Edvard Munch: verschil tussen versies
k (Er klopte nog steeds iets niet met de koppeling, maar dat heb ik nu (geloof ik) kunnen oplossen.) |
|||
(10 tussenliggende versies door 5 gebruikers niet weergegeven) | |||
Regel 1: | Regel 1: | ||
+ | {{Infobox kunstenaar |
||
− | [[Bestand:Portrett av Edvard Munch (cropped).jpg|right|250px|thumb|Edvard Munch in de sneeuw.]] |
||
+ | | naam = Edvard Munch |
||
⚫ | '''Edvard Munch''' ([[Løten]] ([[Hedmark]]), 12 december 1863 - [[Ekely]] (bij [[Oslo]]), 23 januari 1944) was een [[ |
||
+ | | afbeelding = Portrett av Edvard Munch (cropped).jpg |
||
+ | | ander formaat = 250px |
||
+ | | onderschrift = Edvard Munch in de sneeuw |
||
+ | | volledige naam = Edvard Munch |
||
+ | | bijnaam = |
||
+ | | land = {{Vlag|NOR}} Noorwegen |
||
+ | | geboren = 12 december 1863 |
||
+ | | geboorteplaats = [[Løten]] (bij [[Hedmark]]) |
||
+ | | overleden = 23 januari 1944 |
||
+ | | overleden te = [[Ekely]] (bij [[Oslo]]) |
||
+ | | gehuwd = relatie met Hans Jæger |
||
+ | | beroep = etser, lithograaf, [[kunstschilder]], [[tekenaar]] |
||
+ | | bekend = de Schreeuw |
||
+ | | jaren-actief = ± 1880 – 1942 |
||
+ | | genre = allegorie, diervoorstelling, genrevoorstelling, historie, kustgezicht, landschap, mythologie, portret, winterlandschap |
||
+ | | label = |
||
+ | | website = https://rkd.nl/explore/artists/58436 |
||
+ | }} |
||
⚫ | '''Edvard Munch''' ([[Løten]] ([[Hedmark]]), 12 december 1863 - [[Ekely]] (bij [[Oslo]]), 23 januari 1944) was een [[kunstschilder]] uit [[Noorwegen]]. Hij was het tweede kind in het gezin van dr. Christian Munch (legerarts) en zijn vrouw Laura Catharina. Hij had één oudere zus en na hem kwamen nog een broer en twee zusjes. Hij is vooral bekend van zijn werk ''[[De Schreeuw (schilderij)|De Schreeuw]].'' |
||
+ | |||
+ | in zijn jeugd had hij veel te maken met ziekte, sterfgevallen en de angst om een mentale aandoening te erven die in de familie zat. Hij studeerde aan de Royal School of Art and Design in Kristiania (het huidige [[Oslo]]). Daar begon Munch een ''bohemien'' (ongebonden) leven te leiden onder invloed van de ''nihilist'' (ontkenner van het bestaan) Hans Jæger, die hem aanspoorde om zijn eigen emotionele en psychologische toestand te schilderen ('soul painting'). Hieruit ontstond zijn kenmerkende stijl. |
||
+ | |||
+ | Reizen bracht nieuwe invloeden en verkoopmogelijkheden. In [[Parijs]] leerde hij veel van [[Paul Gauguin]], [[Vincent van Gogh]] en [[Henri de Toulouse-Lautrec]], vooral hun kleurgebruik. In [[Berlijn]] ontmoette hij de Zweedse toneelschrijver August Strindberg, die hij schilderde, toen hij begon aan een grote serie schilderijen die hij later ''The Frieze of Life'' zou noemen, met een reeks diepgevoelde thema's zoals liefde, angst, jaloezie en verraad, doordrenkt van sfeer. |
||
+ | |||
+ | Naarmate zijn roem en rijkdom groeide, bleef zijn emotionele toestand onstabiel. Hij overwoog even om te trouwen , maar kon zich niet binden. Een zenuwinzinking in 1908 dwong hem om zwaar drinken op te geven, en hij werd toegejuicht door zijn toenemende acceptatie door de mensen van Kristiania en bezoeken aan de musea van de stad. Zijn latere jaren bracht hij door in rust en privacy. Hoewel zijn werken verboden waren in het door de [[nazi's]] bezette Europa, overleefden de meeste ervan na de [[Tweede Wereldoorlog]]. |
||
== Stijl == |
== Stijl == |
||
− | Zijn soort stijl was [[ |
+ | Zijn soort stijl was het [[expressionisme]], daar was hij echt de pionier van, volgens vele mensen. Eerst werd hij beïnvloed door het [[symbolisme]] en [[impressionisme]]. |
== "De Schreeuw" == |
== "De Schreeuw" == |
||
− | "De Schreeuw" is het bekendste schilderij van Edvard Munch. Het stelt een schreeuwende persoon voor. Op 3 maart [[2012]] werd bekend dat de enige versie van De Schreeuw geveild was voor 119,5 miljoen [[dollar]]s. Dat is omgezet ongeveer |
+ | "De Schreeuw" is het bekendste schilderij van Edvard Munch. Het stelt een schreeuwende persoon voor. Op 3 maart [[2012]] werd bekend dat de enige versie van De Schreeuw geveild was voor 119,5 miljoen [[dollar]]s. Dat is omgezet ongeveer 107 miljoen euro. Hij schilderde dit nadat hij een keer met zijn vrienden door [[Oslo]] en langs de [[fjord]]en liep. Toen de zon onderging en de hemel bloedrood kleurde, bleef hij overmand door panische [[angst]] staan: |
+ | |||
+ | ''"Ik stond daar, trillend van angst, en ik voelde een grote, oneindige schreeuw door de natuur gaan."'' |
||
+ | |||
