiktok: Het is zinloos om bang te zijn voor de dood. Maar | + | *Johan Derksen zei eens op Tiktok: Het is zinloos om bang te zijn voor de dood. Maar iedere dag dat je nog leeft moet je eigenlijk een feestdag van maken. Dit komt er vaak niet van omdat je veel dingen aan je hoofd hebt, maar eigenlijk moet je iedere dag vieren want iedere dag dat je nog leeft en gezond bent is een winstdag. |
*Peter R de vries zei altijd: liever staand sterven dan op je knieën leven. ( on bended knee is no way to be free). | *Peter R de vries zei altijd: liever staand sterven dan op je knieën leven. ( on bended knee is no way to be free). | ||
== Levensmotto over de dood == | == Levensmotto over de dood == | ||
| − | Sommige mensen hebben een motto over leven met de dood door dingen die ze hebben meegemaakt rondom de dood of omdat ze zelf dichtbij de dood staan door ziekte. Bekende levensmotto's zijn: | + | Sommige mensen hebben een [[motto]] over leven met de dood door dingen die ze hebben meegemaakt rondom de dood of omdat ze zelf dichtbij de dood staan door ziekte. Bekende levensmotto's zijn: |
* Elke dag is een feestje; je moet alleen zelf de slingers op hangen. | * Elke dag is een feestje; je moet alleen zelf de slingers op hangen. | ||
* Geniet van elke dag want morgen is niet beloofd. | * Geniet van elke dag want morgen is niet beloofd. | ||
| + | |||
| + | == Praat erover == | ||
| + | Veel mensen vinden het niet fijn om te praten over de dood. Wat ze willen bijvoorbeeld: begraven of cremeren? Of bijvoorbeeld euthanasie: hoe ver je nog verder wilt als je veel pijn hebt, of zwaar gehandicapt wordt door een auto-ongeluk bijvoorbeeld. Terwijl het wel heel belangrijk is dat je familie en vrienden weten wat je wilt. Dit voorkomt ruzies. Voor jou ook fijn dat je weet dat als je zelf niet meer kan praten, dat het dan op papier staat en je familie de juiste keuze kan maken als je dat zelf niet meer kan. Zorg dat je alles op papier hebt staan voor je familie, zodat ze dat aan de arts kunnen geven, mocht het zo ver komen. | ||
== Bang voor de dood == | == Bang voor de dood == | ||
| Regel 76: | Regel 89: | ||
* [https://www.zorgvoorbeter.nl/thema-s/palliatieve-zorg/hoe-verleen-je-palliatieve-zorg Hoe verleen je palliatieve zorg? (zorgvoorbeter.nl)] | * [https://www.zorgvoorbeter.nl/thema-s/palliatieve-zorg/hoe-verleen-je-palliatieve-zorg Hoe verleen je palliatieve zorg? (zorgvoorbeter.nl)] | ||
* https://youtu.be/rTJcE7zlKOs | * https://youtu.be/rTJcE7zlKOs | ||
| + | * https://youtu.be/7ZRsiwDscdk?si=dRIui5INOVAnJKhX | ||
Huidige versie van 27 jul 2025 om 18:03
Dood noemen we de toestand waarin iets dat eerder leefde (een organisme) die eigenschap niet meer heeft, dus als het organisme niet meer leeft.
Alle organismen, dus zowel mensen als dieren en nog kleinere organismen (microben) en ook planten, gaan uiteindelijk dood. Net zoals de geboorte hoort ook doodgaan dus onlosmakelijk bij het leven. Zoals de geboorte het begin is van elk individueel leven, is de dood het einde ervan.
De toestand van de dood is, wanneer eenmaal bereikt, onomkeerbaar.
Manieren
Doodgaan kan op heel veel verschillende manieren gebeuren. Bij mensen is dit vaak een van de volgende manieren:
- Door ziekte
- Door een ongeluk
- Door natuurgeweld
- Door ouderdom
- Door een misdrijf
Sommige mensen maken zelf een einde aan hun leven. Dit noemen we zelfmoord of zelfdoding.
 |
Zelfmoordgedachten?
Hoe moeilijk het ook lijkt; als je gedachten hebt over zelfdoding, praat er dan over met mensen die je vertrouwt. Praat bijvoorbeeld met je beste vriend(in) of je ouders. Als je liever anoniem met een professional wilt praten, dan kun je 113 Zelfmoordpreventie op internet opzoeken als je in Nederland woont of Zelfmoord 1813 als je in België woont. Zij willen je graag helpen! |
Hospice
Mensen die niet meer beter kunnen worden en binnen niet al te lange tijd waarschijnlijk dood zullen gaan, worden soms opgenomen in een hospice.
Verschillende soorten toestanden
We onderscheiden ook nog een paar ondervormen:
- de klinische dood: dit is eigenlijk nog niet echt dood. Alle vitale levensfuncties zoals de ademhaling en de bloedsomloop zijn weliswaar uitgevallen, maar door middel van reanimatie kunnen ze soms opnieuw in gang worden gezet. Dit moet wel binnen een paar minuten gebeuren, anders treedt de volgende fase in:
- de biologische dood; hierbij zijn alle levensfuncties definitief uitgevallen en dit is dus "echt" dood.
Daarnaast kan iemand hersendood zijn. Dat betekent dat de hersenen geen enkele levensfunctie meer vertonen, terwijl andere vitale lichaamsfuncties nog wel werken, bijvoorbeeld doordat het hart kunstmatig aan het kloppen wordt gehouden.
Na het overlijden van iemand treedt er lijkstijfheid op.
