Rock

Robert Plant van o.a. Led Zeppelin. Stijlen: hardrock en folkrock

Rock is een muziekgenre welke ontstond in de jaren '50 van de twintigste eeuw. De rock kent als muziekgenre veel verschillende rockstijlen (zie 'verschillende soorten rock') waarvan de Rock of Rock-'n-Roll zelf een muziekstijl is uit de jaren '50-'60, waarbij vaak veel gitaren en harde drums worden gebruikt.

Wie de Rock heeft uitgevonden, weten we niet. Het is de blanke radio-DJ Roy Browns die vanaf 1951 de term Rock-'n-Roll gebruikt bij het draaien van grammofoonplaten van de zwarte bluesmuziekanten. De Rock breekt ongeveer door in het midden van de jaren '50 van de twintigste eeuw in Amerika. Waarschijnlijk was het een reactie op de zoetige (dansorkest) muziek waarin de melodie de boventoon voerde. Of die uitsluitend instrumentaal was door grote orkesten zoals van Nelson Riddle, Leroy Anderson en Percy Faith. Rock (ook wel Rock-'n-Roll genoemd) was een mix van jazz, boogiewoogie, folk, gospel,countrymuziek (denk aan de cowboys) en rhythm-and-blues. Voornamelijk vanuit de muziek van de zwarte bevolking van Amerika (Afro-Amerikanen). In deze mix voerde het ritme in plaats van de melodie de boventoon. Een kenmerkend onderdeel is de sterke afterbeat (op de tweede en vierde tel in een 4/4-maat, ook wel backbeat genoemd). Ook nieuw is dat de rock vooral door jongeren wordt omarmd en dat ze daarmee een eigen publieksgroep vormen. Dat heeft enorm veel invloed op de hitlijsten.

De man die het vuur ontstak, de pionier van de Rock-'n-Roll dus, heette Bill Haley (1925-1981). Hij mixed R&B covers met de western swing-stijl (zie country). Zijn grote hit was "Rock around the clock" uit de film met dezelfde titel (1956). Ook door de film Round Up of Rhythm uit 1954 (de eerste rock-'n-rollfilm) werd deze muziek wereldberoemd. Dan had je Elvis Presley, die niet voor niets de "King of rock and roll" genoemd wordt. En Jerry Lee Lewis ("Great balls of fire"), Little Richard ("Tutti frutti"), Fats Domino, Gene Vincent ("Be-bop-a-lula"), Carl Perkins ("Blue suede shoes"), Bo Diddley, Buddy Holly en niet te vergeten Chuck Berry. De meesten zijn inmiddels overleden, maar een enkeling treedt zelfs nog op! Hier wordt ook duidelijk dat Rock-'n-Roll wat het maken van de muziek betreft vooral een mannen-ding was. Kenmerkend is ook de haardracht met de vetkuif. De vrouwen zie je vooral terug bij de Rock-'n-Roll dans waarbij ze de typische (gestippelde) Rock-'n-Roll rok dragen met de petticoat eronder. In het preutse Amerika werd deze dans niet altijd gewaardeerd.

Rock (zoals men dat later is gaan noemen) is dus grotendeels een samenvoeging van country en R&B, en je ziet verschillende dingen terug uit deze twee muzieksoorten. Soms swingt Rock best wel, en soms is het best rustig, maar toch heeft Rock in het algemeen een heel eigen geluid.

Vooral in het begin is het verschil tussen R&B en de Rock niet zo groot. Ook nu is New Orleans een belangrijk centrum voor deze stijl muziek. De zwarte vocalgroeps zijn onlosmakelijk verbonden met de rock-'n-roll tijd. Voorbeelden zijn de Drifters en the Platters. Chicago mag dan de blues-stad zijn, maar ook daar komen twee gitaristen vandaan die belangrijk zijn voor de Rock-'n-Roll; namelijk Chuck Berry en Bo Diddley. Het is Elvis Presley die de nieuwe stroming rockabilly binnen de Rock-'n-Roll lanceert. Kenmerkend hierbij zijn het wat nerveuze ritme en de basisbezetting van een melodie- en een ritmegitaar plus een staande bas. In 1956 domineert Elvis Presley de hitlijsten.

