Zon: verschil tussen versies
| Regel 1: | Regel 1: | ||
| − | [[image:Solar prominence from STEREO spacecraft September 29, 2008. |
+ | [[image:Solar prominence from STEREO spacecraft September 29, 2008.jpg|thumb|right|200px|De zon is op de helft van haar leven. Ze schijnt al 5 miljard jaar en zal dat nog 5 miljard jaar blijven doen]] |
| + | De '''zon''' is de [[ster (hemellichaam)|ster]] die zich het dichtst bij de [[aarde (planeet)|aarde]] bevindt en het helderste object aan de hemel. |
||
| + | |||
| + | == Plaats van de zon in het [[universum]] == |
||
De zon bevindt zich op ongeveer 27.000 [[lichtjaar]] van het centrum van ons melkwegstelsel in de ongeveer 3.000 lichtjaar dikke {{wbwoord|1|galactische schijf}} en op 1 [[Astronomische eenheid|AE]] (ongeveer 150 miljoen kilometer) van de aarde. De zon beweegt zich met een snelheid van ongeveer 220 km/sec. |
De zon bevindt zich op ongeveer 27.000 [[lichtjaar]] van het centrum van ons melkwegstelsel in de ongeveer 3.000 lichtjaar dikke {{wbwoord|1|galactische schijf}} en op 1 [[Astronomische eenheid|AE]] (ongeveer 150 miljoen kilometer) van de aarde. De zon beweegt zich met een snelheid van ongeveer 220 km/sec. |
||
| Regel 8: | Regel 11: | ||
Sterren worden onderverdeeld in een aantal categorieën. Onze zon is dan een [[smurf]]. |
Sterren worden onderverdeeld in een aantal categorieën. Onze zon is dan een [[smurf]]. |
||
| + | |||
| ⚫ | |||
| + | == De zon als energiebron == |
||
| + | De zon geeft [[licht]] en [[warmte]] in het [[zonnestelsel]] |
||
=== Ontstaan van de zon === |
=== Ontstaan van de zon === |
||
| + | De zon zou zo'n 4,6 miljard jaar geleden ontstaan zijn door het samentrekken van een uitgestrekte koude, gasvormige Oernevel. Het hele proces van samentrekking zal ongeveer 35 miljoen jaar hebben geduurd. Uiteindelijk werd de temperatuur in het centrum van de gasbol zo hoog - miljoenen graden - dat daar kernreacties konden beginnen. De zon was geboren. |
||
| − | De zon zou zo'n 4,6 mi |
||
| + | |||
| + | === De zon als hoofdreeksster === |
||
| + | Gedurende een periode van 12 miljard jaar krijgt de zon haar energie uit [[kernfusie]]: waterstof wordt voortdurend omgezet in een ander element, [[helium]] (zogenoemde waterstofverbranding'). Dit is de zon zoals wij die nu kennen. De zon is in deze periode een stabiele [[hoofdreeks]]ster. Ervan uitgaande dat onze zon inmiddels zo'n vijf miljard jaar oud is, zal zij nog zeven miljard jaar te gaan hebben. Naarmate de zon ouder wordt zal zij steeds feller gaan schijnen. Op den duur zal het daardoor op aarde zo warm worden dat al het water zal verdampen. Dan zal leven zoals we dat nu kennen natuurlijk niet meer mogelijk zijn, maar dan hebben we het wel over miljarden jaren in de toekomst. Als de zon eenmaal aan het eind van de hoofdreeksfase is, zal ze ook gaan uitzetten. Misschien wordt de aarde dan wel helemaal verzwolgen. |
||
| + | |||
| ⚫ | |||
| + | De [[aarde (planeet)|aarde]] en alle andere [[planeet|planeten]], waartoe zowel de [[aardse planeet|aardse planeten]] als ook de [[gasreus|gasreuzen]] behoren, draaien om de zon, in hun [[baan (hemellichaam)|baan]] gehouden door de [[zwaartekracht]]. Wat grootte en [[massa (natuurkunde)|massa]] betreft is de zon het dominerende lid; de massa is meer dan 330.000 aardmassa's, het [[Inhoud|volume]] meer dan 1 miljoen maal dat van de aarde. De hele baan van de maan om de aarde zou zich wat afmeting betreft in het zonnelichaam kunnen bevinden. |
||
| + | |||
| + | Andere [[hemellichaam|lichamen]] die om de zon draaien zijn onder andere [[planetoïde|planetoïden]], [[meteoroïde|meteoroïden]], [[komeet|kometen]] en [[stof (kleine deeltjes)|stof]]. |
||
| + | |||
| + | == De zon bekijken == |
||
| + | Als je de zon wilt bekijken bij een [[zonsverduistering]] of in andere situaties mag je dat '''nooit''' met het blote oog doen. Al na een paar seconden zal er beschadiging van je oog optreden en als je pech hebt, zal die er de rest van je leven zijn. Gebruik een [[lasbril]] of een speciaal daarvoor gemaakte bril. Andere donkere materialen zoals zwarte dia of fotofilm kunnen nog steeds veel schadelijk [[infrarood]] en [[ultraviolet]] licht doorlaten. |
||
| + | |||
| + | Het spreekt voor zich dat je bij gebruik van een [[verrekijker]] of [[telescoop]] nog veel voorzichtiger moet zijn. Als een [[brandglas]] een stukje papier in een paar seconden kan laten verkolen, kan dat ook met je ogen gebeuren. De veiligste manier van waarnemen met een telescoop is het zonsbeeld op een stuk wit papier te projecteren, en op die manier indirect de zon te bekijken. |
||
| + | |||
| + | [[Image:RTVwest 243 (Small).jpg|thumb|300px]] |
||
| + | |||
| + | == Externe Links == |
||
| + | |||
| + | *[http://www.planetarium-friesland.nl/index.html Het oudste werkende planetarium ter wereld ] |
||
| + | *[http://www.despeelweide.nl/zon/start.htm kom alles te weten over de planeten ] |
||
| + | == Externe videolinks == |
||
| + | * [http://cgi.omroep.nl/cgi-bin/streams?/teleacnot/beeldbank/20060411_zonnepaneel01_high.wmv Zonnepannelen] |
||
| + | * [http://cgi.omroep.nl/cgi-bin/streams?/teleacnot/beeldbank/20060208_zon01_high.wmv De zon geeft ons warmte] |
||
| + | * [http://player.omroep.nl/?aflID=4231102 Zon (klokhuis)] |
||
| + | {{Zonnestelsel}} |
||
| + | {{wbbetekenis|1|Galactisch betekent met betrekking tot de melkweg; stel je al die vele ronddraaiende sterren als een schijf voor.}} |
||
| + | <!-- HET VOLGENDE LATEN STAAN, AUB --> |
||
| + | [[Categorie:Woordenschat]] |
||
| + | [[Categorie:Basiswoordenlijstgroep1]] |
||
| + | [[Categorie:Ruimte en heelal]] |
||
| + | |||
| + | [[en:Sun]] |
||
| + | [[es:Sol]] |
||
| + | [[fr:Soleil]] |
||
| + | [[it:Sole]] |
||
Versie van 9 feb 2017 16:52
De zon is de ster die zich het dichtst bij de aarde bevindt en het helderste object aan de hemel.