Bijna-doodervaring
Sommige mensen zeggen dat ze een bijna-doodervaring hebben gehad. Het zou kunnen zijn dat dat komt, doordat er in de hersenen iets verandert wanneer de dood dichtbij dreigt te komen. Er wordt nog veel onderzoek naar gedaan door hersenwetenschappers.
Vaak zien mensen die zelf zo'n ervaring hebben gehad, die als de meest indrukwekkende uit hun leven. Die kan hun zelfs het idee geven dat er leven na de dood is.
Na de dood
Geloof
Veel gelovigen zien de dood (van mensen) niet als iets definitiefs, ze geloven dus niet dat dan alles afgelopen is. Zo denken mensen die het hindoeïsme aanhangen dat je na je dood weer terugkomt in een nieuw lichaam, reïncarnatie. Dat kan dus van alles zijn, bijvoorbeeld een eendagsvlieg, maar ook een schildpad (die wel 200 jaar kan worden). Het boeddhisme gelooft ook in reïncarnatie. De christenen en moslims geloven dat je na de dood elkaar terugvindt in de hemel (ook wel paradijs of hiernamaals genoemd). Of, wanneer je een slecht leven hebt geleid, in de hel.
Wetenschap
Er is wel onderzoek gedaan of er inderdaad nog iets is als leven na de dood. Daar houdt ook de parapsychologie zich mee bezig, Maar die wordt (nog steeds) beschouwd als een vorm van (pseudo)wetenschap.
Wat gebeurt er met een dood lichaam?
Voordat je doodgaat, mag je zelf bepalen of je gecremeerd of begraven wilt worden. Er zijn ook nog mensen die na hun dood hun lichaam aan de wetenschap schenken.
Als je je hebt opgegeven als orgaandonor, betekent dit dat, nadat jij zelf bent overleden, de organen in je lichaam mogen worden gebruikt voor anderen die een orgaantransplantatie nodig hebben. Iemand die hersendood is, is meestal geschikt als orgaandonor.
Bekende uitspraken
- Een bekende uitspraak van Epicurus, een filosoof uit de Griekse oudheid, is: "Als ik er ben, is de dood er niet, en als de dood er is, ben ik er niet." Daarom vond hij ook dat de dood niet iets was om bang voor te zijn.
- Schrijver Harry Mulisch zei eens: "Een zin, die ik nooit naar waarheid zal kunnen uitspreken luidt: Ik ben dood."
- Johan Derksen zei eens op Tiktok: Het is zinloos om bang te zijn voor de dood. Maar iedere dag dat je nog leeft moet je eigenlijk een feestdag van maken. Dit komt er vaak niet van omdat je veel dingen aan je hoofd hebt, maar eigenlijk moet je iedere dag vieren want iedere dag dat je nog leeft en gezond bent is een winstdag.
- Peter R de vries zei altijd: liever staand sterven dan op je knieën leven. ( on bended knee is no way to be free).
Levensmotto over de dood
Sommige mensen hebben een motto over leven met de dood door dingen die ze hebben meegemaakt rondom de dood of omdat ze zelf dichtbij de dood staan door ziekte. Bekende levensmotto's zijn:
- Elke dag is een feestje; je moet alleen zelf de slingers op hangen.
- Geniet van elke dag want morgen is niet beloofd.
Praat erover
Veel mensen vinden het niet fijn om te praten over de dood. Wat ze willen bijvoorbeeld: begraven of cremeren? Of bijvoorbeeld euthanasie: hoe ver je nog verder wilt als je veel pijn hebt, of zwaar gehandicapt wordt door een auto-ongeluk bijvoorbeeld. Terwijl het wel heel belangrijk is dat je familie en vrienden weten wat je wilt. Dit voorkomt ruzies. Voor jou ook fijn dat je weet dat als je zelf niet meer kan praten, dat het dan op papier staat en je familie de juiste keuze kan maken als je dat zelf niet meer kan. Zorg dat je alles op papier hebt staan voor je familie, zodat ze dat aan de arts kunnen geven, mocht het zo ver komen.
Bang voor de dood
Veel mensen zijn bang voor de dood. Dit is op zich niet gek, omdat je nooit weet wanneer en hoe je dood gaat en wat er na de dood komt.
Er zijn ook mensen die niet bang zijn om dood te gaan maar bang wat er na komt.
Andere handelingen bij het overlijden van iemand
- Contact opnemen met de huisarts
- Contact opnemen met het uitvaartbedrijf
- Kijken over er een uitvaartverzekering is
- Klaarleggen van een trouwboekje en/of identiteitsbewijs van de overledene
- Controleren of er een testament of een wilsbeschikking is
- Plaatsen van een rouwadvertentie in de krant
- Maken van een verzendlijst voor de rouwkaarten
- Versturen van rouwkaarten
Videoclips
- Interview met iemand die een bijna-doodervaring heeft gehad
- Verhaal van een hersenwetenschapper die zelf een bijna-doodervaring kreeg
- https://www.hetklokhuis.nl/tv-uitzending/4547/Afscheid-nemen
- https://www.hetklokhuis.nl/tv-uitzending/4542/Wat-is-dood
- https://www.hetklokhuis.nl/tv-uitzending/4549/Begraven-en-cremeren
- https://www.hetklokhuis.nl/tv-uitzending/4554/Rouw-
- https://www.rtlxl.nl/programma/ewout/115424ab-8f27-4131-9ec8-0d2dd27654b1
- Hoe verloopt het stervensproces? | Gezondheidsplein.nl
- https://youtu.be/7Jk_AEs-RFc
- Hoe verleen je palliatieve zorg? (zorgvoorbeter.nl)
- https://youtu.be/rTJcE7zlKOs
- https://youtu.be/7ZRsiwDscdk?si=dRIui5INOVAnJKhX