Zumbi dos Palmares: verschil tussen versies
(→Status) |
|||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
| − | |||
[[File:Antônio_Parreiras_-_Zumbi_2.jpg|right|300px|thumb|Een schilderij van Zumbi dos Palmares. Dit schilderij is eeuwen na zijn dood gemaakt.]] | [[File:Antônio_Parreiras_-_Zumbi_2.jpg|right|300px|thumb|Een schilderij van Zumbi dos Palmares. Dit schilderij is eeuwen na zijn dood gemaakt.]] | ||
'''Zumbi dos Palmares''' (1655-22 november 1695) was een [[Brazilië|Braziliaanse]] slavenleider die zich verzette tegen de [[slavernij]] in het land. Hij was de leider van de ''quilombo dos Palmares''. Een quilombo was een [[nederzetting]] bestaande uit gevluchte slaven en hun nakomelingen. Zij leefden in het plaatsje Palmares in de staat [[Alagoas]]. | '''Zumbi dos Palmares''' (1655-22 november 1695) was een [[Brazilië|Braziliaanse]] slavenleider die zich verzette tegen de [[slavernij]] in het land. Hij was de leider van de ''quilombo dos Palmares''. Een quilombo was een [[nederzetting]] bestaande uit gevluchte slaven en hun nakomelingen. Zij leefden in het plaatsje Palmares in de staat [[Alagoas]]. | ||
| Regel 19: | Regel 18: | ||
===Vlucht en dood=== | ===Vlucht en dood=== | ||
| + | [[File:Zumbidospalmares.jpg|right|300px|thumb|Een standbeeld van Zumbi in [[Brasilia]]]] | ||
Zumbi wist eerst te vluchten. Op 20 november 1695 werd hij echter gevangen door de Portugezen. Hij werd vervolgens onthoofd en zijn hoofd werd op een stok getoond. Hiermee wilden de Portugezen aantonen dat de held van Palmares daadwerkelijk dood was. | Zumbi wist eerst te vluchten. Op 20 november 1695 werd hij echter gevangen door de Portugezen. Hij werd vervolgens onthoofd en zijn hoofd werd op een stok getoond. Hiermee wilden de Portugezen aantonen dat de held van Palmares daadwerkelijk dood was. | ||
Huidige versie van 13 okt 2025 om 13:01
Zumbi dos Palmares (1655-22 november 1695) was een Braziliaanse slavenleider die zich verzette tegen de slavernij in het land. Hij was de leider van de quilombo dos Palmares. Een quilombo was een nederzetting bestaande uit gevluchte slaven en hun nakomelingen. Zij leefden in het plaatsje Palmares in de staat Alagoas.
Zumbi werd geboren als vrije man in Brazilië. Toentertijd was dat land een kolonie van Portugal. Op zesjarige leeftijd werd hij gevangengenomen en gegeven aan een katholieke priester. Die priester probeerde hem "beschaafd te maken". Toen hij 15 jaar oud was, vluchtte hij naar Palmares. Hij stond bekend om zijn moed, vaardigheden en militair inzicht. Uiteindelijk werd hij leider van Palmares en zette de strijd tegen de Portugese overheersing voort. Hij wilde niet alleen vrijheid voor de bevolking van Palmares, maar voor alle Afrikaanse slaven.
Dat leidde tot een strijd tussen Palmares en het Portugese leger. Tijdens die strijd werd Zumbi uiteindelijk verraden en vermoord. Tegenwoordig staat Zumbi dos Palmares bekend als een symbool voor de vrijheid in Brazilië. Vooral Afro-Brazilianen eren hem als held.
Biografie
Jeugd
Zumbi werd geboren in 1655 in Palmares. Palmares was een nederzetting van gevluchte slaven. Zumbi werd dus in vrijheid geboren. Hij had een Centraal-Afrikaanse achtergrond. Zijn moeder was mogelijk een Congolese prinses of lid van de Congolese adel. Via de slavernij kwamen zijn nakomelingen in Brazilië terecht. Hier ontsnapten zij uiteindelijk aan de slavernij.
Toen Zumbi zes was, werd hij door de Portugese kolonisten gevangengenomen. Hij werd vervolgens gegeven aan de katholieke missionaris António Melo. Melo liet Zumbi dopen en probeerde hem "beschaafd te maken". Hij gaf Zumbi ook een westerse naam: Francesco. Melo gaf les aan Zumbi. Op die manier leerde Zumbi Portugees en Latijn. Ook bracht hij hem veel over het christelijke geloof bij. In 1670 besloot Zumbi te vluchten en ontsnapte naar Palmares. Hij was toen 15 jaar oud.
Leider van Palmares
Palmares stond toen onder de leider Ganga Zumba. In 1678 werd Ganga Zumba benaderd door de gouverneur van Pernambuco. De gouverneur wilde vrede stichten met Palmares. Hij wilde dat de inwoners van Palmares zich zouden onderwerpen aan de Portugese troon. In ruil hiervoor zouden zij in vrijheid mogen leven in de Portugese kolonie. Ganga Zumba wilde met het voorstel akkoord gaan, maar Zumbi was tegen het voorstel. Hij vertrouwde de Portugezen niet. Ook wilde hij niet alleen vrijheid voor de mensen van Palmares, maar voor alle Afrikaanse slaven.
Zumbi besloot om Ganga Zumba voor het leiderschap uit te dagen. Zumbi won die uitdaging en werd leider van Palmares. Onder zijn leiderschap kwam Palmares in opstand tegen de Portugese overheersing. Tussen 1680 en 1686 ondernam hij zes expedities tegen de Portugezen. De inwoners van Palmares bleken sterker dan het Portugese gezag. In 1694 voerden de Portugezen een aanval uit op Palmares. Binnen 42 dagen wisten zij Palmares te verslaan.
Vlucht en dood
Zumbi wist eerst te vluchten. Op 20 november 1695 werd hij echter gevangen door de Portugezen. Hij werd vervolgens onthoofd en zijn hoofd werd op een stok getoond. Hiermee wilden de Portugezen aantonen dat de held van Palmares daadwerkelijk dood was.
Status
Veel Afro-Brazilianen zagen hem in zijn tijd als halfgod. In de West-Afrikaanse mythologie bestaan zogeheten Orisha, een soort van geesten. Die geesten zouden Zumbi kracht en inzicht hebben gegeven. Hierdoor werd hij gezien als halfman en halfgod. Anderen dachten dat Zumbi de zoon van Ogum was. Ogum was een krijger en de geest van het metaalwerk.
Na zijn dood groeide Zumbi tot een held onder Afro-Brazilianen. Zijn sterfdag (20 november) wordt nog steeds jaarlijks herdacht door Afro-Brazilianen. Zumbi is voor hen een vrijheidsstrijder en symbool van de vrijheid. In de 20e eeuw groeide Zumbi ook uit tot een held buiten de Afro-Braziliaanse gemeenschap.
Verschillende straten en pleinen zijn vernoemd naar Zumbi. Ook zijn er in heel Brazilië monumenten te vinden voor Zumbi. Zumbi dos Palmares International Airport in Maceió is naar hem vernoemd.