Honderd Dagen (1815)
| Honderd Dagen Zevende Coalitieoorlog | ||
|
| ||
|---|---|---|
| Datum | 20 maart - 8 juli 1815 | |
| Locatie | Frankrijk, België | |
| Overwinning voor | Coalitie | |
| Resultaat | Napoleon definitief verslagen | |
| Strijdende partijen | ||
 Frankrijk .gif){kind=small} Napels
|
 Oostenrijk .svg){kind=small} Pruisen  Rusland .svg){kind=small} Verenigd Koninkrijk  Denemarken  Nederland  Brunswijk  Hannover .svg){kind=small} Liechtenstein .svg){kind=small} Nassau .svg){kind=small} Sardinië  Sicilië .svg){kind=small} Zwitserland .svg){kind=small} Toscane  Württemberg
|
|
Portaal  Geschiedenis
| ||
De Honderd Dagen was een periode van 20 maart tot 8 juli 1815. In deze periode was Napoleon Bonaparte opnieuw (dus voor de tweede keer) keizer der Fransen geworden. Napoleon was in 1814 tijdens de Zesde Coalitieoorlog verslagen en werd vervolgens verbannen naar Elba. In februari 1815 wist Napoleon te ontsnappen van het eiland en kwam bij Marseille aan land. Vervolgens werd hij op 20 maart opnieuw gekroond tot keizer der Fransen.
Napoleon werd namelijk in Frankrijk nog steeds als held gezien. Ook waren de Fransen klaar met koning Lodewijk XVIII die het land moest ontvluchten. Hierdoor wist Napoleon de steun van het Franse volk en leger te krijgen. Hij probeerde ook de steun van het buitenland te krijgen, maar de andere landen zagen hem als bedreiging en verklaarden Frankrijk de oorlog. Dit leidde tot een korte oorlog, waarin Napoleon uiteindelijk tijdens de slag bij Waterloo definitief werd verslagen. Hierna moest hij troonsafstand doen en werd verbannen naar Sint-Helena. Hij overleed hij in 1821.
De Honderd Dagen van Napoleon staan ook wel bekend als de Zevende Coalitieoorlog, de Belgische Veldtocht of de Waterlooveldtocht. Overigens zat Napoleon niet precies 100 dagen, maar 110 dagen op de troon. Toch wordt de periode de Honderd Dagen genoemd.
Achtergrondinformatie
Congres van Wenen
Zie Congres van Wenen voor het hoofdartikel over dit onderwerp.Na de Zesde Coalitieoorlog werd Napoleon verslagen. Hij werd gedwongen om af te treden en verbannen naar Elba. Vervolgens kwamen de Europese regeringsleiders en diplomaten samen op het Congres van Wenen. Op dit congres maakten zij afspraken over de toekomst van Europa, aangezien het sinds de Franse Revolutie erg onrustig op het continent van geweest. De meeste vertegenwoordigers op het Congres van Wenen waren conservatief. Zij wilden terug naar de situatie van vóór de Franse Revolutie (naar het ancien régime). Hierdoor werd Europa teruggedraaid naar de situatie vóór 1789.
Voor Frankrijk betekende dit dat het huis Bourbon terug op de troon kwam. Frankrijk werd hierdoor opnieuw een koninkrijk met koning Lodewijk XVIII, de broer van de onthoofde koning Lodewijk XVI, als staatshoofd. De macht van de koning werd hierdoor hersteld, hoewel er ook een vast parlement kwam. Toch besteedde de koning opnieuw het grootste gedeelte van zijn tijd aan feesten en het leven in luxe. De bevolking had hierdoor het gevoel alsof zij weer terug bij af waren.
