Willem IV van Oranje-Nassau: verschil tussen versies
(Aanzet Willem IV van Oranje-Nassau) |
k |
||
| Regel 17: | Regel 17: | ||
== Latere leven == | == Latere leven == | ||
| − | In 1739 erfde William de landgoederen die voorheen eigendom waren van de Nassau-Dillenburg-tak van zijn familie, en in 1743 erfde hij de landgoederen die voorheen eigendom waren van de Nassau-Siegen-tak van zijn familie. In 1740 brak de [[Oostenrijkse Successieoorlog]] uit. Het was een conflict vooral tussen Oostenrijk en Frankrijk. Hierbij ging het ook om de vraag of [[Maria Theresa van Oostenrijk-Este|Maria Theresa van oostenrijk-Este]] het recht had om de kroon van haar vader, keizer [[Karel VI van het Heilige Roomse Rijk]], te erven. De Nederlandse Republiek koos in 1747 de kant van Oostenrijk om een beschermende bufferzone tussen zichzelf en Frankrijk te houden. Hierop vielen Franse troepen de (zuidelijke) Oostenrijkse Nederlanden binnen. In een paar weken tijd veroverden de troepen van [[Lodewijk XV van Frankrijk]] de meeste steden in de Oostenrijkse Nederlanden waar de Nederlanders troepen hadden gelegerd onder het zogeheten Barrièreverdrag. Dit waren een reeks gemaakte overeenkomsten tussen 1709 en 1715 die een bufferzone maakten tussen de Nederlandse Republiek en Frankrijk. Het was de Nederlanders toegestaan een aantal van forten in de Zuidelijke Nederlanden te hebben, geregeerd door de Spanjaarden of de Oostenrijkers. De forten bleken uiteindelijk niet effectief als verdedigingsmiddel en de verdragen werden in 1781 door Oostenrijk opgeheven. De Fransen vielen ook binnen in de belangrijkste steden in Zeeuws-Vlaanderen. De Nederlandse Republiek was destijds verzwakt door interne verdeeldheid. Er was door de Staten-Generaal zowel op de vloot als op het landleger bezuinigd. Het Nederlandse volk vond dat hun land één sterke bestuurder nodig had en richtten zich tot het Huis van Oranje. Willem (IV) verhuisde met zijn gezin van Leeuwarden naar Den Haag. Op 4 mei 1747 benoemden de Staten-Generaal der Nederlanden Willem tot stadhouder van alle zeven Verenigde Provinciën der Nederlanden en maakten dit ambt voor het eerst erfelijk. William ontmoette hertog [[Louis Ernest van Brunswijk-Lüneburg]] voor het eerst in 1747, en twee jaar later benoemde hij hem tot veldmaarschalk van het Nederlandse Staatsleger, wat er later toe leidde dat Louis Ernest als een van de regenten voor William's erfgenaam diende. De macht en | + | In 1739 erfde William de landgoederen die voorheen eigendom waren van de Nassau-Dillenburg-tak van zijn familie, en in 1743 erfde hij de landgoederen die voorheen eigendom waren van de Nassau-Siegen-tak van zijn familie. De economie in de Republiek draaide vooral om de handel en de scheepvaart. De versnippering van de macht was niet bevordelijk voor de ontwikkeling van het land. In 1740 brak de [[Oostenrijkse Successieoorlog]] uit. Het was een conflict vooral tussen Oostenrijk en Frankrijk. Hierbij ging het ook om de vraag of [[Maria Theresa van Oostenrijk-Este|Maria Theresa van oostenrijk-Este]] het recht had om de kroon van haar vader, keizer [[Karel VI van het Heilige Roomse Rijk]], te erven. De Nederlandse Republiek koos in 1747 de kant van Oostenrijk om een beschermende bufferzone tussen zichzelf en Frankrijk te houden. Hierop vielen Franse troepen de (zuidelijke) Oostenrijkse Nederlanden binnen. In een paar weken tijd veroverden de troepen van [[Lodewijk XV van Frankrijk]] de meeste steden in de Oostenrijkse Nederlanden