Boekenreeks

Een boekenreeks of boekenserie is een verzameling van boeken die bij elkaar horen. Een boekenreeks vertelt vaak één verhaal dat over meerdere boeken loopt. Een boek uit zo'n reeks wordt een "deel" genoemd, zoals deel 1 of deel 2.

Boekenreeks ontstaan wanneer schrijvers zeer groot en lang verhaal willen vertellen. Het kan zijn dat dit van tevoren wordt besloten. Schrijvers kunnen bijvoorbeeld een contract tekenen van een serie van drie boeken. Het kan ook zijn dat de boekenreeks pas ontstaat na de publicatie van het eerste boek. Het eerste boek was oorspronkelijk bedoeld als iets "losstaand", maar is een groot succes. Een schrijver kan dan op dit succes inspelen door een nieuw deel te schrijven.

Sequel of prequel

Boekenreeks worden vaak op chronologische volgorde gepubliceerd. Dit wil zeggen dat ieder volgend deel zich na het vorige deel afspeelt. Een goed voorbeeld hiervan is de Harry Potter-serie van J.K. Rowling. Het tweede deel speelt zich af na het eerste deel, het derde deel weer na het tweede deel, etc. Dit wordt ook wel een sequel (vervolg) genoemd. Harry Potter en de Geheime Kamer is dus de sequel van Harry Potter en de Steen der Wijzen.

Een schrijver kan ook besluiten om een prequel te schrijven, oftewel een boek dat zich afspeelt vóór de gebeurtenissen van het vorige boek. Dit kan bijvoorbeeld om meer in te zoomen op personages of meer achtergrondinformatie te geven. Vaak is er dan in het verleden iets gebeurd dat invloed heeft op het heden. De serie is hierdoor niet meer chronologisch. Een voorbeeld hiervan zijn De Kronieken van Narnia van C.S. Lewis. Het tweede deel uit de serie (Het betoverde land achter de kleerkast) werd in 1950 gepubliceerd. In 1955 (vijf jaar later) werd pas het eerste deel gepubliceerd (Het neefje van de tovenaar). De boekenserie kan hierdoor op twee volgordes gelezen worden: De volgorde van publicatie en de volgorde van chronologie in het verhaal.

Er zijn ook schrijvers die een heus universum maken waar verschillende boeken zich afspelen. Vaak zijn deze boeken verdeeld over verschillende series. Dezelfde personages en plekken komen in verschillende boeken voor. Toch is de exacte volgorde van gebeurtenissen niet altijd duidelijk. Zo schreef de Franse schrijver Émile Zola de 20-delige boekenreeks Les Rougon-Macquart over het ontstaan en verval van het Tweede Franse Keizerrijk. Verschillende personages komen in verschillende boeken voor. De boeken kunnen ook los gelezen worden. Er wordt gedebatteerd op de volgorde waarin de boeken gelezen moeten worden. Zola besloot in het voorwoord van het laatste zijn eigen aanbeloven volgorde op te nemen.

Aantal boeken

Het aantal boeken verschilt per boekenserie, maar vaak hebben zij bepaalde namen.

• Een duologie bestaat uit twee delen. Een voorbeeld hiervan zijn de boeken Spaar de spotvogel en Ga heen, zet een wachter van Harper Lee.
• Een trilogie bestaat uit drie delen. Een voorbeeld hiervan is In de Ban van de Ring van J.R.R. Tolkien. Toch wordt soms ook De Hobbit als onderdeel van deze serie gezien, waardoor deze uit vier delen zou bestaan.
• Een tetralogie of quadrilogie bestaat uit vier delen. Een voorbeeld hiervan is Joseph und seine Brüder van Thomas Mann.
• Een pentalogie bestaat uit vijf delen. Een voorbeeld hiervan is de originele serie van Percy Jackson en de Olympiërs van Rick Riordan. Inmiddels heeft hij deze serie uit gebreid met andere boeken.
• Een hexalogie bestaat uit zes delen. Een voorbeeld hiervan is Kronieken van de Onderwereld van Cassandra Clare.
• Een heptalogie bestaat uit zeven delen. Een voorbeeld hiervan is de originele Harry Potter-serie van J.K. Rowling. Inmiddels er ook een toneelstuk gepubliceerd, wat als achtste deel gezien kan worden.

Het probleem met deze termen is dat schrijvers jaren na het eindigen van hun serie alsnog een nieuw deel kunnen schrijvers. De Hongerspelen van Suzanne Collins bestond oorspronkelijk uit drie delen, maar inmiddels is er ook een vierde deel verschenen. Aangezien dit deel pas veel later is verschenen, is het onduidelijk of de serie een trilogie of een tetralogie is. Vaak maken fans het onderscheid tussen de "volledige serie" en de "oorspronkelijke serie".

Een ander probleem zijn series die nog niet afgemaakt zijn. Dit kan komen doordat de schrijver nog bezig is met de serie (zoals Het lied van ijs en vuur van George R.R. Martin) of tijdens de serie overleden is (zoals Millennium van Stieg Larsson).