Paard

Een paard is een edel dier. Bijvoorbeeld wat wij een poot noemen bij een hond noemen wij bij een paard gewoon een voet en wat wij een kop noemen heet bij een paard een hoofd. Een paard wordt meestal gebruikt als rij- en trekdier.

Termen

Bestand:Schoft.jpg

De schofthoogte van een paard.

• Hengst = Mannetjes paard
• ruin = Mannetjes paard die geen testikels meer heeft (gecastreerd)
• Merrie = Vrouwtjespaard
• Veulen = Paard tot één jaar oud
• Jaarling of Enter = Paard van 1 jaar oud
• Twenter = Paard van 2 jaar oud

Geschiedenis

Het paard bestaat al zo'n 70 miljoen jaar.

De paarden van toen hadden een heel ander uiterlijk. Vele oersoorten zijn uitgestorven. Toch heeft de mens het paard veel later leren gebruiken. Men vermoedt dat dit 3500 jaar geleden begon. Het tam maken van deze dieren was een moeilijke taak. Maar het is maar goed dat paarden zich hebben laten tam maken, want anders waren ze nu allemaal uitgestorven. De eerste paarden waren een stuk kleiner en wogen gemiddeld 37 en een halve kilogram. Ook hadden ze bij hun voorbenen voor 4 tenen en achter 3 tenen. Voor mensen die een hond hebben, paarden hadden vroeger net zulke kussentjes onder hun voeten. Dit was om zich gemakkelijker door het oerwoud te verplaatsen. Ja je hoort het goed, paarden leefden in oerwouden. Dit komt doordat er geen vlaktes waren. Het paard was er helemaal aan aangepast om te leven in een oerwoud. Levend van blaadjes en vruchten. In z'n uppie redden hij het makkelijk. Maar ongeveer 20.000.000 jaar geleden veranderde de aarde, er kwamen meer grasvlaktes en het oerwoud verminderde onwijs. Sommige paarden gingen op grasvlaktes leven, andere bleven in het overgebleven oerwoud. Maar de paarden op de vlaktes moesten zich aanpassen. Ze konden geen heerlijke vruchten en bladeren meer eten, maar moesten het met gras doen. door dat gras werden de dieren groter en zwaarder. Op een gegeven moment waren de zwaarste paarden 500 kilo. En roofdieren konden paarden simpel vinden op vlaktes, daardoor bedacht de natuur dat paarden maar zouden moeten gaan rennen in plaats van zich verstoppen. De voeten van paarden werden steeds meer hoeven. Zo konden ze zich sneller verplaatsen. Maar dit gebeurden natuurlijk allemaal over duizenden jaren.

Soorten paarden

Er zijn wel meer dan 275 verschillende paardenrassen. Het grootste paardenras is een Shire (gemiddeld 180 cm), en het kleinste ras is een Fallabella (kleiner dan 90 cm). Je hebt warmbloedpaarden en koudbloedpaarden. Warmbloedige paarden hebben geen warmer bloed, maar worden zo genoemd omdat de voorouders vaak uit de warmere landen komen en dus minder goed tegen de kou bestand zijn. De voorouders van koudbloed paarden komen vaak uit de koudere gebieden en krijgen in de winter een hele dikke wintervach zodat ze het niet koud krijgen. Een paar voorbeelden van koudbloedige rassen zijn: Shetlandpony Fjord Ijslander Tinker Belgisch trekpaard Haflinger Fries

Voorbeelden van warmbloedige paarden zijn: Arabier Engelse Volbloed Appaloosa Akhal-Theke Lusitano

Tanden

Natuurlijk heeft een paard ook tanden. Veulens en paarden jonger dan 5 jaar hebben melktanden. Vier snijtanden en vier kiezen. Vanaf 6 tot 8 jaar is er het blijvende gebit. Er zitten dan in elke kaak 6 snijtanden en 12 kiezen. Op latere leeftijd laat het paard de onderlip vallen, men geeft dit een leuke benaming, nl een centenbakje. Ook krijgt het kuiltjes boven de ogen met daarin grijze haartjes. De grijzen haren merken we dan ook op in de manen en de staart. Aan de slijtage van het gebit kan men de ouderdom bepalen.

