Zesde Coalitieoorlog

Werk in uitvoering! Aan dit artikel wordt de komende uren of dagen nog gewerkt. Belangrijk: Laat dit sjabloon niet langer staan dan nodig is, anders ontmoedig je anderen om het artikel te verbeteren. De maximale houdbaarheid van dit sjabloon is twee weken na de laatste bewerking aan het artikel. Kijk in de geschiedenis of je het artikel kunt bewerken zonder een bewerkingsconflict te veroorzaken.

Dit artikel is nog niet af.

De Zesde Coalitieoorlog duurde van 1813 tot 1814. Het was een oorlog tussen Frankrijk (met zijn bondgenoten) en zijn tegenstanders. De tegenstanders van Frankrijk waren het Verenigd Koninkrijk, het keizerrijk Rusland, het keizerrijk Oostenrijk, het koninkrijk Pruisen en enkele andere landen. Zij vormden de zogeheten zesde coalitie tegen Napoleon. De Zesde Coalitieoorlog was onderdeel van de Coalitieoorlogen.

De oorlog begon een paar maanden na Napoleons mislukte veldtocht naar Rusland in 1812. Na de winter verklaarden de Britten, Russen, Pruisen en Oostenrijkers Napoleon de oorlog. Tijdens de oorlog liepen ook veel van Napoleons bondgenoten over naar de coalitie. De Zesde Coalitieoorlog wordt ook wel de bevrijdingsoorlog genoemd, aangezien Napoleon werd teruggedrongen door de zesde coalitie. De Duitse bevrijdingsoorlog was onderdeel van de Zesde Coalitieoorlog. Uiteindelijk won de coalitie de oorlog. Napoleon werd verslagen in de slag bij Leipzig en gaf zich hierna over.

Na de Zesde Coalitieoorlog werd Napoleon verbannen naar het Italiaanse eiland Elba. Het congres van Wenen werd opgericht, waarbij de landen discussieerden over de nieuwe orde in Europa. Frankrijk werd opnieuw een koninkrijk en alles alles werd teruggedraaid naar de situatie van voor de Franse Revolutie. In 1815 ontsnapte Napoleon echter van Elba en werd opnieuw 100 dagen keizer van Frankrijk, wat leidde tot de Zevende Coalitieoorlog.

Achtergrondinformatie

Situatie na de Vijfde Coalitieoorlog

Na de Vijfde Coalitieoorlog bereikte het Eerste Franse Keizerrijk zijn grootste omvang. Bijna geheel Europa was nu onderdeel van Frankrijk of bondgenoten met Frankrijk. Napoleon wist Pruisen en Oostenrijk meerdere keren te verslaan. Ook had hij via verdragen grondgebied van hun afgenomen en hen gedwongen om hun leger te verkleinen. Daarnaast had hij ervoor gezorgd dat Rusland bondgenoten met Frankrijk was geworden. Napoleon had veel vazalstaten in Europa gesticht (zoals het hertogdom Warschau) om de orde te behouden.

Alle landen moesten zich houden aan het Continentaal Stelsel. Dit was een handelsverbod (embargo) tegen de Britten om hun economie te verzwakken. Het Verenigd Koninkrijk was namelijk de enige overgebleven grote tegenstander van Napoleon. Napoleon wilde door middel van het embargo de Britten dwingen zich over te geven. Ook werd zo voorkomen dat de Britten oorlogen tegen Napoleon konden betalen. Het Continentaal Stelsel zorgde echter ook voor economische problemen in Europa, waaronder in Rusland. Rusland was namelijk erg afhankelijk van de handel met de Britten. In 1811 stapte Rusland daarom uit het Continentaal Stelsel en ging opnieuw met de Britten handel voeren.

Napoleons veldtocht naar Rusland

Zie Veldtocht van Napoleon naar Rusland voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Napoleon was hier erg boos over. Hij dwong de Russische tsaar verschillende keren om het Continentaal Stelsel opnieuw in te voeren, maar deze weigerde. In juni 1812 besloot Napoleon daarom om Rusland binnen te vallen. Napoleon maakte zich een weg door Rusland naar Moskou, wat hij kort voor het vallen van de winter bereikte. Eenmaal in Rusland lieten de Russen Napoleon lang wachten. Dit was onderdeel van hun plan; ze wilden het Franse Grande Armée verzwakken. De Franse soldaten waren namelijk gekleed op de strenge Russische winters. Ook hadden de Russen de tactiek van de verschroeide aarde toegepast, waardoor er haast geen voedsel, bouwmaterialen of brandmateriaal was.

