Messerschmitt Me 262

Een Messerschmitt Me 262A-1a, foto gemaakt rond 1945.

De Messerschmitt Me 262 was de eerste straaljager, ontworpen door de Duitsers en ingezet tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het werd beschouwd als één van Hitlers wonderwapens.

Ontwikkeling en testvluchten

De ontwikkeling van de Messerschmitt Me 262 begon al voor de oorlog. In april 1941 werden de eerste testvluchten gemaakt, maar ze waren nog niet klaar voor gebruik. In 1943 werd er opnieuw een testvlucht gemaakt in de Me 262, aangedreven door straalmotoren, dit keer door de beroemde gevechtspiloot Adolf Galland. Er was al eens een testpiloot omgekomen. Ook zou Galland nu voor het eerst in zijn leven in een vliegtuig vliegen die maar liefst 175 km/h harder gaat dan een normaal gevechtsvliegtuig. De testvlucht verliep echter zeer succesvol.

Productie

Een Me 262 wordt gebouwd in de REIMAHG.

Het ministerie bestelde meer dan 100 Me 262's. Maar waar zouden deze nieuwe vliegtuigen gebouwd kunnen worden? De geallieerden bombardeerden Duitse steden heel vaak en ze hadden het ook vaak gemunt op fabrieken, met name vliegtuigfabrieken. Ze hadden een plek nodig waar de geallieerden niet bij konden. Verschillende onderdelen werden apart gebouwd in grotten, bossen en tenten, maar het nadeel daarvan was dat de onderdelen honderden kilometers moesten worden vervoerd voordat ze in elkaar konden worden gezet.

De oplossing was een porseleinaarde-mijn bij Kahla, 230 kilometer ten zuidwesten van Berlijn. Het leek de perfecte schuilplaats om een fabriek van te maken. Het project werd geleid door de nazi Fritz Sauckel. Hij was ook de leider van de dwangarbeid in nazi-Duitsland. Maar voordat er Me 262's konden worden geproduceerd, moest de mijn een fabriek worden. Daarvoor waren veel arbeiders nodig en Sauckel haalde dwangarbeiders naar Kahla. In totaal worden 12.000 dwangarbeiders aan het werk gezet in de REIMAHG. De omstandigheden zijn verschrikkelijk en levensgevaarlijk. Ze worden slecht behandeld en vaak geslagen. Ongeveer 1500 dwangarbeiders komen om in de mijn.

De nazi's wilden 750 Me 262's per maand bouwen in de REIMAHG, maar het bouwen van de fabriek duurde veel langer dan ze hadden gehoopt. Er moesten grote en lange tunnels gegraven worden. In elke tunnel zou dan een ander onderdeel worden gemaakt en het vliegtuig zou in elkaar worden gezet in één hele grote tunnel.

Op 6 juni 1944, de eerste dag van operatie Overlord, gingen tienduizenden geallieerde soldaten aan land in Normandië. Hermann Göring had straaljagers nodig om de geallieerden te stoppen, maar die waren er nog niet. De Amerikanen, Engelsen en Canadezen dreven de Duitsers terug. Toen in 1944 de winter viel, was de fabriek nog steeds niet klaar. En Sauckel had een nieuw probleem. Hoe zouden de vliegtuigen moeten opstijgen in een heuvelachtig gebied, begroeid met bos?

Er wordt een 1000-meter lange start- en landingsbaan aangelegd op een heuvelachtig gebied, maar die baan lag tientallen meters hoger dan de ondergrondse fabriek. Er werd een soort lift gemaakt, zodat de straaljagers via een rail naar boven konden worden gebracht. Aan dit project werken nog eens 1000 arbeiders.

In januari 1945 hadden de Duitsers 500 toestellen gebouwd, dat was veel te weinig. Op 21 februari 1945 startte de eerste op vanaf de nieuwe startbaan. Maar zelfs de 1000 meter lange landingsbaan blijkt te kort te zijn. Toch lukt het om de eerste veilig in de lucht te krijgen.

Half april 1945 begon de slag om Berlijn, een zware strijd tussen de Duitsers en de Sovjets. De Duitsers hadden niet genoeg vliegtuigen om de stad te verdedigen. Als laatste wanhoopsdaad bouwden ze een Messerschmitt Me 262 fabriek in Mühldorf am Inn, zodat ze over meer straaljagers beschikten. Ook hieraan werkten weer 10.000 man, voornamelijk joden, en meer dan 3000 zullen het zware werk niet overleven. Sommige cijfers zeggen zelfs meer dan 4000 doden. De doden liggen in een begraafplaats vlakbij de fabriek. Nog steeds zie je veel restanten van de fabriek.

Maar ook deze fabriek werd voor de Duitsers geen succes. Ook had de Luftwaffe aan het eind van de oorlog te weinig piloten, te weinig brandstof en ze konden de vliegtuigen niet onderhouden. Het Derde Rijk, dat volgens Adolf Hitler duizend jaar moest bestaan, verloor de oorlog.

Discussie

Er werd een discussie gevoerd over de Me 262. Adolf Hitler wilde er een aanvalsbommenwerper van maken, maar daar was niet iedereen het mee eens, ook Adolf Galland niet. Hij was teleurgesteld over het verkeerde besluit van de Führer. Volgens hem zouden deze nieuwe straaljagers perfect zijn om vijandelijke vliegtuigen uit de lucht te halen en niet om bommen te gooien. Galland zocht steun bij Albert Speer, de minister van bewapening. Samen wilden ze Hitler ervan overtuigen dat de Me 262's de industrie moesten beschermen, maar Hitler wilde er niks van weten. Toch veranderde Hitler begin 1945 van mening: de Me 262 zou niet als bommenwerper worden gebruikt, maar als gevechtsvliegtuig.

Gevechten

Het is 18 maart 1945: 37 Me 262's nemen het op tegen 1300 geallieerde vliegtuigen. De Duitsers halen 13 geallieerde bommenwerpers neer en zelf verliezen ze 3 straaljagers. De Me 262 bewijst weer eens hoe dodelijk hij kan zijn. Dit vliegtuig was dan wel een grote bedreiging, door het grote olietekort kon het nauwelijks gebruikt worden.

Statistieken

Een Messerschmitt Me 262 in een museum in Munchen, 2004.

• Bemanning: 1 (met uitzondering van B-varianten)
• Varianten: Me 262V (prototypes), Me 262A, Me 262B, Me 262C
• Eerste vlucht: 18 april 1941
• Aantal gebouwd: 1433
• Gebruik: Luftwaffe (1944-1945)
• Lengte: 10,58 m
• Hoogte: 3,83 m
• Spanwijdte: 12,50 m
• Max. gewicht: 6387 kg
• Klimsnelheid: 20 meter per seconde
• Vliegbereik: 1050 km