Een enkele vrouwelijke Rock-'n-Roll artieste is dan Wanda Jackson. In Engeland is het Cliff Richard die tot de rockers behoort. Vanaf 1957 daalt de populariteit van de Rock-'n-Roll, maar krijgt een opleving in de jaren '60, onder andere door de Beatles en the Rolling Stones. In de jaren '70 is er in Nederland de rockband Long Tall Ernie & the Shakers. De Rock leeft in Engeland voort door bands als the Blue Cats en Shakin' Stevens.

In Nederland zijn het Peter Koelewijn en zijn Rockets die begin 1960 het eerste Nederlandstalige rocknummer "Kom van dat dak af" uitbrengen bij het grammofoonplatenlabel Imperial. Koelewijn werd geïnspireerd door muziek van Chuck Berry en Little Richard. Vaak wordt dit nummer gezien als het begin van de Nederlandse bands die rock-'n-roll maakten. Maar eigenlijk valt voor een overgroot deel deze eer toe aan de Indische en Molukse bands (indorock), die werkelijk de eersten waren die in Nederland rock-'n-roll maakten.

Tussen 1974 en 1984 (in Nederland 1977-1984) geeft de Amerikaanse serie 'Happy Days' een nostalgische terugblik op de jaren '50. De titelsong 'Happy days' is een rockabilly. Ook met de film Grease uit 1978 wordt er teruggekeken naar deze periode en herleeft de Rock-'n-Roll.

Verschillende soorten rock

Rock omvat verschillende soorten, van Rock-'n-Roll en rockabilly tot grunge. Rock-'n-Roll is een vrij swingende soort rock die in de jaren '80-'00 varianten krijgt als Glitter rock of Glamrock, Latin & Jazzrock, Symfonische rock, Experimentele rock, Synthesizerrock, Afro pop, New wave en New Age. Een andere tak neigt meer naar de folk: folkrock. Ook de afgeleide van de rock - de 'rauwe pop', zal dan nieuwe varianten afleveren als Underground, hardrock of Metal, Grunge, Gangsta Rap, House, Techno en Jungle (muziekstijl).

Bekende Rock-artiesten

Buitenlandse rock acts: Freddie Mercury (Queen), Axl Rose, Tina Turner, Robert Plant.

Nederlandse rock acts: Golden Earring, Focus, Shocking Blue, Herman Brood & his Wild Romance, Vandenberg, Diesel, George Baker Selection, Tee-Set, The Cats, Sandy Coast, Earth & Fire, Brainbox, Alquin, Kayak, Q65, Cuby & The Blizzards, Bintangs, Anouk, De Dijk, Van Dik Hout, Di-rect, Normaal, Intwine, Hank The Knife & The Jets, the Scene, Solution, Nits, The Blue Diamonds, Tröckener Kecks, Vitesse, Gruppo Sportivo, Massada, The Hunters, Toontje Lager, Kensington, Ekseption, Van Halen.

Links

• School TV - rock
• Muziekweb - rock
• "The Fat Man" - Fats Domino (naar het origineel van 1950)
• "Rock Around The Clock" - Bill Haley & His Comets (OST, 1956)
• "Tutti Frutti" - Little Richard (1956)
• "Blue Suede Shoes" - Carl Perkins (Perry Como Show, 1956)
• "Peggy Sue" - Buddy Holly (Live 1957)
• "Hound Dog" - Elvis Presley (1956)
• "Great Balls Of Fire" - Jerry Lee Lewis (1957)
• "Be-Bop-A-Lula" - Gene Vincent (1957)
• "Johnny B. Goode" - Chuck Berry (Live 1958)
• "Move It" - Cliff Richard & The Shadows (The Cliff Richard Show, 1960)
• "Kom van dat dak af" - Peter Koelewijn en zijn Rockets (1960)
• "Golden Years Of Rock" - Long Tall Ernie & The Shakers (TopPop 1978)
• Real 1950s Rock & Roll, Rockabilly dance from Lindy Hop
• Happy Days Theme Song (1974)
• Grease - Greased Lightning (1978)