waar de Nederlanders troepen hadden gelegerd onder het zogeheten Barrièreverdrag. Dit waren een reeks gemaakte overeenkomsten tussen 1709 en 1715 die een bufferzone maakten tussen de Nederlandse Republiek en Frankrijk. Het was de Nederlanders toegestaan een aantal van forten in de Zuidelijke Nederlanden te hebben, geregeerd door de Spanjaarden of de Oostenrijkers. De forten bleken uiteindelijk niet effectief als verdedigingsmiddel en de verdragen werden in 1781 door Oostenrijk opgeheven. De Fransen vielen ook binnen in de belangrijkste steden in Zeeuws-Vlaanderen. De Nederlandse Republiek was destijds verzwakt door interne verdeeldheid. Er was door de Staten-Generaal zowel op de vloot als op het landleger bezuinigd. Het Nederlandse volk vond dat hun land één sterke bestuurder nodig had en richtten zich tot het Huis van Oranje. Willem (IV) verhuisde met zijn gezin van Leeuwarden naar Den Haag. Op 4 mei 1747 benoemden de Staten-Generaal der Nederlanden Willem tot stadhouder van alle zeven Verenigde Provinciën der Nederlanden en maakten dit ambt voor het eerst erfelijk. Hij kreeg het recht om in een aantal provincies zelf regenten te benoemen. William ontmoette hertog [[Louis Ernest van Brunswijk-Lüneburg]] voor het eerst in 1747, en twee jaar later benoemde hij hem tot veldmaarschalk van het Nederlandse Staatsleger, wat er later toe leidde dat Louis Ernest als een van de regenten voor William's erfgenaam diende. De macht en bevoegdheden waren voor Willem IV nu zo groot, dat hij feitelijk de macht van een koning bezat. |
| − | Willem IV werd beschouwd als een aantrekkelijke, goed opgeleide en volleerde prins in zijn bloei. Hoewel hij weinig ervaring had met staatszaken, was William aanvankelijk populair bij het volk. Hij stopte de indirecte belastingen waarmee bepaalde personen grote bedragen voor zichzelf wisten te verdienen. Willen IV werd ook directeur-generaal van zowel de [[Verenigde Oost-Indische Compagnie (V.O.C.)|Verenigde Oost-Indische Compagnie]] als de [[West-Indische Companie|West-Indische Compagnie]]. Zijn samenwerking met het bedrijfsleven breidde zij uit, maar dat had tot gevolg dat de ongelijkheid tussen arm en rijk groeide. | + | Willem IV werd beschouwd als een aantrekkelijke, goed opgeleide en volleerde prins in zijn bloei. Hoewel hij weinig ervaring had met staatszaken, was William aanvankelijk populair bij het volk. Hij stopte de indirecte belastingen waarmee bepaalde personen grote bedragen voor zichzelf wisten te verdienen. Willen IV werd ook directeur-generaal van zowel de [[Verenigde Oost-Indische Compagnie (V.O.C.)|Verenigde Oost-Indische Compagnie]] als de [[West-Indische Companie|West-Indische Compagnie]]. Zijn samenwerking met het bedrijfsleven breidde zij uit, maar dat had tot gevolg dat de ongelijkheid tussen arm en rijk groeide. Echter net als bij Willem III lukte het Willem IV niet om echte hervormingen voor elkaar te krijgen en een modernere staat op te bouwen. |
| − | Willem was | + | == Volksopstanden == |
| + | Het volk bleef ondanks zijn benoeming ontevreden en onrustig. | ||
| + | |||
| + | Willem was Generaal Stadhouder van heel Nederland tot hij in 1751 in Den Haag aan een beroerte stierf. Zijn zoon [[Willem V van Oranje-Nassau|Willem V]] volgde hem op. | ||
Het graafschap Orange, Virginia, en de stad Orangeburg, South Carolina, zijn naar hem vernoemd. | Het graafschap Orange, Virginia, en de stad Orangeburg, South Carolina, zijn naar hem vernoemd. | ||
| + | |||
