Macbeth
|
|
Dit artikel gaat over het toneelstuk Macbeth van Shakespeare. Zoek je de Schotse koning Macbeth? Klik dan hier!| Macbeth | |
| |
| Informatie | |
| Schrijver | William Shakespeare |
| Taal (origineel) | Engels |
| Land | .svg){kind=small} Verenigd Koninkrijk
|
| Genre | Tragedie |
| Datum | omstreeks 1606 |
Portaal  Theater
| |
Macbeth is een toneelstuk dat William Shakespeare omstreeks 1606 schreef. Macbeth is de kortste tragedie van Shakespeare en ook een van zijn bekendste tragedies. Macbeth gaat over hoe iemands tomeloze ambitie kan leiden tot zijn ondergang wanneer zijn geweten buitenspel wordt gezet. Het toneelstuk is geschreven tijdens de regering van koning Jacobus I. Macbeth is ook een kritiek op de koning.
Het toneelstuk volgt het personage Macbeth, die drie heksen ontmoet. Deze drie heksen vertellen hem dat hij op een dag koning van Schotland zal worden. Samen met zijn vrouw vermoord hij de koning van Schotland om zelf koning te worden. Beide personages krijgen hierdoor te maken met paranoia en schuldgevoelens. Om henzelf te beschermen moeten ze steeds meer moorden plegen. Macbeth wordt hierdoor een tiran, terwijl de mentale gezondheid van hem en zijn vrouw steeds verder achteruitgaan. Het vergieten van bloed en een burgeroorlog zorgen ervoor dat de personages gek worden en uiteindelijk sterven.
Shakespeare haalde inspiratie uit de Holinshed's Chronicles voor het toneelstuk. Dit is een werk over de geschiedenis van Engeland, Ierland en Schotland. Hoewel er echt een Schotse koning heeft bestaan die Macbeth heette, is het personage Macbeth anders. Het personage is namelijk ook door andere Schotse koningen (vooral Macduff en Duncan I), koning Jacobus I en de gebeurtenissen rondom het Gunpowder Plot. Vanwege bijgeloof wordt Macbeth in theaterwereld soms the Scottish play genoemd, aangezien het stuk vervloekt zou zijn.
Het verhaal
Hieronder staat de samenvatting van een verhaal. Soms is het niet leuk als je al weet hoe het verhaal afloopt! |
Macbeth is een bijzonder bloederige tragedie. Shakespeare vertelt hierin het verhaal van een moedige Schotse generaal.
Op een dag kwam generaal Macbeth, doodmoe van een strijd, van het slagveld vandaan. Het was een heftige avond geweest, en hij had geluk dat hij nog leefde. Zij goeie vriend Banquo had het met geluk ook overleefd en kwam er maar met een paar schrammetjes vanaf. Op weg naar huis stonden er 3 dames op de weg. Ze waren lelijk en oud, maar duister alsof al het licht verdween wanneer zij erbij stonden. Het waren 3 heksen. Ze voorspelden Macbeth dat hij op een dag koning van Schotland zou worden. Verteerd door ambitieuze gedachten en aangezet door zijn vrouw, doodde hij de koning, en nam zijn plaats op de troon in. Hij werd een wrede heerser. Overmand door angst en schuldgevoel was hij verplicht nog meer te doden om zichzelf te beschermen tegen ontmaskering. Het bloedbad leidde Macbeth en zijn vrouw naar krankzinnigheid en zelfs de dood.
Analyse
Personages
- Duncan I van Schotland - koning van Schotland
- Malcolm III van Schotland - Duncans zoon
- Donalbain - Duncans jongste zoon
- Macbeth - Generaal in het leger van Duncan I
- Lady Macbeth - Vrouw van Macbeth
- Banquo - Macbeths vriend, generaal in het leger van Duncan I
- Fleance - Zoon van Banquo
- Macduff - Thane van Fife
- De drie heksen - (schikgodinnen)
Thema's
- Machtsmisbruik door tomeloos geweten: Het belangrijkste thema van Macbeth is wat er gebeurd wanneer iemands ambitie niet wordt tegengehouden door morele waarden. Dit zien je terug in de het personage Macbeth en zijn vrouw. Beide personages deinzen niet terug om geweld te gebruiken en zelfs een moord te plegen om koning en koningin te worden. Beide personages krijgen last van hun geweten, wat leidt tot schuldgevoelens en paranoia.
