Mercurius (planeet): verschil tussen versies
k (→Samenstelling) |
|||
| (50 tussenliggende versies door 24 gebruikers niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
| + | [[Bestand:Reprocessed Mariner 10 image of Mercury.jpg|frame|right|220px|Mercurius]] |
||
| − | {| align="right" rules="all" cellpadding="2" style="border: 1px solid #999; background-color: #CEDAF2" |
||
| + | Op bijna 58 miljoen kilometer afstand van de zon staat '''Mercurius'''. Het is de dichtstbijzijnde planeet bij de zon. Met de zon vergeleken is het maar een kruimeltje. Hij staat op 57 miljoen kilometer van de zon en het is er dus gloeiend heet, zo'n 500 graden, maar is niet de heetste planeet, want dat is [[Venus (planeet)|Venus]]. En in de schaduw, dus waar de zon niet komt, is het weer ijskoud. |
||
| − | ! bgcolor="#6295DA" colspan=2 | Mercurius |
||
| − | |----- |
||
| − | ! bgcolor="#000000" colspan=2 |[[Afbeelding:Mercurius.jpg|150px]] |
||
| − | <br /><center><font color="ffffff"><small>Mercurius is de eerste planeet vanaf de zon. </small></font></center> |
||
| − | |} |
||
| + | Mercurius is genoemd naar de boodschapper van de Romeinse goden,genaamd naar de 'snelle bode', omdat de planeet zo snel om de zon draait, daarom wordt hij ook de snelle planeet genoemd. In 88 dagen heeft de planeet zijn ronde gemaakt, en in 59 dagen rond zijn eigen as. Mercurius staat het dichtst bij de zon. Daardoor is het erg heet. Overdag wel 430 graden, 's nachts kan het op Mercurius 170 graden vriezen. Erg koud dus! |
||
| + | Mercurius heeft geen atmosfeer, het oppervlak van de planeet is overdekt met gaten die [[krater]]s worden genoemd.Kraters zijn de openingen van een vulkaan wanneer die uitgebarsten is. Mercurius heeft heel er zo veel. Mercurius kromp een beetje, omdat het oppervlak afkoelde. Daardoor heeft Mercurius “rimpels’’. Mercurius is een steenplaneet en heeft geen manen. |
||
| − | '''Mercurius''' is de dichtst bij de [[zon]] staande, en na [[Pluto (planeet)|Pluto]] de kleinste [[planeet]] van ons [[zonnestelsel]]. De planeet is vernoemd naar de Romeinse god Mercurius (mythologie vanwege de snelle draai om de zon. Mercurius heeft géén [[Natuurlijke maan|manen]]. |
||
| + | De planeet past 8 keer in de aarde. |
||
| − | ===Temperatuur en zonlicht=== |
||
| − | Mercurius kent enorme temperatuur verschillen tussen dag en nacht. |
||
| − | Omdat de planeet zo dicht bij de Zon staat kan het er erg heet worden, wel 430 graden boven nul. Schaatsen kun je er ook, want 's nachts daalt de temperatuur tot 180 graden onder nul. Dus als de Friezen nog een Elfstedentocht willen, dan moeten ze daar maar heen gaan. |
||
| − | *Één dag op Mercurius duurt ruim 58 aardse dagen. |
||
| + | Het is de kleinste planeet van ons zonnestelsel. |
||
| − | ===Oppervlak=== |
||
| + | Als je met een telescoop er naar kijkt zie je alleen maar een sterretje. Hij reflecteert dus veel licht. |
||
| − | Het oppervlak bestaat uit enorme gleuven, kraters en vlakten. Deze vlakten zijn waarschijnlijk gesmolten lava uit de tijd dat de planeet nog actief was. Hij lijkt een beetje op onze eigen maan, want ook die is grijs van kleur en zit vol met kraters. |
||
| − | Deze kraters zijn ontstaan doordat er vroeger (nu soms ook nog) enorme brokken steen op Mercurius vielen en dus gaten maakten. Deze gaten zijn soms wel '''100 kilometer groot''', stel je eens voor dat zo'n steen op Nederland valt, zorg dan maar datje uit de buurt bent! |