| + | == Wapen en Titels == | ||
| + | [[Bestand:Arms of Johan Willem Friso as Prince of Orange.JPG|miniatuur|Wapen van Willem IV]] | ||
| + | * Generaal Stadhouder van de Verenigde Provinciën | ||
| + | * Prins van Oranje-Nassau | ||
| + | * Markies de Veere en Vlissingen | ||
| + | * Graaf van Buren, Culembourg, Leerdam en Vianden | ||
| + | * Burggraaf van Antwerpen | ||
| + | * Baron de Aggeris, Bréda, Cranendonck, Land van Cuijk, Doesburg, Eindhoven, Grave, De Lek, IJsselstein, Diest, Grimbergen, Herstal, Warneton, Arlay en Nozeroy | ||
| + | * Erfelijke Heer van Ameland | ||
| + | * Heer van Baarn, Bredevoort, Dasburg, Mont-Sainte-Gertrude, Hooge en Lage Zwaluwe, Klundert, Liesveld, 't Loo, Montfort, Naaldwijk, Niervaart, Polanen, Steenbergen, Sint-Maartensdijk, Soest, Ter Eem, Turnhout, Willemstad, Zevenbergen, Bütgenbach, Sint-Vith en Besançon. | ||
Versie van 15 aug 2021 12:13
|
|
Willem IV (Willem Karel Hendrik Friso; 1 september 1711 – 22 oktober 1751) was vanaf zijn geboorte prins van Oranje en de eerste erfelijke stadhouder van alle Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden van 1747 tot aan zijn dood in 1751. Gedurende zijn hele leven hij was voorts heerser van het Vorstendom Oranje-Nassau binnen het Heilige Roomse Rijk.
Jeugd
Willem werd geboren in Leeuwarden, als zoon van Johan Willem Friso, Prins van Oranje, hoofd van de Friese tak van het Huis Oranje-Nassau, en van zijn vrouw Landgravin Marie Louise van Hessen-Kassel (of Hessen-Kassel). Hij werd geboren zes weken na de dood van zijn vader, die was verdronken op de veerpont bij de Moerdyk.
Willem volgde zijn vader op als stadhouder van Friesland en ook, onder het regentschap van zijn moeder tot 1731, als stadhouder van Groningen. In 1722 werd hij gekozen tot stadhouder van Gelre. De vier andere provincies van de Nederlandse Republiek: Holland, Zeeland, Utrecht en Overijssel hadden in 1702 besloten geen stadhouder te benoemen na de dood van stadhouder Willem III, een periode die bekend staat als het Tweede Stadhouderloze Tijdperk. In 1747 aanvaardden ook die vier gewesten Willem als stadhouder.
Huwelijk en kinderen
In 1720 werd Willem benoemd tot 549e Ridder in de Orde van de Kousenband. Op 25 maart 1734 trouwde hij in St James's Palace met Anna van Hannover, Princess Royal, de oudste dochter van koning George II van Groot-Brittannië en Caroline van Ansbach. Willem en Anna kregen vijf kinderen:
- een doodgeboren dochter (geboren 19 december 1736)
- een doodgeboren dochter (geboren 22 december 1739)
- Prinses Carolina van Oranje-Nassau (28 februari 1743 - 6 mei 1787), trouwde met Karl Christian van Nassau-Weilburg
- Prinses Anna van Oranje-Nassau (15 november 1746 - 29 december 1746)
- Willem V, Prins van Oranje (8 maart 1748 - 9 april 1806)
Latere leven
In 1739 erfde William de landgoederen die voorheen eigendom waren van de Nassau-Dillenburg-tak van zijn familie, en in 1743 erfde hij de landgoederen die voorheen eigendom waren van de Nassau-Siegen-tak van zijn familie. De economie in de Republiek draaide vooral om de handel en de scheepvaart. De versnippering van de macht was niet bevordelijk voor de ontwikkeling van het land. In 1740 brak de Oostenrijkse Successieoorlog uit. Het was een conflict vooral tussen Oostenrijk en Frankrijk. Hierbij ging het ook om de vraag of Maria Theresa van oostenrijk-Este het recht had om de kroon van haar vader, keizer Karel VI van het Heilige Roomse Rijk, te erven. De Nederlandse Republiek koos in 1747 de kant van