Mat '54

Terug naar lijst van treintypen in Nederland

Mat '54 Hondekop
Fabrikant	Allan, Beijnes, Werkspoor
Vervoerder	Nederlandse Spoorwegen (ElD-2 en 4 en deels Benelux), NMBS (Benelux)
Maximumsnelheid	140 km/h
In dienst	in dienst 1956-1962, Benelux: 1957 uit dienst: Plan F/G/M: 1993, Plan P/Q: 1996, Benelux: 1988
Portaal Openbaar vervoer

Mat '54, voluit Materieel '54, ook bekend als de Hondekop was een serie twee- en vierdelige elektrische treinstellen van de Nederlandse Spoorwegen. De serie is vernoemd naar het jaar waarin de eerste bestelling is geplaatst. Tussen 1956 en 1962 zijn in totaal 73 vierwagenstellen (Plan F, G, P) en 68 tweewagenstellen (Plan F, G, M, Q) geleverd, door Allan (Plan F, G, M) te Rotterdam, Beijnes te Haarlem (Plan G) en Werkspoor te Utrecht (Plan F, G, P, Q). De elektrische installatie werd hierbij steeds geleverd door Heemaf te Hengelo (Overijssel). De kenmerkende neus was bedoeld om de machinist bij aanrijdingen een betere bescherming te bieden dan bij het oudere stroomlijnmaterieel (Mat '24 t/m Mat '46) het geval was. De machinist moest het de eerste jaren nog doen met een klapzitje. Later werd dat vervangen werd door een betere stoel. Door de elektrische en pneumatische verbindingen in de Scharfenbergkoppelingen konden de stellen in treinschakeling rijden met de treinstellen Mat '35, Mat '36, Mat '40 en Mat '46. Aanvankelijk hadden ze de groene NS kleur (met rode bies en later gele snor).De Benelux trein had een donkerblauwe kleur en een gele bies. In 1968 verscheen de 359 als eerste treinstel in de nieuwe gele huisstijl van de NS. De eerste series waren geïsoleerd met (na later bleek) asbest. Daarna gebuikte men glaswol. Vanaf 1969 kregen de treinstellen een centrale deursluiting, wat een tijdwinst opleverde omdat de conducteurs de deuren niet meer één voor één hoefden te sluiten. Vanaf 1970 werd een deel van de serie verbouwd tot intercitytrein, te herkennen aan de blauwe strook rond de ramen. Hier waren de banken achter elkaar geplaatst met iets meer tussenruimte zodat de reiziger meer beenruimte had. Deze rijtuigen werden hernummert naar serie 780-791

Plannaanduidingen

Het materieel 1954 was te verdeling in de volgende deelseries c.q. planaanduidingen:

• Plan F: 321 - 334, 711 - 741
• Plan G: 335 - 350, 742 - 757
• Plan M: 351 - 365
• Plan P: 761 - 765 (P1), 766 - 770 (P2), 771 - 775 (P3), 776 - 781 (P4), 782 - 786 (P5)
• Plan Q: 371 - 378 (Q1), 379 - 386 (Q2), 387 - 393 (Q3)

Treinkapingen

Het vierwagenstel 747 raakte betrokken bij de treinkaping bij De Punt. Bij de bevrijdingsactie raakte het treinstel doorzeefd met kogels en zwaar beschadigd maar werd toch hersteld en kreeg het nummer 758. Bij de treinkaping bij Wijster anderhalf jaar eerder in december 1975, waren twee gekoppelde 2-delige Hondekoppen 328 en 378 betrokken.

Afbeeldingen

• 

  Tweewagenstel uit de serie Plan Q te Zwolle in 1973.

• 

  Vierwagenstel uit de serie Plan F te Middelburg in 1973.

• 

  Een gele Mat '54 in Rotterdam.

• 

  Intercity-Hondekop 777 te Zwolle in 1995.

• 

  Het bewaard gebleven treinstel 766

• 

  Mat 54 ' 386 in Het Spoorwegmuseum

• 

  Tweewagenstel 386 van het Nederlands Spoorwegmuseum

• 

  Vierwagenstel 766 van Stichting Hondekop

• 

  Benelux treinjstellen

• 

  Interieur 1e klasse

• 

  Interieur 2e klasse

• 

  Restauratie-afdeling

• 

  Stuurtafel

Externe links

• Hondekop-vier, Stichting Mat '54
• Materieel '54, Nico Spilt (korte geïllustreerde geschiedenis)
• Beneluxtreinen, Nico Spilt
• Mat '54 in het Spoorwegmuseum

Technische gegevens

Betreft	Mat '54
Aantal	68 ElD-2 (tweewagenstellen) 73 ElD-4 (vierwagenstellen) 12 Benelux (tweewagenstellen)
Nummering	ElD-2: Plan F: 321-334 Plan G: 335-350 Plan M: 351-365 Plan Q: 371-393 ElD-4: Plan F: 711-741 Plan G: 742-757 (758)[1] Plan P: 761-786 Benelux: NS: 1201-1208, NMBS: 220.901-220.904
fabrikant	Allan, Beijnes, Werkspoor
indienst	1956-1962, Benelux: 1957
uitdienst	Plan F/G/M: 1993, Plan P/Q: 1996, Benelux: 1988
asindeling	ElD-2: Bo'2' + 2'Bo', ElD-4: Bo'Bo' + 2'2' + 2'2' + Bo'Bo', Benelux: Bo'2' + 2'Bo'
spoorbreedte	(normaalspoor) 1.435 mm
gewicht	ElD-2: 110 ton, ElD-4: 210 ton, Benelux: 115 ton
aslast
lengte over de buffers	ElD-2: 50,4 m, ElD-4: 98,6 m, Benelux: 50,4 m
breedte
hoogte
draaistelafstand
radstand
minimale boogstraal
omgrenzingsprofiel	UIC 505-1
snelheid	140 km/h
stroomsysteem	= ElD-2: 1500 volt, ElD-4: 1500 volt, Benelux: 1500/3000 V volt
aandrijving	Elektrisch
overbrenging
vermogen	ElD-2: 680 kW, ElD-4: 1360 kW, Benelux: 680 kW (1500 kV =)
trekkracht
treinbeinvloeding	ATB-EG
remsysteem	WTL
remopschriften
treinradio
koppeling	Scharfenberg