In oktober 1812 kwam Napoleon erachter dat hij in de val was gelokt. Hij probeerde in korte tijd Rusland te verlaten, maar werd onderweg door de Russen continue aangevallen. Het grootste gedeelte van de soldaten stierven door honger, ziekte en uitputting. Hierdoor viel Napoleons leger uiteen, maar hij kon vluchten naar Frankrijk. De mislukte veldtocht liet zien dat het mogelijk was om Napoleon te verslaan.

Voorbereidingen op de Zesde Coalitieoorlog

De Russen werden al tijdens de veldtocht gesteund door de Britten. Zij besloten om een nieuwe coalitie tegen Napoleon te vormen. De Russen wisten buurland Zweden te overtuigen om zich bij hen aan te sluiten. In ruil hiervoor zouden de Zweden Noorwegen (wat toentertijd onderdeel van Denemarken was) krijgen. De Britten gingen hierbij akkoord op 3 maart 1813.

Op 17 maart sloot ook het koninkrijk Pruisen zich aan bij de coalitie. In een oproep aan zijn volk (An mein Volk) riep hij de inwoners van Pruisen op om de wapens te pakken.

Gevolgen

Congres van Wenen

Zie Congres van Wenen voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Het Congres van Wenen

Nadat Napoleon was verslagen kwamen alle Europese regeringsleiders en diplomaten bijeen in Wenen. Hier praatten ze met elkaar over de nieuwe orde van Europa. Sinds de Franse Revolutie was het namelijk erg onrustig in Europa geweest. Het Congres van Wenen moest de situatie van vóór de Franse Revolutie terugbrengen in Europa. Toch was dit makkelijker gezegd dan gedaan, aangezien er een hoop veranderd was. De onderhandelingen duurden dan ook een lange tijd.

Frankrijk werd na het Congres van Wenen opnieuw een koninkrijk onder het huis Bourbon. De broer van laatste Franse koning, Lodewijk XVIII, werd benoemd tot staatshoofd. De grenzen werden teruggebracht naar de situatie voor 1792. Ook kregen de meeste vorsten hun land terug. Toch waren er enkele wijzigingen op het gebied van grenzen. De Oostenrijkse Nederlanden werden bijvoorbeeld bij Nederland gevoegd, waardoor het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden ontstond. Het Congres wilde namelijk dat Frankrijk door sterke landen omringd werd om eventuele toekomstige revoluties te voorkomen.

De beslissingen van het Congres van Wenen waren onderdeel van de Europese Restauratie. Tijdens de eerste helft van de 19e eeuw speelden de beslissingen een grote rol. Later zouden er verschillende revoluties tegen de beslissingen zijn, waaronder de vele revoluties tijdens het Revolutiejaar 1848.

Napoleons 100 dagen

Zie Honderd Dagen (1815) voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

De slag bij Waterloo

Napoleon was ondertussen verbannen op het Italiaanse eiland Elba. Terwijl het congres nog bezig was, brak er grote paniek uit. Napoleon was namelijk in februari 1815 ontsnapt van Elba en naar de Franse stad Marseille gevaren. In Marseille werd hij door het Franse volk als held onthaald. Vanuit Marseille marcheerde hij naar Parijs, waar een steeds grotere menigte zich bij hem voegde. Zelfs Franse soldaten kozen zijn kant. Hoewel Napoleon de Zesde Coalitieoorlog had verloren, was hij nog steeds een held in Frankrijk. Koning Lodewijk XVIII vluchtte het land uit en in Parijs kroonde Napoleon zich opnieuw tot keizer der Fransen.

Napoleon wilde onderhandelen met de coalitie en beloofde geen oorlog te voeren. De coalitie moest hier niets van hem en verklaarde Frankrijk de oorlog. Dit leidde tot de Zevende Coalitieoorlog, maar na de beroemde slag bij Waterloo moest Napoleon zich definitief overgeven. Hij deed troonsafstand, werd gevangengezet en verbannen naar het eiland Sint-Helena. Hier stierf hij uiterlijk in 1821.