Oostenrijk om een beschermende bufferzone tussen zichzelf en Frankrijk te houden. Hierop vielen Franse troepen de (zuidelijke) Oostenrijkse Nederlanden binnen. In een paar weken tijd veroverden de troepen van Lodewijk XV van Frankrijk de meeste steden in de Oostenrijkse Nederlanden waar de Nederlanders troepen hadden gelegerd onder het zogeheten Barrièreverdrag. Dit waren een reeks gemaakte overeenkomsten tussen 1709 en 1715 die een bufferzone maakten tussen de Nederlandse Republiek en Frankrijk. Het was de Nederlanders toegestaan een aantal van forten in de Zuidelijke Nederlanden te hebben, geregeerd door de Spanjaarden of de Oostenrijkers. De forten bleken uiteindelijk niet effectief als verdedigingsmiddel en de verdragen werden in 1781 door Oostenrijk opgeheven. De Fransen vielen ook binnen in de belangrijkste steden in Zeeuws-Vlaanderen. De Nederlandse Republiek was destijds verzwakt door interne verdeeldheid. Er was door de Staten-Generaal zowel op de vloot als op het landleger bezuinigd. Het Nederlandse volk vond dat hun land één sterke bestuurder nodig had en richtten zich tot het Huis van Oranje. Willem (IV) verhuisde met zijn gezin van Leeuwarden naar Den Haag. Op 4 mei 1747 benoemden de Staten-Generaal der Nederlanden Willem tot stadhouder van alle zeven Verenigde Provinciën der Nederlanden en maakten dit ambt voor het eerst erfelijk. Hij kreeg het recht om in een aantal provincies zelf regenten te benoemen. William ontmoette hertog Louis Ernest van Brunswijk-Lüneburg voor het eerst in 1747, en twee jaar later benoemde hij hem tot veldmaarschalk van het Nederlandse Staatsleger, wat er later toe leidde dat Louis Ernest als een van de regenten voor William's erfgenaam diende. De macht en bevoegdheden waren voor Willem IV nu zo groot, dat hij feitelijk de macht van een koning bezat.
Willem IV werd beschouwd als een aantrekkelijke, goed opgeleide en volleerde prins in zijn bloei. Hoewel hij weinig ervaring had met staatszaken, was William aanvankelijk populair bij het volk. Hij stopte de indirecte belastingen waarmee bepaalde personen grote bedragen voor zichzelf wisten te verdienen. Willen IV werd ook directeur-generaal van zowel de Verenigde Oost-Indische Compagnie als de West-Indische Compagnie. Zijn samenwerking met het bedrijfsleven breidde zij uit, maar dat had tot gevolg dat de ongelijkheid tussen arm en rijk groeide. Echter net als bij Willem III lukte het Willem IV niet om echte hervormingen voor elkaar te krijgen en een modernere staat op te bouwen.
Volksopstanden
Het volk bleef ondanks zijn benoeming ontevreden en onrustig.
Willem was Generaal Stadhouder van heel Nederland tot hij in 1751 in Den Haag aan een beroerte stierf. Zijn zoon Willem V volgde hem op.
Het graafschap Orange, Virginia, en de stad Orangeburg, South Carolina, zijn naar hem vernoemd.
Wapen en Titels
- Generaal Stadhouder van de Verenigde Provinciën
- Prins van Oranje-Nassau
- Markies de Veere en Vlissingen
- Graaf van Buren, Culembourg, Leerdam en Vianden
- Burggraaf van Antwerpen
- Baron de Aggeris, Bréda, Cranendonck, Land van Cuijk, Doesburg, Eindhoven, Grave, De Lek, IJsselstein, Diest, Grimbergen, Herstal, Warneton, Arlay en Nozeroy
- Erfelijke Heer van Ameland
- Heer van Baarn, Bredevoort, Dasburg, Mont-Sainte-Gertrude, Hooge en Lage Zwaluwe, Klundert, Liesveld, 't Loo, Montfort, Naaldwijk, Niervaart, Polanen, Steenbergen, Sint-Maartensdijk, Soest, Ter Eem, Turnhout, Willemstad, Zevenbergen, Bütgenbach, Sint-Vith en Besançon.