Napoleon op Elba
Ondertussen verbleef Napoleon op het Italiaanse eiland Elba. Hier zat hij niet gevangen; hij mocht Elba namelijk zelf besturen. De Europese machten konden Napoleon hierdoor goed in de gaten houden. Toch voelde het voor Napoleon als een bespotting. Hij regeerde namelijk voor de Zesde Coalitieoorlog over bijna heel Europa, terwijl hij nu slechts een klein eiland had. De Europese machten bespotten Napoleon ook door hem de titel "Keizer van Elba" te geven.
Verloop
Terugkeer naar Frankrijk
Elba werd bewaakt door Britse en Franse schepen, maar op 26 februari 1815 waren deze schepen tijdelijk afwezig. Napoleon besloot toen met 600 man van het eiland te ontsnappen. Bij voer van Elba naar de Franse kust en kwam vervolgens aan land. Napoleon werd hier door de lokale bevolking als held onthaald. Hij was namelijk nog steeds erg populair in Frankrijk en kreeg al snel meer aanhang. Mensen kwamen met munten aangerend om te zien of het echt Napoleon was. Niet alleen de bevolking, maar ook soldaten schaarden zich achter Napoleon. Voor het vallen van de avond was hij in Cannes. Vervolgens maakte hij via Grenoble zijn weg naar Parijs.
De Franse koning stuurde zijn leger af om Napoleon tegen te houden, maar de soldaten deden geen poging om Napoleon tegen te houden. Sterker nog, het Franse leger sloot zich bij Napoleon aan. Op 7 maart wist hij zelfs maarschalk Michel Ney te overtuigen. Ney had de Franse koning beloofd om Napoleon in een ijzeren kooi naar hem toe te brengen. Napoleon zei vervolgens de beroemde woorden "S'il en est qui veut me tuer, me voilà" (Als er iemand is die mij wil doden, hier ben ik), waarna Ney en zijn soldaten zich bij Napoleon aansloten. Koning Lodewijk XVIII werd hierdoor bang van Napoleon en vluchtte naar Gent.
Niet veel later kwam Napoleon aan in Parijs en riep het parlement bijeen. Hij besloot de constitutionele monarchie te behouden, waardoor hij nu minder macht had als voorheen. Hij werd opnieuw keizer der Fransen en kreeg goedkeuring van bijna het volledige parlement. Op de Champ-de-Mars organiseerde hij een bijeenkomst voor de Parijzenaren.
Oorlogsverklaring
Napoleon hoopte te kunnen onderhandelen met het buitenland. Zo was hij van plan de voorstellen van het congres van Wenen te respecteren en geen nieuwe oorlogen te beginnen. De leden van het congres van Wenen waren het hier niet mee eens. Het Verenigd Koninkrijk, Pruisen, Oostenrijk, Rusland en Nederland verklaarden direct de oorlog aan Napoleon. Ze werden vervolgens gesteund door Spanje en enkele kleinere Duitse staten. Samen zetten ze één gezamenlijk leger op om Napoleon eens en voor altijd te verslaan. Ondertussen maakte Napoleon voorbereidingen op de oorlog. Hij kocht wapens door staatsbezittingen te verkopen. Napoleon wist namelijk dat hij snel een grote veldslag moest winnen om de steun van het volk te behouden.
De Fransen vielen vervolgens de Zuidelijke Nederlanden binnen bij Charleroi. Dit was echter een afleidingsmanoeuvre, aangezien het echte Franse leger bij Bergen binnenkwam. De Fransen wisten helemaal tot Nijvel te trekken. Op 16 juni vonden de eerste twee veldslagen plaats. In de slag bij Ligny wist Napoleon de Pruisen te verslaan, terwijl de Fransen zich terugtrokken in westen in de slag bij Quatre Bras.