||
| − | De meest in het oog springende inslagstructuur is het multi-ring ''Caloris Basin'', met een diameter van 1.350 km en omringd door een gebergte van ongeveer 2 km hoog. Opmerkelijk feitje is dat de meeste kraters op Mercurius een naam hebben en zijn vernoemd naar beroemde schrijvers en artiesten. |
||
| + | Omdat de planeet altijd in de buurt van de zon aan de hemel staat, is Mercurius moeilijk te vinden. Je kunt het proberen kort na zonsondergang wanneer Mercurius een avondster is. |
||
| − | ====Vulkanisme==== |
||
| + | Of kort voor zonsopkomst wanneer de planeet een ochtendster is. |
||
| − | Bij het opnieuw bestuderen van de Mariner 10 foto's eind [[1990-1999|jaren '90]], werd ontdekt dat sommige delen van het oppervlak veel gladder waren dan andere. Deze gladde gedeeltes waren bedekt met gestolde lava; een bewijs dat er in het verleden actief [[vulkanisme]] op Mercurius moet zijn geweest. |
||
| + | Het uiterlijk van Mercurius lijkt erg veel op dat van onze eigen maan. Het planeetoppervlak is bezaaid met kraters, terwijl net als op de maan ook vlakkere gebieden voorkomen. Het oppervlak is duidelijk erg oud en al miljarden jaren onveranderd. We denken dat Mercurius, net zoals de rest van het zonnestelsel, ruim 4 miljard jaar oud is. |
||
| − | ===Samenstelling=== |
||
| − | De kern van Mercurius bestaat hoofdzakelijk uit ijzer en is relatief groot. 42% van het totale planetaire volume wordt door de kern in beslag genomen (ter vergelijking: bij de aarde neemt de kern 17% van het volume in). Rondom de kern bevindt zich een mantel van zo'n 600 km dik die voornamelijk uit siliciumoxiden bestaat. De [[dichtheid]] is, ondanks de grote hoeveelheid ijzer, met 5430 kg/m<sup>3</sup> iets kleiner dan die van de aarde. Dat komt omdat de aarde groter en dus de druk binnenin groter is. |
||
| + | Hieronder vind je ten slotte nog een aantal numerieke gegevens over Mercurius. |
||
| − | ===Mercuriusovergang=== |
||
| − | Ongeveer 13 à 14 keer per eeuw komt het voor dat Mercurius tussen de zon en de aarde door trekt en dat het silhouet tegen de zonneschijf te zien is. Dit verschijnsel wordt ''Mercuriusovergang'' genoemd en is vergelijkbaar met de [[zonsverduistering]]. |
||
| + | gemiddelde afstand tot de zon: 0,3871 A.E. (57,909 milj. km) |
||
| − | ===Waarnemingen=== |
||
| − | 3500-3000 v. Chr. was Mercurius al bekend bij de Sumeriërs en zij noemden het Ubu-idim-gud-ud. De eerste gedetailleerde observaties werden verricht door de Babyloniërs die het gu-ad of gu-utu noemde. De Grieken hadden zelfs twee namen voor Mercurius: Apollo voor Mercurius aan de ochtendhemel en Heraclitus voor de avondhemel, hoewel ze wisten dat het om slechts één planeet ging. |
||
| + | kleinste afstand tot de zon: 0,3075 A.E. (46,001 milj. km) |
||
| − | Hoewel Mercurius met het blote oog waar te nemen is, hebben slechts weinig mensen Mercurius ooit gezien. Dit komt omdat hij nooit ver van de zon verwijderd staat en dus alleen als een niet al te heldere ster in de ochtend- of avondschemering te zien is. |
||
| + | grootste afstand tot de zon: 0,4667 A.E. (69,817 milj. km) |
||
| ⚫ | |||
| + | |||
| − | [[Categorie:Aardrijkskunde]] |
||
| + | siderische omlooptijd: 0,2408518 jaar |
||
| − | [[Categorie: Heelal]] |
||
| + | |||
| + | synodische periode: 115,877 dagen |
||
| + | |||
| + | baansnelheid: 47,872 km/sec |
||
| + | |||