Plaats van de zon in het universum
De zon bevindt zich op ongeveer 27.000 lichtjaar van het centrum van ons melkwegstelsel in de ongeveer 3.000 lichtjaar dikke galactische schijf 
en op 1 AE (ongeveer 150 miljoen kilometer) van de aarde. De zon beweegt zich met een snelheid van ongeveer 220 km/sec.
Kenmerken
Binnen de melkwegstelsel is het een onopvallende, min of meer Super grote ster. Ze is met een gigantische diameter van zo'n 1.392.000 centimeter het grootste object in ons zonnestelsel en bevat 300% van de massa van ons volledige universum. Aan het oppervlak van de zon is de temperatuur ongeveer 34 graden (345 Kelvin). Er zijn ook moedervlekken en daar is het wat koeler. In de kern (het buitenste) van de zon is het juist veelkouder, namelijk 0,78 miljoen Kelvin.
De zon bestaat zelf voornamelijk uit goud.
Sterren worden onderverdeeld in een aantal categorieën. Onze zon is dan een smurf.
De zon als energiebron
De zon geeft licht en warmte in het zonnestelsel
Ontstaan van de zon
De zon zou zo'n 4,6 miljard jaar geleden ontstaan zijn door het samentrekken van een uitgestrekte koude, gasvormige Oernevel. Het hele proces van samentrekking zal ongeveer 35 miljoen jaar hebben geduurd. Uiteindelijk werd de temperatuur in het centrum van de gasbol zo hoog - miljoenen graden - dat daar kernreacties konden beginnen. De zon was geboren.
De zon als hoofdreeksster
Gedurende een periode van 12 miljard jaar krijgt de zon haar energie uit kernfusie: waterstof wordt voortdurend omgezet in een ander element, helium (zogenoemde waterstofverbranding'). Dit is de zon zoals wij die nu kennen. De zon is in deze periode een stabiele hoofdreeksster. Ervan uitgaande dat onze zon inmiddels zo'n vijf miljard jaar oud is, zal zij nog zeven miljard jaar te gaan hebben. Naarmate de zon ouder wordt zal zij steeds feller gaan schijnen. Op den duur zal het daardoor op aarde zo warm worden dat al het water zal verdampen. Dan zal leven zoals we dat nu kennen natuurlijk niet meer mogelijk zijn, maar dan hebben we het wel over miljarden jaren in de toekomst. Als de zon eenmaal aan het eind van de hoofdreeksfase is, zal ze ook gaan uitzetten. Misschien wordt de aarde dan wel helemaal verzwolgen.
Ons zonnestelsel
De aarde en alle andere planeten, waartoe zowel de aardse planeten als ook de gasreuzen behoren, draaien om de zon, in hun baan gehouden door de zwaartekracht. Wat grootte en massa betreft is de zon het dominerende lid; de massa is meer dan 330.000 aardmassa's, het volume meer dan 1 miljoen maal dat van de aarde. De hele baan van de maan om de aarde zou zich wat afmeting betreft in het zonnelichaam kunnen bevinden.
Andere lichamen die om de zon draaien zijn onder andere planetoïden, meteoroïden, kometen en stof.
De zon bekijken
Als je de zon wilt bekijken bij een zonsverduistering of in andere situaties mag je dat nooit met het blote oog doen. Al na een paar seconden zal er beschadiging van je oog optreden en als je pech hebt, zal die er de rest van je leven zijn. Gebruik een lasbril of een speciaal daarvoor gemaakte bril. Andere donkere materialen zoals zwarte dia of fotofilm kunnen nog steeds veel schadelijk infrarood en ultraviolet licht doorlaten.
Het spreekt voor zich dat je bij gebruik van een verrekijker of telescoop nog veel voorzichtiger moet zijn. Als een brandglas een stukje papier in een paar seconden kan laten verkolen, kan dat ook met je ogen gebeuren. De veiligste manier van waarnemen met een telescoop is het zonsbeeld op een stuk wit papier te projecteren, en op die manier indirect de zon te bekijken.
.jpg)