Koning Lear
| Koning Lear | |
| |
| Informatie | |
| Alternatieve titel | King Lear |
| Schrijver | William Shakespeare |
| Taal (origineel) | Engels |
| Land |  Engeland
|
| Genre | Tragedie |
| Datum | Rond 1605 |
| Akte(s) | 5 |
Portaal  Theater
| |
Koning Lear (Engels: King Lear) is een toneelstuk van William Shakespeare. Koning Lear is een van de Shakespeares vier "grote tragedies". De andere drie grote tragedies zijn Macbeth, Hamlet en Othello. Shakespeare schreef Koning Lear rond 1605. Het werd voor het eerst opgevoerd op 26 december 1606 aan het hof van koning Jacobus I.
Het toneelstuk gaat over koning Lear die op het punt staat af te treden. Hij besluit zijn koninkrijk onder zijn drie dochters (Goneril, Regan en Cordelia) te verdelen. Hij heeft het grootste deel aan de dochter die het meeste van hem houdt. Goneril en Regan vertellen hun vader daarom hoeveel zij van hem houden, terwijl Cordelia dit weigert. Cordelia wordt hierdoor uit Engeland verbannen. Ondertussen heeft de graaf van Clouchester problemen met zijn twee zonen (Edmund en Edgar). Edmund beschuldigt Edgar er namelijk van zijn vader te willen vermoorden. Op deze manier hoopt hij de erfenis te krijgen.
Koning Lear wordt gezien als een van Shakespeares beste toneelstukken. Toch werd het lang als te depressief gezien, vooral vanwege het einde. Voor wel 150 jaar werd de aangepaste versie van Nahum Tate uit 1681 opgevoerd in plaats van het originele Shakespearestuk en had enorm veel succes omdat Tate er een soort tragikomedie van had gemaakt met een "happy end". Het wordt nu nog steeds opgevoerd als een soort curiositeit, maar Shakespeares King Lear is nu volledig in ere hersteld en wordt literair veel hoger gewaardeerd.
Verhaal
Hieronder staat de samenvatting van een verhaal. Soms is het niet leuk als je al weet hoe het verhaal afloopt! |
Koning Lear is koning van Engeland. Hij vindt zichzelf te oud en besluit daarom af te treden. Koning Lear heeft drie dochters (Goneril, Regan en Cordelia). Hij verdeelt zijn koninkrijk onder zijn drie dochters. De dochter die het meeste van hem houdt, krijgt het grootste stuk grond. Goneril en Regina doen daarom allebei hun best om hun vader te overtuigen dat zij het meest van hen houden. Cordelia is Lears favoriete en jongste dochter. Wanneer zij aan de beurt is, weigert zij iets te zeggen. Koning Lear wordt daarom erg boos. Zijn adviseur (de graaf van Kent) probeert de situatie te kalmeren. Uiteindelijk worden zowel de graaf van Kent als Cordelia uit het koninkrijk verbannen. Cordelia moet hierdoor naar Frankrijk vertrekken.
Hoewel koning Lear nu is afgetreden, houdt hij wel 100 ridders (veel meer dan nodig). Hij verdeelt zijn bezittingen onder Goneril en Regan. Iedere maand besluit hij samen met zijn 100 ridders bij een van de twee dochters te wonen. Wanneer koning Lear weggaat, bespreken Goneril en Regan hun vader. Zij vertellen elkaar dat ze helemaal niet zo veel van hun vader houden. Zij vinden dat hun vader een oude en dwaze man is.
De graaf van Clouchester heeft twee zonen: Edgar en Edmund. Edgar is goed en zijn wettige zoon, terwijl Edmund onwettig en gemeen is. De graaf besluit al zijn bezittingen na te laten aan Edgar. Edmund wordt daarom jaloers en verzint een plan. Hij wil zijn vader overtuigen dat Edgar hem wil vermoorden. Edmund slaagt hierin en Edgar wordt uit het huis verbannen.
Koning Lear komt eerst bij Regan wonen, maar dit levert al snel problemen op. Regan vindt dat haar vader zich moet gedragen en soberder moet leven. Koning Lear wordt daarom boos en verbreekt de banden met zijn dochter. Hij vertrekt naar zijn andere dochter, Goneril, en vertelt over haar zus Regan. Goneril is het echter eens met Regan. Hierdoor wordt koning Lear ook boos op Goneril. Hij besluit het kasteel tijdens een storm te verlaten. Ook doet hij afstand van zijn ridders en wordt enkel vergezeld door zijn nar en Caius (Kent in vermomming). De nar is de enige in het toneelstuk die op koning Lear zonder problemen kritiek kan leveren. Op de heide komen zij Edgar (in vermomming) tegen. Edgar zorgt voor een schuilplek voor de storm.
