Treinkaping bij De Punt

Een gijzelaar loopt op dag 14 langs de trein met een Zuid-Molukse vlag.

De treinkaping bij De Punt was een kaping van een trein door Zuid-Molukkers die begon op maandag 23 mei 1977. Drie weken later werd op zaterdagochtend 11 juni de kaping beëindigd door de BBE Krijgsmacht. De gijzeling duurde 19 dagen.

De treinkaping vond plaats in de provincie Drenthe, op de spoorlijn Assen-Groningen.

Tegelijkertijd vond er een gijzeling plaats in een basisschool in Bovensmilde, zie Gijzeling lagere school in Bovensmilde.

Waarom vond de kaping plaats?

Zie Geschiedenis van de Molukkers in Nederland voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

In 1951 kwamen de Zuid-Molukkers naar Nederland voor een tijdelijk verblijf. Ze kwamen hier met de belofte dat ze een eigen staat mochten oprichten. De Molukkers verbleven in Kamp Vught en Kamp Westerbork, dit in meestal slechte tot matige omstandigheden. Na 25 jaar nog geen antwoord te hebben gekregen op de belofte van de Nederlandse regering wilden sommigen deze situatie niet langer meer accepteren en gingen ze over tot gewelddadige en/of radicale acties.

Tijdlijn

Op dag 15 lopen de kapers bij de trein

De trein op dag 20. Hier worden de gijzelaars vrijgelaten

23 mei - Om negen uur 's ochtends wordt een trein met 94 passagiers gedwongen tot stoppen door negen gewapende Zuid-Molukkers tussen de 17 en 27 jaar.
24 mei - Op de radiozender van de NOS wordt de brief met de eisen van de gijzelaars voorgelezen: "een vrije aftocht per vliegtuig vanaf Schiphol met de 21 Zuid-Molukse gevangenen, vijf gijzelnemers en de vijf leerkrachten".
25 mei - De Tweede Kamerverkiezingen worden gehouden
26 mei - Een geboeide man wordt buiten de trein gezet, maar wordt later weer naar binnen gehaald.
28 mei - 60 demonstranten bieden zich aan ter vervanging van de gegijzelde personen.
29 mei - De onderhandelingen tot vrijlating van de zwangere N. Ellenbroek hebben geen succes.
30 mei - De tweede week van de gijzeling begint.
31 mei - Er wordt gevraagd om een bemiddelaar door de kapers.
1 juni - Er wordt door de kapers gevraagd om een ambulance, maar ze annuleren dit later weer.
4 juni - Twee bemiddelaars hebben een urenlang gesprek met de kapers.
5 juni - Twee zwangere vrouwen mogen de trein verlaten.
6 juni - De kapers spelen buiten de trein slagbal.
8 juni - Er wordt een zieke passagier vrijgelaten
9 juni - Twee bemiddelaars voeren een tweede gesprek met de kapers.
11 juni - 's Morgens komt er een einde aan de gijzeling door militaire acties.

Aanvallen

De trein op dag 15

Op zaterdagochtend 11 juni om 5 uur voerden precisieschutters van de bijzondere bijstandseenheid Krijgsmacht, geholpen door mitrailleurschutters, beschietingen uit waarbij ze schoten op een wagon waarin er vermoed werd dat hierin de kapers zich bevonden. Achteraf bleek dat in de wagon zich maar twee gijzelaars bevonden. Een gijzelaar kwam hierbij om het leven, de 19-jarige Ansje Monsjou.

Vervolgens werd er met zes straaljagers laag over de trein gevlogen, wat zou zorgen voor een schrikeffect. Terwijl ze laag over de trein vlogen dropten ze in het naastgelegen landschap een paar vliegtuigbommen die later ontploften. Nadat de straaljagers stopten met het afvuren van de bommen, forceerden mariniers de deuren van de treinen en drongen zij de trein binnen.

In de coupé waar de vrouwelijke gegijzelden zich bevonden, sliep ook één man. Later stormde gijzelnemer Marcus Rudie Lumalessil met een uzi om de coupé binnen met als doel de gegijzelden neer te schieten. Hierbij verwondde hij één gegijzelde, waarna een marinier op Lumalessil schoot. De man die verwond was, werd dodelijk aangetroffen. De andere 49 passagiers in de trein werden vrijgelaten.

Trein

Een gijzelaar klimt op het dak van de trein op dag 18

Een Mat'54 (nummer 766) die gebruikt wordt voor de film over de kaping

Bij de gijzeling was een hondenkop Mat '54 met het nummer 747 betrokken. Er werd eerst overwogen om deze trein te slopen omdat deze was doorzeefd met kogels, maar de NS had toentertijd materieel te kort, dus werd deze ingezet en hersteld. In de jaren '90 werd de trein vernummerd naar 758, omdat dit teveel reacties naar de kaping zou oproepen.

Zie ook

Externe links

Televisieprogramma Waar was u toen?, 22 juli 2006, EO, interview met gegijzelde Annie Brouwer
De Punt op IMDb
Historisch Nieuwsblad over rol Hansina Uktolseja
De gijzelingen in Bovensmilde en Vries (23 mei-11 juni 1977) - verslag van de regering