Voedsel

Een paard is een planteneter. Hij eet gras, hooi, haver, brokken, stro en af en toe wel eens een appeltje of wortel of een ander soort fruit. Als je een paard eten wil geven, doe je dat door je hand plat te leggen en het paard het rustig te laten opeten zodat hij je vingers er per ongeluk niet afbijt. Soms zien ze die aan voor een wortel. In de wei neemt een paard het gras met zijn lippen beet. Een paard drinkt veel. Gemiddeld zo'n 30 tot 50 liter water per dag. heel veel mensen geven paarden ook suikerklontjes, maar dat is helemaal niet goed voor ze! hoe lekker paarden het ook vinden het is heel slecht voor hun tanden, dus geef geen suikerklontjes!!

Paarden hebben een heel lang maag-darmstelsel. Veel langer. Een koe heeft dat ook en andere graseters omdat gras taai is en hoewel ze goed kauwen, een lange weg heeft het wel nodig. Er zit ook veel vocht in gras dus je moet een paard ook niet al te veel water geven. 30 tot 50 liter is heel veel. Gelukkig is gras uitgevonden anders zou het vreselijk veel water kosten. Het water gaat steeds sneller op en niet alleen mensen hebben schuld.

Kleding voor het paardrijden

Het is belangrijk dat je geen wapperende kleding aan hebt, zoals een sjaal of een loshangende jas. De paarden kunnen daar van schrikken en het kan gevaarlijk zijn voor jou. Op het hoofd draagt men een cap(tok).Een paar rubber of lederen laarzen en een rijbroek.

De tok dient vooral voor de veiligheid.Het beschermt je tegen takken bij een ritje in de natuur of bij een eventuele val. De rijlaarzen passen perfect aan het been. Achteraan kan je sporen bevestigen.Dat zijn een zoor ijzeren punten waarmee je je het paard aan kan geven dat hij iets verkeert doet het heeft de zelfde werking als een zweep. Een ruiterbroek zorgt ervoor dat men zich niet doorrijdt. (d.w.z. dat men geen wonden krijgt door het schuren)

Als je leert paardrijden heb je deze kledij echt nodig. dag

Opzadelen

Als je gaat opzadelen begin je met poetsen. Poetsen is belangrijk voor de bloedsomloop. En zo worden de spieren alvast warm. Als je klaar bent ga je beginnen met het zadel. Maar soms draait het paard zich om. Dan kan je een halster pakken, maar als je dat niet heb loop je gewoon naar heb toe. Maar je moet wel oppassen. Om te checken of hij niet gaat trappen ga je naast de stal staan en geef je een tikje op de kont. Als hij ze oren in ze nek legt, haal dan er een volwassenen. Als hij dat niet doet dan ik het veilig. Loop dan gewoon op hem af en wees niet bang. Dan ga je hem singelen. Je doet de singel op het eerste gaatje. Het kan zijn dat dat niet lukt. Dan geef je een tikje op de buik of laat hem een stapje om doen omdat hij dan lucht in ze buik doet. Dan lukt het misschien nog niet dan doe je de singel aan de andere kant een gaatje losser. Dan doe je het hoofdstel in ga dan aan de linker kant staan en doe hem in. Als hij ze mond niet open wil doen dan doe je je vinger in ze mond. Dan doe je de neusriem vast. Dan zorg je dat er tussen de neusriem en de neus 2 platte vingers tussen kunnen. Dan doe je de keelriem en daar moet een vuist tussen kunnen.

Rijden

Als je paard gaat rijden zorg je er natuurlijk voor dat je paard goed gepoetst is, opgezadeld is en dat jij zelf veilig bent! Dus vergeet nooit je cap! Bij het rijden zijn er 3 gangen: Stap, draf en galop. De meeste paarden kunnen ook in rengalop maar dat doe je niet tijdens het rijden (daar is de bak vaak te klein voor). De draf is een 4 takt. Dat betekent dat een paard alle 4 zijn voeten omstebeurt op de grond zet. De draf is een 2 takt. In de draf zet een paard namelijk 2 voeten tegelijk op de grond. De galop (voor de meeste ruiters de lekkerste gang) is een 3 takt. Een paard zet in de galop 3 voeten op de grond en heeft ook nog eens een zweefmoment, dan zijn alle 4 de benen 'in de lucht'. In de paardensport heb je verschillende 'takken'. Dressuur, springen en western zijn daar voorbeelden van. In de les rij je bijna altijd dressuur. Dresuur zijn eigenlijk figuren en het netjes leren rijden. Soms ga je springen. Western word bijna nooit gedaan op manege's.