Ondertussen is Edmund naar het kasteel toegekomen waar Regan, haar man (hertog van Cornwall) en Glouchester zijn. Edmund beschuldigt zijn vader van een complot. Er zou een Frans leger zijn geland om koning Lear terug op de troon te krijgen. Dit is echter maar deels waar; er is een Frans leger geland aan de kust. Edmund vertrekt weer om Goneril en haar man te waarschuwen. Regan en haar man besluiten daarom Glouchester te arresteren. Zij steken Glouchesters ogen uit. Een bediende schrikt hier zo erg van dat zij Regans man (de hertog van Cornwall) vermoord. Regan vermoordt vervolgens de bediende en zet Glouchester het huis uit. Glouchester moet hierdoor blind over de heide dwalen.
Even later komt Glouchester Edgar tegen. Edgar doet zich voor als iemand anders. Glouchester wil zelfmoord plegen door van de klippen af te springen en vraagt de weg daar naartoe. Edgar doet alsof hij de weg wijst, maar volgt zijn vader om te voorkomen dat hij zelfmoord pleegt. Koning Lear springt van een klein heuveltje af. Hierna legt Edgar zijn vermomming af en vertelt zijn vader dat hij het ternauwernood heeft overleefd.
Ondertussen is Gonerils man (de hertog van Albany) boos op Goneril. Hij vindt dat Goneril en Regan hun vader slecht behandelen. Goneril is verliefd geworden op Edmund en vindt haar eigen man laf. Ook Regan is verliefd op Edmund. Regan en Goneril besluiten met hun legers de Fransen te verslaan. De hertog van Albany gaat hier aanvankelijk in mee, maar Edmund geeft uiteindelijk Gonerils liefdesbrief aan hem. Het Britse leger weet het Franse leger te verslaan. In de chaos worden koning Lear en Cordelia gevangengenomen, maar Edmund laat hen ontsnappen. Ondertussen stuurt Edmund iemand achter hen aan om Cordelia te vermoorden.
Na de overwinning mag Regan met Edmund trouwen. De hertog van Albany maakt het bedrog van Edmund en Goneril bekend. Hij zegt dat Edmund een verrader is. Goneril maakt bekend dat zij Regan vergiftigd heeft; op deze manier kan zij met Edmund trouwen. Regan sterft hierdoor. Edmund en de hertog van Albany dagen elkaar uit tot een duel. Op dat moment verschijnt Edgar (in vermomming) en daagt zijn broer uit tot een duel. Edgar verslaat hem en Edmund raakt gewond. Edgar maakt zichzelf bekend en Edmunds plan wordt duidelijk. Glouchester is inmiddels overleden. Eenmaal stervende besluit Edmund te vertellen over zijn plan om koning Lear en Cordelia te vermoorden. Hij sterft kort hierna en Goneril pleegt zelfmoord.
Het is echter al te laat; niet veel later komt koning Lear met het dode lichaam van Cordelia in zijn armen het toneel op. Het wordt duidelijk dat er een aanslag op hun leven was. Koning Lear overleefde dit, maar Cordelia werd gedood. Hij erkent nu de graaf van Kent en vergeeft hem. De hertog van Albany roept koning Lear op zijn troon te claimen. Koning Lear is zo erg verzwakt dat hij neervalt en sterft. Hierdoor blijven Edgar, Kent en Albany over. Albany vraagt aan Edgar en Kent om de troon te claimen. Kent weigert dit te doen en zegt zijn meester (Koning Lear) te moeten volgen, dus zelfmoord te willen plegen. Edgars slotwoord in de laatste scène geeft geen duidelijkheid of hij het koningschap zal aanvaarden. Zowel de First Quarto als de First Folio van Shakespeare zelf eindigen dus tragisch waarbij de belangrijkste personages sterven. In de latere 'happy ending' versie van Nahum Tate uit 1681 overleeft Lear en herwint zijn troon, en trouwt Cordelia met Edgar.