Slag bij Waterloo
Zie Slag bij Waterloo voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Op 18 juni 1815 vond de beroemde slag bij Waterloo, vlakbij Brussel, plaats. Dit zou de definitieve veldslag van de Honderd Dagen zijn. Het Franse leger was uitgeput, aangezien ze 20 uur door de regen moesten marcheren. Het regende zelfs zo hard dat de slag uitgesteld moest worden tot half 12. Napoleon was van plan om de Britse generaal Arthur Wellesley (de graaf van Wellington) te misleiden door zijn broer, Jérôme Bonaparte, voorbij te laten marcheren. Ondertussen viel de Franse generaal Jean-Baptiste Drouet d'Erlon de Coalitie vanaf de linkerkant aan. De Franse generaal Michel Ney besloot echter zijn eigen plan te trekken, waardoor veel Franse soldaten stierven.
Op het moment dat de graaf van Wellington dreigde te verliezen kwam het leger van de Pruisische generaal Gebhard Leberecht von Blücher aan. Hierdoor vielen de Franse soldaten achter elkaar neer. Generaal Ney pleegde zelfmoord uit wanhoop en Napoleons onderkomen werd door de Pruisen in de brand gestoken. Gelijktijdig vond de slag bij Waver plaats, die door de Fransen werd gewonnen. Ook wonnen de Fransen enkele dagen later een veldslag bij Straatsburg. Toch maakte dit niets meer uit, aangezien de Fransen zich moesten terugtrekken en Napoleon had verloren.
Troonsafstand
Drie dagen na de slag van Waterloo had Napoleon nog de hoop dat hij keizer van Frankrijk kon blijven. Hij wilde het Franse parlement ontbinden en zich tot dictator verklaren. Toch had Napoleon alle steun verloren. Op 22 juni deed hij troonsafstand en maakte zijn zoon, Napoleon II, opnieuw keizer. Hij hoopte op deze manier op zijn minst zijn dynastie te redden. Overigens was dit slechts op papier zou, aangezien zijn zoon helemaal niet in Frankrijk was. Nadat Napoleon naar Elba was verbannen, moest Napoleon II bij de Oostenrijkse keizerlijke familie wonen.
Napoleon trok zich terug op een landgoed, maar op 29 juni hoorde hij dat de Pruisen op weg waren naar Parijs om hem te arresteren. Napoleon vertrok vervolgens naar Île-d'Aix in de hoop om te vluchten via schip naar de Verenigde Staten. De Britten waren hem echter voor en hadden alle Franse havens afgegrendeld. Aan boord van een Brits oorlogsschip gaf hij zich uiteindelijk over. Napoleon hoopte zo om asiel te krijgen in het Verenigd Koninkrijk. De Britse verbanden hem echter naar Sint-Helena.
Gevolgen
De Honderd Dagen betekenden het definitieve einde van Napoleon. Napoleon werd gevangengezet op het eiland Sint-Helena in de zuidelijke Atlantische Oceaan. Dit was een Britse kolonie, waar vanuit Napoleon onmogelijk kon ontsnappen. Ook werd Napoleon dit maal echt gevangengezet en er waren Britse troepen op het eiland die onder andere zijn post controleerden. Napoleons gezondheid ging achteruit en hij stierf in 1821.
Desondanks was dit niet het einde van Napoleons nalatenschap. De Fransen zouden opnieuw ontevreden worden met de Franse monarchie, terwijl Napoleon juist opnieuw populairder werd. Nadat de Franse monarchie in 1848 werd afgeschaft, ontstond de Tweede Franse Republiek. Tijdens de eerste presidentsverkiezingen kozen zij Napoleons neefje tot eerste president van Frankrijk. In 1851 pleegde de president een staatsgreep en kroonde zich één jaar later tot keizer Napoleon III, wat het begin van het Tweede Franse Keizerrijk was. Nog altijd speelt het napoleonisme een rol in de Franse politiek.
Om de macht in Europa in balans te houden werd een stelsel bedacht; het Concert van Europa. Dit stelsel moest voorkomen dat Frankrijk of een ander land de kans kreeg om opnieuw heel Europa te veroveren. Dit stelsel bleef bestaan tot het midden van de 19e eeuw.