Verschillende soorten paardrijden

Crossen

Bij het racen is het belangrijk om zo snel mogelijk over de finish te komen. De ruiters worden jockeys genoemd en deze hebben erg korte beugels. In Engeland is deze sport nog groot, maar in Nederland is dit wat minder. Jockeys zijn vaak een beetje klein. Als je cross country rijd, spring je ook. Maar dan ben je niet in de bak, maar in het bos en liggen er boomstammen en slootjes om over te springen. Wie het eerste over de finish komt, heeft gewonnen.

Dressuur

Bij dressuur gaat het er om dat je samen met je paard in harmonie diverse oefeningen uitvoert. Een bekende dressuurruiter is Anky van Grunsven. Als je dressuur rijd met figuren doe je dat meestal in draf. Als je heel goed bent, leer je de Spaanse pas, de Passage en de Piaffe. Bij dressuur heb je verschillende 'klassen'. Je bent eerst een B (basis), maar het hoogste niveau is ZZ (Zeer Zwaar ). Zo heb je L (licht), zo rijden de meeste mensen van 10-30 jaar. Als je nog beter bent en ontzettend veel moeite doet (wat heel erg moeilijk is) rij je waarschijnlijk M (middel). Pas als je je hele leven erin stopt kun je bij Z (zwaar) en ZZ (zeer zwaar) komen. Verder kun je niet komen.

Springen

In een springwedstrijd is het de bedoeling om zo snel mogelijk een parcours met hindernissen wie het minst aantal strafpunten heeft is gewonnen. strafpunten kun je verliezen als je paard weigert of dat er een balk van de hindernis afvalt. Of jezelf natuurlijk. Bij springen met M, Z, en ZZ liggen er soms al slootjes net na de hindernis. Die kun je niet zien, pas na de hindernis. Zo gaat het vaak mis. Maar ze de springers trainen goed dus als het echt heel goed gaat komt er stroom op de hekken, smal, heel hoog en natuurlijk het ontzichtbare slootje.

Voortplanting

Eens de merrie drachtig is of zwanger van een veulentje, duurt de zwangerschap 11 maanden. Meteen na de geboorte drinkt het veulen de eerste moedermelk of biest genoemd. Deze bevat veel voedingsstoffen die dient als bescherming tegen ziekten. Het veulentje blijft 5 tot 6 maanden bij de moeder. Wist je dat wij ook paardenmelk kunnen drinken? Deze is zeer krachtig en zoet. Het smaakt helemaal anders dan koeienmelk. Deze melk is duurder dan gewone melk en je mag er niet zoveel van drinken. Er bestaan dus paardenmelkerijen. In Lint (nabij Lier) vind je zo een paardenmelkerij. Als de moeder aan het bevallen is zit er nog een klein vliesje rond het veulentje; het vruchtvlies zo noemt het. Het beschermt het veulentje als het nog in de buik zit.

Videolinks

• Filmpje over Paardenfluisteraar(Klokhuiswebsite)
• IJslanders (klokhuis)
• Paarden fysiotherapie (klokhuis)
• Paarden springsport (klokhuis)
• Paardrijden voltige (klokhuis)
• Filmpje over het Manegepaard (beeldbank)
• Filmpje over het Politiepaard (beeldbank)
• Filmpje over het Prezwalskipaard (beeldbank)
• Een veulen wordt geboren (beeldbank)
• Leuk paarden liedje
• filmpje over de gangen van het paard

Spelletjes

• Paarden spelletjes.
• Paard verzorgen.
• de paarden site

Zie ook

• Politiepaard