- Mannelijkheid en wreedheid: In Macbeth speelt de relatie tussen mannelijkheid en wreedheid een belangrijke rol. Lady Macbeth beïnvloedt haar man door zijn mannelijkheid te bevragen. Macbeth wil dat zijn vrouw enkel jongens als kinderen krijgt. Beide personages leggen een link tussen mannelijkheid en wreedheid; mannen zijn agressief en wreed. Door hun ideeën over mannelijkheid raakt het land in chaos. Toch wordt ook duidelijk dat vrouwen ook kwaadaardig kunnen zijn, zoals Lady Macbeth en de drie heksen. Bij vrouwen wordt dit echter als choquerender gezien, aangezien van vrouwen niet wordt verwacht.
- Tirannie: Macbeth regeert als een tiran; een wrede heerser. Men verwijst ook steeds naar Macbeth als tiran en naar Duncan als koning. Volgens het toneelstuk moet een goede koning geen tiran zijn. Een goede heerser zorgt voor orde en rechtvaardigheid in zijn koninkrijk. Deze twee waarden moeten ook een rol spelen in de manier waarop de koning regeert. Daarnaast moeten koningen trouw zijn aan hun land, in dit geval Schotland. Macbeth is dit allemaal niet, waardoor Schotland een chaos wordt. Dit wordt niet alleen door de vele moorden en de burgeroorlog uitgebeeld, maar ook door het slechte weer en de supernatuurlijke gebeurtenissen.
- Schuld: De moord die Macbeth en Lady Macbeth plegen zorgt voor schuldgevoelens bij beide personages. Deze gevoelens zorgen ervoor dat beide personages gek worden. Beide personages zien ook hallucinaties en lijden door hun schuld. Hierdoor kunnen ze niet genieten van hun koningschap. Beide personages weten namelijk ergens wel dat hun acties fout waren. Lady Macbeth zegt hierover "What's done cannot be undone" (Wat gedaan is kan niet ongedaan worden). Lady Macbeth heeft het gevoel dat ze bloed aan haar handen heeft (letterlijk en figuurlijk) en pleegt uiteindelijk zelfmoord, aangezien ze het lijden niet meer aan kon. Macbeth probeert echter aan de macht te blijven door meer moorden te plegen en wordt uiteindelijk zelf vermoord.
Symboliek
Vloek van Macbeth?
In de theaterwereld wordt Macbeth soms the Scottish play. Dit verwijst naar de plaats waar het toneelstuk plaatsvindt, namelijk Schotland. Ook wordt de naam the Bard's play soms gebruikt. De "Bard" was namelijk de bijnaam voor Shakespeare. Maar waarom noemen mensen het toneelstuk niet gewoon Macbeth? In de theaterwereld gelooft men dat het toneelstuk vervloekt is. Volgens de legende zou Shakespeare echte toverspreuken gebruikt hebben door de dialogen van de heksen. Een groepen echte heksen zou daarom kwaad zijn geworden en het stuk vervloekt hebben. Een andere herkomst van deze vloek zijn de hoge kosten die theaters moesten maken voor het toneelstuk. Theaters zijn hierdoor zelfs bankroet gegaan. Als iemand de naam Macbeth per ongeluk zegt moet deze het theater verlaten, moet een ritueel uitgevoerd worden en kan dit persoon weer terug komen. Het ritueel kan zijn het drie keer spugen over de schouder, vloeken of een citaat uit een ander stuk van Shakespeare opzeggen.
Het personage Macbeth wordt daarom ook de "Scottish King" of de "Scottish Lord" genoemd. Lady Macbeth krijgt de bijnaam de "Scottish Lady".
In de populaire cultuur
Citaten
- "Fair is foul, and foul is fair" (Eerlijk is vuil en vuil is eerlijk)
- "Double, double toil and trouble; Fire burn and cauldron bubble." (Dubbel, dubbel zwoegen en moeite; vuur brand en ketel bubbelt)
- "What's done cannot be undone." (Wat gedaan is kan niet ongedaan worden)
- "Tomorrow, and tomorrow, and tomorrow." (Morgen, en morgen, en morgen)
- "Out, damned spot. Out, I say!" (Eruit, vervloekte vlek. Eruit, zeg ik!)