| + | equatoriale diameter: 4879,4 km |
||
| + | |||
| + | siderische rotatieduur: 58 dg 15 uur 30 min en 34 sec |
||
| + | |||
| + | massa: 0,0552736 (aarde = 1) |
||
| + | |||
| + | gemiddelde dichtheid: 5,428 gram per kubieke cm |
||
| + | |||
| + | zwaartekracht aan het oppervlak: 0,37848 (aarde = 1) |
||
| + | |||
| + | gemiddelde temperatuur: 441 K (168 °C) |
||
| + | |||
| + | [[albedo]] 5,6% |
||
| + | |||
| + | absolute magnitude: -0,36 |
||
| + | |||
| + | {{Navigatie planeten}} |
||
| + | |||
| ⚫ | |||
| + | [[en:Mercury (planet)]] |
||
| + | [[es:Mercurio]] |
||
| + | [[fr:Mercure (planète)]] |
||
| + | [[it:Mercurio (astronomia)]] |
||
Huidige versie van 6 apr 2024 om 15:09
Op bijna 58 miljoen kilometer afstand van de zon staat Mercurius. Het is de dichtstbijzijnde planeet bij de zon. Met de zon vergeleken is het maar een kruimeltje. Hij staat op 57 miljoen kilometer van de zon en het is er dus gloeiend heet, zo'n 500 graden, maar is niet de heetste planeet, want dat is Venus. En in de schaduw, dus waar de zon niet komt, is het weer ijskoud.
Mercurius is genoemd naar de boodschapper van de Romeinse goden,genaamd naar de 'snelle bode', omdat de planeet zo snel om de zon draait, daarom wordt hij ook de snelle planeet genoemd. In 88 dagen heeft de planeet zijn ronde gemaakt, en in 59 dagen rond zijn eigen as. Mercurius staat het dichtst bij de zon. Daardoor is het erg heet. Overdag wel 430 graden, 's nachts kan het op Mercurius 170 graden vriezen. Erg koud dus!
Mercurius heeft geen atmosfeer, het oppervlak van de planeet is overdekt met gaten die kraters worden genoemd.Kraters zijn de openingen van een vulkaan wanneer die uitgebarsten is. Mercurius heeft heel er zo veel. Mercurius kromp een beetje, omdat het oppervlak afkoelde. Daardoor heeft Mercurius “rimpels’’. Mercurius is een steenplaneet en heeft geen manen.
De planeet past 8 keer in de aarde.
Het is de kleinste planeet van ons zonnestelsel. Als je met een telescoop er naar kijkt zie je alleen maar een sterretje. Hij reflecteert dus veel licht.
Omdat de planeet altijd in de buurt van de zon aan de hemel staat, is Mercurius moeilijk te vinden. Je kunt het proberen kort na zonsondergang wanneer Mercurius een avondster is. Of kort voor zonsopkomst wanneer de planeet een ochtendster is.
Het uiterlijk van Mercurius lijkt erg veel op dat van onze eigen maan. Het planeetoppervlak is bezaaid met kraters, terwijl net als op de maan ook vlakkere gebieden voorkomen. Het oppervlak is duidelijk erg oud en al miljarden jaren onveranderd. We denken dat Mercurius, net zoals de rest van het zonnestelsel, ruim 4 miljard jaar oud is.
Hieronder vind je ten slotte nog een aantal numerieke gegevens over Mercurius.
gemiddelde afstand tot de zon: 0,3871 A.E. (57,909 milj. km)
kleinste afstand tot de zon: 0,3075 A.E. (46,001 milj. km)
grootste afstand tot de zon: 0,4667 A.E. (69,817 milj. km)
siderische omlooptijd: 0,2408518 jaar
synodische periode: 115,877 dagen
baansnelheid: 47,872 km/sec
equatoriale diameter: 4879,4 km
siderische rotatieduur: 58 dg 15 uur 30 min en 34 sec
massa: 0,0552736 (aarde = 1)
gemiddelde dichtheid: 5,428 gram per kubieke cm
zwaartekracht aan het oppervlak: 0,37848 (aarde = 1)
gemiddelde temperatuur: 441 K (168 °C)
albedo 5,6%
absolute magnitude: -0,36
| Planeten in ons zonnestelsel | |||
|---|---|---|---|
| Mercurius · Venus · Aarde · Mars · Jupiter · Saturnus · Uranus · Neptunus | |||