+ | Wat anders een prachtige zonsondergang zou zijn, werd voor Munch getransformeerd in een uitdrukking van pure existentiële angst (een paniekaanval). De spookachtige figuur (mogelijk Munch zelf voorstellend, of zijn zus die was opgenomen in een instelling voor geesteszieken) bedekt zijn oren in een poging om zich hiervoor af te schermen. Munch zou hebben geleden aan een ernstige [[depressie]], die volgens onderzoekers de angst en afschuw die hij overbracht in zijn kunst enigszins zou verklaren. |
||
==Galerij== |
==Galerij== |
||
<gallery> |
<gallery> |
||
− | Bestand:The Scream.jpg|''De Schreeuw'' ( |
+ | Bestand:The Scream.jpg|''De Schreeuw'' (1893) |
+ | Bestand:Edvard_Munch_-_Evening._Melancholy_(1891).jpg|''Melancholie'' (1891) |
||
+ | Bestand:Edvard_Munch_-_The_sick_child_(1907)_-_Tate_Modern.jpg|''Het zieke kind'' (1907) |
||
+ | bestand:Edvard_Munch_-_Separation_-_Google_Art_Project.jpg|''De scheiding'' (1896) |
||
</gallery> |
</gallery> |
||
Huidige versie van 14 dec 2024 om 23:13
Edvard Munch | |
Edvard Munch in de sneeuw | |
Persoonlijke informatie | |
Volledige naam | Edvard Munch |
Land | Noorwegen |
Geboortedatum | 12 december 1863 |
Geboorteplaats | Løten (bij Hedmark) |
Overleden | 23 januari 1944 |
Overleden te | Ekely (bij Oslo) |
Gehuwd met / relatie |
relatie met Hans Jæger |
Carrière | |
Beroep | etser, lithograaf, kunstschilder, tekenaar |
Bekend van | de Schreeuw |
Actief | ± 1880 – 1942 |
Genre(s) | allegorie, diervoorstelling, genrevoorstelling, historie, kustgezicht, landschap, mythologie, portret, winterlandschap |
Website | |
https://rkd.nl/explore/artists/58436 | |
---|---|
Portaal Kunst & Cultuur |
Edvard Munch (Løten (Hedmark), 12 december 1863 - Ekely (bij Oslo), 23 januari 1944) was een kunstschilder uit Noorwegen. Hij was het tweede kind in het gezin van dr. Christian Munch (legerarts) en zijn vrouw Laura Catharina. Hij had één oudere zus en na hem kwamen nog een broer en twee zusjes. Hij is vooral bekend van zijn werk De Schreeuw.
in zijn jeugd had hij veel te maken met ziekte, sterfgevallen en de angst om een mentale aandoening te erven die in de familie zat. Hij studeerde aan de Royal School of Art and Design in Kristiania (het huidige Oslo). Daar begon Munch een bohemien (ongebonden) leven te leiden onder invloed van de nihilist (ontkenner van het bestaan) Hans Jæger, die hem aanspoorde om zijn eigen emotionele en psychologische toestand te schilderen ('soul painting'). Hieruit ontstond zijn kenmerkende stijl.
Reizen bracht nieuwe invloeden en verkoopmogelijkheden. In Parijs leerde hij veel van Paul Gauguin, Vincent van Gogh en Henri de Toulouse-Lautrec, vooral hun kleurgebruik. In Berlijn ontmoette hij de Zweedse toneelschrijver August Strindberg, die hij schilderde, toen hij begon aan een grote serie schilderijen die hij later The Frieze of Life zou noemen, met een reeks diepgevoelde thema's zoals liefde, angst, jaloezie en verraad, doordrenkt van sfeer.
Naarmate zijn roem en rijkdom groeide, bleef zijn emotionele toestand onstabiel. Hij overwoog even om te trouwen , maar kon zich niet binden. Een zenuwinzinking in 1908 dwong hem om zwaar drinken op te geven, en hij werd toegejuicht door zijn toenemende acceptatie door de mensen van Kristiania en bezoeken aan de musea van de stad. Zijn latere jaren bracht hij door in rust en privacy. Hoewel zijn werken verboden waren in het door de nazi's bezette Europa, overleefden de meeste ervan na de Tweede Wereldoorlog.
Stijl
Zijn soort stijl was het expressionisme, daar was hij echt de pionier van, volgens vele mensen. Eerst werd hij beïnvloed door het symbolisme en impressionisme.
"De Schreeuw"
"De Schreeuw" is het bekendste schilderij van Edvard Munch. Het stelt een schreeuwende persoon voor. Op 3 maart 2012 werd bekend dat de enige versie van De Schreeuw geveild was voor 119,5 miljoen dollars. Dat is omgezet ongeveer 107 miljoen euro. Hij schilderde dit nadat hij een keer met zijn vrienden door Oslo en langs de fjorden liep. Toen de zon onderging en de hemel bloedrood kleurde, bleef hij overmand door panische angst staan:
"Ik stond daar, trillend van angst, en ik voelde een grote, oneindige schreeuw door de natuur gaan."
Wat anders een prachtige zonsondergang zou zijn, werd voor Munch getransformeerd in een uitdrukking van pure existentiële angst (een paniekaanval). De spookachtige figuur (mogelijk Munch zelf voorstellend, of zijn zus die was opgenomen in een instelling voor geesteszieken) bedekt zijn oren in een poging om zich hiervoor af te schermen. Munch zou hebben geleden aan een ernstige depressie, die volgens onderzoekers de angst en afschuw die hij overbracht in zijn kunst enigszins zou verklaren.