Plakkaat van Verlatinghe

De eerste pagina van het Plakkaat van Verlatinghe.

Het Plakkaat van Verlatinghe, ook bekend als de Acte van Verlatinghe en Akte van afzwering was een plakkaat dat werd getekend op 26 juli 1581, na het besluit door de Staten-Generaal van de Nederlanden op 22 juli. Hiermee werd Filips II afgezet als wettige heerser der Nederlanden. Dit plakkaat wordt gezien als de onafhankelijkheidsverklaring van de Nederlanden. Het was een belangrijke stap in de 80 jarige oorlog (1568-1648).

Inhoud

In dit plakkaat besloten de gewesten Brabant, Gelre en Zuthpen, Vlaanderen, Holland, Zeeland, Friesland, Mechelen en Utrecht om Filips II vervallen van de troon te verklaren, omdat hij de vrijheden van de burgers niet erkende. Er werd gezocht naar een nieuwe vorst, maar die werd niet gevonden. Hierdoor werden de Nederlanden later een republiek.

Relatie met het Wilhelmus

Toen het Plakkaat werd ondertekend, was het Wilhelmus al een populair lied. Dat is geschreven tussen 1568 en 1572. In het Wilhelmus wordt de koning van Spanje geëerd. In die ging men ervan uit dat de koning door God werd gezegend. Willem van Oranje wilde alleen dat koning Filips II van Spanje meer vrijheid gaf aan de inwoners van de Nederlanden. Om een koning weg te willen, was een hele grote stap.

Het pronkstuk van Nederland

De Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring uit 1776 was voor een groot deel gebaseerd op deze Nederlandse Onafhankelijkheidsverklaring. De dag van de tekening van de onafhankelijkheidsverklaring is een feestdag, namelijk Independence Day. In Nederland is het Plakkaat echter niet zo bekend. Toch werd het in 2018 verkozen tot het Pronkstuk van Nederland, nog boven de Nachtwacht van Rembrandt en het meisje met parel van Johannes Vermeer.

Video

• Het Wilhelmus, met een verwijzing naar het Plakkaat van Verlatinghe